بررسی بازی انگاره

هنر و فرهنگ ایرانی و اسلامی، سال‌های سال به ویژه بعد از انقلاب ایران، بر سر زبان‌ها بوده، به شکلی که هفته‌ای نیست که شاهد تاکید مسئولین بر ارائه‌ی محتوای مجازی در این راستا نباشیم. هنری که ریشه در نقش و نگارهایی منحصر به فرد دارند و کافی است تا سری به اصفهان بزنید و از مکان‌های تاریخی این شهر زیبا بازدیدی داشته باشید تا هرچه بیشتر به هنر زیبای ایران بعد از اسلام پی‌ ببرید. اما فرهنگ ایرانی اسلامی نیز سال‌های سال است که تاکید زیادی روی آن می‌شود، فرهنگی که به اعتقاد بسیاری ریشه در صدر اسلام یا وقایعی مانند عاشورا دارد و از سویی نیز ریشه‌هایی آسیایی، عربی و باستانی ایران را در خود جای داده است و خب صحبت از آنها، از حوصله‌ی این بررسی خارج است.

با ظهور بازیسازان ایرانی و خلق آثاری زیبا توسط برخی از این بازیسازان، اکنون دیگر شاهد روند رو به جلو برای توسعه و انتشار بازی‌های رایانه‌ای هستیم. با این حال، بسیاری از بازیسازان به جای خلاق بودن و بازگشتن به ریشه‌های فرهنگی خود و کشورشان، ترجیح می‌دهند تا دنباله روی بازی‌ها و ساخته‌های کمپانی‌های اروپایی و امریکایی باشند و کمتر برای خلق اثری جدید تلاش می‌کنند. تفاوت زمان میان شروع صنعت بازی‌های ویدیویی در ایران نسبت به سایر کشورها و وجود پیشینه‌ای طولانی و رشد آرام این صنعت در کشورهای اروپایی و ایالات متحده باعث شده است تا پیشرفت‌های چشم‌گیری را در بازی‌های ویدیویی شاهد باشیم. با این حال، ساخت بازی در ایران پدیده‌ای نو ظهور است و بعد از شکست‌های فراوان توسعه‌دهندگان بازی‌های رایانه‌ شخصی در ایران شاهد تغییر تمرکز توسعه‌دهندگان روی پلتفرم‌های موبایل بوده‌ایم؛ همین موضوع باعث شده است تا بازیکنان ایرانی نیز به دلیل وجود نمونه‌های خارجی، کمتر به سراغ ساخته‌های ایرانی مشابه بروند و استقبال کمی را از بازی‌های ایرانی داشته باشند. اما هنوز هم هستند توسعه‌دهندگانی که با خلاقیت و اراده‌ای راسخ به توسعه‌ بازی‌هایی خلاقانه ادامه می‌دهند. مهدی بهرامی، یکی از همین بازیسازان مستقل است که چه در ایران مانند ششمین جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران و چه در رویدادهای خارجی ساخته‌هایش مورد تحسین قرار گرفته است. در این بررسی نگاهی به بازی انگاره می‌اندازیم که اکنون از طریق فروشگاه هیولا به صورت قانونی با قیمتی کمتر نسبت به نسخه استیم بازی در دسترس قرار گرفته است.

بازی از چند بخش شامل یک ابزار ترسیم و مراحل متعدد تشکیل شده است که در هر بخش شاهد مکانیک جدیدی برای به چالش کشیدن بازیکنان هستیم. با وجود کوتاه بودن انگاره، هنوز هم مراحل با سوپرایزهایی کوچک همراه شده‌‌اند که از جمله‌ی آنها می‌توان به تغییر موسیقیایی و رنگ‌آمیزی نقش و نگار‌های ترسیم شده اشاره کرد. هر کدام از این ریزه‌کاری‌ها با زیرکی در بازی گنجانده شده‌اند و بازیکن به سرعت غرق در موسیقی، هنر و گیم‌پلی بازی می‌شود. موسیقی انگاره از همان ابتدا آرامش را به درون بازیکن می‌دمد و کمانچه بهزاد حسن زاده در کنار موسیقی میم رسولی، در هارمونی کاملی، نت‌هایی شنیدنی را در قلب و ذهن بازیکنان ثبت می‌کنند. موسیقی انگاره، در همراه کردن بازیکنان با خطوط و اشکال هندسی، بزرگترین نقش را ایفا می‌کند و این نت‌ها و صدای کمانچه‌ی آشنا برای حداقل ایرانی‌ها است که باعث لذت بردن بازیکنان ایرانی خواهد شد. اما از بعد بین‌المللی نیز موسیقی انگاره جنس خاصی دارد که بسیاری از بازیکنان خارجی با آن آشنا نیستند و احتمالا بازیکنان را درگیر جادوی موسیقیایی خود خواهد کرد.

