سیر تحولی کنترلر‌های بازی: مایکروسافت (Microsoft)

پس از این‌که در قسمت‌های قبلی کنترلر‌های آتاری، نینتندو و سگا را بررسی کردیم، در این مقاله به سراغ کنترلر‌های ساخته شده توسط مایکروسافت خواهیم رفت که به نسبت‌ شرکت‌ها قبلی سابقه کم‌تری در ساخت کنسول‌های بازی دارد و از همین رو تعداد کنترلر‌های آن هم محدود‌تر خواهد بود و همین مساله به ما امکان بررسی کامل و دقیق کنترلر‌های بازی این شرکت را می‌دهد.پیش از این‌که به سراغ بررسی کنترلر‌ها برویم، نگاهی مختصر به تاریخچه مایکروسافت و چگونگی ورود این شرکت به صنعت بازی‌سازی خواهیم داشت. مایکروسافت در سال ۱۹۷۵ توسط پل آلن و بیل گیتس در شهر ردموند آمریکا تاسیس شد. فعالیت اولیه این شرکت، ساخت برنامه برای سیستم Altair 8800 بود. از اواسط دهه ۱۹۸۰، مایروسافت وارد دنیای ساخت سیستم عامل شد که ثمره آن تولید سیستم‌عامل DOS بود و امروزه مایکروسافت بزرگ‌ترین تولید کننده سیستم‌عامل در جهان است و چندی پیش هم ویندوز ۱۰ را ارایه کرده است. مایکروسافت در سال ۲۰۰۱ و با عرضه کنسول ایکس باکس، وارد بازار کنسول‌های بازی شد و از آن زمان تا امروز رقابت جالبی با سونی و کنسول‌های پلی‌استیشن داشته است. حال به سراغ کنترلر‌های ساخته شده توسط مایکروسافت می‌رویم:

