نویسنده: افشین پیروزی
// پنجشنبه, ۱۹ شهریور ۱۳۹۴ ساعت ۱۳:۳۰

سیر تحولی کنترلر‌های بازی: سگا (Sega)

امروز با قسمت سوم از سری مقاله‌های سیر تحولی کنترلر‌های بازی در خدمت شما هستیم و می‌خواهیم کنترلرهای بازی ساخته شده برای کنسول‌های سگا را بررسی کنیم. با زومجی همراه باشید.

پس از این‌ که در قسمت‌های قبلی کنترلر‌های ساخته شده برای کنسول‌های آتاری و نینتندو را بررسی کردیم، امروز قصد داریم تا به سراغ یکی دیگر از شرکت‌های مشهور صنعت بازی‌سازی، سگا، برویم. این شرکت در تاریخ ۱۹۴۰ توسط ۳ دوست به نام‌های مارتین بروملی، اروینگ برومبرگ و جیمس هامبرت در جزیره هاوایی و با نام Standard Games تاسیس شد. هدف اولیه آن‌ها، ساخت دستگاه‌های تفریحی آرکید بود که با سکه کار می‌کردند. در جریان جنگ جهانی دوم، این شرکت سود زیادی از فروش دستگاه‌های آرکید به تشکیلات نظامی برد که این دستگاه‌ها برای تقویت روحیه سربازان آمریکایی خریداری می‌شدند. پس از اتمام جنگ، نام شرکت به Service Games تغییر یافت و هدف جدید آن بازار ژاپن بود که مستعمره آمریکا محسوب می‌شد و این شرکت دستگاه‌های خود را برای مراکز نظامی آمریکا در ژاپن ارسال می‌کرد. در سال ۱۹۵۱، دولت آمریکا، دستگاه‌های آرکید را ممنوع اعلام کرد و این قانون باعث شد تا سگا، تشکیلات خود را به کشور ژاپن و شهر توکیو منتقل کند و نام خود را هم به Service Games Japan تغییر دهد.

ption id="attachment_61412" align="aligncenter" width="500"]تعدادی از اولین دستگاه‌های آرکید ساخته شده توسط سگا تعدادی از اولین دستگاه‌های آرکید ساخته شده توسط سگا

سگا اولین بار در سال ۱۹۸۳ وارد بازار کنسول‌های خانگی شد و این رویه تا سال ۲۰۰۱ هم ادامه داشت و سگا کنسول‌های دستی و خانگی متعددی در این بازی زمانی تولید کرد. ولی در سال ۲۰۰۱ و در پی فروش بسیار ضعیف کنسول Dreamcast، این شرکت اعلام کرد که دیگر فعالیتی در ساخت کنسول‌ها نخواهد داشت و پس از این تاریخ زمینه اصلی فعالیت سگا، ساخت بازی‌های رایانه‌ای است. علی‌رغم دوران نسبتا کم فروغ کنسولی، سگا یکی از محبوب‌ترین شرکت‌های صنعت بازی‌سازی در سراسر جهان است و مخصوصا در حوزه دستگاه‌ها و بازی‌های آرکید، می‌توان سگا را بهترین شرکت در جهان معرفی کرد، چون بیش از ۵۰۰ اثر مختلف از ۷۰ سری بازی و برای بیش از ۲۰ نوع دستگاه آرکید توسط این شرکت ساخته شده است.

در بین گیمر‌های ایرانی اواخر دهه ۷۰ هجری، سگا را می‌توان محبوب‌ترین کنسول معرفی کرد و اکثر گیمر‌های ایرانی آن زمان ساعات زیادی را صرف بازی‌هایی مثل Sonic، Tiny Toon و مخصوصا International Superstar Soccer کرده‌اند. حال و پس از آشنا شدن با تاریخچه سگا، سراغ کنترلر‌هایی می‌رویم که این شرکت برای کنسول‌های خود ساخته است.

۱- Sega SG-1000 Controller

SJ200_SG1000_JP_1

سگا اولین کنسول خود را در سال ۱۹۸۳ با نام SG-1000 تولید کرد که یک کنسول ۸ بیتی مبتنی بر کارتریج بود و ابتدا در ژاپن و پس از آن در کشور‌های دیگر عرضه شد. در نگاه اول هم خود کنسول و هم کنترلر‌های آن از لحاظ ظاهری ما را به یاد کنسول 2600 آتاری می‌اندازد. یک کنترلر ساده که شامل یک کلید و یک جوی‌اسیتک می‌شد تنها وسیله موجود برای کنترل بازی های سگا بود. SG-1000 یکی از کنسول‌هایی است که به دلیل هم زمان شدن با عرضه کنسول Famicom نیتندو فروش بسیار کمی را تجربه کرد و عمر آن فقط ۱ سال بود. همچنین مثل کنسول نینتندو، سگا هم از کنترلر‌های متصل شده به کنسول استفاده کرده بود که قابلیت جدا شدن از کنسول را نداشتند. (تصویر مربوط به نسخه مجزای کنترلر SG-1000 است که بعد‌ها و برای نسل بعدی این کنسول ساخته شد)

