حقایق جالب فیلم Leon: The Professional - لئون حرفه‌ای

فیلم لئون حرفه‌ای در سال ۱۹۹۴ به کارگردانی و نویسندگی لوک بسون و با تهیه‌کنندگی پاتریک لدوکس توسط استودیو Les Films du Dauphin تهیه و در تاریخ ۱۴ سپتامبر ۱۹۹۴ (۲۳ شهریور ۱۳۷۳) اکران شد. بودجه ساخت این فیلم از سوی تهیه‌کننده آن مبلغی حدود ۱۵ میلیون دلار اعلام شده: فیلمی که توانست در سراسر جهان به فروش حدودا ۵۰ میلیون دلاری دست پیدا کند. شاید مقدار فروش این فیلم خیلی چشم‌گیر نباشد ولی لئون حرفه‌ای از آن دسته فیلم‌هایی قلمداد می‌شود که هرچه از اکران آن گذشت، ارزش بسیار زیاد خود را بیشتر و بیشتر به طرفداران فیلم‌های سینمایی نشان داد. بااین‌حال بدون شک این فیلم یکی از آن فیلم‌هایی است که به‌هیچ‌وجه نباید تجربه تماشای آن را از دست بدهید. به‌همین‌دلیل تصمیم گرفتیم تا در یک مقاله نگاهی کنیم به نکات و حقایق جالب این فیلم؛ حقایقی که شاید از آن‌ها اطلاعی نداشته باشید.

«این مقاله ممکن است قسمت‌هایی از داستان فیلم Leon: The Professional را برای شما اسپویل کند»

لوک بسون خالق فیلم لئون حرفه‌ای ایده ساخت این فیلم را در زمان ساخت فیلم قبلی خود یعنی La Femme Nikita در سر داشت. او پس از ساخت این فیلم با تماشای شخصیت ویکتور که در آن فیلم هم توسط ژان رنو ایفا می‌شد، به این نتیجه رسید که زندگی این شخصیت پتانسیل زیادی دارد و می‌تواند داستان یک فیلم کامل را به خود اختصاص دهد. شخصیت‌های وکتور و لئون نه‌تنها توسط یک بازیگر ایفا می‌شوند که شباهت‌های بسیار زیادی چه از لحاظ ظاهری و چه از لحاظ رفتاری با یکدیگر دارند. لوک بسون در ابتدا قصد داشت نام فیلم جدید خود را The Cleaner بگذارد که درنهایت به Leon: The Professional تغییر پیدا کرد.

از پردازش ایده این فیلم تا پایان مراحل ساخت آن نیز زمان زیادی نگذشت. پاتریک لدوکس، تهیه‌کننده این فیلم در مصاحبه‌ای درباره این موضوع گفت: «لوک بسون تصمیم گرفت فیلم لئون حرفه‌ای را در زمان استراحت خود تهیه کند. او قصد داشت تا زمانی‌که بروس ویلیس برای ساخت فیلم بعدی او یعنی The Fifth Element در دسترس قرار می‌گرفت، کار ساخت این فیلم را به پایان رساند. بسون فیلم‌نامه فیلم لئون حرفه‌ای را تنها در ۳۰ روز نوشت و مراحل فیلم‌برداری آن در یک بازه زمانی ۹۰ روزه به پایان رساند. فیلم The Fifth Element درنهایت ۲ سال بعد از این فیلم ساخته شد».

به‌نظر شما می‌توان شخصیت ماتیلدا در این فیلم را بدون حضور ناتالی پورتمن تجسم کرد؟ به‌نظر من که اصلا چنین چیزی امکان ندارد. پورتمن به‌راحتی می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت و محبوبیت دیوانه‌وار فیلم Leon: The Professional لقب بگیرد. پورتمن در زمان آزمون بازیگری برای حضور در این فیلم تنها ۱۱ سال سن داشت و موفق شد این نقش را در میان حدودا ۲۰۰۰ نفر از دختر‌های جوان و نوجوان به‌دست آورد. در میان این بازیگرها اسامی برجسته‌ای مانند لیو تایلر و کریستینا ریچی به‌چشم می‌خورد که پورتمن توانست در میان آن‌ها این نقش را به خود اختصاص دهد.

