مهمترین فیلم های جشنواره فجر ۳۹
سی و نهمین جشنواره فیلم فجر بدون شک رویداد پرحاشیهای بود. بالاخره صحبت از جشنوارهای است که در روزهای شیوع ویروس کرونا برگزار شد و بههمین دلیل درگیر حاشیههایی شد. پس از آغاز جشنواره، ویدیوها و تصاویری از جشنواره به بیرون درز کرد که بازیگران و خبرنگاران را در حال زیرپا گذاشتن پروتکلهای بهداشتی نشان میداد. این موضوع بر حاشیههای جشنواره افزود و حتی صحبت از تعطیلی آن در صورت تکرار مجدد به میان آمد. نشستهای خبری جشنواره نیز خالی از جنجال نبودند که بیتردید سؤال یکی از خبرنگاران از پژمان جمشیدی و زیرسوال بردن حضور وی در سینما، بزرگترین حاشیه نشستها بود. روز گذشته اما فهرست نامزدهای سی و نهمین جشنواره فیلم فجر منتشر شد. به همین مناسبت در ادامه مهم ترین فیلم های سی و نهمین جشنواره فجر را مرور و معرفی میکنیم. توضیح آنکه این فهرست بدون هیچ رتبهبندی تنظیم شده است.
۱. فیلم زالاوا
کارگردان: ارسلان امیری
تهیهکنندهها: روحالله برادری و سمیرا برادری
نویسنده(ها): ارسلان امیری، آیدا پناهنده و تهمینه بهرام
بازیگران: نوید پورفرج، پوریا رحیمیسام و هدی زینالعابدین
ارسلان امیری که پیش از این چندین مستند را کارگردانی کرده است و چندین فیلمنامه نوشته است، اولین فیلم خود یعنی زالاوا را در فضایی بومی جلوی دوربین برده است. این فیلم فیلمی ژانری قلمداد میشود. مضمون اصلی فیلم را میتوان پدیده جن و خرافه دانست. پدیدهای که کارگردان سعی میکند آن را تحت تاثیر این فضاسازی بومی پرداخت کند. نوید پورفرج که با فیلم مغزهای کوچک زنگ زده به سینمای ایران معرفی شد، نقش اصلی زالاوا را بازی کرده است. دو بازیگر دیگر این فیلم هدی زین العابدین و پوریا رحیمی سام هستند. بازیگرانی که بهترتیب در فیلم های طلا و من میترسم نقشآفرینی کردهاند. فیلم زالاوا در بخشهای بهترین فیلم، بهترین نقش مکمل مرد، بهترین نقش اول مرد، بهترین فیلمنامه، بهترین کارگردانی، بهترین کارگردان اول و چندین بخش دیگر نامزد دریافت سیمرغ شده است و یکی از مهم ترین فیلم های جشنواره فجر سی و نهم است.
از خود فیلم که بگذریم، نکته قابلتوجه عملکرد کارگردان فیلم در جشنواره امسال است. او در بخش فیلمنامه نیز نامزد دریافت دو جایزه است و جالب آن که این بخش امسال تنها سه نامزد دارد. ارسلان امیری که همسر آیدا پناهنده است و پیش از این در آثار وی حضور داشته است، به همراه همسرش امسال اتفاق جالبی را رقم زده است. جالب از این لحاظ که آیدا پناهنده نیز امسال با فیلم تیتی در جشنواره حضور دارد تا این زوج در یک جشنواره دو فیلم داشته باشند. ارسلان امیری در جشنواره امسال علاوهبر بخش فیلمنامه، در دو بخش بهترین کارگردانی و بهترین کارگردان فیلم اولی نامزد دریافت جایزه شده است. همچنین جالب است بدانید که امیر حسین قاسمی، صداگذار فیلم زالاوا در بخش بهترین صداگذاری نامزد دریافت سه جایزه شده است.