۲- Sega SG-1000 II Controller

Manette-Universelle-MVGS2-Sega-Mark-2

درست یک سال پس از عرضه نسخه اول، سگا که سعی داشت بازنده رقابت با نینتندو نباشد، کنسول جدیدی با نام SG-1000 II معرفی کرد. این کنسول علاوه بر توانایی استفاده از کارتریج، قادر بود بازی‌های Sega Card را هم که یک مموری کارت بود، اجرا کند. علاوه بر آن کنترلر‌های این کنسول بر خلاف نسخه قبلی مجزا ساخته شده بود و همین امر به سازندگان اجازه می‌داد تا کنترلر‌های مختلفی برای این کنسول عرضه کنند. دسته‌های اصلی که داخل جعبه SG-1000 II قرار داشتند SJ-150 نام داشت و از کلید‌های جهت در سمت چپ و دو کلید اصلی در سمت راست بهره می‌برد.

sh 400

 چندین کنترلر دیگر هم برای این کنسول ساخته شده است که یکی از آن‌ها یک فرمان رانندگی به نام SH-400 بود و برای بازی‌های رانندگی مثل Monaco GP استفاده می‌شد. علاوه بر این یک نسخه مجزا از کنترلر‌های قدیمی هم برای استفاده روی این کنسول ساخته شد. البته علی‌رغم تمام تلاش‌های سگا، این کنسول هم در رقابت با نینتندو موفق نبود و شکستی دیگر حاصل این شرکت شد.

 

۳- Master System Controller

SONY DSC

سگا در سال ۱۹۸۷ از کنسول نسل سومی خود با نام Master System رونمایی کرد. این کنسول رقیب مستقیم NES نینتندو بود که سخت‌افزار به مراتب قدرتمند تری هم داشت، ولی با این وجود نتوانست سهم زیادی از بازار‌های ژاپن و آمریکا را از‌ آن خود کند و به همین دلیل هم تمرکز خود را منعطف به بازار‌های اروپایی کرد و با عرضه بازی‌هایی که مطابق میل مردم این منطقه بود توانست فروش نسبتا خوبی داشته باشد. کنترلر اصلی این کنسول یک دسته مستطیل شکل است که شامل کلید‌ جهت ۸ گانه در سمت چپ و ۲ کلید هم در سمت راست است. همچنین امکان اضافه کردن جوی‌استیک به دسته هم با استفاده از سوراخی که در قسمت جهت وجود داشت، محیا بود که امکان چرخش ۳۶۰ درجه را فراهم می‌کرد.

DIGITAL CAMERA

سگا برای این کنسول با تقلید از Zapper نینتندو یک سلاح هم به نام Light Phaser تولید کرده بود که با بازی‌هایی مثل Rambo III، Safari Hunt و Operation Wolf همخوانی داشت و برای تیراندازی به اهداف استفاده می‌شد.

۴- Sega Genesis Controller

genesis 3 button

در سال ۱۹۹۰، سگا از Genesis که یک کنسول ۱۶ بیتی بود رونمایی کرد که به عنوان موفق‌ترین کنسول این شرکت شناخته می‌شود. جنسیس فروشی بالغ بر ۴۰ میلیون نسخه در سراسر جهان تجربه کرد که این عدد را مدیون بازی‌های با کیفیت عرضه شده است. یکی از این بازی‌ها Sonic بود که به نوعی به نماد سگا و وسیله‌ای برای رقابت با Mario تبدیل شده است. محبوبیت این بازی باعث شد تا افراد زیادی به خرید کنسول جنسیس علاقه‌مند شوند و این کنسول تبدیل به پر‌فروش‌ترین کنسول زمان خود در منطقه آمریکا و اروپا شود. پس از مدتی و در سال ۱۹۹۱، یک افزونه به کنسول اضافه شد که امکان خواندن CD را فراهم می‌کرد و از این طریق بازی‌های جدید‌تری برای جنسیس معرفی شد، در سال ۱۹۹۴ هم یک افزونه دیگر برای جنسیس عرضه شد که آن را به یک کنسول ۳۲ بیتی تبدیل می‌کرد،ولی چون از لحاظ کنترلر تغییری در این نسخه‌ها ایجاد نشده، از توضیحات بیش‌تر در این مورد پرهیز می‌کنیم. در مبحث کنترلر، برای این کنسول ۲ نوع کنترلر عرضه شده است. در نسخه‌ اولیه، دسته‌های بازی ظاهری خمیده داشتند و از ۳ کلید اصلی در سمت راست، کلید‌های جهت در چپ و کلید Start بهره می‌بردند.