تاد تالر، مسئول انتخاب بازیگران این فیلم درابتدا ناتالی پورتمن را خیلی سریع رد کرد؛ او اعتقاد داشت پورتمن برای این نقش خیلی جوان است و نمی‌تواند به‌خوبی آن را ایفا کند. زمانی‌که پورتمن برای حضور در این فیلم برای مرتبه دوم در آزمون بازیگری شرکت کرد، به‌ایفای نقش یکی از سکانس‌های مهم و احساسی فیلم پرداخت؛ سکانسی که او باید با مکانی روبه‌رو می‌شد که برادرش به‌قتل رسیده بود. او این سکانس را به‌قدری خوب و با احساس ایفا کرد که دقیقا در همان زمان لوک بسون او را برای نقش شخصیت ماتیلدا انتخاب و دیگر برای سایر بازیگران آزمون بازیگری برگزار نکرد.

فیلم لئون حرفه‌ای نخستین تجربه سینمایی ناتالی پورتمن به‌شمار می‌رود که در آن به جهان نشان داد استعداد بسیار بالایی در بازیگری دارد. پورتمن پس از موفقیت این فیلم یکی پس از دیگری نقش‌های مختلف را به‌بهترین شکل ممکن ایفا کرد تا یک کارنامه کاری درخشان برای خود ایجاد کند.

پورتمن در این مستند درباره حضور خود در این فیلم توضیحات جالبی داد و گفت: «پس از مطالعه فیلم‌نامه اشک از چشمانم جاری شد. در آن زمان بسیار تحت تاثیر شخصیت ماتیلدا قرار گرفته بودم ولی از طرف دیگر خانواده من اصلا موافق حضور من در این فیلم نبودند. آن‌ها عقیده داشتند شخصیت ماتیلدا به‌هیچ‌وجه برای یک دختر با آن سن و سال مناسب نیست. من در جواب به آن‌ها گفتم که این بهترین داستانی است که تابه‌حال خوانده‌ام. اگر اجازه ندهید در این فیلم حضور داشته باشم زندگی من را نابود خواهید کرد. من به‌معنای واقعی کلمه برای حضور در این فیلم با خانواده خود جنگیدم و نمی‌توانم توصیف کنم چقدر از این بابت خوشحال هستم که توانستم در این فیلم حضور داشته باشم».

خانواده پورتمن درنهایت رضایت خودشان را برای حضور ناتالی در این فیلم اعلام کردند ولی بازهم با مسائلی مانند سیگار کشیدن شخصیت ماتیلدا به‌شدت مشکل داشتند. به‌همین‌دلیل پس از ملاقات با لوک بسون و صحبت با او درباره مسائل مختلف، بسون به آن‌ها اطمینان داد که ناتالی پورتمن هیچوقت حتی یک سیگار واقعی را در محل فیلم‌برداری لمس نخواهد کرد و در تمام صحنه‌ها از سیگار‌هایی طبیعی استفاده خواهند کرد. همچنین طبق قرارداد بین بسون و خانواده پورتمن، در تمام فیلم تیم سازنده آن تنها می‌توانست از پنج عدد سیگار مصنوعی در دست ناتالی پورتمن استفاده کند.

دیگر داستان جالب درباره این قضیه جایی است که شخصیت ماتیلدا سیگار کشیدن را ترک می‌کند. به‌خاطر همان مشکلاتی که خانواده او داشتند و قراردادی که با سازندگان فیلم امضا کردند، ناتالی به‌هیچ‌وجه اجازه کشیدن نه‌تنها سیگار واقعی که سیگار مصنوعی را نیز نداشت. به‌همین‌دلیل اگر با دقت فیلم را تماشا کنید ماتیلدا سیگار مصنوعی موجود در سکانس‌ها را به‌نزدیکی صورت خود می‌برد ولی هیچوقت آن را استفاده نمی‌کند. درنهایت با پیشنهاد خانواده پورتمن شخصیت ماتیلدا در فیلم سیگار کشیدن را به‌خاطر حرف‌های لئون ترک می‌کند.

