بهترین فیلم های جاسوسی دنیا که باید ببینید
فیلمهای ژانر جاسوسی همانطور که از اسم آن پیداست، یک ماجرای جاسوسی را برای ما نقل میکنند؛ حال میخواهد به شکلی واقعگرایانه باشد که مخاطب حسابی بتواند آن را باور کند و بپذیرد، یا اینکه بر پایهی ماجراهای فانتزی باشد و اتفاقات غیرمنتظره و غیرواقعی در آن رخ دهد. این ژانر بسیار هیجانی، جزء خیلی مهمی از سینمای بریتانیا محسوب میشود که کارگردانان انگلیسی بزرگی مانند آلفرد هیچکاک و کارول رید خدمت زیادی به آن کردند و فیلمهای زیادی را حول محور سرویس مخفی این کشور ساختند. فیلمهای جاسوسی محور، بیشتر از هر چیزی فعالیت مامورهای دولتی را نشان میدهد که ریسکهای بزرگی را میپذیرند و به دل ماجرا میروند؛ در صورتی که ممکن است توسط دشمنانشان افشا و حتی کشته شوند. درست است که ژانر فیلمهای جاسوسی از دهه ۱۹۴۰ و دوران فعالیت نازیها کار خود را آغاز کرده بود؛ اما سری فیلمهای جیمز باند بود که در دهه ۱۹۶۰ این ژانر را به اوج خود رساند.
در طی این سالها، ژانر آثار جاسوسی همیشه یکی از محبوبترین ژانرها به شمار میرفت؛ آثاری که ترکیبی از فرارهای هیجانانگیز، دلهرههای آغشته به تکنولوژی و مناطق عجیب و غریب را چاشنی داستان اکشن و علمی تخیلی خود میکنند. در این فیلمها ما شاهد قهرمانانی هستیم که عاشق آنها میشویم و شرورهایی را میبینیم که به آنها نفرت میورزیم. البته اصلا نباید این را هم فراموش کنیم که در اکثر فیلمهای این ژانر، رد پایی از سیاست و مسائل سیاسی هم دیده میشود.
همانطور که بالاتر هم گفته شد، سری فیلم James Bond (جیمز باند)، برجستهترین و مشهورترین مجموعه در ژانر جاسوسی محسوب میشود اما درکنار آن، آثار دیگری هم هستند که شهرت زیادی پیدا کردند و توانستند به موفقیتهای زیادی دست پیدا کنند. ما در این مقاله میخواهیم بهترین فیلم های جاسوسی را به شما معرفی کنیم. پس اگر به این ژانر علاقه دارید، تا پایان این مقاله با زومجی همراه باشید.
فیلمها براساس نظر تحریریه زومجی انتخاب و رتبه بندی شدهاند
بهترین فیلم های جاسوسی
۴۰. فیلم Spy Kids
فیلم بچههای جاسوس
- کارگردان: رابرت رودریگز
- نویسنده: رابرت رودریگز
- بازیگران: آنتونیو باندراس، کارلا گوجینو و آلن کامینگ
- تاریخ اکران: ۳۰ مارس ۲۰۰۱
- میانگین امتیازات Spy Kids در IMDB: ۵.۵
اولین قسمت از مجموعه بچههای جاسوس که جزو بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ هم محسوب میشود، سبک جدیدی از این ژانر را به نمایش گذاشت و توانست درآمد زیادی را در باکس آفیس کسب کند. علاوهبر آن، منتقدان زیادی هم از این فیلم ماجراجویی و کمدی استقبال کردند و امتیازات خیلی خوبی را به این فیلم دادند. این اثر توانست در بیست و هشتمین مراسم ساترن در بخش بهترین فیلم فانتزی نامزد دریافت جایزه شود اما سرانجام نتیجه را به فیلم The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (ارباب حلقهها: یاران حلقه) واگذار کرد.
این اثر آنقدر محبوب و مشهور و موفق شد که بعد از آن دنبالههایی با نام Spy Kids 2: The Island of Lost Dreams (بچههای جاسوس ۲: جزیره رؤیاهای ازدسترفته) در سال ۲۰۰۲، Spy Kids 3-D: Game Over (بچههای جاسوس ۳: بازی باخته) در سال ۲۰۰۳ و Spy Kids: All the Time in the World (بچههای جاسوس: همه زمان در جهان) در سال ۲۰۱۱ اکران شد. ماجرا از این قرار است که دو کودک برای نجات والدین خود از دست یک مغز متفکر شرور، تبدیل به جاسوس میشوند. این دو کودک به همراه کیفی پر از گجتهای پیشرفته و وسیله حمل و نقلی که به این دنیا تعلق ندارد، خیلی شجاعانه به آسمان میروند، زیر دریا شیرجه میزنند و در سرتاسر دنیا ماجراجوییهای مختلفی را تجربه میکنند؛ برای اینکه والدین و حتی دنیا را نجات دهند.
۳۹. فیلم Haywire
فیلم بیاستفاده
- کارگردان: استیون سودربرگ
- نویسنده: لم دابز
- بازیگران: جینا کارانو، مایکل فاسبندر و ایوان مکگرگور
- تاریخ اکران: ۲۰ ژانویه ۲۰۱۲
- میانگین امتیازات Haywire در IMDB: ۵.۸
داستان فیلم بیاستفاده که یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی به شمار میرود، حول محور مالوری کین میچرخد؛ یک مامور عملیاتهای پنهانی و سیاه که کارفرمایانش به او خیانت میکنند و مورد هدف ترور و قتل قرار میگیرد. دراینمیان، توطئه بزرگی وجود دارد که مالوری کین مجبور به افشای آن است. نکته بسیار جذابی که در این فیلم وجود دارد، این است که خود جینا کارانو (بازیگر نقش مالوری)، به هنرهای رزمی مختلفی تسلط دارد و همین مهارت به او اجازه داده که تمام صحنههای اکشن را خودش و بدون بدلکار انجام دهد.
با اینکه فیلم بیاستفاده امتیاز پایینی در آیامدیبی گرفت و موفقیت بزرگی هم در باکس آفیس نداشت، اما منتقدان زیادی آن را مورد تحسین قرار دادند و از جنبههای مختلف آن تعریف کردند اما یک سری از آنها به بازی کارانو که در آن زمان یک تازهکار محسوب میشد، خرده گرفتند. با وجود اینکه آنها از صحنههای اکشن و بدلکاری خود کارانو تعریف کردند، اما معتقد بودند که این بازیگر در زمینهی دیالوگگویی و صحبت کردن، مهارت و جذابیت خیلی زیادی ندارد. بهگفتهیآنها، فیلم Haywire یک اثر دلهرهآورِ سریع و بسیار هیجانی به شمار میرود؛ اثری که با کنار هم گذاشتن بخشهای مختلف خود، مخاطب را در صحنههای اکشن و دلهرهآور فرو میبرد.
۳۸. فیلم Duplicity
فیلم دورویی
- کارگردان: تونی گیلروی
- نویسنده: تونی گیلروی
- بازیگران: جولیا رابرتز، کلایو اوون و تام ویلکینسون
- تاریخ اکران: ۲۰ مارس ۲۰۰۹
- میانگین امتیازات Duplicity در IMDB: ۶.۲
در اکثر مواقع، المانهای احساسی و رمانتیک، ارتباطی جدانشدنی از ژانر جنایی دارند؛ دورویی اثری است که روی همین دو پاشنه میچرخد. مثل خیلی آثار جاسوسی دیگر، دورویی هم داستان دو جاسوس صنعتی را به مخاطب نشان میدهد که در گذشته با هم ارتباط عاشقانه داشتند. آنها در طی این مأموریت باید با یکدیگر همکاری کنند که یک کلاهبرداری پیچیده را اجرایی کنند. هر دوی آنها در گذشته برای سازمانهای دولتی کار میکردند که حالا در شغل جدید خود باید خیلی حرفهایتر عمل کنند. آنها به خاطر گذشتهای که با هم دارند، به روشهای مختلفی میتوانند حواس یکدیگر را پرت کنند و همین به نقطه قوت آنها تبدیل شده است.
همانطور که از نمرهی این فیلم هم میتوان تشخیص داد، نمیتوان دورویی را یک اثر بزرگ و موفق دانست. این فیلم حتی در باک آفیس هم موفقیت چشمگیری نداشت و فقط پول هزینهشده را بازگرداند. یکی از نکاتی که درباره این فیلم وجود دارد، این است که وقایع آن به ترتیب زمانی بازگو نمیشود؛ بلکه مدام جلو و عقب میرود و انگیزههای غیرقابل پیشبینی را آشکار میکند. بهعنوان نمونه، یک دیالوگ خاص در سکانسهای مختلفی بیان میشود اما کلمات و عبارات آن در سکانسهای مختلف جابهجا شده بود.
۳۷. فیلم Salt
فیلم سالت
- کارگردان: فیلیپ نویس
- نویسنده: کرت ویمر
- بازیگران: آنجلینا جولی، لیو شرایبر و چیویتل اجیوفور
- تاریخ اکران: ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۰
- میانگین امتیازات Salt در IMDB: ۶.۴
در این مورد از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ، اولین سالت یکی از ماموران سازمان سیا محسوب میشود که حسابی همه به او احترام میگذارند؛ حتی رئیس او یعنی تد وینتر. به ناگهان یک جاسوس روسی به دفتر آنها میآید و اطلاعات حیاتیای را ارائه میکند: رئیس جمهور کشور روسیه در سفر آینده خود به شهر نیویورک قرار است ترور شود؛ آن هم زمانیکه میخواهد در مراسم تشییع جنازه معاون رئیس جمهور که اخیرا فوت شده، شرکت کند. نام این قاتل هم اولین سالت است. اولین که نمیتواند با همسرش ارتباط برقرار کند و حسابی برای او نگران است، فرار میکند. وینتر اصلا نمیتواند بپذیرد که اولین یک جاسوس یا مامور دوجانبه است اما رفتار و کارهای او کم کم باعث افزایش تردید میشود.