Sega-Mega-Drive-II-6-Six-Button-Controller-001

پس از مدتی و با پیشرفت بازی‌ها، نیاز به کلید‌های بیشتر احساس می‌شد، از همین رو سگا کنترلر جدیدی برای کنسول جنسیس معرفی کرد که از ۶ کلید به همراه یک کلید در پشت دسته بهره می‌برد. برخی از مدل‌های این دسته قابلیت اضافه کردن جوی‌استیک را هم داشتند و همچنین سگا پس از مدتی نسخه بی‌سیم این کنترلر را معرفی کرد که از طریق گیرنده متصل به کنسول کار می‌کرد.

menaxer

دیگر کنترلر موجود برای این کنسول یک اسلحه بی‌سیم به نام Menacer است. این اسلحه همانند برادر نسل قبلی خود عمل می‌کرد و با بازی‌هایی مثل Terminator 2 همخوانی داشت.

۵- Sega Game Gear Controller

Game Gear

پس از انتشار کنسول دستی Game Boy توسط نینتندو، سگا هم در سال ۱۹۹۰ از اولین کنسول دستی خود با نام Game Gear رونمایی کرد. بر خلاف نسخه‌های اولیه گیم‌بوی، این کنسول دستی از صفحه نمایش تمام رنگی بهره می‌برد که یکی از نکات مثبت آن است. از دیگر ویژگی‌های خوب این کنسول وسایل جانبی بسیاری است که برای آن عرضه شده است. مبدل بازی‌های قدیمی سگا، گیرنده تلویزیون و کابلی برای اتصال به کنسول‌های دیگر جهت انجام بازی چند‌نفره تعدادی از این وسایل هستند. Game Gear بر‌خلاف جنسیس، از کنترلر ۲ کلیدی استفاده می‌کرد که همراه کلید جهت ۴ گانه و کلید استارت کل مجموعه کنترل این کنسول دستی را تشکیل می‌دادند. البته بازی‌های این کنسول مثل سونیک کاملا با این کنترلر همخوانی داشتند و مشکلی از این جهت پیش نمی‌آمد. Game Gear هم توانست فروش بسیار خوبی را در بازار‌های آمریکایی و اروپایی تجربه کند.

۶- Sega Pico Controller

pico

این کنسول را شاید نتوان در زمره کنسول‌های خانگی و حرفه‌ای دانست. چون هدف اصلی سگا از ساخت آن در سال ۱۹۹۴ سرگرم کردن کودکان بود. این وسیله از سخت افزار کنسول جنسیس استفاده می‌کرد و ظاهری همانند یک لپ‌تاپ در رنگ‌های شاد داشت، کارتریج‌های بازی آن هم به شکل یک کتاب بودند که تصاویر آن‌ها را در بالا مشاهده می‌کنید. البته Pico فاقد صفحه نمایش است و حتما باید به یک تلویزیون متصل می‌شد. یک قلم به نام Magic Pen در کنار کلید‌هایی که در سمت چپ Pico قرار دارند کنترلر‌های این وسیله را شکل می‌دهند و بازیکن قادر است با هرکدام که راحت‌تر باشد بازی کند. نسخه دیگر این وسیله، با نام Pico Beena در سال ۲۰۰۵ و فقط در کشور ژاپن عرضه شد که کنترلر‌های آن تفاوتی با نسخه اصلی نداشت.

۷- Sega Saturn Controller

SONY DSC

سگا کنسول نسل پنجمی خود را در سال ۱۹۹۵ عرضه کرد تا رقیبی برای کنسول‌های نینتندو 64 و پلی‌استیشن باشد. بازی‌های این کنسول در فرمت سی‌دی عرضه می‌شد و علی‌رغم تبلیغات زیاد سگا هیچ‌گاه به کنسول موفقی از لحاظ فروش تبدیل نشد. یکی از دلایل این اتفاق عدم عرضه نسخه‌ای از سونیک همراه این کنسول عنوان می‌شود که به نوعی عامل محبوبیت کنسول‌های سگا است و نسخه در دست ساخت آن پس از عرضه ساتورن به دلایل نامعلوم لغو شد. در مورد کنترلر این کنسول، سگا به معنای واقعی هیچ خلاقیت با تغییری نسبت به دسته جنسیس ایجاد نکرده و شاید در نگاه اول تصور کنید که یک دسته جنسیس را قاب گرفته‌ایم!