طبق صحبت‌های لوک بسون، بازیگر مدنظر او برای ایفای نقش شخصیت لئون همیشه ژان رنو بوده و بازیگر دیگری را برای این نقش درنظر نداشته است. بااین‌حال اگر به‌هر‌دلیلی حضور رنو در این فیلم منتفی می‌شد، بسون از اسامی برجسته‌ای مانند مل گیبسون، رابرت دنیرو و کیانو ریوز به‌عنوان جانشین‌های احتمالی او یاد کرده است. درنهایت همه چیز همان‌طور که برنامه‌ریزی شده بود پیش رفت و شخصیت لئون با حضور ژان رنو به‌تصور درآمد. بسون در یک مصاحبه به آماده‌سازی ژان رنو برای حضور در این فیلم اشاره کرد و توضیحات جالبی داد:

رنو در آن بازه زمانی برای حضور در این فیلم آماده می‌شد و همچنین پیشنهاد‌های جالبی برای ساخت این فیلم به ما می‌داد. بهترین پیشنهاد او المانی به‌شمار می‌رود که می‌توان از آن به‌عنوان مهم‌ترین عامل محبوبیت این شخصیت نام برد. با پیشنهاد رنو شخصیت لئون به‌صورت یک فرد با مشکلات روحی و احساسی شدید خلق شد. انگار یک پسربچه کوچک درون جسم یک مرد بزرگ زندانی شده است. لئون نمی‌تواند احساسات یک مرد بزرگ را بروز دهد و انگار از لحاظ روحی مشکلات زیادی دارد. رنو اعتقاد داشت که این المان برای شخصیت لئون بسیار ضروری است تا بیننده متقاعد شود او به‌هیچ‌وجه به ماتیلدا آسیب روحی و جسمی وارد نخواهد کرد. به‌این‌صورت شخصیت لئون با اینکه یک قاتل حرفه‌ای به‌شمار می‌رود ولی مانند یک پسر ۱۰ ساله می‌تواند بهترین دوست ماتیلدا باشد. به‌همین‌دلیل ما از این پیشنهاد بسیار خوشحال شدیم و آن را به‌عنوان اصلی‌ترین خصوصیت شخصیت لئون به فیلم‌نامه اضافه کردیم. همچنین با وجود چنین المانی شخصیت ماتیلدا می‌تواند بار احساسی فیلم را کنترل کند و اینگونه بیننده خیلی بهتر و راحت‌تر با فیلم ارتباط برقرار کرد. بدون شک میزان زیادی از محبوبیت این فیلم را مدیون این پیشنهاد ژان رنو هستیم.

مکانی که ماتیلدا و لئون در آن اقامت داشتند را یادتان است؟ در نگاه اول محل اقامت آن‌ها به محل ملاقات تبهکارها شباهت بیشتری داشت تا یک هتل و محل اقامت افراد معمولی. خب این موضوع به‌خاطر طراحی داخلی آن مکان بوده و محل اقامت شخصیت‌های اصلی فیلم درواقع یکی از تاریخی‌ترین و نمادین‌ترین مکان‌های شهر نیویورک به‌شمار می‌رود. هتل چلسی که سکانس‌های مربوط‌به آپارتمان لئون و ماتیلدا در آن فیلم‌برداری شده تاریخی بسیار غنی دارد و میزبان افراد مختلف و داستان‌های جالبی بوده است.

سال‌ها پیش آلن گینسبرگ و گرگوری کورسو، شاعران برجسته آمریکایی ملاقات‌های خود برای صحبت درباره شعر و فلسفه را در این هتل انجام می‌دادند. جسد خون‌آلود نانسی اسپانجن همسر سید ویشس، گیتاریست آمریکایی در این هتل یافت و منجر به دستگیری ویشس شد. آرتور جی کلارک فیلم‌نامه فیلم ماندگار 2001A Space Odyssey را درون اتاق‌های همین هتل نوشت. همچنین افراد سرشناسی مانند باب دیلان، جنیس جاپلین، چارلز بوکوفسکی، تام ویتس، پتی اسمیت، لئونارد کوهن و ایگی پاپ از این مکان به‌عنوان بهترین هتل نیویورک یاد کرده‌اند و گفتند این مکان دقیقا حس بودن در خانه را به آن‌ها منتقل می‌کند.