حالا این سؤال پیش میآید که اولین سالت کیست و چه نقشهای در سر دارد؟ در ابتدا فیلمنامه این اثر با یک شخصیت مثبت مرد نوشته شده بود و تام کروز هم برای ایفای آن در نظر گرفته شد اما سرانجام تغییرات فعلی در آن انجام شد. این فیلم در باکس آفیس موفق بود و نظرات مثبت منتقدان را تا حد زیادی جلب کرد؛ منتقدانی که از صحنههای اکشن و بازی انجلینا جولی تعریف کرده بودند. اما نسبت به نویسندگی و فیلمنامهای که برای ایده اصلی این اثر نوشته شده بود، انتقاد داشتند. جالب است بدانید که این فیلم دو نسخهی مختلف داشت؛ نسخههایی که پایانهای متفاوتی را هم برای داستان ایجاد کرده بودند.
۳۶. فیلم Danger: Diabolik
فیلم خطر: دیابولیک
- کارگردان: ماریو باوا
- نویسنده: دینو مایوری، برایان دیگاس، تودور گیتس و ماریو باوا
- بازیگران: جان فیلیپ لاو، ماریسا مل و مایکل پیکولی
- تاریخ اکران: ۲۴ ژانویه ۱۹۶۸
- میانگین امتیازات Danger: Diabolik در IMDB: ۶.۵
خطر: دیابولیک یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی معدود است که براساس یک سری کتاب کمیک ایتالیایی به نام Diabolik نوشته شده است. همانطور که انتظار میرود، داستان این فیلم حول محور جنایتکاری به نام دیابولیک میچرخد که میخواهد سرقتهای خیلی بزرگی را برای نامزد خود انجام دهد. در همین حین، یک بازرس به نام جینکو بهدنبال او میفتد و قصد دارد او را دستگیر کند. این بازرس برای اینکه بتواند به دیابولیک برسد، گانگستری به نام رالف والمونت را تهدید میکند که این جنایتکار را برایش پیدا و دستگیر کند. این فیلم توانست در باکس آفیس، طبق انتظارات سازندگان پیش برود و موفقیت چشمگیری داشته باشد.
از طرف دیگر هم در ابتدا خیلی استقبال منتقدان را بهدنبال نداشت. اما به مرور زمان نظرها کمی متفاوت شد و برخی جنبههای مثبت این اثر مورد توجه قرار گرفت. بعدها فیلم خطر: دیابولیک نهتنها عنوان یک اثر کالت را دریافت کرد، بلکه توسط مجله امپایر هم بهعنوان یکی از ۵۰۰ اثر برتر تاریخ انتخاب شد. از آنجایی که سازندگان امروزی پتانسیلی را در مجموعه دیابولیک دیدند، تصمیم گرفتند که یک سهگانه از آن تولید کنند که قسمت اول آن اواخر سال جاری میلادی اکران میشود؛ اثری که قرار بود در سال ۲۰۲۰ اکران شود اما به خاطر بیماری کرونا، به تأخیر خورد.
۳۵. فیلم Red Sparrow
فیلم گنجشک سرخ
- کارگردان: فرانسیس لارنس
- نویسنده: جاستین هایث
- بازیگران: جنیفر لارنس، جوئل ادگرتون و ماتیاس خونارتس
- تاریخ اکران: ۲ مارس ۲۰۱۸
- میانگین امتیازات Red Sparrow در IMDB: ۶.۶
یک افسر اطلاعاتی جوان روس مامور میشود تا یکی از ماموران بالا رتبهی سازمان سیا را فریب دهد؛ کسی که حساسترین و بیشترین نفوذ را به اطلاعات روسیه دارد. دو افسر جوان در فضایی که از مسائل تجاری و کاری، فریب و اشتیاقی غیرقابل اجتناب پر شده، با یکدیگر برخورد میکنند؛ فضایی که نهتنها جان آنها، بلکه جان دیگران را هم تهدید میکند. این مورد از بهترین فیلمهای جاسوسی هم یک اثر اقتباسی محسوب میشود که داستان آن براساس رمانی با همین نام نوشته شده است. این فیلم با وجود موفقیت نسبتا خوبی که در باکس آفیس داشت، نتوانست نظرات مثبت خیلی زیادی را از منتقدان بگیرد.
با اینکه منتقدان تعریف و تمجید زیادی از بازیگری جنیفر لارنس کردند، اما نسبت به اینکه فیلم بیشتر از هر چیزی روی خشونتهای گرافیکی و مسائل اینچنینی تکیه کرده، انتقاد داشتند. آنها معتقد بودند که این فیلم و سازندگان آن بیشتر از اینکه متریال متفاوتی را ارائه کنند، سبک و استایل خود را به نمایش گذاشتهاند. گنجشک سرخ در تلاش بود تا یک اثر دلهرهآور و جاسوسی هوشمندانه باشد اما موفق نشد و جنیفر لارنس با وجود تمام مهارتهایی که داشت، یک نقش سطحی را ایفا کرد. در حقیقت بازی خیلی خوب لارنس بود که تا حد زیادی این اثر را تماشایی کرده بود و نقصهای آن را میپوشاند.
۳۴. فیلم Atomic Blonde
فیلم بلوند اتمی
- کارگردان: دیوید لیچ
- نویسنده: کورت جانستد
- بازیگران: شارلیز ترون، جیمز مکآووی و جان گوودمن
- تاریخ اکران: ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۷
- میانگین امتیازات Atomic Blonde در IMDB: ۶.۷
رمان گرافیکی The Coldest City، نوشته آنتونی جانستون در سال ۲۰۱۲ منتشر شد؛ داستانی که حول محور یک جاسوس میچرخید. در سال ۱۹۸۹ این جاسوس وظیفه داشت فهرست نام مامورهای دوجانبهای را که قرار بود در روز نابودی دیوار برلین به سمت غرب قاچاق شوند، پیدا کند. این جاسوس آنقدر زیبا، جذاب، ماهر و البته وحشی بود که جواهر بسیار ارزشمندی در میان سرویس اطلاعات مخفی اعلی حضرت به شمار میرفت.
او در مأموریتهای غیرممکن خود، دست به هر کاری میزد و از هر مهارتی استفاده میکرد تا زنده بماند و به کارهای خود ادامه دهد. او در طی انجام این مأموریت بسیار مهم، با رئیس ایستگاه همکار میشود تا بتواند راه خود را در طی این ماجراجویی مرگبار پیدا کند و جاسوسهای مقابل خود را از میان بردارد. این فیلم توانست موفقیت زیادی در باکس آفیس داشته باشد و توسط منتقدان مورد استقبال قرار بگیرد. خیلی از کسانی که این اثر را تماشا کردند، آن را با سری فیلم John Wick (جان ویک) مقایسه میکنند. بلوند اتمی که یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ است، آنقدر محبوب و موفق شد که سازندگان تصمیم گرفتند دنبالهای را هم برای آن بسازند.
۳۳. فیلم Hanna
فیلم هانا
- کارگردان: جو رایت
- نویسنده: سث لاچهد و دیوید فار
- بازیگران: سرشه رونان، اریک بانا و تام هالندر
- تاریخ اکران: ۸ آوریل ۲۰۱۱
- میانگین امتیازات Hanna در IMDB: ۶.۸
هانا یک دختر جوان است که در مناطق شمال فنلاند زیر نظر پدرش زندگی میکند؛ یکی از ماموران سابق سازمان سیا. پدر هانا قصد دارد که با آموزشهای مختلف، او را بهعنوان یک قاتل بزرگ و تربیت کند. کیت بلانشت نقش یکی از ماموران رده بالای سازمان سیا را ایفا میکند که میخواهد این پدر و دخترش را ردیابی کند و آنها را از بین ببرد. هانا بهطور منحصربهفردی قدرت، استقامت و مهارتهای یک سرباز را درون خودش دارد؛ ویژگیهایی که از پدر خود به ارث برده است. او اصلا مانند نوجوانان دیگر زندگی نمیکند و تمام سختیها، سبک تربیت و آموزشهای او قرار است به یک نتیجه ختم شود.
نقطه عطف جوانی و بزرگسالی او یک اتفاق مهم را در بر دارد. هانا توسط پدرش به دنیای بیرون فرستاده میشود تا به یک مأموریت برود. او پنهانی اروپا را میچرخد و در تلاش است تا از دست مامورانی که توسط ماریسا ویگلر بیرحم فرستاده شدند، فرار کند؛ کسی که اسرار مخصوص به خودش را دارد. هانا همینطور که به هدف نهایی خود نزدیک میشود، چیزهای حیرتانگیزی را در مورد خودش متوجه میشود و سؤالهایی درباره انسانیت برایش به وجود میآید. اکثر منتقدان از این فیلم استقبال کردند و آن را دوست داشتند؛ خصوصا بازیگری رونان و بلانشت و همچنین صحنههای اکشن و موضوعاتی که این اثر به آنها پرداخته بود.
۳۲. فیلم A Most Wanted Man
فیلم تحتتعقیبترین مرد
- کارگردان: آنتون کربین
- نویسنده: اندرو بوول
- بازیگران: ریچل مکآدامز، رابین رایت و فیلیپ سیمون هافمن
- تاریخ اکران: ۵ سپتامبر ۲۰۱۴
- میانگین امتیازات A Most Wanted Man در IMDB: ۶.۸
تحتتعقیبترین مرد یکی دیگر از بهترین فیلمهای جاسوسی محسوب میشود که براساس رمانی با همین نام که در سال ۲۰۰۸ و توسط جان لوکاره منتشر شده بود، ساخته شده است. این آخرین اثری بود که هافمن در آن حضور داشت و پیش از مرگش به پایان رسید و به روی پرده سینماها رفت. داستان این فیلم حول محور یک مهاجر نیمه چچنی و نیمه روسی میچرخد که حسابی شکنجه شده است و در جامعه اسلامی هامبورگ ظاهر میشود.
او ادعا میکند که پدرش ثروت حرامی را برای او به جا گذاشته است و حالا او قصد دارد آن را بهدست بیاورد. همین ادعا باعث میشود که آژانسهای امنیتی آلمان و ایالات متحده علاقه زیادی به این موضوع نشان دهند. با گذر زمان و بالا رفتن خطر، رقابتی به وجود میآید تا هویت واقعی این مرد تحت تعقیب احراز شود. حالا آیا این مرد یک قربانی مظلوم است یا یک افراطی متمایل به تخریب؟ تحتتعقیبترین مرد، یک داستان معاصر و قابل تامل از فتنه، عشق، رقابت و سیاست است که تا آخرین لحظه، تنش زیادی را در مخاطب خود به وجود میآورد؛ تنشی که تا آخرین دقایق ادامه دارد و قلب را از حرکت بازمیدارد.