saturn

البته سگا بعد‌ها به اشتباه خود پی برد و کنترلر‌های دیگری برای این کنسول عرضه کرد که نسبت به دسته اصلی بهتر بودند. 3D Controller، یکی از دسته‌هایی بود که به همراه بازی Nights into Dream برای ساتورن عرضه شد و اولین بار از جوی‌استیک و کلید‌های جهت به صورت همزمان استفاده کرد. ظاهر گرد این دسته هم قرار گرفتن آن را در دست راحت‌تر می‌کرد و به همین دلیل اسقبال خوبی از 3D Controller صورت گرفت.

arcade racer

Arcade Racer هم یکی دیگر از کنترلر‌های خوب کنسول ساتورن است که برای بازی‌های رانندگی مثل Need for Speed کاربرد داشت.

۶- Sega Dreamcast Controller

SONY DSC

سگا در آخرین کنسول خود برای اولین بار دست به خلاقیت زد! این خلاقیت را هم در خود کنسول و هم در کنترلر آن مشاهده می‌کنیم، چون اولین کنسول نسل ششمی، دریم‌کست سگا است که بعد‌ها کنسول‌هایی مثل پلی‌استیشن 2، ایکس‌باکس و گیم‌کیوب هم به این جمع اضافه شدند. دریم‌کست همچنین اولین کنسولی است که از مودم داخلی بهره می‌برد. بازی‌های خوبی برای این کنسول عرضه شدند که از آن جمله می‌توان Crazy Taxi و Shenume را نام برد. با این وجود عدم پشتیانی شرکت‌های متفرقه از این کنسول و سیاست‌های اقتصادی سگا باعث شد تا این کنسول هم نتواند موفقیت خوبی کسب کند. در مورد کنترلر این کنسول هم شاهد تغییرات زیاد ظاهری هستیم که مهم‌ترین آن‌ها استفاده از ۴ کلید اصلی به صورت لوزی شکل است. البته این تغییرات به معنی بهتر شدن کنترلر نسبت به دسته‌های قدیمی‌تر سگا نیست و اکثر کاربران و منتقدان این دسته را بسیار ضعیف معرفی کرده‌اند و عامل اصلی آن مشکلاتی است که جاگیری بد کلید‌ها برای کاربران ایجاد می‌کند. محل قرار گرفتن کارت‌های حافظه دریم‌کست بر پشت این دسته تعبیه شده که با اضافه کردن آن یک صفحه نمایش در قسمت خالی بالای دسته دیده می‌شد و محتویات کارت حافظه را نمایش می‌دهد.

معرفی کنترلرهای بازی سگا در این قسمت به پایان می‌رسد. به هر حال این شرکت علی‌رغم محبوبیت بسیار زیاد برخی بازی‌ها و کنسول‌هایش در کشور ما و سراسر جهان، همواره در رقابت با رقبای تجاری خود و به خصوص نینتندو، شکست خورده است. این مسئله دلایل بسیار زیادی دارد که بررسی آن‌ها نیازمند نگارش یک مقاله جداگانه است، ولی شاید بتوان مهم‌ترین دلیل شکست سگا را سیاست‌های تقلیدی مسئولین این شرکت معرفی کرد که همواره سعی در پیمودن راهی داشتند که قبلا توسط نینتندو ایجاد شده بود. همین مسئله هم باعث شد که از نسل شش به بعد شاهد کنسولی از جانب این شرکت نباشیم. ولی جدا از مبحث کنسول‌ها، گیمر‌ها همواره خاطرات خوبی با بازی‌های این شرکت دارند که در راس آن‌ها Sonic با فاصله زیادی صدر‌نشین است و پس از آن هم در سال‌های اخیر شاهد محبوبیت زیاد سری Total War هستیم که توسط سگا منتشر می‌شود.

در قسمت بعدی از سری مقاله‌های «سیر تحولی کنترلر‌های بازی» به سراغ مایکروسافت خواهیم رفت و کنترلر‌های ساخته شده توسط این شرکت آمریکایی را بررسی می‌کنیم. نظرات خود را در مورد این قسمت با ما در میان بگذارید.

تهیه شده در زومجی


اسپویل
برای نوشتن متن دارای اسپویل، دکمه را بفشارید و متن مورد نظر را بین (* و *) بنویسید
کاراکتر باقی مانده