۱- Xbox Controller

کنسول ایکس‌باکس اولین محصول مایکروسافت است که در نسل ششم کنسول‌های بازی عرضه شد تا رقیبی برای پلی‌استیشن 2، دریم‌کست و گیم‌کیوب باشد. ایکس‌باکس اولین کنسولی بود که بعد از Atari Jaguar توسط یک شرکت آمریکایی ساخته می‌شد، مایکروسافت در اوایل سال ۲۰۰۲ هم از سرویس Xbox Live رونمایی کرد که به منظور انجام بازی‌های چند‌نفره آنلاین استفاده می‌شد. ایکس‌باکس اولین کنسولی است که از هارد‌دیسک داخلی بهره می‌برد، همچنین برای این کنسول از قطعات سخت‌افزاری رایج در رایانه‌های شخصی استفاده شده بود که وزن و ابعاد آن را سنگین و بزرگ می‌کرد. کنترلر ایکس‌باکس هم وزن و ابعاد کنسول را کاملا به ارث برده بود! تنها واژه‌ای که پس از مشاهده این کنترلر به ذهن می‌رسد بزرگ و بد‌قواره است. این حس پس از این‌که کنترلر را در دست می‌گیرید هم کاملا احساس می‌شود، سنگینی بیش‌از حد کنترلر در مدت زمان بازی طولانی موجب خستگی می‌شود و نگه داشتن آن مخصوصا برای افرادی که دست‌های کوچک‌تری دارند بسیار دشوار است. به همین دلیل این کنترلر با نام‌ دسته چاق هم مشهور است. البته کنترلر ایکس‌باکس از لحاظ مقاومت بسیار عالی و محکم ساخته شده بود و اگر در اثر خشم گیمر به اطراف پرتاب نمی‌شد، امکان خرابی آن بسیار پایین بود!کنترلر ایکس‌باکس تفاوت زیادی با کنترلر‌های معروف آن زمان داشت، بر خلاف کنترلر‌های پلی‌استیشن که ۲ جوی‌استیک آنالوگ در پایین و کنار هم قرار می‌گرفت، دسته ایکس‌باکس بیش‌تر شبیه به کنترلر کنسول گیم‌کیوب نینتندو بود و از دو موتور لرزشی استفاده می‌کرد و از طریق کابل USB به کنسول متصل می‌شد، همچنین با استفاده از درایور‌ها شخصی ساز امکان استفاده از آن در رایانه‌های شخصی هم فراهم شده بود، جوی‌استیک‌های آنالوگ کنترلر ایکس‌باکس یکی در قسمت بالایی سمت چپ و یکی هم در پایین و سمت راست قرار داشت. ۲ کلید در پشت دسته به نام‌های R و L، کلید‌های جهت ۴ گانه در سمت چپ، کلید‌های Back و Strat در وسط دسته و ۶ کلید اصلی هم به رنگ‌های زرد، قرمز، سبز، آبی، سفید و سیاه در سمت راست دسته تعبیه شده بودند و مایکروسافت برای نام‌گذاری آن‌ها برخلاف سونی از حروف X,Y,A,B به جای اشکال هندسی استفاده کرده بود. بر روی این دسته همچنین جایگاه کارت حافظه هم تعبیه شده بود که برای نگه داشتن اطلاعات و سیو‌های بازی استفاده می‌شد.  یکی از مشکلات اساسی دسته ایکس‌باکس محل قرار‌گیری کلید‌های سفید و سیاه بود، این کلید‌ها در بازی‌های مختلف برای اعمال متفاوتی تنظیم شده بودند، برای مثال در بازی Hitman کلید سیاه برای پر کردن اسلحه استفاده می‌شد، ولی جاگیری بد این کلید‌ها که برای استفاده از آن‌ها باید کلید‌های اصلی را رها می‌کردید باعث می‌شد تا کنترل بازی‌ها بسیار دشوار شود. این کنترلر برای افرادی که دست‌های بزرگ و صد البته قدرتمندی داشتند کنترلر نسبتا خوبی بود. محل جاگیری جوی‌استیک‌ها با اصول آرگونومیک تعبیه شده بود که استفاده از آن را راحت می‌کرد و در مجموع کلید‌های دسته دقت بسیار بالایی داشتند و کلید‌های اصلی حساس به لمس ساخته شده بودند که درصد خطا را کاهش می‌داد. ولی بازهم لازم به ذکر است که استفاده از کنترلر ایکس‌باکس برای کودکان و بانوان بسیار دشوار بود، همین موارد هم باعث شد تا نام این کنترلر به عنوان بزرگترین کنترلر بازی تاریخ در کتاب رکورد‌های گینس ثبت شود! وب‌سایت مشهور IGN هم در رده‌بندی کنترلر‌های بازی کنسول‌ها آن را در رده یکی مانده به آخر قرار داد. مایکروسافت همچنین یک نسخه بی‌سیم از این کنترلر عرضه کرد که از طریق گیرنده متصل به درگاه USB با کنسول ارتباط برقرار می‌کرد.

۲- Xbox Controller S

کنترلری که در قست قبل بررسی کردیم داخل جعبه‌های کنسول در مناطق آمریکا و اروپا قرار می‌گرفت، اما مایکروسافت به دلیل خصوصیات فیزیکی و دست‌های کوچک‌تر مردم ژاپن، برای نسخه‌های این منطقه از کنترلر ظریف‌تر و سبک‌تری استفاده می‌کرد که با نام ژاپنی آکبونو شناخته می‌شد. این کنترلر علاوه بر اینکه از دسته نسخه آمریکایی سبک‌تر بود، از لحاظ ظاهری هم تفاوت‌هایی داشت، کلید‌های Back و Start به سمت چپ و پایین جوی‌استیک منتقل شده بود و کلید‌های سیاه و سفید هم در پایین ۴ کلید رنگی قرار گرفته بودند که البته تاثیری در بهبود سختی استفاده از آن‌ها نداشت. کنترلر S به دلیل استفاده راحت‌تر و درخواست‌های مکرر طرفداران در سال ۲۰۰۲ جایگزین کنترلر‌های چاق اصلی در بسته نسخه آمریکایی ایکس‌باکس شد و در سال ۲۰۰۳ هم این اتفاق برای نسخه‌های اروپایی کنسول رخ داد تا آکبونو به عنوان دسته اصلی کنسول ایکس‌باکس شناخته شود.