۳۱. فیلم The Courier
فیلم پیک
- کارگردان: دومینیک کوک
- نویسنده: تام اوکانر
- بازیگران: بندیکت کامبربچ، مراب نینیدزه و ریچل بروزناهان
- تاریخ اکران: ۱۹ مارس ۲۰۲۱
- میانگین امتیازات The Courier در IMDB: ۷.۱
در دهه ۱۹۶۰ گرویل وین یک تاجر انگلیسی بود که توسط سرویس اطلاعاتی مخفی استخدام شد تا پیغامهایی را به مامور مخفی این سازمان یعنی اولگ پنکووسکی برساند. ماجرای این فیلم هم در دوران جنگ سرد جریان داشت و گرویل وین و منبع روسی او در تلاش هستند تا با انجام این کارها بحران موشکی کوبا را به پایان برسانند. همانطور هم که از داستان آن مشخص است، فیلمنامه براساس یک رویداد واقعی نوشته شده است و یک داستان ساختگی نیست.
با اینکه فیلم پیک در باکس آفیس موفقیت آنچنان زیادی نداشت، اما حسابی از طرف منتقدان مورد استقبال قرار گرفت. بهگفتهی منتقدان، این اثر توانست یک ماجراجویی جاسوسمحور قدیمی را با سبک جدید و البته هیجانانگیزی به مخاطب نشان دهد؛ آن هم با چاشنی داستانی واقعی و بازی فوقالعاده بندیکت کامبربچ در مرکز قصه. منتقدان علاوهبر تعریف از جنبههای مختلف این اثر، لقب هوشمندانه را هم به آن دادند.
۳۰. فیلم Spy
فیلم جاسوس
- کارگردان: پل فیگ
- نویسنده: پل فیگ
- بازیگران: ملیسا مککارتی، جیسون استاتهام و رز بایرن
- تاریخ اکران: ۵ ژوئن ۲۰۱۵
- میانگین امتیازات Spy در IMDB: ۷
همیشه در تمام فیلمهای جاسوسی، کسی که نقش جاسوس را ایفا میکند، یک سری فاکتورهای ظاهری خاص و یکسانی دارد. اما این اثر با انتخاب ملیسا مککارتی بهعنوان جاسوس اصلی، تمام این کلیشهها را دور ریخت و نشان داد که همسو نبودن با این فاکتورها و معیارها، دلیل بر نازیبایی و بد بودن بازیگر نیست. به همین ترتیب، فیلم جاسوس یک مامور مخفی متفاوت به نام سوزان کوپر را نشان میدهد که میخواهد یک دستگاه هستهای قابل حمل را ردیابی کند؛ دستگاهی که توسط دشمنان به سرقت رفته است. او درکنار این موضوع قصد دارد خودش را هم بهعنوان یک جاسوس توانمند و البته ماهر، ثابت کند.
این فیلم در سرتاسر دنیا با استقبال بسیار گستردهای روبهرو شد؛ چه از طرف منتقدان و چه از طرف مخاطبان در باکس آفیس. جاسوس در دو بخش بهترین فیلم موزیکال یا کمدی و همچنین بهترین بازیگر زن در فیلم موزیکال یا کمدی، نامزد دریافت جایزه گلدن گلوب شد. سبک کارگردانی فیگ و فیلمنامه او، بازی مککارتی و بایرن و همچنین عملکرد استاتهام در یک نقش کمدی، همه را به وجد آورد و تحسین زیادی را به همراه داشت. جاسوس شاید به ظاهر یک اثر سطح پایین و آبکی به نظر برسد اما سبک جدیدی از آثار جاسوسی را به مخاطبان علاقمند به این ژانر نشان میدهد.
۲۹. فیلم No Way Out
فیلم هیچ راهی وجود ندارد
- کارگردان: راجر دونالدسون
- نویسنده: راجر دونالدسون
- بازیگران: کوین کاستنر، جینی هکمن و شان یانگ
- تاریخ اکران: ۱۴ اوت ۱۹۸۷
- میانگین امتیازات No Way Out در IMDB: ۷.۱
این مورد از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ، المانهای متفاوتی را با هم ترکیب کرد و علاوهبر ژانر جاسوسی و دلهرهآور، در طبقه ژانر سیاسی و نئو-نوآر هم قرار میگیرد. فیلمنامه این اثر براساس رمانی است که کنث فیرینگ در سال ۱۹۴۶ با نام The Big Clock منتشر کرده بود؛ کتابی که پیش از این یک بار در سال ۱۹۴۸ با نام The Big Clock (ساعت بزرگ) و باری دیگر در سال ۱۹۷۶ با نام Police Python 357 مورد اقتباس قرار گرفت. تام فارل یک افسر نیروی دریایی است که در این داستان در پنتاگون مستقر میشود و باید به وزیر دفاع کشور یعنی دیوید پرایس گزارش دهد و پاسخگو باشد.
او ارتباطی را با سوزان اتول آغاز میکند و اطلاعاتی ندارد که سوزان در حقیقت معشوقهی برایس است. زمانیکه بدن بیجان سوزان کشف میشود، تام مامور میشود تا پرونده قتل او را حل کند. اینطور عنوان میشود که قاتل سوزان یک جاسوس از سازمان کی جی بی باشد! خیلی زود تبدیل به یکی از مظنونین میشود؛ زیرا یک عکس پولارویدی از او پیدا میشود که خانه سوزان بوده است. حالا او تنها چند سال وقت دارد که قاتل را پیدا کند؛ پیش از اینکه رایانه بتواند عکس را بازسازی کند.
۲۸. فیلم Allied
فیلم متفقین
- کارگردان: رابرت زمکیس
- نویسنده: استیون نایت
- بازیگران: برد پیت، ماریون کوتیار و لیزی کاپلان
- تاریخ اکران: ۲۳ نوامبر ۲۰۱۶
- میانگین امتیازات Allied در IMDB: ۷.۱
متفقین در اوج دوران جنگ جهانی دوم جریان دارد؛ در سال پر تنش ۱۹۴۲. این فیلم ماجرای یک افسر اطلاعاتی کانادایی و نیروی مقاومت فرانسه را نشان میدهد که در طی یک مأموریت در کازابلانکا، در قالب یک زن و شوهر ظاهر میشوند؛ در طی همین مأموریت است که این دو به یکدیگر دل میبندند و عاشق یکدیگر میشوند. حالا سؤال مهم این است که در میان وظیفه و عشق، چه کسی زنده میماند و چه کسی جانش را از دست میدهد؟
نکته جالبی که درباره این فیلم وجود دارد، این است که طراحی لباس شخصیتها براساس وضعیتهای مختلف و همچنین طرز فکر آنها انجام میشد. درکنار سایر نقاط قوت، همین طراحی لباس هم چیزی بود که باعث شد توجه منتقدان تا حد زیادی جلب شود و مورد تحسین قرار بگیرد. اما موضوعی که منتقدان با آن مشکل داشتند، فیلمنامه بود و اعتقاد داشتند که شیمی و هیجانی بین دو بازیگر وجود نداشت. همانطور هم که انتظار میرفت، متفقین آنقدرها هم در باکس آفیس موفق نبود و تا حدی با شکست روبهرو شد. متاسفانه این فیلم در هیچ جشنواره و بخشی هم موفق به دریافت جایزه نشد و بیشتر برای همان طراحی لباس فوقالعاده خود نامزد جایزهها شده بود.
۲۷. فیلم Tinker Tailor Soldier Spy
فیلم بندزن خیاط سرباز جاسوس
- کارگردان: توماس آلفردسون
- نویسنده: ژان لو کره
- بازیگران: گری الدمن، کالین فرث و تام هاردی
- تاریخ اکران: ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۱
- میانگین امتیازات Tinker Tailor Soldier Spy در IMDB: ۷.۱
داستان این مورد از بهترین فیلمهای جاسوسی در اوایل دهه ۱۹۷۰ و در طی جنگ سرد جریان دارد؛ زمانیکه رئیس سازمان اطلاعاتی بریتانیا یعنی کنترل، بعد از اینکه ماموریتش در بوداپست مجارستان اشتباه پیش رفته بود، استعفا داد. خیلی زود معلوم میشود که کنترل باور داشت یکی از چهار شخصیت ارشد در این سرویس، در حقیقت یک مامور روسی و یک جاسوس است. درواقع عملیات مجارستان تلاشی بود که کنترل قصد داشت به هویت این جاسوس پی ببرد. بعد از خروج کنترل، جورج اسمایلی مجبور شد خودش را بازنشسته کند.
اما یک مقام ارشد دولتی از او میخواهد تا درباره داستانی که مامور سرکشی به نام ریکی تار برایش تعریف کرده، تحقیقاتی انجام دهد؛ اینکه یک جاسوس در سازمان وجود دارد. اسمایلی متوجه شد که شکست عملیات مجارستان و موفقیت مستمر عملیات جادوگری (منبع آشکار اطلاعات قابلتوجه اتحاد جماهیر شوروی) همین موضوع را تایید میکند؛ بنابراین تصمیم گرفت که تمام تلاشش را برای پیدا کردن این جاسوس به کار بگیرد. این فیلم نهتنها در باکس آفیس موفقی بود، بلکه فوقالعاده مورد تحسین منتقدان هم قرار گرفت. همین موضوعات باعث شد تا این فیلم جاسوسی جایزه بهترین اثر سینمایی انگلیسی را در مراسم آکادمی هنرهای فیلم و تلویزیون بریتانیا دریافت کند.
۲۶. فیلم Ronin
فیلم رونین
- کارگردان: جان فرانکن هایمر
- نویسنده: جی. دی. زیک
- بازیگران: رابرت دنیرو، ژان رنو و ناتاشا مکالهون
- تاریخ اکران: ۲۵ سپتامبر ۱۹۹۸
- میانگین امتیازات Ronin در IMDB: ۷.۳
رونین یک کلمه ژاپنی است که برای سامورایی بدون استاد استفاده میشود. اما در این مورد از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ، رونین افراد مطرودی هستند که در زمینههای مختلف تخصص دارند. خدمات آنها برای همه در دسترس است و در ازای پول، هر کاری انجام میدهند. دیردره چند رونین را استخدام میکند تا تیمی را تشکیل دهد. او قصد دارد که با استفاده از این رونینها، یک کیف بسیار مهم را از دست مردی بگیرند و بازگردانند؛ این مرد میخواهد این کیف را به روسیها بفروشد. به محض اینکه مأموریت با موفقیت انجام شد و به پایان رسید، یکی از اعضای گروه، بلافاصله کیف را جابهجا کرد و به نظر میرسید که دارد به نفع جیب خودش کار میکند تا سود و پول بیشتری کسب کند.
