بهترین بازیگر نقش اول زن سال ۲۰۱۹ از نگاه زومجی

همواره بهترین بازیگران (خواه مرد باشد خواه زن) بخش مهمی در اعلام جوایز به شمار می‌رود. آن قدر که باب شده آخرین جوایز را برای آن‌ها کنار می‌گذارند تا مخاطب تشنه را تا انتهای مراسم‌های خود نگه دارند. نه فقط به این دلیل بلکه با این دید که همواره دانه‌ای ایده‌ای که کارگردان کاشته را در نهایت بازیگرانش هستند که آبیاری کرده و به بار می‌نشانند. امسال، سال بازگشت بعضی از قدیمی‌های سینما همانند رنی زلوگر با «جودی» و سال چهره‌های درخشان و مستعد آینده هم چون فلورنس پیو با «میدسومار» غریبش، سالی پرکار همانند سال‌های گذاشته برای عده‌ای چون اسکارلت جوهانسون و سالی پر از توجه و ستایش قابل پیش‌بینی برای پارک سو دم برای جدیدترین اثر بونگ جو هو، «انگل» بود. امسال فیلم‌های بسیاری بودند که با وجودِ داشتنِ شخصیت‌های مرد قوی، ستون فقرات فیلم را بازی منسجم و محکم یک زن تشکیل می‌داد و محوریت فیلم حول آن می‌چرخید. آن‌ها نیز با بازی‌های درخشان و به یاد ماندنی خود، مخاطب را گاه هیجان‌زده، گاه ترسیده و گاه هم ذات پندارانه با جهان خود در فیلم همراه می‌کردند.

فلورنس پیو که بازی در فیلم‌هایی چون «بانو مکبث» (Lady Macbeth) و «شاه یاغی» (Outlaw king) و سریال «مارسلا» (Marcella) را در کارنامه خود دارد و امسال نیز با «زنان کوچک» (Little Women) بازسازی رمان مشهور ساخته گرتا گرویگ همه شیفتگان ادبیان را تشنه تماشای خود نگاه داشته است در فیلم «میدسومار» (Midsommar) قوی، درخشان و ناب، همانند خود فیلم، ظاهر می‌شود. پیو در نقش دختری جوان به نام دنی که خانواده خود را به طرز تراژیکی از دست داده و اکنون در پروسه سوگواری دردناکی به سر می‌برد، وقتش را با دوستان و نامزد خود سپری می‌کند. نامزدی منفعل که دیگر میلی به دنی نداشته و فقط از سر ترحم در کنار او مانده است. پیو توانسته است نقش انسانی همیشه نگران را آن طور که از مادری داغ‌دیده یا ماری گزیده شده می‌بینیم، باورپذیر از آب در بیاورد. ا همیشه نگران است. نگران خواهر نامتعادل خود که جواب ایمیل‌هایش را نمی‌دهد، نگران نامزدش که مبادا در این وانفسای بی‌کسی ترکش کند، نگران سفر عجیب و غریب و آیینی که به آن دعوت شده است و همه این‌ها نشات گرفته از خود مقصر بینی غریبی است که بر دوشش حلقه زده و پیو چه در تنهایی‌ها و یا دعواهایش با نامزدش، چه در صحنه‌هایی که به دلیل مصرف مواد از آنچه می‌بیند وحشت می‌کند و چه در صحنه درخشان گریه‌اش که باقی زنان قبیله گرداگردش حلقه زده و دقیقاً همانند او زار می‌زنند، نشان داده پتانسیل بازی در نقش‌های سنگین و سخت‌تر از آن منسجم نشان دادن بهم ریختگی غریب داستان را به عنوان پروتاگونیستش که یک گام با افتادن به ورطه جنون فاصله دارد را دارا بوده و آینده درخشانی در بازیگری انتظار او را می‌کشد.