۳- Xbox 360 Controller

مایکروسافت در سال ۲۰۰۵ دومین کنسول خود را با نام ایکس‌باکس 360 منتشر کرد تا رقیب کنسول پلی‌استیشن 3 سونی در نسل هفتم کنسول‌های خانگی باشد. این کنسول در نسخه‌های متفاوتی با ظرفیت‌های متفاوت عرضه می‌شد و قابلیت‌های جدیدی مثل امکان استریم فایل‌های مدیا را بر روی رایانه‌های شخصی فراهم کرده بود. نسخه جدید Xbox Live هم همزمان با عرضه این کنسول معرفی شد که ویژگی‌های جدیدی مثل امکان عضویت رایگان را فراهم می‌کرد. نسخه‌های اولیه کنسول از مشکلی بزرگ به نام چراغ قرمز مرگ در عذاب بودند که کاملا کنسول را از کار می‌انداخت، ولی با این حساب ایکس‌باکس 360 با فروش ۸۴ میلیونی خود تا پایان سال ۲۰۱۴، به عنوان ششمین کنسول پرفروش تاریخ شناخته می‌شود. مایکروسافت کنترلر‌های ایکس‌باکس 360 را با الهام از کنترلر آکبونو کنسول قبلی ساخت و خوشبختانه بی‌خیال کنترلر‌های چاق و سنگین شد! این کنترلر‌ها در ۲ نسخه بی‌سیم و سیم‌دار عرضه می‌شدند. مشکل مربوط به کلید‌های سیاه و سفید که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم، در این کنترلر رفع شده بود و مایکروسافت با حذف این کلید‌ها، دو کلید جدید در پشت دسته تعبیه کرده بود که کلید‌های پشتی را به ۴ عدد می‌رساند و استفاده راحت‌تری برای کاربران به ارمغان می‌آورد. کلید‌های Start و Back هم در طرفین کلید Xbox در وسط دسته قرار داشتند و خود این کلید گرد که دور آن‌هم حلقه‌ای نورانی قرار داشت، وظیفه روشن و خاموش کردن دسته را عهده‌دار بود و به عنوان کلید راهنما هم عمل می‌کرد،‌ به جز این تغییرات خاص دیگری بر روی دسته مشهود نیست و جوی‌استیک‌های آنالوگ، کلید جهت و ۴ کلید رنگی هم دقیقا به شکل کنترلر نسل قبلی مرتب شده بودند.نسخه سیم‌دار کنترلر به راحتی بر روی رایانه‌های شخصی هم قابل استفاده بود ولی برای استفاده از نسخه بی‌سیم بر روی کامپیوتر باید گیرنده مخصوص را تهیه می‌کردید. نسخه سیم‌دار این دسته فقط در رنگ‌های سفید و مشکی عرضه می‌شد، ولی نسخه بی‌سیم تنوع رنگی بالایی داشت و در رنگ‌های آبی، سبز، صورتی و قرمز عرضه می‌شد.همچنین در کنار باندل‌های مختلف کنسول ایکس‌باکس 360 دسته‌های مخصوصی با طرح بازی‌ها ارایه می‌شد که تعدادی از آن‌ها واقعا زیبا به نظر می‌رسند. در ادامه می‌توانید تصاویری از کنترلر‌های منقش به طرح بازی‌های Halo، Fable و Gear of War را مشاده کنید. مایکروسافت از سال ۲۰۰۷ به بعد قابلیت جدیدی به تعدادی از دسته‌های ایکس‌باکس 360 فراهم کرد که امکان چرخش کلید جهت را فراهم می‌کرد، این ویژگی برای افرادی که به بازی با جوی‌استیک عادت ندارند بسیار مناسب بود چرا که کلید ۴ جهته را به ۸ جهته تبدیل می‌کرد. در سال ۲۰۰۷ یک صفحه کلید همراه عرضه شد که به قسمت پایینی دسته متصل می‌شد و در تمام قسمت‌هایی که امکان نوشتاری وجود داشت،‌ قابل استفاده بود. همچنین این افزونه یک درگاه اتصال میکروفون هم داشت که امکان چت صوتی را فراهم می‌کرد. البته امکان اتصال صفحه کلید‌های معمولی هم برای چت و نوشتن در ایکس‌باکس 360 وجود دارد. دسته‌های بی‌سیم کنسول ایکس‌باکس 360 ابتدا از باطری استفاده می‌کردند ولی پس از مدتی مایکروسافت مجموعه باطری‌های قابل شارژ را به همراه شارژر عرضه کرد که ۲۰ ساعت بازی مداوم را تضمین می‌کردند.به هر حال مایکروسافت با رفع مشکلات کنترلر‌های نسل قبلی، دسته‌های بسیار خوش‌ساختی برای ایکس‌باکس 360 ساخت که رضایت طرفداران این کنسول را جلب کرد و به یکی از خوش‌دست‌ترین و زیباترین کنترلر‌های تاریخ کنسول‌های بازی تبدیل شد.

