حقایق جالب انیمیشن Finding Nemo | از منبع الهام داستان تا اثرات مخرب آن

به بهانه نوشتن این مقاله برای دفعه نمی‌دانم چندمین بار انیمیشن Finding Nemo را تماشا کردم و خاطرات ریز و درشت زیادی جلوی چشمانم نقش بست. انیمیشنی که نمی‌توانیم عاشق آن نباشیم و قطعا در کودکی، نوجوانی و حتی بزرگسالی بسیاری از ما نقش داشته است. انیمیشنی که داستان زندگی یک پدر و پسر را به‌تصویر می‌کشد که با گم شدن نمو، پدر او در اقیانوس به‌دنبالش می‌گردد. داستانی ماجراجویانه که به‌قدری زیبا و جذاب به نمایش درآمده که بدون شک می‌تواند یکی از به‌یادماندنی‌ترین انیمیشن‌های تاریخ سینما لقب بگیرد. انیمیشنی که نه‌تنها در سراسر جهان که در کشور خودمان هم از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار است.

انیمیشن در جست‌وجوی نمو پس از انیمیشن Toy Story، انیمیشن A Bug's Life، انیمیشن Toy Story 2 و انیمیشن Monsters, Inc پنجمین انیمیشن بلند استودیو پیکسار به‌شمار می‌رود. این انیمیشن در تاریخ ۳۰ مه ۲۰۰۳ (۹ مرداد ۱۳۸۲) توسط این استودیو زیرنظر شرکت والت دیزنی با بودجه‌ای ۹۴ میلیون دلاری تولید و توانست فروش خیره‌کننده ۹۵۰ میلیون دلاری را در گیشه‌ها تجربه کند. میزان فروش انیمیشن در جست‌وجوی نمو آن را به پرفروش‌ترین انیمیشن این استودیو تا آن زمان تبدیل کرد. در این مقاله تصمیم گرفتیم تا باهم نگاهی کنیم به جالب‌ترین نکات و حقایق جالب انیمیشن Finding Nemo؛ حقایقی که شاید از آن‌ها اطلاعی نداشته باشید.

«توجه: مطالعه این مقاله ممکن است قسمت‌هایی از انیمیشن Finding Nemo را برای شما اسپویل کند»

پس از تماشای انیمیشن Finding Nemo قطعا آخرین موضوعی که به ذهن ما خواهد رسید این موضوع خواهد بود که آیا داستان این انیمیشن براساس یک داستان واقعی ساخته شده یا خیر؟ احتمال اینکه یک انیمیشن کمدی که داستان آن در اعماق اقیانوس جریان دارد براساس یک داستان واقعی ساخته شده باشد، طبیعتا بسیار کم است. بااین‌حال هرچقدر هم این موضوع عجیب باشد ولی داستان در جست‌وجوی نمو براساس اتفاقاتی واقعی نوشته شده؛ البته نه براساس داستان واقعی گم شدن یک ماهی! برای خلق داستان این انیمیشن از برخی لحظات مهم زندگی اندرو استنتون، نویسنده و کارگردان Finding Nemo الهام گرفته شده است.

استنتون در زندگی خود مشکلات زیادی با حریم شخصی‌اش داشته؛ به این شکل که این وسواس گاهی برای زندگی شخصی او مشکلاتی را فراهم کرده است. اهالی سینما زمانی‌که استنتون درحال ساخت انیمیشن در جست‌وجوی نمو بود، مبارزه او را با مشکلات شخصیتی خود می‌دیدند. دقیقا مانند پدر شخصیت نمو که وسواس زیادی روی حریم شخصی خود و فرزندش داشت و همین موضوع باعث گم شدن فرزند او شد. طبق گفته‌های اندرو استنتون، انیمیشن Finding Nemo برای او مانند فرزندش می‌ماند و ارزش بسیار زیادی در زندگی او دارد. همچنین او با تایید این مشکلات گفته بود که همیشه برای تبدیل شدن به یک پدر خوب سخت تلاش کرده و همیشه از این موضوع می‌ترسید که شاید باعث ناراحتی فرزندان خود شود.

