آخر هفته چه فیلمی ببینیم: از The Diving Bell and the Butterfly تا Wild Rose

فیلم فرانسوی-آمریکایی The Diving Bell and the Butterfly که با اقتباس از خاطرات واقعی ژان-دومینیک بوبی ساخته شده است، ابتدا به لحظات شیرین و سپس به بخش‌های بسیار تلخ زندگی سردبیر یک مجله نگاه می‌کند. کسی که ناگهان در اوج شادی دچار حمله‌ی مغزی می‌شود و به خاطر بیماری سخت، عملا دیگر به قول خود فیلم بدن خویش را به‌عنوان زندانی دردناک می‌شناسد؛ یک زندان با میله‌های ناشکستنی که به او اجازه می‌دهد صرفا در گوشه‌ای افتاده باشد و دنیا را از زاویه‌ای بسیار محدود بنگرد. چون ژان با اینکه از نظر ذهنی کاملا سالم مانده است، از جایی به بعد اختیار هیچ عضوی از بدن خود غیر از پلک چشم چپش را ندارد. همین هم کاری می‌کند که تنها راه ارتباط گرفتن او با دیگران پلک زدن به اشکال و با اهداف گوناگون باشد. این خلاصه‌ی داستان فیلمی است که حیات را در جایگاهی کیلومترها بالاتر از نفس کشیدن و وقت گذراندن با بدن سالم می‌بیند و نشان می‌دهد که چرا ارتباطات انسانی بسیار فراتر از محدودیت‌های زبانی هستند. همچنین علاوه‌بر فیلم‌نامه‌ی قوی و بازی‌های عالی، «لباس غواصی و پروانه» به قلم رونالد هاروود و با کارگردانی جولیان اشنابل اثری است که از تصویرسازی‌های قدرتمندی بهره می‌برد و با اعتماد به نفس قاب‌های نامرسومی را به مخاطب ارائه می‌کند که همگی در خدمت قرار گرفتن بیشتر و بیشتر بیننده در جایگاه شخصیت اصلی آن بسته شده‌اند. همین هم باعث می‌شود که فیلم کتاب مرجع خود را پشت سر بگذارد و زیبایی‌ها و قدرت هنر هفتم را نیز بارها و بارها به یادمان بیاورد؛ به‌عنوان مدیوم هنری مهمی که قدرت منحصر به فردی در نمایش برشی از زندگی دارد.

«جونو» همان فیلمی است که الن پیج، بازیگر آثاری هنری همچون «تلقین» (Inception) کریستوفر نولان و «ماوراء: دو روح» (Beyond: Two Souls) دیوید کیج را به شکل جدی به دنیا معرفی کرد و اجازه داد که این بازیگر نامزد دریافت جوایز معتبر یا شناخته‌شده‌ی زیادی همچون گلدن گلوب و اسکار شود. این فیلم که آن را باید یکی از درخشان‌ترین آثار سینمایی زیرژانر دوران بلوغ در چندین و چند سال اخیر دانست، به عمق فرهنگ یک کشور می‌رود و رویارویی چند نفر با اتفاقی غیرمنتظره را به نمایش می‌گذارد؛ افرادی که در مرکزشان دختری نوجوان به اسم جونو قرار می‌گیرد و خود او نیز درنهایت تصمیم‌گیرنده‌ی اصلی و تعیین‌کننده‌ی سرنوشت باقی شخصیت‌ها در داستان است. «جونو» از مخاطب خود درباره‌ی مرز کار درست و غلط می‌پرسد و نشان می‌دهد که گاهی جواب برخی سوالات نه صفر یا یک که چیزی بین این دو است. بازیگری‌های عالی، روایت احساسی خوب، تدوین جذاب، آلبوم موسیقی متن غنی و صد البته فیلم‌نامه‌ی اورجینالی که در اوج لیاقت جوایز زیادی همچون مجسمه‌ی طلایی اسکار را هم به دست آورد، همه و همه «جونو» را به فیلمی دیدنی و مهم تبدیل کرده‌اند. اثری که شاید به مسئله‌ای بپردازد که خیلی‌ها طبیعتا در زندگی خود اصلا با آن مواجه نمی‌شوند و شاید در قصه‌گویی به‌شدت به شرایط حاکم درون یک فرهنگ فضا-زمانی خاص توجه کند که برای همه قابل فهم یا حتی قابل پذیرش نباشد. ولی درنهایت این فیلم در شخصیت‌پردازی و پیام‌های زیبای خود جهان‌شمول است و با گروه گسترده‌ای از مخاطبان حرف می‌زند؛ چون اکثر آدم‌ها مزه‌ی روبه‌رو شدن با اتفاقات تلخ غیرمنتظره‌ی عظیم را حداقل یک بار چشیده‌اند و Juno دقیقا با بیانی شیرین از این می‌گوید که در چنین لحظاتی چگونه می‌شود و باید همچنان به خوبی زندگی کرد.

همیشه در دنیا آدم‌های زیادی پیدا می‌شوند که باور دارند متعلق به نقطه‌ای دیگر هستند و باید هوای مکان و زمان متفاوتی را نفس بکشند. اما دنیا نه‌تنها لزوما با آن‌ها رفتاری مطابق میل‌شان ندارد، بلکه ممکن است بارها و بارها آن‌ها را در وضعیت حقیقی و فعلی خود نیز با چالش‌های بزرگ‌تری مواجه کند. تام هارپر که چند هفته‌ی قبل هم The Aeronauts با نقش‌آفرینی ادی ردمین و فلیسیتی جونز را تقدیم مخاطبان کرد، با Wild Rose یک درامدی (کمدی-درام) بسیار خوب و موزیکال را به روی پرده‌های نقره‌ای فرستاد. فیلمی درباره‌ی شخصیتی که می‌خواهد در زندگی خود به نقطه‌ای کاملا متفاوت برسد، به‌تازگی از زندان بیرون آمده است، اسکاتلندی است، دو کودک دارد و با اینکه زندگی خویش را فقط با تصور رسیدن به رویاهای بزرگش قابل تحمل می‌بیند، دنیا سختی‌های زیادی را در مقابلش قرار می‌دهد.