درحالی‌که فیلم Leon: The Professional در شهرهای نیویورک و پاریس فیلم‌برداری شده ولی لوک بسون به‌طور قطع اعلام کرده که این فیلم یک فیلم نویورکی به‌شمار می‌رود و این شهر بزرگ اصلی‌ترین محل الهام برای به‌تصویر کشیدن داستان این فیلم قلمداد می‌شود. او در مصاحبه‌ای درباره این موضوع گفت: «زمانی‌که درباره فیلم لئون حرفه‌ای حرف می‌زنیم، تنها شهری که جلوی چشم‌های من می‌آید بدون شک شهر نیویورک است. این شهر حداقل برای من راحت‌ترین شهر دنیا هم برای زندگی و هم برای فیلم‌برداری و به‌تصویر کشیدن داستان‌های مختلف خواهد بود».

او در ادامه گفت: «در نیویورک شما می‌توانید نامرئی باشید. شما می‌توانید کنار خیابان دراز بکشید و کسی با شما کاری نخواهد داشت. همین موضوع زیبایی این شهر را دوچندان می‌کند. در نیویورک کسی با شما کاری ندارد و اگر کارت اعتباری و تلفن نداشته باشید هیچ‌کس نخواهد دانست که شما کجا هستید. این موضوع درست است که برخی قسمت‌های این فیلم در پاریس تهیه شده ولی فیلم‌برداری تمام قسمت‌های آن در پاریس منطقی نبود. در این شهر تمام آپارتمان‌ها یک دربان دارند که با پلیس در ارتباط هستند. شما نمی‌توانید در پاریس نامرئی باشید و قطعا نمی‌توانید در این شهر مثل لئون زندگی کنید».

شخصیت نورمن استنسفیلد با ایفای نقش گری اولدمن آنتاگونیست اصلی فیلم لئون حرفه‌ای قلمداد می‌شود. پیدا کردن یک ایفای نقش از این بازیگر برجسته که در سینما ماندگار نشده باشد واقعا کار سختی خواهد بود؛ موضوعی که در این فیلم هم به‌طور کاملا محسوس آن را حس می‌کنیم. استنسفیلد، مامور معتاد به مواد مخدر که در سازمان DEA مشغول به‌کار است، دقیقا همان شخصیتی بود که لوک بسون برای شخصیت شرور این فیلم درنظر داشت. یکی از معروف‌ترین و نمادین‌ترین جملات این فیلم که گری اولدمن می‌گوید: «Bring me everyone»، داستان جالبی دارد؛ عبارتی که درحال‌حاضر به‌عنوان یکی از کلاسیک‌ترین جملات تاریخ سینما شناخته می‌شود.

گری اولدمن درباره این سکانس توضیحات جالبی داد و گفت: «خیلی جالب است، این جمله تنها قرار بود به‌عنوان یک جوک برای خنداندن لوک بسون از طرف من به‌زبان آورده شود ولی اکنون یکی از جملات کلاسیک فیلم به‌شمار می‌رود. اصلا قرار نبود من این جمله را با آن لحن ادا کنم. برداشت‌های قبلی همه بد شده بودند و زمانی‌که نوبت این جمله شد من آن را با بلند‌ترین صدای ممکن به زبان آوردم. این کار را تنها به‌عنوان یک شوخی انجام دادم ولی بسون بسیار از آن خوشش آمد و دقیقا همان را وارد نسخه نهایی فیلم کرد. زمانی‌که مردم من را در مکان‌های عمومی می‌بینند، این جمله را دقیقا با همان لحن از آن‌ها می‌شنوم؛ شاید محبوب‌ترین جمله من در میان تمام تجربه‌های سینمایی من باشد».