از دیگر داستان‌های واقعی این انیمیشن می‌توان به علاقه بسیار زیاد اندرو استنتون به موجودات آبزی اشاره کنیم. او در مصاحبه‌ای با اشاره به این موضوع توضیحات جالبی داد و گفت که در کودکی زمانی‌که به دندانپزشکی مراجعه می‌کرده از آن مکان ترس بسیاری داشته است. در آن مطب یک تنگ ماهی وجود داشته که همان تنگ کوچک که درون آن چند ماهی وجود داشت، باعث می‌شد تا او آرامش خود را دوباره پیدا کند. موضوعی که در این انیمیشن دقیقا مانند آن بازه زمانی از زندگی استنتون به‌تصویر کشیده شده است. علاقه اندرو استنتون به موجودات آبزی و آن تنگ ماهی و همچنین مشکلاتی که در پاراگراف قبلی به آن‌ها اشاره کردیم همگی انیمیشن در جست‌وجوی نمو را به یک پروژه بسیار شخصی و مهم برای این کارگردان تبدیل کرده‌اند.

داستان جالبی درباره تولد این انیمیشن و چراغ سبز پیکسار برای ساخت آن وجود دارد. همان‌طور که توضیح دادیم استنتون علاقه زیادی به موجودات آبزی دارد و به‌همین‌دلیل فیلم‌نامه کاملی را براساس ایده‌های خود نوشته بود. بااین‌حال این فیلم‌نامه سال‌ها قبل از تولید این انیمیشن و در زمانی نوشته شده بود که به‌هیچ‌وجه ایده ساخت این انیمیشن در استودیو پیکسار وجود نداشت. پس از اینکه اندرو استنتون ایده خود را با مسئولان پیکسار در میان گذاشت و یک ارائه بسیار کامل و جامع از ایده خود در اختیار آن‌ها قرار داد، رئیس بخش تولید محتوای این شرکت تنها با یک جمله به ارائه اندرو استنتون واکنش نشان داد. او در آن لحظه به استنتون گفت: «ایده ساخت یک داستان درباره ماهی‌ها توجه من را جلب کرد». همین یک جمله باعث شد تا ایده ساخت این انیمیشن و فیلم‌نامه از قبل آماده شده توسط اندرو استنتون سرانجام برای تولید چراغ سبز استودیو پیکسار را دریافت کند.

حتما با من موافق هستید که یکی از مهم‌ترین المان‌های انیمیشن‌های استودیو پیکسار توجه آن‌ها به جزییات محیطی و جزییات مربوط‌به روند داستانی به‌شمار می‌رود. موضوعی که در تمام آثار این استودیو به‌راحتی می‌توانید آن‌ها را پیدا کنید. انیمیشن Finding Nemo نیز از این موضوع مستثنی نیست و تیم طراحی هنری این انیمیشن فعالیت‌های بسیار زیاد و تحسین‌برانگیزی را برای نمایش دادن جزییات جهان این انیمیشن انجام دادند. طراحی جهان زیر آب در یک انیمیشن اصلا کار آسانی نیست و نمی‌شود این جهان را از روی تصاویر از قبل ضبط شده به طبیعی‌ترین شکل ممکن طراحی کرد.

به‌همین‌دلیل اعضای تیم طراحی هنری این انیمیشن وظیفه مهمی برعهده داشتند. آن‌ها به سواحل مختلفی در کشور آمریکا رفتند و در کلاس‌های مربوط‌به رشته غواصی ثبت‌نام کردند. آن‌ها در این بازه زمانی در کلاس‌های زیادی در حوزه زیست‌شناسی دریایی، اقیانوس شناسی و ماهی شناسی حضور پیدا کردند. علاوه‌بر حضور در این کلاس‌های پیشرفته آن‌ها مشغول گوش دادن به سخنرانی‌ها و کنفرانس‌های مربوط‌به این موضوعات بودند و به مطالعه کتاب‌های زیادی دراین‌باره پرداختند. درنهایت پس از کسب اطلاعات کافی و جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز خود درباره این موضوعات توانستند وظیفه خود را به نحو احسنت انجام دهند و نتیجه این تلاش‌ها چیزی نبود جز دنیای مسحورکننده انیمیشن در جست‌وجوی نمو.