شبکه پیچیده بین این اعضا کم کم فاش شد؛ اینکه همه داشتند یکدیگر را فریب میدادند و این فعالیتها کم کم نتیجه مرگبار خودش را نشان داد. رونین بیشتر از هر چیزی برای تعقیب و گریز ماشینیِ واقعی خود که در پاریس و نیس اجرا شده بود، مشهور شده است. صحنههای اکشن، بازیگری و جنبههای فنی این اثر، تحسین منتقدان زیادی را در بر داشت؛ این در حالی بود که فیلمنامه کمی دل منتقدان را زده بود و انتقاد آنها را برانگیخت.
۲۵. فیلم Enemy of the State
فیلم دشمن ملت
- کارگردان: تونی اسکات
- نویسنده: دیوید مارکونی
- بازیگران: ویل اسمیت، جینی هکمن و جان ویت
- تاریخ اکران: ۲۰ نوامبر ۱۹۹۸
- میانگین امتیازات Enemy of the State در IMDB: ۷.۳
بازیگران فوقالعادهای که در فیلم دشمن ملت حضور دارند، آن را به یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ تبدیل کردهاند. این اثر داستان گروهی از ماموران آژانس امنیت ملی را نقل میکند. آنها در حال نقشهکشی هستند تا یکی از نمایندههای کنگره را به قتل برسانند و روی آن سرپوش بگذارند. اما بعد از گذشت مدتی، نوار مربوطبه این قتل در اختیار یک وکیل ناشناس قرار میگیرد و همه چیز را به هم میریزد.
دشمن ملت مورد استقبال گسترده منتقدان قرار گرفت و موفقیت زیادی هم در باکس آفیس کسب کرد. تعداد زیادی از منتقدان نویسندگی و سبک کارگردانی و همچنین جذابیتی که بین اسمیت و همکن وجود داشت، دوست داشتند و آن را تحسین کردند. باتوجهبه اتفاقاتی که در ۱۱ سپتامبر رخ داد، لایحه میهندوستی و افشاگریهایی که ادوارد اسنودن در رابطه با برنامه نظارتی آژانس به نام پریزم انجام داده بود؛ میتوان گفت که این فیلم برجسته، از زمان خودش جلوتر بود و به خیلی چیزهایی اشاره کرد که قرار بود در آینده رخ دهند. منتقدان این اثر را بهعنوان یک فیلم دلهرهآور بسیار جذاب و سرگرمکننده توصیف کردند. لازم به ذکر است که در سال ۲۰۱۶ عنوان شد که احتمالا یک نسخه سریالی هم از دنیا و داستان این فیلم سینمایی ساخته خواهد شد؛ اما هنوز هیچ خبر جدیدی از آن منتشر نشده است.
۲۴. فیلم Spy Game
فیلم جاسوس بازی
- کارگردان: تونی اسکات
- نویسنده: مایکل فراست بکنر و دیوید آراتا
- بازیگران: رابرت ردفورد، برد پیت و کاترین مککورمک
- تاریخ اکران: ۲۱ نوامبر ۲۰۰۱
- میانگین امتیازات Spy Game در IMDB: ۷.۱
جاسوس بازی که یکی دیگر از بهترین فیلمهای جاسوسی محسوب میشود، داستان یکی از ماموران سازمان سیا و دستیار او را حکایت میکند. نیتن مویر که در آستانهی بازنشستگی قرار دارد، متوجه میشود که شاگردش تام بیشاپ، به جرم جاسوسی در کشور چین دستگیر شده است. مویر که اصلا با دسیسههای مسئولان رده بالای سازمان سیا غریبه نیست، تمام تلاش و منابع خود را به کار میگیرد تا کاری کند که بیشاپ را از آن وضعیت بیرون بیاورد و آزادش کند. این مامور قدیمی سازمان سیا وقتی مأموریت خود را برای نجات و آزادی بیشاپ آغاز میکند، به یاد میآورد که چطور این تازهکار جوان را استخدام کرد و آموزشش داد؛ در آن زمان، او یک گروهبان در ویتنام بود که بیشاپ را استخدام کرد. آنها در طی این مدت، اتفاقات مختلفی را با هم تجربه کردند و حتی با زنی روبهرو شدند که دوستی آنها در معرض خطر قرار داده بود.
این فیلم موفقیت آنچنان زیادی در باکس آفیس کسب نکرد. اما امتیازات و نمرات نسبتا خوبی از منتقدان گرفت. منتقدان اعتقاد داشتند که این فیلم با وجود هیجانی و سرگرمکننده بودن، کاری نمیکند که مخاطب اهمیت زیادی برای آن قائل شود؛ هرچند که تماشای برد پیت و رابرت ردفورد درکنار یکدیگر بسیار جذاب است.
۲۳. فیلم Zero Dark Thirty
فیلم سی دقیقه پس از نیمه شب
- کارگردان: کاترین بیگلو
- نویسنده: مارک بول
- بازیگران: جسیکا چستین، جیسون کلارک و جوئل ادگرتون
- تاریخ اکران: ۱۹ دسامبر ۲۰۱۲
- میانگین امتیازات Zero Dark Thirty در IMDB: ۷.۴
مایا یکی از ماموران سازمان سیا است که اولین تجربهاش بازجویی از زندانیان بود؛ آن هم بعد از حملاتی که القاعده در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ علیه ایالات متحده انجام داد. او اصلا با فشارهای شدیدی که روی زندانیان اعمال میشد، موافق نبود اما اعتقاد داشت که حقیقت را فقط ازطریق چنین تاکتیکهایی میتوان بهدست آورد. او چندین سال دست تنها را صرف جستجوی سرنخهای مختلف کرد. زیرا در تلاش بود تا محل اسکان اسامه بن لادن، رهبر القاعده، را کشف کند.
سرانجام در سال ۲۰۱۱ بود که به نظر میرسید تلاشهایش در حال نتیجه دادن است. در همین حین، یک تیم از نیروهای یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا مامور شدند که یا بن لادن را بکشند یا او را دستگیر کنند. اما دراینمیان، فقط مایا از محلی که برای بن لادن پیدا کرده، اطمینان دارد. منتقدان بهطرز فوقالعادهای از این فیلم استقبال کردند و باکس آفیس هم درآمد زیادی را برای سازندگان آن به ارمغان آورد. علاوهبر اینکه فیلم سی دقیقه پس از نیمه شب در فهرست ۹۵ منتقد از بهترین آثار سال ۲۰۱۲ قرار داشت، توانست در بخشهای مختلف و جشنوارههای متنوع نامزد دریافت جایزه شود؛ یک جایزه اسکار در بخش بهترین صداگذاری و یک جایزه گلدن گلوب برای بهترین بازیگر زن فیلم درام، از جمله جایزههای این اثر سینمایی بود.
۲۲. فیلم Three Days of the Condor
فیلم سه روز کرکس
- کارگردان: سیدنی پولاک
- نویسنده: لورنزو سمپل جونیور و دیوید ریفیل
- بازیگران: رابرت ردفورد، فی داناوی و کلیف رابرتسون
- تاریخ اکران: ۲۴ سپتامبر ۱۹۷۵
- میانگین امتیازات Three Days of the Condor در IMDB: ۷.۴
محقق خوش اخلاق سازمان سیا که در ازای مطالعه کتاب پول دریافت میکرد، یک روز بعد از بازگشت از وقت ناهار، متوجه شد که تمام همکارانش به قتل رسیدهاند. حالا کاندور باید متوجه شود که چه کسی این کار را کرده است. مهمتر از آن هم این است که باید پیش از اینکه قاتل به او برسد، او به آن قاتل برسد و حساب کار را کف دستش بگذارد. این اثر هم از آن دسته فیلمهایی است که المانهای جاسوسی و دلهرهآور با مسائل سیاسی ترکیب شده است. کتاب Six Days of the Condor که در سال ۱۹۷۴ با قلم جیمز گریدی منتشر شده، منبع الهام اصلی این فیلم بوده است.
بهلطف سبک کارگردانی سیدنی پولاک و بازی فوقالعاده بازیگران این اثر، صحنههای دلهرهآور و پارانویدی این فیلم حسابی مخاطب را به خود جذب میکند و در ماجرا نگه میدارد. منتقد سایت ورایتی این اثر را در سطحی متوسط قرار داده است؛ آن هم به خاطر اینکه معتقد بود این اثر با چنین بودجهای، قطعا باید متریال و محتوای بیشتری را ارائه میکرد. اما درهرصورت خیلیها معتقد بودند که نمایش این فیلم با فاصله خیلی کمی بعد از ماجرای واترگیت، باعث شده که داستان آن خیلی قابل باورتر باشد.
۲۱. فیلم Bridge of Spies
فیلم پل جاسوسها
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- نویسنده: مت چارمن، ایتن کوئن و جوئل کوئن
- بازیگران: تام هنکس، مارک رایلنس و ایمی رایان
- تاریخ اکران: ۱۶ اکتبر ۲۰۱۵
- میانگین امتیازات Bridge of Spies در IMDB: ۷.۶
جنگ سرد در جریان است و فیلم داستان وکیلی به نام جیمز بی. داناون را نقل میکند؛ کسی که قرار است برای آزادی فرانسیس گری پاورز، مذاکرات لازم را انجام دهد. فرانسیس گری پاورز خلبان نیروی هوایی ایالات متحده محسوب میشد که هواپیمای جاسوسی یو-۲ او در سال ۱۹۶۰ در اتحاد جماهیر شوروی متوقف شد. داناون در دادگاه اعلام کرد که حاضر است در ازای دریافت گری پاورز، رودلف ایبل (جاسوس محکوم سازمان کیجیبی که در اختیار ایالات متحده بود) را تحویل دهد. اسم این فیلم در حقیقت به پل گلینیکه اشاره دارد که برلین و پوتسدام را به هم ارتباط میدهد؛ جایی که تبادل جاسوسها یا همان زندانیان انجام شده بود.
