بررسی بازی ABZU

دنیای بازی‌‌های مستقل، کتابخانه‌ای گسترده است که با سرعت هرچه تمام‌تر رو به جلو حرکت کرده و به رشد و نمو ادامه می‌دهد. حقیقت این است که با فرارسیدن ماه پایانی سال ۲۰۱۶، امسال را می‌توان با حضور بازی‌هایی از جمله Inside ،Superhot و Reigns یک سال موفق برای بازی‌های مستقل دانست. بازی‌های مستقلی که به خوبی به ما نشان داده‌اند که ایده‌ها تمام نشده و همچنان ایده است که در ذهن خوش ذوق طراحان بازی‌های ویدیویی رشد و به منصه ظهور می‌رسند. اما بیایید به دنیایی برویم که زیبایی‌اش رنگارنگ‌تر از دنیای اطراف ما است. دنیایی که به دست بشر در حال نابودی بوده و شرایط اقلیمی ایجاد شده توسط خود بشر، شرایط و گلوگاه تنفس آن را هرچه بیشتر تنگ کرده است. دنیایی زیبا با هزاران هزار گونه که هنوز هم ناشناخته هستند. در حالی که بشر به دنبال سیارات و ستارگان دیگر در سالیان سال نوری دورتر از زمین، می‌گردد، هنوز نتوانسته کیلومترها به زیر اقیانوس‌ها رفته و دنیای تاریک اما دست نخورده آنجا را کشف کند.

البته شاید اگر هیچگاه دستش به این گنجینه ی خفته نرسد، بهتر باشد. اما دنیای بازی‌های ویدیویی متفاوت است، درآنجا به هرکجا که بخواهی سفر می‌کنی، گاهی قدم برروی قمر اروپا در اطراف سیاره‌ی مشتری گذاشته و گاهی نیز به همراه لارا کرافت ساعتی را به زیر دریا به دنبال گنجینه‌ای می گردید. آب که سرمایه‌ی زیستگاه هر موجود زنده‌ در زمین است، اکنون با نفت و شرایط اقلیمی رو به سیاهی و مرگ می‌رود. مرگی که از مرجان‌های استرالیا گرفته تا نفت‌های خارج شده از نفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی ریخته شده در درون دریا با سرعت اقیانوس‌ها را در می‌نوردد. اما این جهان پر جنب و جوش همچنان جانی در خود دارد و شاید، همین جان باشد که استودیوی جاینت اسکوئید را برای ساخت یک بازی ماجراجویی در اعماق اقیانوس‌ها مشتاق کرده است.

ABZÛ، اولین ساخته جاینت اسکوئید، استودیو تاسیس شده توسط مت ناوا، طراح هنری بازی‌های Flower و Journey، باری دیگر نبوغ یک طراح هنری را نشان می‌دهد که چگونه با هنر می‌توان در صنعت بازی، زیبایی‌ها را به تصویر کشید. ABZU که مخفف دو کلمه AB‌ به معنای اقیانوس و ZU‌ به معنی اکتشاف است و در کلمه «حکمت اقیانوس» معنی می‌دهد، روایتی خطی اما با شیوه‌ای منحصر به فرد را با داستانی متفاوت پیش می‌گیرد، دراین بازی رنگارنگ هیچ گفتگویی در میان نبوده و بازیکنان باید به واسطه حکاکی‌های روی خرابه‌های باستانی مدفون شده در زیر اقیانوس به درک خود از داستان برسند. درکی که هرچند مانند بازی Inside پررمز و راز نیست اما تا حدودی دارای گنگی بوده و می‌تواند دیدگاه‌های متفاوتی را به همراه داشته باشد.

در این بازی با یک موجود شبیه به انسان همراه می‌شوید که براساس حکاکی‌های برروی دیوار از یک قوم به ظاهر منتقرض شده می‌آید، اما با این حال هیچگونه اطلاعی در رابطه با گذشته آن نداریم. داستان بازی پیرامون موجودات دریایی، نیرویی اهریمنی و همچنین زندگی در زیر اقیانوس‌ها می‌گذرد. جایی که شخصیت اصلی داستان با ورود به مناطق جدید، با گونه‌های جدیدی از ماهی‌ها روبرو می‌شود که تعداد آنها به دهها گونه می‌رسد. در حالی که گاهی به یک دلفین چسبیده و با سرعت با سایر ماهی‌ها به بیرون از آب می‌پرید، گاهی نیز خود را درحال شنا در میان خزه‌ها خواهید یافت که در یک کلمه از آن «لذت» خواهید برد. البته گاهی اوقات سکوت مرگبار، تنها زمزمه‌ای است که به گوش می‌رسد، این همان‌جایی است که باید برای بازگرداندن زندگی به زیر اقیانوس‌ها کاری کنید. با پیشروی در داستان هرچه بیشتر به ارتباط میان خود و طبیعت اطراف پی خواهید برد. ارتباطی که به اعتقاد من در ذهن توسعه‌دهندگان، دارای ارتباطی عمیق با وقایعی است که در مقدمه بررسی ABZU‌ آورده‌ام.