۲. فیلم شیشلیک
کارگردان: محمدحسین مهدویان
تهیهکننده: محمدرضا منصوری
نویسنده(ها): امیرمهدی ژوله
بازیگران: رضا عطاران، پژمان جمشیدی، ژاله صامتی، وحید رهبانی، مهلقا باقری، عباس جمشیدی فر و جمشید هاشمپور
فیلم شیشلیک بدون شک یکی از مهم ترین فیلم های جشنواره فجر ۳۹ است. قابلتوجه از این نظر که محمدحسین مهدویان تا پیش از این غالبا فیلم هایی نسبتا نظامی مربوطبه دوران پر تلاطم اوایل انقلاب ساخته است و با همین جنس از سینما نیز شناخته میشود. او در شیشلیک اما آن رویکرد را کنار گذاشته و به ژانر کمدی روی آورده است. آن هم فیلمی کمدی با حضور پرفروشترین بازیگر کمدی دهه ۱۳۹۰ سینمای ایران، یعنی رضا عطاران. بازیگری که حضورش در فیلم های کمدی حکم سندِ قطعی فروش چند میلیاردی فیلم در گیشه را دارد. همانطور که حتما فهمیدید، تغییر بزرگ مربوطبه محمدحسین مهدویان و گذار او از درام جنگی به کمدی است.
نگارش فیلمنامه شیشلیک برعهده امیر مهدی ژوله بوده است. این فیلمنامهنویس یکی از نویسندگان مشهور سینمای ایران محسوب میشود که البته اخیرا به دنیای بازیگری نیز پا گذاشته است. جنس کمدی شیشلیک به کمدی سیاه نزدیک است و داستان درباره کارگری به نام هاشم با بازی رضا عطاران است. فیلم شیشلیک بدون شک در یک سینمای بدون کرونا و ماسک شانس زیادی برای موفقیت در گیشه سینمای ایران داشت اما با وجود تمهیدات کرونایی، وضعیت فروش فیلم در هالهای از ابهام است. فیلم شیشلیک در بخشهای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین چهرهپردازی، بهترین طراحی لباس و بهترین صدابرداری نامزد دریافت جایزه شده است. محمدحسین مهدویان پیش از این فیلم های ماجرای نیمروز، ایستاده در غبار، ماجرای نیمروز ۲، لاتاری و درخت گردو را ساخته است.
۳. فیلم مامان
کارگردان: آرش انیسی
تهیهکننده: مجید برزگر
نویسنده(ها): آرش انیسی
بازیگران: رویا افشار، امیر نوروزی، عرفان ابراهیمی، امیر شمس و شقایق شوریان
آرش انیسی اولین فیلم خود را با نام مامان ساخته است. مهم ترین و اساسیترین نکته درباره این فیلم، نحوه شخصیتپردازی شخصیت مادر است. نوعی از شخصیتپردازی که به عقیده برخی برای سینمای ایران تازه و متنوع است. همچنین بازی رویا افشار در نقش شخصیت مادر تمجیدهایی را بههمراه داشته است، تا جایی که این بازیگر یکی از شانسهای اصلی بردن جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی زن به شمار میرود.
نکته جالب درباره فیلم مامان همچنین خود آرش انیسی است. وی در این فیلم علاوهبر کارگردانی وظیفه نگارش و تدوین را نیز برعهده داشته و ساخت فیلم مامان حدود دو سال طول کشیده است. فیلم مامان در سی و نهمین جشنواره فجر برای در بخشهای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین کارگردان اول و بهترین فیلمنامه نامزد دریافت جایزه شده است. رویا افشار، بازیگر فیلم مامان پیش از این در فیلم های مختلفی نظیر معادله، دایناسور، سه ماهی، ایستگا اتمسفر و سرکوب بازی کرده، همچنین از تجربههای تئاتری وی میتوان به بازی در نمایشهای مکبث، ایستگاه سوم، دیو باد، دیوار و مرگ خوارزمشاه اشاره کرد.