فیلم پل جاسوسها استقبال منتقدان زیادی را به همراه داشت که از بازی هنکس و رایلنس تعریف خیلی زیادی کرده بودند. آنها کارگردانی اسپیلبرگ، موسیقی توماس نیومن و ارزشهای تولید را هم خیلی دوست داشتند. علاوهبر منتقدان، مخاطبان عادی هم علاقه زیادی به این فیلم پیدا کردند و درآمد زیادی را برای سازندگان آن به وجود آوردند. مارک رایلنس برای ایفای نقش در این اثر توانست در بخش بهترین بازیگر مکمل مرد، جایزه اسکار را دریافت کند. البته این، یکی از جایزههایی بود که تیم تولید این اثر دریافت کردند؛ از میان ۶۷ جایزهای که نامزد دریافت آن شدند و ۱۹ جایزهای که دریافت کردند.
۲۰. فیلم The Man Who Knew Too Much
فیلم مردی که زیاد میدانست
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- نویسنده: چارلز مایکل هیس
- بازیگران: جیمز استوارت، دوریس دی و برندا دی بانزی
- تاریخ اکران: ۱۶ می ۱۹۵۶
- میانگین امتیازات The Man Who Knew Too Much در IMDB: ۷.۴
همانطور که در مقدمه هم گفته شد، آلفرد هیچکاک بزرگ خدمت خیلی زیادی به این ژانر سینمایی کرد و یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی را ساخت. این دومین اثر سینمایی محسوب میشود که هیچکاک با این عنوان آن را ساخت؛ پیش از این، در سال ۱۹۳۴ بود که او از این عنوان استفاده کرد؛ اما اثری بود که فیلمنامه و داستان کاملا متفاوتی داشت. زمانیکه در مصاحبهای علت این کار را پرسیدند که چرا هیچکاک دو فیلم با داستانی کاملا متفاوت اما اسمی یکسان ساخته، او اینطور پاسخ داد: «بیایید اینطور بگوییم که نسخه اول ساختهی یک آماتور بااستعداد و نسخه دوم، مخلوق یک فرد حرفهای است.»
این فیلم توانست در بخش بهترین موسیقی متن، جایزه اسکار را دریافت کند. مردم حسابی در باکس آفیس از این فیلم استقبال کردند و پول زیادی را وارد جیب سازندگان آنها کردند. از طرف دیگر هم منتقدان تا حد زیادی این اثر را مورد تحسین قرار دادند و بیشتر از هر چیزی عملکرد بازیگران را دوست داشتند؛ از طرف دیگر هم عنوان کردند که این اثر چقدر هیجانانگیز است و میتواند مخاطب خود را سرگرم کند. در سال ۲۰۰۴ بود که موسیقی متن اصلی این اثر، بهعنوان یکی از بهترین موسیقیهای متن ۱۰۰ سال اخیر انتخاب شد.
۱۹. فیلم Munich
فیلم مونیخ
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- نویسنده: تونی کوشنر و اریک راث
- بازیگران: اریک بانا، دنیل کریگ و کیران هایندز
- تاریخ اکران: ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷
- میانگین امتیازات Munich در IMDB: ۷.۵
این مورد از بهترین فیلمهای جاسوسی براساس رمانی که با نام Vengeance با قلم جورج جوناس در سال ۱۹۸۴ منتشر شده بود، ساخته شده است؛ گزارشی از عملیات خشم خدا. این عملیات، تلافی پنهانی دولت اسرائیل علیه سازمان آزادیبخش فلسطین بود؛ آن هم بعد از کشتار مونیخ که در المپیک تابستانی سال ۱۹۷۲ اتفاق افتاد. متاسفان این اثر نتوانست خیلی در باکس آفیس موفق عمل کند و به یکی از ضعیفترین آثار استیون اسپیلبرگ در بحث فروش شد. با اینکه مونیخ در مراسم اسکار همان سال در پنج بخش نامزد دریافت جایزه شده بود، اما موفق نشد هیچکدام از آنها را دریافت کند. در سال ۲۰۱۷ بود که مونیخ در فهرست بهترین فیلمهای ساخته شده در قرن ۲۱ از مجله نیویورک تایمز، رتبه ۱۶ را دریافت کرد.
با اینکه این فیلم نتوانست بهصورت کامل به اهدافی که داشت، دست پیدا کند، اما باز هم المانهای سیاسی و دلهرهآور آن فضای جذابی را ایجاد کرده که باعث میشود ارزش تماشا کردن داشته باشد. یکی از منتقدان در وصف این فیلم گفت که مونیخ میتواند چشمان مخاطب را باز کند؛ اثری که سؤالهای دشوار میپرسد، شخصیتهای توسعهیافته خوبی دارد و هیجان و ترس زیادی را به مخاطب خود وارد میکند.
۱۸. فیلم The Bourne Identity
فیلم هویت بورن
- کارگردان: داگ لیمان
- نویسنده: تونی گیلروی و ویلیام بلیک هیرون
- بازیگران: مت دیمون، فرانکا پوتنته و برایان کاکس
- تاریخ اکران: ۱۴ ژوئن ۲۰۰۲
- میانگین امتیازات The Bourne Identity در IMDB: ۷.۹
وقتی بدن زندهی یک مرد مرموز در دریا پیدا میشود، مشخص میشود که هنوز زنده است و همه چیز زندگی خود را فراموش کرده است؛ از جمله هویت خودش را. سرانجام او کم کم جزئیات کوچکی را در زندگی به یاد میآورد و خیلی زود متوجه میشود که اسمش جیسون بورن است. چیزی را که جیسون دوست ندارد، اسلحه و گذرنامههای جعلیای استک که به او تعلق دارد. حالا بورن و دوست جدید او یعنی ماری هلنا کروتز از این کشور به آن کشور میروند که هویت جدید او را پیدا کنند. اما یک نفر در داستان وجود دارد که از دیدن جیسون بورن، آن هم زنده و سالم، اصلا خوشحال نیست و واقعا سعی دارد او را پیدا کند.
هویت جیسون بورن براساس رمانی با همین نام که در سال ۱۹۸۰ با قلم رابرت لودلوم نوشته شده بود، ساخته شده است. این فیلم، اولین قسمت از مجموعه محبوب جیسون بورن محسوب میشود که بعد از آن، قسمتهای دیگری هم از آن ساخته شد که بخشهای دیگری از ماجراجویی این شخصیت را به تصویر میکشد. هویت بورن توانست درآمد زیادی را از باکس آفیس داشته باشد و مورد استقبال گسترده منتقدان مطرح جهانی قرار بگیرد.
۱۷. فیلم The 39 Steps
فیلم ۳۹ پله
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- نویسنده: چارلز بنت و ایان هی
- بازیگران: رابرت دونات، مدلین کارول و لوسی منهایم
- تاریخ اکران: ۲ اوت ۱۹۳۵
- میانگین امتیازات The 39 Steps در IMDB: ۷.۶
کتاب The Thirty-Nine Steps یک رمان ماجراجویی بود که جان باکن آن را در سال ۱۹۱۵ منتشر کرد و آلفرد هیچکاک هم براساس آن یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی را ساخت. ریچارد هنی یک بازدیدکننده کانادایی است که به شهر لندن میرود. او در پایان نمایش «آقای حافظه» که در سالن موسیقی برگزار شده بود، با آنابل اسمیت ملاقات میکند؛ کسی که در حال فرار از دست ماموران مخفی است. ریچارد قبول میکند که در خانهی خود به او پناه بدهد اما ناگهان این زن در طی شب، کشته میشود. هنی از ترس اینکه ممکن است به قتل آنابل متهم شود، فرار میکند و در تلاش است تا این حلقه جاسوسی را بشکند.
این فیلم از همان زمانیکه برای اولینبار نمایش داده شد، بهصورت گسترده بهعنوان یک اثر کلاسیک شناخته شد. استقبال از این فیلم آنقدر زیاد بود که خیلی افراد هنرمند عنوان شاهکار را به آن دادند. رابرت تاون درباره این اثر گفته: «اغراق نیست اگر بگوییم تمام آثار فراری معاصر و سرگرمکننده با فیلم ۳۹ پله آغاز میشود.» در آن زمان تنها اثری که میتوانست مقابل ۳۹ پله قرار بگیرد و با آن مقایسه شود، فیلم The Man Who Knew Too Much بود.
۱۶. فیلم The Hunt for Red October
فیلم شکار برای اکتبر سرخ
- کارگردان: جان مکتیرنان
- نویسنده: جان میلیوس و لری فرگوسن
- بازیگران: شان کانری، اسکات گلن و جیمز ارل جونز
- تاریخ اکران: ۲ مارس ۱۹۹۰
- میانگین امتیازات The Hunt for Red October در IMDB: ۷.۶
شکار برای اکتبر سرخ که یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی به شمار میرود، باری دیگر شان کانری را در اثری متفاوت، در قالب یک شخصیت جاسوس به تصویر کشید. فیلمنامهی این اثر براساس کتابی که تام کلنسی با همین نام منتشر کرده، نوشته شده است. این اولین قسمت از سری فیلم شخصیت اصلی ماجرا یعنی جک رایان محسوب میشود. داستان در اواخر دوران جنگ سرد جریان دارد که در آن کاپیتان نیروی دریایی شوروی در تلاش است تا به همراه ماموران خود و همچنین جدیدترین و پیشرفتهترین زیردریایی ارتش نیروی دریایی، ایالات متحده را شکست دهد.
یکی از ماموران سازمان سیا به خوبی انگیزه او را استنتاج میکند و فرضیه او را برای ارتش ایالات متحده نشان میدهد. همین ماجراها باعث میشود که نیروی دریایی ایالات متحده و شوروی مقابل هم قرار بگیرند و درگیری آنها از کنترل خارج شود. این فیلم هم مورد استقبال بینندگان عادی در باکس آفیس قرار گرفت، هم منتقدان تا حد زیادی آن را دوست داشتند. آنها این فیلم را بسیار هوشمندانه و جذاب خواندند و حسابی از بازیگران آن تعریف و تمجید کردند. این فیلم در همان سال اکران خود توانست در بخش صداگذاری و تدوین آن، سه جایزه از جشنوارههای مختلف از جمله اسکار بگیرد.