با این حال، ABZU‌ یکی از آرامش‌بخش ترین بازی‌هایی است که در چند وقت اخیر تجربه‌ کرده‌ام. یکی از ویژگی‌های دریا، صدای دلنشین حرکت آب است که در زمان تجربه ابزو همواره در حال شنیدن آن هستید. ساخته‌ی جاینت اسکوئید به واقع یک محصول کوتاه است. با تمام وقتی که صرف کشف محیط و گشت و گذار در اقیانوس می‌کنید، این بازی در نهایت ۲ تا ۳ ساعت گیم‌پلی را ارائه می‌دهد. زمانی که بسیار کوتاه بوده و به سرعت به پایان می‌رسد. بیاید کمی‌هم از ویژگی‌های جانبی بازی صحبت کنیم، ویژگی‌هایی که هرچند کوچک اما دارای بار مفهمومی زیادی هستند. شخصیت‌ اصلی برای بازگرداندن حیات به دنیای مرده زیر آب، سفری کوتاه را هر بار به دنیای به اعتقاد من عرفانی می‌کند، جایی که او از انرژی درونی خود به درون چشمه زندگی یا مایع حیات افزوده و زندگی را به اقیانوس‌ها باز می‌گرداند. جایی که با درک زیبایی‌ها، متوجه اهمیت زندگی زیر دریاها می‌شویم.

گونه‌های مختلف از ماهی، خرچنگ، لاکپشت یا عروس دریایی به وفور در جای جای بازی حضور دارند، اما این موجودات دریایی آنقدر زیاد هستند که قادر به تماشای زیبایی‌های تک تک آنها نیستید. اینجا است که توسعه‌دهندگان سنگ‌هایی را با سر کوسه قرار داده‌اند تا شخصیت اصلی با نشستن برروی آنها مدیتیشن کرده و نگاهی دقیق به هر ماهی یا سایر گونه‌های جانوری بی‌اندازد. واقعیت شخصیت‌ اصلی داستان یا حتی شما به عنوان بازیکن در جریان مدیتیشن قادر به کنترل ماهی‌ها و موجودات دیگر نیستید؛ سازندگان می‌توانستند با فراهم کردن امکان انجام این کار، ویژگی‌های دردسترس بازیکنان در روند بازی را کمی بیشتر گسترش دهند.

شخصیت‌ اصلی داستان در مجموع کارهایی نمادین زیادی را انجام می‌دهد که همانطور که اشاره شد همگی آنها به برداشت شما از داستان مربوط می‌شود. به عنوان مثال، در محیط بازی مرجان‌هایی کوچک برروی زمین قرار دارند که در هنگام واکنش شخصیت اصلی به آنها، شاهد زنده شدن یا به قولی بازگشت برخی از موجودات دریایی جدید به زندگی هستیم. بازگشتی که موجودات زیبایی را به ما یادآور می‌شود که بخاطر انسان‌ها منقرض شده و اکنون دیگر در دسترس بشریت قرار ندارند. در جریان بازی توسط هیچ موجود دریایی مورد هجوم قرار نمی‌گیرید، موجوداتی که در حقیقت دوستان بشریت بوده و در نَفسِ خود، دشمنی برای نسل بشر محسوب نمی‌شوند. با این حال، بازی همچنان دشمنی بالقوه را در خود جای می‌دهد که به اعتقاد من نشأت گرفته از نوشته‌ی کلمه ابزو به خط میخی است (تصویر بالا) که باید در تجربه بازی با این اهریمن آشنا شوید. ابزو در مجموع مکانیک کنترل آسان، بدون حاشیه و ساده‌ای را ارائه می‌دهد.