۴. فیلم تی تی
کارگردان: آیدا پناهنده
تهیهکننده: آیدا پناهنده
نویسنده(ها): ارسلان امیری
بازیگران: الناز شاکردوست، پارسا پیروزفر، هوتن شکیبا، سودابه جعفرزاده و زینب شعبانی
آیدا پناهنده در فیلم تی تی نیز همان مضمون مکرر آثار خود را دنبال کرده، منظور همان پرداختن به سنت و مدرنیته است. او در تیتی محور اصلی قصه را یک شخصیت زن قرار داده است. فیلم تی تی البته در جشنواره امسال با تصمیم ویژهای هم مواجه شده، درواقع فیلم های تی تی و خط فرضی بهدلیل حضور در جشنوارههای خارجی در دو بخش بهترین فیلم و بهترین کارگردان مورد داوری قرار نگرفتهاند و طبیعتا در میان نامزدهای این بخشها نیز حضور ندارند. روابط عمومی جشنوراه اعلام کرده است که کارگردانهای این دو فیلم با آگاهی از این موضوع در جشنواره شرکت کردهاند.
آیدا پناهنده بهعنوان کارگردان فیلم تی تی فیلمسازی را از سال ۱۳۷۸ با ساختن فیلم های کوتاه آغاز کرد. وی سپس از سال ۱۳۸۸ دست به ساخت فیلم های تلویزیونی و مستند زد تا اینکه در سال ۱۳۹۳ اولین فیلم بلند خود را با نام ناهید جلوی دوربیبن برد. وی سپس فیلم های اسرافیل و پاییز نیکایدوها را کارگردانی کرد. نکته آن است که تمام فیلم های بلند وی حضوری فعال در جشنوارههای خارجی بسیار زیادی از نقاط مختلف جهان داشتهاند. روندی که به احتمال بسیار زیاد با فیلم تی تی نیز ادامه خواهد داشت. فیلم تی تی در بخشهای بهترین فیلمنامه، بهترین موسیقی متن و بهترین فیلمبرداری نامزد دریافت جایزه شده است.
۵. فیلم خط فرضی
کارگردان: فرنوش صمدی
تهیهکننده: علی مصفا
نویسنده(ها): فرنوش صمدی
تهیهکننده: علی مصفا
بازیگران: سحر دولتشاهی، پژمان جمشیدی، آزیتا حاجیان و حسن پورشیرازی
فرنوش صمدی در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر فیلم خط فرضی را آماده اکران کرده است. صمدی پیش از این چندین فیلم کوتاه ساخته و در جشنوارههای مختلف ارائه کرده است؛ یکی از از مشهورترین فیلم های کوتاه وی نگاه نام دارد. همانطور که در بالا خواندید، فیلم خط فرضی برای بخشهای بهترین فیلم و بهترین کارگردانی مورد داوری قرار نگرفته است. فیلم خط فرضی اما همان فیلمی است که جنجالیترین نشست خبری جشنواره را به خود اختصاص داد. در نشست خبری این فیلم بود که یکی از خبرنگاران با ادبیاتی تند، عملکرد پژمان جمشیدی و حضور وی در سینما را به باد انتقاد گرفت و به چالش کشید. پس از این اتفاق شمار کثیری از بازیگران و منتقدان در دفاع از جمشیدی برخواستند و برخی از ایشان از خبرنگار مذکور و دیگران از مجری این نشست انتقاد کردند.
با اینکه فیلم خط فرضی به کارگردانی فرنوش صمدی و تهیهکنندگی علی مصفا در بخشهای کارگردانی و بهترین فیلم مورد داوری قرار نگرفت، این فیلم اما در بخشهای بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین صداگذار نامزد دریافت سیمرغ بلورین سی و نهمین جشنواره فیلم فجر شده است. سحر دولتشاهی سابقه بازی را در فیلمهای عرق سرد، دلم میخواد، بارکد، وارونگی و مرگ ماهی نقش آفرینی کرده است. پژمان جمشیدی نیز سابقه بازی را در سریال پژمان و فیلمهای خوب، بد، جلف داشته است.