۱۵. فیلم Lust, Caution
فیلم هوس، احتیاط
- کارگردان: انگ لی
- نویسنده: آیلین چانگ و انگ لی
- بازیگران: تونی لیانگ، تانگ وی و جوآن چن
- تاریخ اکران: ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷
- میانگین امتیازات Lust, Caution در IMDB: ۷.۵
هوس، احتیاط که مورد دیگری از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ به شمار میرود، در سال ۱۹۳۸ در هنگ کنگ و سال ۱۹۴۲ در شانگهای جریان دارد؛ در آن برهه زمانیای که توسط ارتش سلطنتی ژاپن اشغال شد و توسط یک دولت دستنشانده به رهبری وانگ جینگ وی هدایت میشد. ماجرا از جایی آغای میشود که گروهی از دانشجویان دانشگاه هنگ کنگ نقشه میکشند تا یکی از ماموران ویژه بالا رتبه و استخدامکنندهی این دولت دستنشانده را به قتل برسانند. آنها تصمیم میگیرند که با استفاده از یکی از دختران زیبا و جوان گروهشان، این مامور را فریب دهند و به سمت تله زنبود بکشانند.
بهصورت کلی اکثر مخاطبان قبول دارند که این فیلم براساس اتفاقات واقعی تاریخ چین ساخته شده است. انگ لی به واسطه این فیلم توانست برای دومینبار جایزه شیر طلایی را در جشنواره فیلم ونیز بگیرد؛ پیش از این، او این جایزه را برای فیلم Brokeback Mountain (کوهستان بروکبک) دریافت کرده بود. این فیلم مورد استقبال منتقدان زیادی قرار گرفت. آنها این اثر را شدید، احساسی و با فیلمبرداری بسیار زیبا توصیف کردند. نیویورک دیلی نیوز فیلم هوس، احتیاط را پنجمین و لس آنجلس تایمز هم آن را ششمین اثر برتر سال ۲۰۰۷ نامگذاری کرد.
۱۴. فیلم Black Book
فیلم کتاب سیاه
- کارگردان: پل ورهوفن
- نویسنده: جرارد استوتمن و پل ورهوفن
- بازیگران: کاریس ون هویتن، سباستیان کخ و تام هافمن
- تاریخ اکران: ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۶
- میانگین امتیازات Black Book در IMDB: ۷.۷
درست است که کتاب سیاه یک اثر دلهرهآور و جنگی محسوب میشود اما یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی هم به شمار میرود. گفته شده که برخی از رویدادها و شخصیتهای درون این فیلم، واقعی بودند. داستان درباره یک زن جوان یهودی است که در هلند زندگی میکند و در طی جنگ جهانی دوم، تبدیل به جاسوسی برای نیروی مقاومت میشود؛ آن هم بعد از برخوردی که با نازیها داشت و تراژدی بزرگی را تجربه کرد. این فیلم تا حد زیادی توسط مردم و منتقدان هلند مورد استقبال قرار گرفت و حتی توانست ۳ جایزه گوساله طلایی را هم از آنِ خود کند. در مناطق دیگر دنیا هم مورد استقبال قرار گرفت و نامزد دریافت جایزههای زیادی شد اما نتوانست در گرفتن آنها موفق باشد.
جالب است بدانید که کتاب سیاه، ۳ برابر پرهزینهتر از هر اثر پرهزینهی غیرانگلیسی تاریخ بوده است. علاوهبر این، پرفروشترین اثر هلندی هم محسوب میشود که بیشترین میزان فروش را در سال ۲۰۰۶، خصوصا در خود کشور هلند کسب کرده بود. در سال ۲۰۰۸، مردم این کشور، لقب بهترین اثر هلندی تاریخ را به آن دادند. یکی از منتقدان با «ترکیبی شدید از خشونت، نسبیگرایی اخلاقی و مسائل دیگر» آن را توصیف کرده است؛ اثری ملودراما که از سرگرم کردن مخاطبش خجالت نمیکشد.
۱۳. فیلم Mission: Impossible - Fallout
فیلم مأموریت: غیرممکن - فالاوت
- کارگردان: کریستوفر مککوری
- نویسنده: جی. جی. آبرامز
- بازیگران: کریستوفر مککوری
- تاریخ اکران: ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۸
- میانگین امتیازات Mission: Impossible - Fallout در IMDB: ۷.۷
مجموعه عملیات غیرممکن هم یکی از آن دسته سریهایی است که میتواند موارد زیادی از بهترین فیلمهای جاسوسی را شامل شود و مانند مجموعه جیمز باند، خدمت زیادی به این ژانر کرده است. بهعنوان مثال، درکنار فالاوت از جمله بهترینهای این مجموعه میتوان به فیلم Mission: Impossible - Ghost Protocol (مأموریت: غیرممکن - پروتکل شبح)، فیلم Mission: Impossible - Rogue Nation (مأموریت: غیرممکن - ملت یاغی) و قسمت اول این سری یعنی فیلم Mission: Impossible (مأموریت: غیرممکن) و غیره اشاره کرد. ماجرای تک تک قسمتهای این سری فیلم حول محور شخصیتی به نام ایتن هانت میچرخد که یکی از ماموران نیروی عملیاتهای غیرممکن است.
در هر قسمت مجموعه ما شاهد ماجراهای مختلف و همچنین شخصیتهای متنوعی هستیم و این ایتن هانت است که در تمام قسمتها مشترک است. این سری هم مورد استقبال مخاطبان عادی قرار گرفته است و هم منتقدان زیادی آن را دوست دارند. به همین ترتیب هم عنوان شانزدهمین فیلم پرفروش تاریخ را کسب کرده است. سری فیلم مأموریت: غیرممکن توانسته با قسمت هفتم خود، درآمد کلیاش را به ۳.۵ میلیارد دلار برساند. جالب است بدانید که اغلب اوقات این مجموعه بهعنوان یکی از بهترین فرنچایزهای اکشن تاریخ نام برده میشود. در حال حاضر، دو قسمت دیگر از این مجموعه در دست تولید قرار دارد.
۱۲. فیلم Charade
فیلم معما
- کارگردان: استنلی دانن
- نویسنده: پیتر استون
- بازیگران: کری گرانت، آدری هپبورن و والتر ماتائو
- تاریخ اکران: ۵ دسامبر ۱۹۶۳
- میانگین امتیازات Charade در IMDB: ۷.۹
دوباره در این اثر هم که یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ است، شاهد ترکیب المانهای جاسوسی، کمدی، اسرارآمیزی و رمانتیک هستیم؛ به این ترتیب هم در سه ژانر تعلیقی/دلهرهآور، رمانتیک و کمدی قرار میگیرد. با یک بار تماشا کردن، میتوان درخشش خیلی زیاد فیلمنامه این اثر را لمس کرد؛ خصوصا جذابیت و شوخطبعی خاصی که بین دو بازیگر اصلی وجود دارد. منتقدان بعد از تماشای این اثر، حسابی آن را مورد استقبال قرار دادند و جنبههای مختلف آن را تحسین کردند.
یکی از نکات جالبی که وجود دارد، این است که این فیلم با عبارت «بهترین فیلم هیچکاکی که هیچکاک آن را نساخته است» توصیف میشود؛ آنقدر که حس هیچکاکی به مخاطب میدهد. یک مرد از یک قطار بیرون انداخته میشود و زمانیکه پلیس بالاخره زنِ او را پیدا میکند، مشخص میشود که او هیچ چیزی درباره این مرد نمیداند؛ حتی از اسم او هم اطلاعی نداشت. بعد از این ماجراها، چهار مرد این زن را تحت تعقیب قرار میدهند. زیرا اصرار دارند که این زن مقدار زیادی پول در اختیار دارد؛ آنها این پول را حق خود میدانستند. حال اگر این زن این میزان پول را در اختیار آنها قرار ندهد، توسط آنها کشته خواهد شد.
۱۱. فیلم The Manchurian Candidate
فیلم کاندیدای منچوری
- کارگردان: جان فرانکن هایمر
- نویسنده: جورج اکسل رود
- بازیگران: فرانک سیناترا، لارنس هاروی و جنت لی
- تاریخ اکران: ۲۴ اکتبر ۱۹۶۲
- میانگین امتیازات The Manchurian Candidate در IMDB: ۷.۹
کار متفاوتی که جان فرانکن هایمر برای این اثر دلهرهآور و جاسوسی خود انجام داد، این بود که المانهایی از ژانر سیاسی، روانشناختی و البته نئو-نوآر را هم وارد فیلم خود کرد؛ فیلمی که حول محور جنگ سرد و مأموران خفته میچرخد. فیلمنامه کاندیدای منچوری براساس رمانی که با همین نام در سال ۱۹۵۹ توسط ریچارد کاندن منتشر شده بود، نوشته شده است. داستان اصلی حول محور یکی از سربازان جنگ کره به نام ریموند شاو میچرخد؛ کسی که عضو یک خانواده برجسته سیاسی به شمار میرود. کمونیستها بعد از اینکه گروه ارتشی شاو را دستگیر کردند، او را شستشوی مغزی دادند. او بعد از مدتی به زندگی عادی و شهروندی خود در ایالات متحده بازگشت.
اما حالا او دیگر به قاتل ناخواستهای تبدیل شده بود تا یک توطئه کمونیستی بینالمللی را عملی کند. ریموند شاو وظیفه داشت دولت ایالات متحده را شکست دهد و آنها را واژگون کند. این فیلم در اوج خصومت آمریکا و شوروی و همچنین بحران موشکی کوبا اکران شد. کاندیدای منچوری فوقالعاده مورد استقبال منتقدان گرفت و در دو بخش نامزد دریافت جایزه اسکار شد. این فیلم ترکیب کلاسیکی از ماجرای دلهرهآور سیاسی و طنز را به نمایش گذاشته بود که بهطرز عجیبی میتوانست اتفاقات آینده را پیشبینی کند.