۴- Xbox One Controller

ورود مایکروسافت به نسل هشتم از طریق معرفی ایکس‌باکس وان در سال ۲۰۱۳ صورت گرفت. این شرکت آمریکایی امکانات جالبی مثل قابلیت ضبط و به اشتراک گذاری ویدیو از بازی و دیگر قابلیت‌هایی مالتی‌مدیا برای این کنسول معرفی کرد که آن را علاوه بر وسیله بازی به یک دستگاه مالتی‌مدیا کامل تبدیل می‌کند. چندی پیش هم قابلیت‌های دیگری از جمله امکان اجرای بازی‌های قدیمی ایکس‌باکس 360 و استریم بازی‌ها روی رایانه‌های شخصی به این کنسول اضافه شدند که نکات مثبتی به شمار می‌رود. کنترلر کنسول ایکس‌باکس وان، تقریبا دنباله رو کامل کنترلر ایکس‌باکس 360 است که بهبودهای جزئی ولی مهمی دارد. اگر اولین بار کنترلر ایکس‌باکس وان را در دست بگیرید، تفاوت‌های آشکاری در جنس آن حس خواهید کرد، جنس مواد سازنده بدنه این کنترلر کاملا تغییر یافته و نوع پلاستیک استفاده شده حس بسیار بهتری نسبت به کنترلر‌های قبلی به کاربر ارایه می‌دهد و علاوه بر آن از تعریق دست در استفاده طولانی مدت جلوگیری می‌کند. جنس بافت استفاده شده در جوی‌استیک‌ها هم تغییر یافته و بسیار نرم‌ است، علاوه بر آن دقت جوی‌استیک‌ها بسیار بالاتر از کنترلر‌های ایکس‌باکس 360 است که باعث بهبود کنترل بازی‌‌ها و مخصوصا در آثار اول شخص است. کلید‌های پشتی کنترلر کمی خمیده‌تر شده‌اند که خاصیت ارگونومیکی آن‌ها را بهتر کرده و با حالت خمیده‌ای که انگشت‌ها پیدا می‌کنند استفاده از این کلید‌ها راحت‌تر شده و دست را اذیت نمی‌کند. محل قرارگیری کلید Guide با لوگوی ایکس‌باکس تغییر بافته و به بالاترین نقطه کنترلر منتقل شده است و امکان روشن کردن کنسول و کنترلر و دسترسی به داشبورد از طریق آن محیا شده است. کلید‌های Back و Start که در کنترلر‌های قبلی ایکس‌باکس شاهد بودیم جای خود را به کلید‌های جدید View و Menu داده‌اند. باقی قسمت‌ها مانند جاگیری کلید‌های اصلی رنگی دقیقا همانند کنسول ایکس‌باکس 360 است. جالب است بدانید که مایکروسافت برای بهبود طراحی کنترلر‌های خود در کنسول ایکس‌باکس وان در حدود ۱۰۰ میلیون دلار هزینه کرده است. این شرکت همچنین در ماه ژوئن ۲۰۱۵ نسخه جدیدی از کنترلر ایکس‌باکس را با تغییرات جزئی عرضه کرد که امکان استفاده از هدست را فراهم می‌کرد. کنترلر اصلی و عرضه شده همراه ایکس‌باکس وان سیاه رنگ است ولی با عرضه باندل‌های مختلف و یا در نتیجه خلاقیت شرکت‌های متفرقه کنترلر‌های زیبایی برای این کنسول طراحی شده که تصاویر تعدادی از آن‌ها را در ادامه می‌بینید:

۵- Xbox One Elite Controller

در جریان نمایشگاه E3 2015 مایکروسافت کنترلر جدیدی برای ایکس‌باکس وان معرفی کرد تغییرات زیادی نسبت به کنترلر اصلی دارد. اولین تغییر اضافه شدن ۴ پدال به قسمت پشیتی دسته است که امکان اضافه کردن دستورات بیش‌تر را به بازی‌سازان می‌دهد. علاوه بر پدال‌ها امکان تغییر جوی‌استیک‌ها و کلید جهت در این کنترلر با گزینه‌های موجودی که به همراه دسته عرضه می‌شود، وجود دارد، برای مثال می‌توانید از جوی‌استیک‌هایی با سر محدب استفاده کنید. این کنترلر که ۱۴۹ دلار قیمت خواهد داشت تقریبا یک ماه دیگر به همراه یک نرم‌افزار مخصوص شخصی سازی عرضه می‌شود که شاید مهم‌ترین مولفه آن هم باشد! چرا که از طریق این نرم‌افزار امکان شخصی‌سازی کامل کلید‌ها و پدال‌ها فراهم شده و گیمر‌ها می‌توانند بر اساس علاقه شخصی کلید‌های این کنترلر را تعریف کنند، علاوه بر این امکان تنظیم دقت جوی‌استیک‌ها، پدال‌ها و حتی نور چراغ دسته هم از طریق این نرم‌افزار وجود دارد.مایکروسافت اعلام کرده که این کنترلر کمی سنگین‌تر از کنترلر اصلی خواهد بود ولی این به معنی مشکل‌ساز شدن در استفاده‌های طولانی نیست و Elite حتی از کنترلر اصلی هم خوش دست‌تر است. همچنین می‌توانید قابلیت‌های شخصی‌سازی این کنترلر و مراحل ساخت آن را در ویدیو زیر مشاهده کنید.

دانلود ویدیو با رزولوشن 360p | دانلود ویدیو با رزولوشن HD720p

۶- Kinect

کینکت یک کنترلر حرکتی ساخته شده توسط مایکروسافت برای کنسول‌های ایکس‌باکس 360 و ایکس‌باکس وان است که در سال ۲۰۱۲ برای رایانه‌های شخصی هم عرضه شد. این وسیله با شناسایی نکات مختلف بدن کاربر حرکات وی را شناسایی می‌کند و قابلیت تشخیص فرمان‌های صوتی را نیز دارد و برای مثال می‌توان کنسول را از طریق دستورات صوتی روشن یا خاموش کرد. نسخه اولیه کینکت که برای ایکس‌باکس 360 عرضه شد محدودیت‌ها و مشکلات زیادی داشت که مهم‌ترین آن‌ها تاخیری بود که در تشخصی فرمان ارایه شده دیده می‌شد، برای مثال در بازی‌های مبارزه‌ای حرکات شما با تاخیر زیادی شناسایی می‌شد که نتیجه آن شکست در بازی بود! نسخه بعدی کینکت هم در ابتدا در کنار تمام کنسول‌های ایکس‌باکس وان عرضه می‌شد ولی بعد‌ها مایکروسافت نسخه‌های مجزای کنسول و ایکس‌باکس را هم ارایه کرد. نسخه جدید میدان دید عریض‌تری دارد و کیفیت دوربین دستگاه هم بهبود یافته که نتیجه آن تشخیص بهتر حرکات کاربر است، همچنین نسخه جدید قابلیت شناسایی ۶ نفر را به طور همزمان دارد. علاوه بر بازی‌های مختص کینکت مثل Kinect Sports که مجموعه‌ای از بازی‌های ورزشی است، سازندگان بزرگ هم امکان استفاده از کینکت را در بازی‌های خود فراهم کرده‌اند که از آن جمله می‌توان Forza Motorsport، NBA 2K15 و Virtual Tennis را نام برد. در ادامه می‌توانید تصاویری از Kinect Sport را مشاهده کنید که یکی از بازی‌های مفرح کینکت است.به هر حال مایکروسافت علی‌رغم این‌که سابقه کم‌تری نسبت به شرکت‌های دیگر در صنعت ساخت کنسول بازی دارد، ولی کنسول‌های خوب و موفقی تولید کرده که کنترلر آن‌ها هم به جز در مورد اول موفق عمل کرده‌اند. در قسمت بعدی از سری مقاله‌های «سیر تحولی کنترلر‌های بازی» به سراغ شرکت سونی خواهیم رفت. نظرات خود را در مورد این قسمت با ما در میان بگذارید. تهیه شده در زومجی