در مورد قبلی به یکی از تصمیم‌های گری اولدمن در همان لحظه فیلم‌برداری پرداختیم که چگونه جمله فی‌البداهه او به یکی از نمادین‌ترین جملات این فیلم تبدیل شد. لوک بسون کارگردان فیلم لئون حرفه‌ای در مصاحبه‌ای اعلام کرد که بسیاری از جملات و حرکات گری اولدمن در این فیلم به‌طور کاملا فی‌البداهه از سوی او انجام شده و به‌هیچ‌وجه در فیلم‌نامه اصلی جایی نداشتند. برای مثال مکالمه شخصیت استنسفیلد با بازی گری اولدمن با پدر ماتیلدا درباره بتهوون به‌طور کاملا فی‌البداهه بوده و باعث تعجب بسیاری از افراد حاضر در آن صحنه شده بود. این سکانس چندبار فیلم‌برداری شد که در تمام دفعات آن دیالوگ‌های گری اولدمن متفاوت بودند.

احتمالا مهم‌ترین مثالی که برای این موضوع می‌توانیم به آن اشاره کنیم مربوط‌به سکانسی می‌شود که استنسفیلد پدر ماتیلدا را مورد بازجویی قرار می‌دهد. گری اولدمن در آن سکانس به شخصیت پدر ماتیلدا که ایفای نقش آن برعهده مایکل بادالوکو قرار داشت، نزدیک می‌شود و او را بو می‌کند. تمام این حرکات و دیالوگ‌های اولدمن در آن لحظه فی‌البداهه بوده‌اند و جایی در فیلم‌نامه نداشتند. نکته جالب جایی است که حرکات اولدمن باعث معذب شدن بادالوکو شده بودند و به‌همین‌خاطر عکس‌العمل‌های او در آن سکانس کاملا طبیعی هستند و واقعا حالتی بین تعجب و ترس دارند. ناتالی پورتمن در مصاحبه‌ای گفت که تماشای حرکات و جملات فی‌البداهه گری اولدمن الگوی بسیار خوبی برای او قلمداد می‌شدند تا نقش خود را بهتر و راحت‌تر ایفا کند.

در برخی از سکانس‌های فیلم Leon: The Professional شخصیت ماتیلدا با ایفای نقش ناتالی پورتمن باید احساسات خود را با گریه کردن نشان می‌داد ولی پورتمن با گریه کردن مشکل داشت و نمی‌توانست راحت این کار را انجام دهد. در سکانسی که ماتیلدا متوجه می‌شود تمام خانواده‌اش به‌قتل رسیده‌اند پورتمن بارها تلاش کرد که گریه کند ولی موفق نشد. سرانجام لوک بسون با یک راه‌حل عجیب و دردناک ولی در عین حال کارآمد به سراغ ناتالی پورتمن رفت. او چند قطره عصاره نعنا درون چشمان ناتالی پورتمن ریخت تا علاوه‌بر راحت گریه کردن چشمان او کمی قرمز به‌نظر برسند.

دفعه اول که بسون این کار را انجام داد پورتمن از سوزش چشمان خود خیلی راحت گریه کرد و آن سکانس به‌بهترین شکل ممکن به‌تصویر درآمد. به‌این‌ترتیب در هر سکانسی که پورتمن با این مشکل روبه‌رو می‌شد لوک بسون با عصاره نعنا به سراغ او می‌رفت. پورتمن در مصاحبه‌ای جالب به شوخی گفته بود که در سکانس‌های بعدی نیازی به عصاره نعنا نداشته و تنها کافی بود به سوزش و درد آن در چشمانش فکر کند؛ به‌همین‌راحتی می‌توانست گریه کند.