۱۰. فیلم Burn After Reading
فیلم بخوان و بسوزان
- کارگردان: جوئل کوئن و ایتن کوئن
- نویسنده: جوئل کوئن و ایتن کوئن
- بازیگران: جورج کلونی، فرانسیس مکدورمند و جان مالکوویچ
- تاریخ اکران: ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸
- میانگین امتیازات Burn After Reading در IMDB: ۷
کمدی سیاه المانی است که بخوان و بسوزان را از دیگر موارد بهترین فیلمهای جاسوسی متمایز میکند. این فیلم داستان یکی از آنالیزگرهای سازمان سیا را نقل میکند که اخیرا شغل خود را از دست داده است. در طرف دیگر ماجرا دو کارمند کند ذهن باشگاه، خاطرات این کارمند سابق سازمان سیا را بهصورت اتفاقی پیدا میکنند. آنها که این خاطرات را با اسناد محرمانهی دولت اشتباه میگیرند، تلاش میکنند تا از چیزهایی که پیدا کردند، سودی ببرند. اما همین تلاشها باعث میشود که این فرد بختبرگشته، اتفاقات ناگواری را تجربه کنند. این فیلم عملکرد خوب و مثبتی در باکس آفیس داشت و درآمد زیادی کسب کرد. از طرف دیگر هم اکثر منتقدان از تماشای این فیلم راضی بودند و جنبههای مختلفی از آن را دوست داشتند.
برادران کوئن با فیلم بخوان و بسوزان توانستند یک اثر کمدی/دلهرهآور بسیار خوب و هوشمندانه را خلق کنند؛ آن هم با فیلمنامهای درخشان و شخصیتهایی به یاد ماندنی. این دو برادر آنقدر در کار خود مهارت دارند که حتی با موضوع سادهای مانند قرارگیری درست و بهجای عکس ولادمیر پوتین، میتوانند خندهی مخاطب را بلند کنند. آنها چند مورد از بهترین و گرانترین بازیگران سینما را انتخاب کردند و با نقشهایی مانند انیمیشن لونی تونز در یک اثر دلهرهآور قرار دادند.
۹. فیلم The Lady Vanishes
فیلم خانم ناپدید میشود
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- نویسنده: سیدنی گیلیات و فرانک لاوندر
- بازیگران: مارگارت لاکوود، مایکل ردگریو و پاول لوکاس
- تاریخ اکران: ۷ اکتبر ۱۹۳۸
- میانگین امتیازات The Lady Vanishes در IMDB: ۷.۸
همانطور که انتظار میرفت، اثر دیگری در فهرست بهترین فیلمهای جاسوسی قرار دارد که توسط آلفرد هیچکاک ساخته شده است. این فیلم براساس کتابی که اتل لینا وایت با نام The Wheel Spins نوشته، ساخته شده است. این اثر حول محور یک توریست زیبای انگلیسی میچرخد که با قطار در سرتاسر اروپا در حال گردش است و متوجه میشود که همسفر سنبالای او ناپدید شده است. بعد از کمی جستوجو و پرسوجو، مشخص میشود که دیگر همسفران، اصلا چنین زنی را ندیدهاند. به همین ترتیب هم این زن جوان با یک موسیقیشناس جوان همراه میشوند تا سرتاسر قطار را برای یافتن سرنخهایی بگردند؛ تا بلکه به این طریق بتوانند این زن پیر را پیدا کنند. با اینکه سه اثر قبلی هیچکاک عملکرد ضعیفی در باکس آفیس داشت، اما فیلم خانم ناپدید میشود، حسابی توانست موفق عمل کند و درآمد زیادی بهدست بیاورد.
همین موفقیت باعث شد تا خیلیها به این باور برسند که هیچکاک میتواند در هالیوود آینده درخشانی داشته باشد. مؤسسه فیلم بریتانیا در فهرست بهترین فیلمهای انگلیسی قرن ۲۰، خانم ناپدید میشود را در رتبه ۳۵ قرار داد. این اثر یکی از مشهورترین فیلمهای انگلیسی هیچکاک محسوب میشود. جالب است بدانید که این فیلم، تنها اثری بود که باعث شد هیچکاک در حلقه منتقدان فیلم نیویورک برای کارگردانی خود جایزهای دریافت کند.
۸. فیلم Spione
فیلم جاسوسان
- کارگردان: فریتس لانگ
- نویسنده: فریتس لانگ و تئا فن هاربو
- بازیگران: رودولف کلاین-روگه، گردا ماوروس و ویلی فریچ
- تاریخ اکران: ۲۲ مارس ۱۹۲۸
- میانگین امتیازات Spione در IMDB: ۷.۶
برای این مورد از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ باید به کشور آلمان برویم تا با اثر دلهرهآور و صامت این کشور آشنا شویم. داستان این فیلم براساس رمانی که با همین نام توسط تئا فن هاربو منتشر شده بود، نوشته شده است. شخصیت حقی یک مغز متفکر جنایتکار است که همیشه و همه جا در عملیات جاسوسی خود چندین قدم از نیروهای پلیس و سرویس مخفی دولت جلوتر است. مامور ۳۲۶ وارد ماجرا میشود؛ یک مرد جسور و شجاع که فکر میکند لباس مبدل او بهعنوان یک ولگرد کثیف و ریشدار، مغز متفکر ناشناخته و افراد زیردستش را فریب میدهد. اما حقی به خوبی از وجود ۳۲۶ و ظاهری که او برای خودش انتخاب کرده، آگاه است.
سونیا وارد میشود؛ یک بانوی روسی که در خدمت حقی است. حقی از سونیا میخواهد که تلاشهای این مامور دولت را خراب کند و از بین ببرد؛ اما به دل بستن به او، اصلا فکر نکند. درست در همین حین هم حقی میخواهد یک پیمان صلح ژاپنی را در اختیار دکتر حیلهگری به نام ماسیموتو قرار دهد؛ کسی که معشوقهاش در خدمت او قرار دارد. فریتس لانگ توانست در این اثر موضوعات مختلفی مانند سرنوشت، ترس، قدرت و پارانویا را به شکلی پویا و جذاب ترکیب کند و به نمایش در بیاورد.
۷. فیلم Notorious
فیلم بدنام
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- نویسنده: بن هکت
- بازیگران: کری گرنت، اینگرید برگمن و کلود رینز
- تاریخ اکران: ۶ سپتامبر ۱۹۴۶
- میانگین امتیازات Notorious در IMDB: ۸
آلفرد هیچکاک با ساخت فیلم بدنام، مورد دیگری از فهرست بهترین فیلمهای جاسوسی را از آنِ خود کرد. این فیلم داستان یکی از ماموران دولت ایالات متحده را دنبال میکند که کمک آلیشیا هابرمن را نیاز دارد. آلیشیا دختر یک جنایتکار جنگی آلمانی است و وظیفه دارد به یکی از سازمانهای نازی نفوذ کند. اوضاع زمانی پیچیده و سخت میشود که این دو نفر به یکدیگر دل میبندند؛ زیرا هابرمن مأموریت دارد که رهبر این سازمان را فریب دهد و از علاقه قبلی او نسبت به خودش سوءاستفاده کند. منتقدان و محققان، فیلم بدنام را از لحاظ هنری، نقطه عطفی برای هیچکاک میدانند که یک بلوغ موضوعی بالایی را روی صفحهنمایش خود به تصویر کشیده است.
براساس گفتههای زندگینامهنویس این فیلمساز، فیلم بدنام اولین تلاش آلفرد هیچکاک (آن هم تا سن ۴۶ سالگی) بود که از تواناییها و مهارتهای خود استفاده کند و یک داستان عاشقانه جدی را به وجود بیاورد. منتقدان هم معتقد بودند که هکت و هیچکاک، با سبک درخشان و جذابی این ملودرام رمانتیک را خلق کردند؛ یک اثر احساسی که با صحنههای اکشن بسیار جذاب و شخصیتهایی عالی، احساسات گرمی را به مخاطب خود میدهند. برخی منتقدان معتقد بودند که فیلم بدنام، یکی از بهترین و بزرگترین کارهای هیچکاک به حساب میآید.
۶. فیلم The General
فیلم ژنرال
- کارگردان: کلاید براکمن و باستر کیتون
- نویسنده: ال بوسبرگ، کلاید براکمن، باستر کیتون، چارلز هنری اسمیت و پاول جرارد اسمیت
- بازیگران: باستر کیتون، ماریون ماک و گلن کاوندر
- تاریخ اکران: ۵ فوریه ۱۹۲۷
- میانگین امتیازات The General در IMDB: ۸.۱
جانی عاشق قطار خود (که ژنرال نام دارد) و آنابل لی است. زمانیکه جنگ داخلی آغاز شد، جانی قصد خدمت کردن را داشت، اما با درخواست او موافقت نشد؛ زیرا او بهعنوان یک مهندس ارزش و کاربرد بیشتری داشت. آنابل فکر میکرد که دلیل اصلی به خاطر ترسو بودن جانی است. جاسوسان اتحادیه ژنرال را درحالیکه آنابل در آن قرار دارد، گروگان میگیرند. حالا جانی باید هر دو عشق خود را در این ماجرا نجات دهد. ژنرال که یک اثر صامت و کمدی محسوب میشود، از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ است. داستان این فیلم با الهام از تعقیب بزرگ لوکوموتیوی نوشته شده است؛ داستان واقعی رویدادی که در طی جنگ داخلی آمریکا رخ داده بود.
فیلم ژنرال که یک اثر اکشن/ماجراجویی/کمدی بود و در پایان دوران فیلمهای صامت نمایش داده شد، در نمایش اولیه خود خیلی مورد استقبال قرار نگرفت؛ چه از طرف مخاطبان عادی و چه از طرف منتقدان. همین اتفاق هم باعث شد که ژنرال نتواند موفقیت خیلی زیادی را در باکس آفیس کسب کند و شکست بزرگی را در پرونده باستر کیتون ثبت کرد. کیتون به خاطر این اتفاق، استقلال خود را بهعنوان یک فیلمساز از دست داد و مجبور شد که یک قرارداد محدودکننده با شرکت مترو گلدن میر امضا کند. در سال ۱۹۵۴ این فیلم در ایالات متحده وارد مالکیت عمومی شد. در همان زمان، این اثر دوباره ارزیابی شد و از آن موقع به بعد بهعنوان یکی از بهترین و بزرگترین فیلمهای آمریکایی تاریخ شناخته میشود.