۶. فیلم بی همه چیز
کارگردان: محسن قرایی
نویسنده(ها): محسن قرایی و محمد داوودی
تهیهکننده: جواد نوروزبیگی
بازیگران: پرویز پرستویی، هدیه تهرانی، هادی حجازیفر، باران کوثری، مهتاب نصیرپور، پدرام شریفی و بابک کریمی
فیلم بی همه چیز از نظر فیلمنامه فیلمی نادر برای دوران اخیر سینمای ایران و یکی از مهم ترین فیلم های جشنواره فجر است. چراکه این فیلم با اقتباس از یک متن ادبی دیگر جلو دوربین رفته است. فیلم بی همه چیز اقتباسی است از نمایشنامه ملاقات بانوی سالخورده نوشته فردریش دورنمات. قرایی البته منبع اقتباس را به شکلی ایرانیزه درآورده و سعی کرده آن را در مختصات جامعه ایرانی جلوی دوربین ببرد. فیلم بی همه چیز در بخشهای مختلف و عدیدهای از جشنواره نامزد دریافت جایزه شده است. بخشهایی از قبیلِ بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین نقش اول مرد، بهترین فیلمنامه اقتباسی، بهترین کارگردانی، بهترین جلوههای بصری، بهترین طراحی لباس و بهترین تدوین. محسن قرایی پیش از این فیلم های سد معبر و خسته نباشید! را جلوی دوربین برده است و فیلم حق سکوت را نیز کارگردانی کرده است.
۷. فیلم گیجگاه
کارگردان: عادل تبریزی
نویسنده(ها): ارسلان امیری و عادل تبریزی
تهیهکنندهها: ولیالله مدنی و حنیف سروری
بازیگران: جمشید هاشمپور، حامد بهداد، باران کوثری، سروش صحت، بهرنگ علوی، فرهاد آئیش، امیرحسین رستمی، علی راد، بیژن بنفشهخواه و نادر سلیمانی
فیلم گیجگاه اولین فیلم عادل تبریزی است که البته اثری پربازیگر از آب درآمده است. تهیه موسیقی این فیلم برعهده پیام آزادی و فیلمبردار آن کوهیار کلاری محسوب میشود. تدوین این فیلم توسط عماد خدابخش انجام شده است. به نقل از سینما پرس، عادل تبریزی درباره این فیلم میگوید: «گیجگاه فیلمی برآمده از درون خودم است اما به هیچ وجه اثری شخصی و حدیث نفس نیست! این فیلم رویکرد من به درون خودم است. یک نگاه اجتماعی است که به وضعیت حال امروز جامعه داشتم و کمبود آن را احساس می کردم و سالها با این فضا و قصه همراه بودم.»
فیلم گیجگاه به کارگردانی عادل تبریزی در دو بخش بهترین کارگردان اول و بهترین تدوین نامزد دریافت جایزه شده است. جمشید هاشمپور، بازیگر فیلم گیج گاه یکی از شناختهشده ترین بازیگران سینمای ایران است. او سابقه بازی را در فیلم های جهنم سفید، عالم، تاراج، عقابها، بازداشتگاه، تیغ و ابریشم و عقرب بازی کرده است. حامد بهداد نیز بازیگر شناختهشدهای است و در فیلم های بوتیک، تسویهحساب، زندگی با چشمان بسته و هیهات بازی کرده است.
۸. فیلم ستاره بازی
کارگردان: هاتف علیمردانی
نویسنده(ها): هاتف علیمردانی
تهیهکنندهها: علی سرتیپی
بازیگران: فرهاد اصلانی، ملیسا ذاکری، مارشال منش، مایکل مدسن، علی مصفا و شبنم مقدمی
ستاره بازی نام جدیدترین ساخته هاتف علیمردانی است که در کشورهای امریکا و کانادا جلوی دوربین رفته است. فیلم جدید این کارگردان ساکن امریکا نقدیست بر علیه پدیده مهاجرت. یکی از مهم ترین و البته قابلتوجهترین نکات این فیلم، حضور مایکل مدسن در آن است. بازیگری که در چندین فیلم از ساختههای کوئنتین تارانتینو نقشآفرینی کرده است. فیلم ستاره بازی در بخشهای بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین چهرهپردازی نامزد دریافت جایزه شده است. تهیه موسیقی ستاره بازی برعهده بامداد افشار، فیلمبرداری آن برعهده معین مطلبی و تدوین آن برعهده امیر ادیبپرور بوده است.