از هنر ایرانی و اسلامی در ابتدای مقاله صحبت کردیم، انگاره مجموعه‌ای از خطوط و اجسام را به شکلی در کنار یکدیگر می‌گذارد که در چند ثانیه به اثری هنری تبدیل می‌شوند؛ آثاری که به ویژه در پایان به شدت خودنمایی می‌کنند. مهدی بهرامی پیش از این نیز در جریان کنفرانس طراحی بازی‌های کامپیوتری برپایه سیستم‌های ساده در TGC 2017 از اهمیت فرهنگ و تفاوت‌های فرهنگی میان ایران و اروپا سخن گفته بود. به گفته‌ی این بازیساز مستقل، اروپایی‌ها در آثار هنری خود اجسام بی‌جان را به جاندار تبدیل می‌کنند و با نگاهی به تاریخچه آثار هنری و اماکن باستانی به جا مانده از آنها، با مجسمه افراد روبه‌رو می‌شویم. اما در هنر ایرانی و اسلامی، قوانین هندسی و استفاده از ریاضیات به چشم می‌آید و در نتیجه، هنر ایرانی دارای تفاوت‌هایی از نظر فرهنگی است. انگاره از همان ابتدا تفاوت‌های یک بازی ایرانی با محصولی خارجی را به رخ می‌کشد؛ نقاطی رنگارنگ با حرکتی ثابت، چند اهرم در حال چرخش، آزادی بازیکن در مشخص کردن اندازه اهرم و در نهایت شکل گیری نقشی هنری با موسیقی‌ای زیبا، مواردی هستند که در بازی انگاره خواهید دید. تصاویر ترسیم شده به سرعت شما را یاد نقاشی‌های چرخ‌نگار می‌اندازد و اگر به برنامه‌نویسی علاقه داشته باشید،‌ احتمالا شما نیز به‌یاد زبان برنامه‌نویسی Logo و گرافیک لاکپشتی خواهید افتاد. انگاره طراحی ساده‌ای دارد، محیط گرافیکی این بازی از خطوط منظم تشکیل شده است و بدون درگیر کردن ذهن بازیکنان، کاری می‌کند تا بازیکنان کاملا روی تمام کردن معما متمرکز شوند. سادگی محیط در بازی‌های این‌چنینی امری معمول است و انگاره نیز از این قاعده مستثنی نیست. برخلاف ابزار ترسیم که می‌توانیم حالت سه بعدی اشکال را ببینیم، متاسفانه در جریان مراحل این موضوع تعبیه نشده است که نبود آن احساس می‌شود.

باید گفت که انگاره با تمام خلاقیت، زیبایی و به ویژه موسیقی فوق‌العاده‌ای که دارد، اثری بسیار کوتاه و جمع‌وجور است که باید در آینده با معماهای جدید یا ادیتور مراحل گسترش پیدا کند. با وجود بخشی برای خروجی گرفتن اشکال مختلف موسوم به ابزار ترسیم، نبود بخش‌هایی مانند ادیتور مرحله در بازی شدیدا احساس می‌شود و امیدواریم تا در آینده شاهد انتشار بروزرسانی‌های برای گسترش بازی باشیم. به ویژه ابزار ترسیم، بیشتر شباهت به محلی برای بازی با خطوط محسوب می‌شود و ویژگی‌ خاصی را برای درگیر کردن بازیکنان ارائه نمی‌دهد. انگاره پتانسیل تبدیل شدن به محصولی به مراتب پیچیده‌تر را دارد و با اضافه شدن بخش‌های جدید، اهرم‌های چندمرحله‌ای برای به تصویر کشیدن طرح‌های جدید یا افزایش پیچیدگی حرکت المان‌های موجود در بازی، می‌توانیم هرچه بیشتر غرق در گیم‌پلی بازی شویم. کوتاهی انگاره، یکی از نقاط ضعف آن است، اما نباید فراموش کرد که با محصولی با کیفیت و مستقل از یک بازیساز خوش ذوق ایرانی همراه هستیم که با کنار هم قرار دادن عناصری آشنا در فرهنگ ما، اثری خلاقانه و جذاب را منتشر کرده است. بی‌شک باید گفت که ارزش تجربه انگاره به عنوان یک بازی نوآورانه، زیاد است و پیشنهاد می‌کنم تا حتما این بازی را تجربه کنید. انگاره اکنون با قیمت ۶ هزار تومان از طریق فروشگاه «هیولا‌» به صورت قانونی در دسترس قرار دارد. این بازی همینطور با قیمت ۶.۹۹ دلار روی استیم عرضه شده است.

این بازی روی پلتفرم پی‌سی بررسی شده است.