در زمان فیلم‌برداری یکی از سکانس‌های فیلم در فضای باز که چند ماشین پلیس به‌همراه نیروهای پلیس در آن مکان حضور داشتند، اتفاق بسیار جالبی افتاد. دقیقا در همان زمان فیلم‌برداری در خیابان پشتی محل ضبط تصاویر آن سکانس یک سارق واقعی به یک مغازه دستبرد می‌زند و سعی می‌کند از آن مکان فرار کند. وقتی به خیابانی می‌رسد که نیروهای پلیس حاضر در فیلم در آن حضور دارند فکر می‌کند که تمام این پلیس‌ها برای دستگیری او جمع شده‌اند. سارق واقعی با دست‌پاچگی سعی در فرار از آن منطقه را داشته ولی با دیدن چندین نیروی پلیس حاضر در خیابان تصمیم می‌گیرد خود را تسلیم آن‌ها کند.

این موضوع درحالی رخ داد که او هیچ ایده‌ای نداشت که تمام آن پلیس‌ها تنها بازیگران فرعی یک فیلم سینمایی در لباس پلیس بودند. نکته جالب جایی است که همان بازیگران هم نمی‌دانستند باید چه‌کار کنند تا درنهایت با آمدن نیروهای پلیس واقعی آن سارق دستگیر شد.

شخصیت بنی، یکی از همراهان استنسفیلد با ایفای نقش کیث گلاسکو را به یاد دارید؟ کیث گلاسکو پس از پایان مراحل ساخت فیلم لئون حرفه‌ای تصمیم گرفت به شغل آنش‌نشانی روی آورد و به‌همین‌دلیل عضو نیروهای آتش‌نشانی نیویورک شد. او پس از این تصمیم در فیلم‌های کمی به‌ایفای نقش پرداخت و بیشتر تمرکز خود را روی شغل جدید خود قرار داد. او در اتفاقات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در شهر نیویورک یکی از آتش‌نشان‌هایی بود که جان خود را در حین کمک به دیگران از دست داد. گلاسکو در این فیلم یکی از افراد گردن کلفتِ همراه‌با آنتاگونیست فیلم قلمداد می‌شد ولی در زندگی واقعی در قامت یک قهرمان از دنیا رفت.

بسون همچنین در مصاحبه‌ای با رسانه Cinema Blend با اشاره به این موضوع گفت: «ناتالی پورتمن درحال‌حاضر یک مادر است، سن او بالا رفته و اکنون برای ساخت ادامه این فیلم بسیار دیر است. اگر همین فردا یک ایده خوب برای ساخت ادامه این فیلم به ذهنم برسد، شک نکنید که آن را خواهم ساخت اما هیچوقت یک ایده قوی و جذاب به ذهنم نمی‌رسد. به‌هیچ‌وجه قصد ندارم ادامه این فیلم را تنها به‌خاطر مسائل مالی تهیه کنم. اگر یک روز قصدِ ساخت ادامه این فیلم را داشته باشم این کار را تنها به‌این‌خاطر انجام خواهم داد که ایده آن ارزش ریسک ساخت این فیلم را داشته باشد. خیلی از فیلم‌های ماندگار پس از ساخته شدن ادامه آن‌ها به گودال بزرگی سقوط کردند. به‌همین‌دلیل یا فیلمی به‌خوبی فیلم اول یا بهتر از آن خواهم ساخت یا هیچوقت ادامه داستان لئون را نخواهیم دید؛ البته بین خودمان بماند، احتمال رخ دادن گزینه دوم بسیار بیشتر است».

• فیلم اصلی ۲۵ دقیقه طولانی‌تر از نسخه نهایی و منتشر شده آن است. دلیل این موضوع همان پایان متفاوت‌تر آن نسبت‌به نسخه منتشر شده به‌شمار می‌رود.

• شخصیت استنسفیلد با بازی گری اولدمن در تمام فیلم تنها یک مدل لباس برتن می‌کند.

• نام کامل شخصیت لئون، لئون مونتانا اعلام شده است.

نظر شما همراهان همیشگی سایت زومجی درباره فیلم Leon: The Professional چیست؟ اگر شما هم نکته جالبی درباره این فیلم درنظر دارید که در این مقاله به آن اشاره‌ای نشده است، آن را با ما و سایر مخاطبان سایت زومجی به اشتراک بگذارید.