برخی این فیلم را بهدلیل رنگ و بوی هالیوودیاش (از نظر ساخته شدن در امریکا) پسندیدهاند و این فیلم به همین دلیل برای بسیاری دیگر میتواند جالب باشد. هاتف علیمردانی پیش از این فیلم های یک فراری از بگبو، به خاطر پونه، مردن به وقت شهریور، کوچه بی نام، هفت ماهگی، آبا جان و کلمبوس را ساخته است. وی پیش از این در فیلم های کلمبوس و کوچه شهید بی نام با فرهاد اصلانی همکاری کرده بود. فرهاد اصلانی سابقه بازی را در فیلم های دختر، مغزهای کوچک زنگ زده، من مادر هستم، زیر سقف دودی و خرس دارد.
۹. فیلم یدو
کارگردان: مهدی جعفری
نویسنده(ها): مهدی جعفری و مهین عباسزاده
تهیهکنندهها: محمدرضا مصباح
بازیگران: ستاره پسیانی، میلاد صویلاوی، محمدمهدی آلبو علی، ریحانه آریا منش و رضا نوری
فیلم یدو ساخته جدید مهدی جعفری است که تنها بازیگر معروفش ستاره پسیانی محسوب میشود. جالب آنکه پوستر فیلم شباهتی بصری به فیلم دونده امیر نادری دارد. تهیه موسیقی یدو برعهده بامداد افشار و فیلمبرداری آن برعهده مرتضی نجفی بوده است. همچنین میثم مولایی تدوین این فیلم را انجام داده است. فیلم یدو در بخشهای بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین فیلمنامه اقتباسی، بهترین کارگردانی، بهترین جلوههای ویژه میدانی و چند بخش دیگر نامزد دریافت جایزه شده است.
مهدی جعفری پیش از این فیلم های ۲۳ نفر، ایستگاه اتمسفر، بلوگا و نقش و نقاش را ساخته است. او همچنین سابقه ساخت فیلم های کوتاه کمی بالاتر، همه روزهای خوب، برکه، زیارت و با مادربزرگ را دارد. این کارگردان چند فیلم مستند تحت عناوین قصهها – درباره هوشنگ مرادی کرمانی، هرکجا برم آسمان مال من است و نام و نشان ساخته است. کارگردان فیلم یدو در پروژههای عدیدهای مدیر فیلمبرداری بوده است.
۱۰. فیلم روشن
کارگردان: روحالله حجازی
نویسنده(ها): روحالله حجازی
تهیهکنندهها: جواد نوروز بیگی و روحالله حجازی
بازیگران: رضا عطاران، سارا بهرامی، سیامک انصاری و مسعود میرطاهری
روشن جدیدترین ساخته رحالله حجازی و دومین فیلم رضا عطاران در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر است. یکی از نکات این فیلم، بازی رضا عطاران در یک نقش جدی است. از آن نقشهایی که در کارنامه پر از کمدی عطاران کمتر دیده میشود. این فیلم درباره مردی میانسال است که با خود دچار کشمکش است. تهیه موسیقی این فیلم نیز برعهده بامداد افشار بوده است تا او به یکی از آهنگسازان پرکار این دوره بدل شود. فیلمبردار روشن مرتضی نجفی و تدوینگر آن میثم مولایی بودهاند.
فیلم روشن بهعنوان یکی از مهم ترین فیلم های جشنواره فجر در بخشهای بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین جلوه ویژه میدانی، بهترین طراحی صحنه و بهترین فیلمبرداری نامزد دریافت جایزه شده است. روحالله حجازی پیش از این فیلم های زندگی خصوصی آقا و خانم میم، زندگی مشترک آقای محمودی و بانو، مرگ ماهی، هیهات و اتاق تاریک را ساخته است. رضا عطاران، بازیگر فیلم روشن یکی از مشهورترین بازیگران ایران است و چندین فیلم پرفروش دارد. او در فیلم های هزارپا، نهنگ عنبر، نهنگ عنبر: سلکشن رویا و دهلیز بازی کرده است. عطاران همچنین سریالهای پرطرفدار خانه به دوش، متهم گریخت و بزنگاه را ساخته است، سریالهایی که همچنان از تلویزیون پخش میشوند.
شما کاربران زومجی درباره فیلم های سی و نهمین جشنواره فیلم فجر چه نظری دارید؟