از جزییات و واقعی بودن جهان زیر آب و طراحی جزییات بسیار واقع‌گرایانه جهان انیمیشن Finding Nemo که عبور کنیم به طراحی ظاهر شخصیت‌های حاضر در این انیمیشن می‌رسیم. هرچقدر که طبیعی بودن محیط این جهان جذاب خواهد بود، واقعی بودن ظاهر و صورت‌های شخصیت‌های درون اقیانوس جذاب تلقی نمی‌شود. به‌هرحال این انیمیشن قرار بود توسط افرادی با سن‌های مختلف دیده شود و واقعی بودن صورت ماهی‌ها احتمالا چیز جالبی به‌شمار نمی‌رفت. بااینکه ماهی‌ها از لحاظ ظاهری بسیار زیبا و رنگارنگ هستند ولی از لحاظ برقراری ارتباط و جزییات رفتاری خیلی جالب نیستند. چشم‌های ثابت و رفتار خشک و بی‌روح ماهی‌ها اصلا و ابدا برای جهان این انیمیشن مناسب نبود.

به‌همین‌دلیل تیم سازنده این انیمیشن بنابه خواسته‌های اندرو استنتون دنبال یک راه‌حل برای این موضوع می‌گشتند. آن‌ها درابتدا این ایده را مطرح کردند که ظاهر ماهی‌های حاضر در این انیمیشن به‌صورت انسانی به‌نظر برسد و مانند مردم رفتار کنند که این ایده با موافقت اندرو استنتون روبه‌رو نشد. پس از بیان ایده‌های مختلف درنهایت آن‌ها بهترین راه‌حل را پیدا کردند؛ سگ‌ها، بله درست شنیدید، سگ‌ها! صورت شخصیت‌های این انیمیشن و بروز دادن احساسات توسط آن‌ها از روی سگ‌هایی با نژادهای مختلف طراحی شده است و سگ‌ها را می‌توان منبع الهام اصلی برای این موضوع در انیمیشن در جست‌وجوی نمو دانست. تیم سازنده این انیمیشن با تصویربرداری از تعداد بسیاری زیادی از سگ‌های مختلف موفق شدند جزییات بصری و صورت شخصیت‌های این انیمیشن را براساس آن تصاویر طراحی کنند.

در سال‌های ۱۹۹۸ و اوایل هزاره جدید مگان مولالی یکی از چهره‌های محبوب و برجسته تلویزیون به‌شمار می‌رفت. او با نقش‌آفرینی در نقش شخصیت کرن واکر در برنامه تلویزیونی Will & Grace توانست توجه بسیاری از علاقه‌مندان سریال‌های کمدی را به‌دست آورد. شخصیت کرن به‌خاطر اخلاق عجیب و از آن مهم‌تر به‌خاطر صدای بلند خود شهرت زیادی داشت و درمیان تمام شخصیت‌های این سریال مشخص‌تر بود. به‌همین‌دلیل تهیه‌کنندگان انیمیشن Finding Nemo و اندرو استنتون عقیده داشتند مگان مولالی برای صداگذاری یکی از شخصیت‌های اصلی این انیمیشن بهترین گزینه خواهد بود؛ البته هیچوقت اعلام نشد آن‌ها مگان مولالی را برای صداپیشگی کدام شخصیت درنظر داشتند.

اما چه اتفاقی افتاد که مگان مولالی در مراحل ساخت این انیمیشن از تیم سازنده اخراج شد؟ پشت این موضوع داستان بسیار جالبی وجود دارد. زمانی‌که برای اولین‌بار مولالی به محل ضبط دیالوگ‌های این انیمیشن وارد شد، تهیه‌کنندگان و تیم تدوین صدای این انیمیشن متوجه شدند که تن صدای این بازیگر بسیار عادی است و نمی‌تواند صدای بلند خود در برنامه تلویزیونی Will & Grace را اینجا تکرار کند. مثل اینکه او در آن سریال با کمک برنامه‌های تدوین، صدای خود را بالاتر از حد معمول نشان می‌داد و سازندگان این انیمیشن به‌هیچ‌وجه قصد نداشتند برای صداپیشگی یکی از شخصیت‌های خود از برنامه‌های کامپیوتری استفاده کنند و به‌همین‌دلیل مگان مولالی از تیم سازنده انیمیشن در جست‌وجوی نمو کنار گذاشته شد.

بدون شک شما هم در اولین برخوردتان با شخصیت جیل تصور کردید که او شخصیت منفی و شرور داستان به‌شمار می‌رود یا حداقل قرار نیست به نمو کمک زیادی کند. این موضوع کاملا طبیعی است، رنگ تیره و ناراحت‌کننده بدن او، نیشخند دائمی روی دهانِ کج او، زخم‌های صورت او و از همه مهم‌تر صدای مبهم ویلم دفو همه و همه به ناخودآگاه ما دستور می‌دادند که جیل یک شخصیت مثبت نیست و دوست نمو نخواهد بود. بااین‌حال خیلی سریع متوجه شدیم که جیل شخصیت خوبی به‌شمار می‌رود و قصد دارد از صمیم قلب به نمو که همراه او در آن مکان زندانی شده، کمک کند.

