آخر هفته چه فیلمی ببینیم: از Thelma & Louise تا The Virgin Suicides

کمتر کسی انتظارش را داشت؛ انتظار اینکه فیلمی الهام‌گرفته از یک پارک بازی تبدیل به پنج‌گانه‌ای بسیار سودآور شود، کاراکترهایی عالی و مخصوصا یک پروتاگونیست خاکستری ماندگار و فراموش‌ناشدنی را خلق کند، بازیگر مهمی مثل جانی دپ را به جوایزی تازه برساند، چند ماه مخاطبان را هیجان‌زده در انتظار یکی از قسمت‌هایش نگه دارد و این وسط پرخرج‌ترین فیلم تاریخ را هم در دل خود جا بدهد. کاپیتان جک اسپارو به‌عنوان شخصیتی عجیب، جذب‌کننده و بامزه همه‌ی داشته‌های سری فیلم‌های Pirates of the Caribbean را تشکیل نداده است و آن‌ها قصه‌های دزد دریایی‌محور متعدد، پیچش‌های داستانی جذاب، شخصیت‌پردازی‌های دیگر قابل‌توجه و فضاسازی‌ها، کارگردانی‌ها و موسیقی‌های متن فوق‌العاده‌ای را نیز یدک می‌کشند. بااین‌حال وقتی به عقب می‌نگریم و بین آلبوم موسیقی متن باشکوه هانس زیمر و تمام داشته‌های دیگر آثار مورد بحث دنبال اصلی‌ترین دلیل موفقیت «دزدان دریایی کارائیب» می‌گردیم، شاید موردی غیر از اجرای دقیق دپ را نیابیم؛ کسی که حتی در ضعیف‌ترین سکانس‌های مجموعه با حضور خود در مقابل دوربین و به نمایش گذاشتن میزان غرق شدنش در کاراکتر توجه کامل مخاطب را جلب می‌کرد و توانست آرام‌آرام تعریف شاید تازه‌ای از ضدقهرمان را برای گروهی از مخاطب‌های عام ارائه دهد. این را هم که دپ با وجود دریافت نامزدی‌های متعدد به خاطر جک اسپارو هم اسکار را کسب نکرد، بگذارید به پای تمام کم‌لطفی‌های دیگری که جهان هنر هفتم در حق وی داشته است. اما درنهایت هرچه که بشود و حتی اگر دیزنی به‌صورت کاملا موفقیت‌آمیز «دزدان دریایی کارائیب» را با تیم دیگری هم ریبوت کند، کمتر کسی جک گنجشکه‌ی جانی دپ را فراموش خواهد کرد.

یک زن بردبار خانه‌دار به اسم تلما با بازیگری بسیار خوب جینا دیویس و دوست مستقل و جسور وی یعنی لوئیز با نقش‌آفرینی زیبای سوزان سارندون که یک پیش‌خدمت است، با یکدیگر همراه می‌شوند و به یک سفر جاده‌ای کوتاه (!) می‌روند. این برای لوئیز یک تجربه‌ی عادی خوب با دوستش به نظر می‌رسد اما برای تلما حکم بزرگ‌ترین قانون‌شکنی زندگی او پس از مدت‌هایی طولانی را دارد. اما این قانون‌شکنی تلما و خوش‌گذرانی لوئیز او و مخاطبان را به سمت قانون‌شکنی‌های بزرگ‌تر می‌فرستد؛ خطری عظیم احساس می‌شود، تیری از گلوله بیرون می‌آید و به طرف یک انسان می‌رود و در پایان جنازه‌ای روی زمین می‌افتد. ادامه‌ی راه برای تلما و لوئیز هم می‌شود فرار، مخفی‌کاری و تلاش برای لمس رهایی‌های بزرگ‌تر.

فیلم «ماری آنتوانت» (Marie Antoinette) راوی قصه‌ی دختری است که در پانزده سالگی وارد یک ازدواج سیاسی پراهمیت می‌شود، در نوزده سالگی ملکه‌ی فرانسه و در بیست سالگی هم شخصیتی است که کمتر کسی را می‌توان درون کشور یافت که او را به‌صورت جدی نشناسد. Marie Antoinette به‌عنوان فیلمی که برخلاف دو اثر قبلی حاضر در این مقاله درجه‌ی سنی PG-13 را دریافت کرد، از دیالوگ‌نویسی‌های هوشمندانه‌ای بهره می‌برد که هر مخاطب بنا به میزان شناخت خود از دوران تاریخی به تصویر کشیده‌شده درون فیلم و تجربه‌ی سینمایی خویش استفاده‌ی بهتر و شیرین‌تری از آن‌ها می‌کند. این فیلم همزمان یکی از عظیم‌ترین پروسه‌های تولیدی بین فیلم‌های سوفیا کاپولا، طراحی صحنه و طراحی لباس معرکه و یکی از بهترین بازی‌های اغراق‌آمیز کارنامه‌ی کیرستن دانست را شامل می‌شود. تنها خطای تیم سازنده‌ی آن در تحویل دادن اثر مورد بحث به مخاطب نیز احتمالا در اکران آن برای نخستین بار درون جشنواره کن بود. بالاخره نباید از فرانسوی‌ها انتظار داشت که از یک فیلم تاریخی به‌شدت طعنه‌آمیز و مرتبط با معروف‌ترین ملکه‌ی آن‌ها که او را یک دختر خنده‌آور اهل برگزاری مهمانی‌های گوناگون نشان می‌دهد، انقدرها لذت ببرند! اما با گذر زمان هر روز بینندگان بیشتری درک کردند که Marie Antoinette چه‌قدر در توجه به و استفاده از جزئیات تاریخی عالی به نظر می‌رسد و چه‌قدر با داستان‌گویی خوب خود تصویری استعاری از دنیای ما را در دل یک دوره‌ی مشخص و مثلا متفاوت با زمانه‌ی حال ارائه می‌کند. Marie Antoinette سندی برای اثبات قدرتمند بودن سوفیا کاپولا در رهبری پروژه‌های سنگین و پرخرج به شکلی است که حتی اگر در لحظه‌ی اول تحویل گرفته نشدند، از آزمون زمان کاملا سربلند بیرون بیایند.