۵. فیلم The Third Man
فیلم مرد سوم
- کارگردان: کارول رید
- نویسنده: گراهام گرین
- بازیگران: جوزف کاتن، آلیدا والی و اورسن ولز
- تاریخ اکران: ۲ فوریه ۱۹۵۰
- میانگین امتیازات The Third Man در IMDB: ۸.۱
هالی مارتینز که یک رماننویس داستانی بیکار محسوب میشد، پس از جنگ وارد وین شد؛ جایی که توسط متحدان پیروز، به بخشهای مختلفی تقسیم شده بود و کمبود منابع متنوع، منجر به رونق بازار سیاه شده بود. او به دعوت یکی از دوستان مدرسهای سابق به نام هری لایم به آنجا آمده بود؛ آن هم به خاطر پیشنهاد کاریای که به هالی داده بود. اما وقتی به آنجا رسید، متوجه شد که لایم مدت کوتاهی قبل، در یک تصادف عجیب رانندگی جان خود را از دست داده است. مارتینز بعد از گفتوگو با دوستان لایم و همکاران آنها خیلی زود به این نتیجه رسید که برخی از داستانها با هم هماهنگی ندارند و کاسهای زیر نیمکاسه است.
به همین ترتیب هم مصمم شد که به حقیقت ماجرا پی ببرد و متوجه شود که واقعا چه اتفاقی برای هری لایم افتاده است. از جمله نکات مثبت و قوی فیلم مرد سوم میتوان به فیلمبرداری اکسپرسیونیسم و سیاه و سفید آن، نورپردازی شدید و تکنیک دوربینی «نمای هلندی» اشاره کرد که فضای خیلی جالب و جذابی را به وجود آورده است. این سه مورد، با موسیقی متن نمادین، مکانهای بسیار خاص و همچنین بازی فوقالعادهی بازیگران ترکیب شده است و سبک درخشانی را ایجاد کرده است.
۴. فیلم The Lives of Others
فیلم زندگی دیگران
- کارگردان: فلوریان هنکل فون دونرسمارک
- نویسنده: فلوریان هنکل فون دونرسمارک
- بازیگران: اولریش موهه، سباستیان کخ و مارتینا گدک
- تاریخ اکران: ۹ فوریه ۲۰۰۷
- میانگین امتیازات The Lives of Others در IMDB: ۸.۴
زندگی دیگران که از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ است، اولین اثر سینمایی و بلند فلوریان هنکل فون دونرسمارک به شمار میرود. فیلمنامه حول محور نظارت بر ساکنان برلین شرقی میچرخد که توسط نیروها و ماموران پلیس مخفی آلمان شرقی انجام میشود. فیلم زندگی دیگران توانست در بخش بهترین فیلم خارجیزبان، جایزه اسکار همان سال را کسب کند. علاوهبر آن، جایزه آکادمی هنرهای فیلم و تلویزیون بریتانیا در بخش بهترین فیلم خارجیزبان و جایزه آکادمی فیلم اروپا را هم در بخش بهترین فیلم، دریافت کرد. البته پیش از این، این اثر موفق شده بود ۷ جایزه را در مراسم جایزه فیلم آلمان از آنِ خود کند.
این فیلم ۱۷ سال پس از سقوط دیوار برلین نمایش داده شد و اولین اثر سینمایی بود که بهصورت جدی و برجسته حول محور این موضوع میچرخید؛ اتفاقی که باعث پایان جمهوری دموکراتیک آلمان شد. این رویکرد تا حد زیادی در آلمان مورد استقبال قرار گرفت؛ با وجود اینکه برخیها نسبت به انسانسازی شخصیت ویسلر انتقاداتی داشتند. با اینکه کارگردان خارج از محدوده آلمان شرقی بزرگ شد و هنگام سقوط دیوار برلین ۱۶ ساله بود، اما باز هم شک و تردیدی درباره اصالت این فیلم وجود نداشت و واقعا قابل ستایش بود.
۳. فیلم North by Northwest
فیلم شمال از شمال غربی
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- نویسنده: ارنست لمن
- بازیگران: کری گرنت، ایوا ماری سنت و جیمز میسن
- تاریخ اکران: ۱ ژوئیه ۱۹۵۹
- میانگین امتیازات North by Northwest در IMDB: ۸.۳
برای اولین مورد از بهترین فیلمهای جاسوسی تاریخ هم دوباره به سراغ یکی دیگر از آثار جذاب آلفرد هیچکاک میرویم. ارنست لمن که فیلمنامه این اثر را نوشته، قصد داشت فیلمنامهای برای «یک فیلم هیچکاکی بنویسد که تمام فیلمهای هیچکاکی را به پایان برساند.» راجر تورنهیل، مسئول تبلیغات خیابان مدیسون، وقتی با فردی به نام جورج کاپلان اشتباه گرفته میشود، به سمت دنیای جاسوسان پرتاب میشود. از طرف دیگر ماجرا، فیلیپ واندام که یک جاسوس خارجی محسوب میشود، به همراه شریک خود یعنی لئونارد در تلاش هستند که او را حذف کنند. اما زمانیکه تورنهیل تلاش میکند این قضیه را درک کند و منطقی برایش بیابد، به جرم قتل متهم میشود.
زمانیکه در حال فرار از دست نیروهای پلیس است، با زن بلوند و زیبایی به نام ایو کندال روبهرو میشود؛ زنی که به او کمک میکند تا از دست مقامات فرار کند. بعد از مدتی مشخص میشود که ایو، آن زن بیگناهی که تصور میکرد، نیست؛ همین اتفاق باعث میشود تا باری دیگر دنیای او زیر و رو شود. البته همه چیز آنطور که به نظر میرسد، نیست. این فیلم هیچکاک، اغلب اوقات بهعنوان یکی از بزرگترین آثار سینمایی تاریخ به شمار میرود.
۲. فیلم The Conversation
فیلم مکالمه
- کارگردان: فرانسیس فورد کوپولا
- نویسنده: فرانسیس فورد کوپولا
- بازیگران: جینی هکمن، جان کازال و آلن گارفیلد
- تاریخ اکران: ۷ آوریل ۱۹۷۴
- میانگین امتیازات The Conversation در IMDB: ۷.۸
مکالمه که یکی از بهترین فیلمهای جاسوسی محسوب میشود، حول محور یک کارشناس نظارتی میچرخد که در یکی از نوارهای ضبط شدهاش، با قتلی احتمالی روبهرو میشود؛ به همین ترتیب هم در وضعیت اخلاقی دشواری قرار میگیرد و باید انتخاب درستی را انجام دهد. کوپولا در یکی از صحبتهایش عنوان کرده بود که فیلم Blow up (آگراندیسمان)، اثر دلهرهآور میکلآنجلو آنتونیونی، تاثیر خیلی زیادی روی این پروژه داشته است. این فیلم که در سال ۱۹۷۴ در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد، توانست بهترین جایزه این جشنواره یعنی نخل طلا را از آنِ خود کند. این اثر اسرارآمیز و دلهرهآور شرکت پارامونت با اینکه توانست نظر مثبت منتقدان زیادی را به خود جلب کند، اما عملکرد خیلی جالبی را در باکس آفیس بهدنبال نداشت.
منتقدان اعتقاد داشتند که این اثر توانست فرانسیس فورد کوپولا را در بهترین سطح خود قرار دهد و استدلالهای فوقالعادهای در مورد نقش فناوری در جامعه ارائه میدهد که هنوز هم امروز طنینانداز است. ایفای نقش هکمن در قالب شخصیت کاول بهعنوان یکی از احساسیترین و غمانگیزترین شخصیتها در سینماها عنوان شده است. بهگفتهی منتقدان، این فیلم از لحاظ داستانی و نویسندگی، به زمان و مکان دیگری تعلق دارد؛ زیرا در آن زمان خیلی از سطح آثار دلهرهآور دیگر بالاتر بود.
۱. فیلم Goldfinger
فیلم پنجه طلایی
- کارگردان: گای همیلتون
- نویسنده: ریچارد مایبوم، پل دن براساس رمان پنجه طلایی از یان فلمینگ
- بازیگران: شان کانری، اونور بلکمن، گرت فروبه
- تاریخ اکران: ۱۹۶۴
- میانگین امتیازات Goldfinger در IMDB: ۷.۷
مورد اول فهرست بهترین فیلمهای جاسوسی را به فیلم Goldfinger یکی از محبوبترین فیلمهای سری جیمز باند اختصاص میدهیم. با اینکه فیلم Casino Royal (کازینو رویال) امتیاز بالاتری نسبت به این اثر دریافت کرده بود، اما همچنان پنجه طلایی بهترین و محبوبترین اثر این مجموعه به شمار میرود. همین اثر بود که با بودجه خیلی زیاد نسبت به دو قسمت قبلی و موفقیت چشمگیر، باعث شد سری فیلم جیمز باند توجه همه را به خود جلب کند و جایگاهی ویژه بهدست بیاورد. هرچند که بهطور کلی، مجموعه فیلمهای جیمز باند را میتوان اصطلاحا مادر ژانر جاسوسی به شمار آورد و این انتخاب ادای دینی به این مجموعه است.
در سال ۱۹۶۲ بود که شخصیت جیمز باند به دنیای سینما قدم گذاشت و به واسطهی شان کانری پروندههای جاسوسی خود را آغاز کرد. تا به امروز، یعنی بعد از گذشت تقریبا ۶۰ سال، مخاطبان در این مسیر با بازیگران مختلفی همراه شدند و ماجراهای هیجانی زیادی را دنبال کردند. از جملهی بهترین آثار این مجموعه میتوان به فیلم کازینو رویال، فیلم Skyfall (اسکای فال)، فیلم Goldfinger (گلدفینگر)، فیلم From Russia with Love (از روسیه با عشق) با بازی شان کانری و فیلم GoldenEye (چشم طلایی) با بازی پیرس برازنان و غیره اشاره کرد.
سوالات متداول
۱- بهترین فیلم های جاسوسی کداماند؟
از میان بهترین فیلم های جاسوسی میتوان به فیلم North by Northwest، فیلم The Lives of Others و فیلم Burn After Reading اشاره کرد.
۲- بهترین فیلم های جاسوسی معمایی چه فیلمهایی هستند؟
از میان فیلمهای جاسوسی معمایی میتوان به فیلم Spy Game، فیلم Bridge of Spies و فیلم Notorious اشاره کرد.
نظرات