پارک سو دم بازیگری اهل کره جنوبی است که به گفته خودش بعد از دیدن فیلم Grease «گریس» به بازیگری علاقه‌مند شده و پس از ۱۷ رد شدن در آزمودن‌های مختلف راه خود را به سمت فیلم‌های مستقل باز کرد. سو دم پس از بازی در چند فیلم با بازی در فیلم «ساکت شده» (The Silenced) که در جشنواره بوسان هم به نمایش درآمد توانست جایزه بهترین نقش مکمل زن را از آن خود کرده و توجه‌ها را به سمت خود جلب نماید. او با بازی در چند فیلم دیگر موفقیت‌هایش ادامه داد و فیلم‌هایش هم به وسیله منتقدان هم در گیشه نظرات مثبت دریافت می‌کردند. تا به بازی در کمدی سیاه بونگ جون هو، انگل پرداخت که استقبال بی‌نظیری از آن در جشنواره‌های متعدد به عمل آمد. پارک سو دم در انگل، آن چنان که خواسته کارگردانش بود، نقش طبقه فرودست را به زیبایی و عمداً با اصرار ورزیدن با حالتی خفت‌بار و رقت‌برانگیز بازی می‌کند. صحنه گشتن دنبال آنتن وای فای و پیدا کردنش که بعد متوجه می‌شویم دستشویی خانه است گویای بدبختی است که همانند آب بر لباسی در تشت پلاستیکی، به تن اعضای خانواده (که پارک سو دم در نقش دختر خانواده هم جزئی از آن است) حسابی نشسته است. قطعاً این موفقیت بزرگ و درخشش در فیلمی این چنین مهم، می‌تواند ضمانتگر راهی درخشان برای هنرپیشه کره‌ای سو دم باشد.

بر اساس زندگی واقعی جودی گارلند، ستاره محبوب و قدیمی هالیوود و چهره درخشان در فیلم «جادوگر شهر اُز» (The Wizard of Oz)، فیلم «جودی» (Judy) روایتگر بازگشت گارلتد پس از سال‌ها دوری از صحنه به عنوان خواننده در کلوب های شبانه در لندن است. فیلمی که تمام و کمال متعلق به زنی زلوگر است و آنقدر این دو شخصیت را به یکدیگر عجین کرده که در انتها نمی‌توان آن‌ها را از یکدیگر تفکیک کرد. کجا را زلوگر خلق می‌کند کجا را خود بی غل و غشش به دست می‌گیرد؟ چهره پردازی مناسب زلوگر به همراه میمیک فوق العاده صورت و زبان بدنش، لحن اختراعی و شوخی‌های نامتعارف کودکانه‌اش، همه و همه دست به دست هم داده و تا اینجا یک گولدن گلوب برای بهترین بازیگر نقش اول زن برای او به ارمغان آورده و باعث شده باور کنیم نه فقط جودی گارلند که رنی زلوگر نیز بعد از سال‌ها دوری از استیج برای نشان دادن اینکه هیچ گاه از قلب طرفدارانشان بیرون نخواهند رفت، پا به دنیای شبانه موسیقی و هنر گذاشته‌اند.

لوپیتا نیونگو که بازیگری اصالتاً کنیای است از ۲۲ سالگی در صنعت سینما ابتدا به عنوان دستیار تهیه کننده و بعد به عنوان بازیگر، نویسنده و تهیه کننده ظاهر شد. او از دانش آموختگان دنیای هنر هفتم بوده و درجه دکترای خود را از دانشگاه ییل گرفته است. همه این‌ها زمینه را برای او محیا نمود که با فیلم ۱۲ سال بردگی ساخته استیو مک کویین، جایزه اسکار بهترین نقش مکمل زن را دریافت کند و نام او را بر سر زبان‌ها بیاندازد. لوپیتا مقید به بازی در ژانر خاصی نبوده و فیلم های درام، علمی تخیلی و حتی انیمیشن (صداگذاری) نیز به ایفای نقش پرداخته است. فی‌ام «ما» (Us) نیز خود مهر تاییدی بر این ادعاست که بازیگر توانمندی چون لوپیتا نیونگو توانایی اجرا در ژانر وحشت را نیز دارد. در فیلم «ما»، لوپیتا نیونگو تا آن جا که فیلم نامه و کارگردان به او اجازه می‌دهند درخشان و غریب و به حد نیاز نامانوس (به اقتضای نقش خود) ظاهر می‌شود. در حقیقت در این فیلم او دو نقش را ایفا می‌کند و گویی خستگی بازی دو فیلم بر تنش می‌ماند چون نقش‌هایش درست مقایل هم هستند. ادلید زن سیاه‌پوست از قشر متوسط جامعه که در جنگی جنون آمیز با همزاد خود قرمز (Red) قرار می‌گیرد. یکی انسانی عادی، ترسیده و تا دم مرگ جنگیده و نگران خانواده‌اش و دیگری کاراکتری مکانیکی، بی روح و شیطان صفت با بازی‌های اغراق آمیز که همه در خدمت ژانر فیلم عمل می‌کنند. متاسفانه به دلیل اصرار کارگردان بر محور داستانی خود کاراکترها در مواقعی تا حدی سطحی جلوه می‌کنند و دران بلبشوی کشت و کشتار، سمپاتی مخاطب آن قدر که باید باشد، نیست. این امر البته تقصیر هرکسی است جز لوپیتا نیونگو چون از همان فضای کمی هم که دارد نهایت استفاده را می‌برد و توانایی‌های خود را به عنوان بازیگری کاربلد و قوی به یاد مخاطب می‌اندازد.