نکته بسیار جالب درباره شخصیت جیل این است که اگر در نگاه اول فکر می‌کردیم او یک شخصیت شرور خواهد بود،‌ کاملا درست فکر می‌کردیم. در فیلم‌نامه ابتدایی انیمیشن Finding Nemo شخصیت جیل کاملا یک شخصیت شرور بود و به‌هیچ‌وجه قصد کمک کردن به نمو را نداشت. در آن نسخه از فیلم‌نامه جیل گذشته‌ای بسیار مبهم و تاریک داشت و کارهای بد زیادی انجام داده بود. او توانسته بود با هویت جعلی از یک پارک آبی که برای کودکان طراحی شده بود، فرار کند و به مکانی که در انیمیشن مشاهده کردیم برسد و زندگی خود را در آن مکان در آرامش سپری کند. او با تهیه یک هویت جعلی توانسته بود از کارهایی که در گذشته انجام داده پنهان شود و به‌این‌ترتیب در جایی خلوت و بدون دردسر به زندگی‌اش ادامه دهد.

پس از تغییر باطن شخصیت جیل و تبدیل شدن او از یک شخصیت شرور به یک شخصیت مثبت، اندرو استنتون تصمیم گرفت ظاهر او را تغییر ندهد و ظاهر همان جیلِ شرور را برای او انتخاب کرد. احتمالا استنتون قصد داشت تا مخاطبان این انیمیشن در نخستین برخورد خود با جیل سریع فکر کنند که این او یک شخصیت پلید و شرور تلقی می‌شود و قرار است برای نموی دوست‌داشتنی ما مشکلات زیادی را به‌وجود آورد. اگر اندرو استنتون چنین ایده‌ای در ذهن داشته قطعا در آن موفق بوده و حداقل من با دیدن جیل برای اولین‌بار دقیقا همینطور فکر می‌کردم و بعد از متوجه شدن از هویت مثبت او یک نفس راحت کشیدم.

اندرو استنتون ، خالق انیمیشن Finding Nemo بارها در مصاحبه‌های مختلف به این موضوع اشاره کرده بود که هیچ علاقه‌ای برای حضور درمیان صداپیشگان این انیمیشن نداشته و اصلا خودش را برای این کار مناسب نمی‌دید. بااین‌حال زمانی‌که این پروژه در مراحل ساخت خود قرار داشت هنوز صداپیشه مناسبی برای شخصیت کراش پیدا نکرده بودند. کراش همان لاک‌پشت دوست‌داشتنی داستان قلمداد می‌شود که یک لهجه بسیار زیبای کالیفرنیایی دارد و قطعا از جالب‌ترین شخصیت‌های این انیمیشن به‌شمار می‌رود.

اندرو استنتون به‌هیچ‌وجه دوست نداشت وقفه‌ای در مراحل تولید این انیمیشن به‌وجود آید و به‌همین‌دلیل تصمیم گرفت به‌طور موقف و برای پیشرفت مراحل ساخت درنقش کراش صحبت کند تا صداپیشه مناسب این نقش را پیدا کنند. او یک روز روی مبل دفتر همکار خود یعنی لی اونکریچ دراز کشیده بود و طی چند ساعت تمام دیالوگ‌های شخصیت کراش را با صدا و لهجه کالیفرنیای خودش ضبط کرد. پس از اینکه سازندگان انیمیشن به صدای او در نقش کراش گوش کردند متوجه شدند هیچ صدایی مناسب‌تر از صدای خود اندرو استنتون برای این شخصیت وجود ندارد و با پیشنهاد و اصرار سازندگان درنهایت اندرو استنتون با پیشنهاد آن‌ها موافقت کرد. نکته جالب این است که از همان صداهای اولیه ضبط شده و موقتی برای دیالوگ‌های شخصیت کراش استفاده شد و اندرو استنتون هیچوقت این کار را دوباره انجام نداد.

انتخاب صداپیشگان ضعیف، شخصیت غیرجذاب جیل، دنیای زیر آب و وجود فلش‌بک‌های زیاد باعث شده بود تا نسخه ابتدایی انیمیشن درجست‌وجوی نمو اصلا و ابدا خوب و باکیفیت از آب درنیاید. البته این موضوع دقیقا به همین شکل بود و خود اندرو استنتون نیز به این قضیه اشاره کرده بود که نسخه ابتدایی این انیمیشن چنگی به دل نمی‌زد و با ایجاد تغییراتی که در موارد قبلی توضیح دادیم درنهایت به اثری تبدیل شد که همه ما عاشق آن هستیم. به‌خاطر همین دلایل مدیرعامل شرکت والت دیزنی به‌هیچ‌وجه امیدی به موفقیت این انیمیشن نداشت. تنها نکته مثبت در نگاه او به این مسئله مربوط می‌شد که استودیو پیکسار می‌تواند به‌خاطر خلق جهان زیر آب با چالش سختی روبه‌رو شود و همین چالش باعث پیشرفت کاری این استودیو خواهد شد.

همه می‌دانیم که انیمیشن در جست‌وجوی نمو به چه محبوبیت وحشتناکی در جهان دست پیدا کرد اما این میزان از محبوبیت همیشه خوب نیست و طبعات بد و جبران‌ناپذیری نیز به همراه داشته است. پس از اکران این انیمیشن کودکان و حتی افراد بزرگسال زیادی در سراسر جهان تصمیم گرفتند با خرید یک دلقک‌ماهی (نژادی شبیه به شخصیت نمو) از آن به‌عنوان یک حیوان خانگی نگه‌داری کنند. تقاضا برای خرید این نژاد از ماهی‌ها به‌قدری زیاد شده بود که بسیاری از مردم با مراجعه به مراکز صید ماهی در نزدیکی دریاها و اقیانوس‌ها به‌دنبال خرید این‌گونه از ماهی‌ها بودند. طبق گزارش اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) در مدت یک سال پس از اکران انیمیشن Finding Nemo حدود ۷۵ درصد از جمعیت دلقک‌ماهی‌ها در جهان صید و از چرخه محیط‌زیست حذف شدند. این گزارش باعث شد تا در آن زمان صید و فروش دلقک‌ماهی در بسیاری از کشورها ممنوع شود و افراد خاطی محکوم به پرداخت جریمه‌هایی سنگین شوند.

شرکت‌هایی نظیر JWC (شرکت تصفیه آب محیط زیست بین‌الملل) و شورای آکواریوم‌های دریایی در استرالیا درکنار چندین و چند سازمان و شرکت دیگر با انتشار بیانیه‌هایی در سراسر جهان به مردم اخطار دادند که انداختن ماهی‌های کوچک در سرویس بهداشتی موجب مرگ و حتی زجر کشیدن آن ماهی خواهد شد. پس از انتشار این بیانه‌ها خود شرکت والت دیزنی نیز با انتشار یک بیانیه به این موضوع اشاره کرد و از مردم خواست تا مانند انیمیشن Finding Nemo ماهی‌های خود را درون سرویس‌های بهداشتی رها نکنند.

حالا که به چند اثر مخرب این انیمیشن اشاره کردیم جا دارد تا یکی از مثبت‌ترین اثرهای این انیمیشن را نیز توضیح دهیم. پس از اکران انیمیشن در جست‌وجوی نمو جنبش‌های زیادی در راستای ممنوعیت خرید و نگه‌داری ماهی‌های کوچک و کمیاب به‌راه افتاد. بسیاری از مردم که در خانه خود ماهی‌های کمیابی را نگه‌داری می‌کردند با مراجعه به سازمان‌های مربوط‌به محیط زیست آن‌ها را تحویل به مسئولان آن سازمان‌ها دادند تا این افراد آن ماهی‌ها را به محیط‌زیست مناسب آن‌ها برگردانند. در انتها می‌توانیم مقاله را با دیالوگی از شخصیت بروس به پایان برسانیم که گفت: «ماهی‌ها غذا نیستند، آن‌ها دوستان ما هستند».

نظر شما همراهان عزیز و همیشگی سایت زومجی درباره انیمیشن Finding Nemo چیست؟ اگر شما هم نکته جالبی درباره این انیمیشن در ذهن دارید که در این مقاله به آن اشاره‌ای نشده است، آن را با ما و سایر مخاطبان سایت زومجی به اشتراک بگذارید.