در جریان مراحل به وضوح قادر به تماشای چهار فصل هستید. در حالی که در ابتدا به تماشای دنیایی سرسبز می‌پردازید، با کمی پیشروی رنگ زرد، قرمز و نارنجی سلطه بر دریا را بدست خود می‌گیرند، تفاوتی فوق‌العاده برای نوازش چشم‌های بازیکنان که هرچه بیشتر به آن نگاه می‌کنید به جزئیات و دقت هرچه بیشتر توسعه‌دهندگان پی خواهید بود. دنیای ABZU در طول دو تا سه ساعت روند بازی آنقدر تنوع دارد که از نیاز به تنوع بیشتر در محیط شما را سیراب کند. گرافیک هنری ABZU را می‌توان تلاقی هنر هشتم و سایر حوزه‌های هنر دانست و این بازی به خوبی چشم‌اندازی تازه را از دنیای زیر اقیانوس‌ها ارائه می‌دهد. چشم‌اندازی که مسلما اگر به دست یک استودیوی بزرگ می‌افتاد، ساعاتی بی نظیر را رقم می‌زد. طراحی زیبای مراحل و ایجاد اتمسفری عالی که باعث غوطه‌وری شما در دنیای زیر اقیانوس می‌شود، علی‌رغم ظاهر بسیار ساده شخصیت اصلی داستان برخلاف دقت بالا در طراحی جزئیات ماهی‌ها، باعث خودنمایی گرافیک هنری بازی خواهد شد.

از بعد گرافیک فنی نیز علی‌رغم حضور هزاران ماهی در حال حرکت،‌ متنوع و با جزئیات شاهد مشکلاتی مانند افت نرخ فریم نیستیم. بررسی این بازی در زومجی براساس نسخه استیم بازی ABZU انجام شده است. هرچند گاهی شاهد رد شدن ماهی‌ها و شخصیت‌ اصلی از داخل ماهی‌های بزرگ هستیم اما در مجموع با توجه به نورپردازی‌های زیبا و انیمیشن‌های بدون ایراد ماهی‌ها، گرافیک فنی نیز مانند گرافیک هنری بازی بدون مشکل به حساب می‌آید. البته باید گفت که برخی از ماهی‌ها حتی در زیر نور مستقیم خورشید بدون سایه هستند، که خود ایرادی دیگر است.

صداگذاری و به ویژه موسیقی متن، نقطه‌ی عطفی است که ABZU‌ را به محصولی عالی تبدیل می‌کند. برای آرامش و فرار از صدای تیر و تانک و موشکِ سایر بازی‌ها یا سختی‌های روزمره به یک هدست نیاز دارید تا با گذاشتن برروی سر خود، ساعتی را به صدای آب، حرکت ماهی‌ها و موسیقی فوق‌العاده گوش دهید. زمانی که در جریان اقیانوسی افتاده و به سرعت با ماهی‌های دیگر در زیر اقیانوس به سفر می‌پردازید، این صداگذاری زیبا و موسیقی متن گوشنواز بازی است که حسی آرامش بخش را به شما القا می‌کند. جاینت اسکویید برای تکمیل صداگذاری،‌ به جزئیات بسیاری از جمله صداگذاری ماهی‌ها از وال گرفته تا دلفین توجه کرده است. ورود به مناطق جدید یا لحظه‌ی دلهره آور کوتاه موجود در بازی هر یک موسیقی متن جدیدی را به همراه دارد.

ABZU از آن دست بازی‌های ویدیویی نیست که تمام بازیکنان را به خود علاقمند کند، با این حال، اگر بخواهیم لیستی از بهترین بازی‌های مستقل سال ۲۰۱۶ درست کنیم، حضور این بازی ویدیویی زیبا خالی از لطف نخواهد بود. متاسفانه با وجود جزئیات بسیار زیاد با داستانی بسیار کوتاه همراه هستیم که البته ارزش تجربه حداقل دو بار را دارد. با توجه به اقتباس جزئی توسعه‌دهندگان از یک افسانه‌ی سومری، ابزو رو نمی‌توان در حدود شخصیت‌های این اسطوره بررسی کرد، به همین دلیل ساخته‌ی مت ناوا از دید من یک محصول فوق‌العاده برای یادآوری ارتباط بشر با دریاها است. ABZU‌ اکنون در پلی‌استیشن 4، ایکس‌باکس وان و رایانه‌های شخصی در دسترس قرار دارد.