جوهانسون از آن دست بازیگرانی است که دست رد به ژانر خاصی نزده و بارها او را در فیلم‌های گیشه‌ای و عامه‌پسند و در کنار آن در فیلم‌های معناگرا دیده‌ایم. شخصیت جوهانسون و پتانسیل‌هایی که دارد این توانایی را به او می‌دهد که بین انتخاب‌هایش بالانس خوبی برقرار کرده هیچ بیننده‌ای نتواند برچسب توخالی و سطحی بودن یا وسواسی و پر تفرعن را به او بچسباند. این پتانسیل‌ها تا جایی به درستی به کمک ا می‌آیند که در فیلم موفقی مانند «او» (Her) فقط با توسل به صدای خود توانسته کاراکتری کاملاً قابل لمس و باور پذیر ارائه دهد. در فیلم «داستان ازدواج» (Marriage Story) نیز اتفاق مشابهی می‌افتد. جوهانسون تمام مؤلفه‌های لازم برای پرداخت شخصیت زنی در آستانه طلاق را در کنار هم قرار می‌دهد شخصیت نیکول را با ظرافت و وسواس می‌آفریند: نقش زنی که یک لحظه مظلوم با چشمان پف کرده از گریه در دفتر وکیلی زبده نشسته و ماجرای خفقان کاری خودش توسط همسرش را بازگو می‌کند و دقیقه‌ای بعد مادری است متعهد که هیچ شبی فرزندش را بدون خواندن قصه شبانه رها نمی‌کند. شخصیتی که جوهانسون در «داستان ازدواج» خلق کرده بیش از هر چیزی، چند بعدی است. نیکول هم‌زمان همسر، مادر و فرزند خوبی است یا حداقل سعی می‌کند باشد با وجود غرها، زیر قول زدن‌ها و گاهی شیطنت‌هایش، برای یک لحظه هم این حس را به بیننده منتقل نمی‌کند که به دیگر همسرش چارلی را دوست ندارد و این در ظرافت بازی اسکارلت جوهانسون پنهان است. در نگاه‌ها و حمایتگری‌اش، در اینکه می‌خواهد همه حقوق طلاقش برابر باشند و در اینکه بند کفش همسرش را می‌بندد و در اوج دعوا و فوران خشم دست بر شانه چارلی می‌گذارد و او را آرام می‌کند. همه این‌ها، از جوهانسون شخصیتی آن چنان باورپذیر می‌سازد که حس می‌کنیم او را می‌شناسیم و شبیه کسی است که در نزدیکی ما زندگی می‌کند. و همین مؤلفه‌ها و شخصیت چند لایه جوهانسون، نقطه عطفی در بازیگری او در کارنامه هنری‌اش تا به امروز محسوب شده و قطعاً بارها و بارها از آن یاد و به آن ارجاع داده خواهد شد.

همین کیفیت فوق‌العاده جوهانسون در ایفای نقش خود در فیلم «داستان ازدواج»، عاملی است که باعث شده تا در نهایت ما هم وی را به‌عنوان بهترین بازیگر نقش اصلی زن سال ۲۰۱۹ انتخاب کنیم.

پس بهترین بازیگر نقش اول زن سال ۲۰۱۹ از دید زومجی به شرح زیر است.در این لیست، به جز رتبه اول، بقیه جایگاه‌ها ترتیب خاصی ندارند:

• اسکارلت جوهانسون برای فیلم Marriage Story
• لوپیتا نیونگو برای فیلم Us
• رنی زلوگر برای فیلم Judy
• پارک سو دم برای فیلم Parasite
• فلورنس پیو برای فیلم Midsommar

نظرسنجی بهترین بازیگر نقش اول زن ۲۰۱۹ با برتری اسکارلت جوهانسون به پایان رسید که نتایج در ادامه قابل مشاهده است: