حقایق جالب فیلم The Social Network | داستان تولد غولی به نام فیسبوک

شبکه‌های اجتماعی بدون هیچ شکی به عضوی جداناپذیر از زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند و همه ما چند ساعت از شبانه‌روز را برای گشتن در آن‌ها سپری می‌کنیم؛ حال این چند ساعت برای برخی بیشتر و برای برخی کمتر است. رشد شبکه‌های اجتماعی از سال‌های ابتدایی قرن جدید آغاز و با سرعت سرسام‌‌آوری درحال صعود است و قطعا یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین چهره‌های این موضوع مارک زاکربرگ، خالق وبسایت فیسبوک به‌شمار می‌رود. کسی که در سال ۲۰۰۴ وبسایتی را با نام The Facebook راه‌اندازی کرد و کمی بعد نام آن را به Facebook تغییر داد. وبسایتی که از همان زمان تولد خودش تا همین امروز تاثیر انکارناپذیری بر زندگی میلیون‌ها انسان گذاشته است.

فیلم The Social Network به کارگردانی دیوید فینچر با اقتباس از کتابی به نام میلیاردرهای تصادفی (The Accidental Billionaires) داستان تولد این وبسایت را به تصویر می‌کشد و قصد دارد مخاطبان خودش را با مسیری که مارک زاکربرگ برای شکل‌گیری این وبسایت طی کرد، بیشتر آشنا کند. در این فیلم نه‌تنها با نبوغ این فرد که با برخی از جنبه‌های بد شخصیتی او نیز آشنا خواهیم شد و این فیلم به‌هیچ‌وجه قصد ندارد تنها به ستایش از نبوغ او بپردازد. این فیلم به تهیه‌کنندگی دیوید فینچر و کوین اسپیسی توسط استودیو Columbia Pictures با بودجه‌ای ۴۰ میلیون دلاری تولید و توانست فروش خوب ۲۲۵ میلیون دلاری را در گیشه‌ها تجربه کند. در این مقاله تصمیم گرفتیم تا نگاهی کنیم به نکات و حقایق جالب فیلم The Social Network؛ حقایقی که شاید از آن‌ها اطلاعی نداشته باشید.

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم فیلم The Social Network از روی کتابی به نام The Accidental Billionaires اثر بن مزریچ اقتباس شده است؛ کتابی که کار نوشتن آن در سال ۲۰۰۹ آغاز شد و داستان پیدایش سایت فیسبوک را روایت می‌کند. بااین‌حال طبق گفته‌های آرون سرکیس، نویسنده فیلم‌نامه، فیلم شبکه اجتماعی به‌طور تمام و کمال براساس این کتاب نبوده و خودش تحقیقات زیادی را درباره زندگی مارک زاکربرگ به انجام رسانده است. سرکیس در مصاحبه‌ای با رسانه Deadline در سال ۲۰۱۱ گفت: «قبل از اینکه این کتاب را به‌طور کامل مطالعه کنم حدود ۸۰ درصد از اطلاعات موردنیاز برای داستان این فیلم را به‌دست آورده بودم».

او در ادامه گفت: «زمانی‌که این کتاب هنوز به اتمام نرسیده بود در قالب یک نوشته ۱۴ صفحه‌ای به‌دست من رسید. در آن زمان نویسنده کتاب به‌دنبال شخصی می‌گشت تا یک فیلم با اقتباس از روی آن کتاب تهیه کند و من پس از مطالعه تنها سه صفحه با پیشنهاد او موافقت کردم؛ هیچوقت اینقدر سریع با پروژه‌ای موافقت نکرده بودم. بااین‌حال پس از موافقت با پیشنهاد اقتباس از روی کتاب The Accidental Billionaires من به‌دنبال اطلاعات زیادی درباره پیدایش سایت فیسبوک و شخص مارک زاکربرگ رفتم و قبل از اتمام کتاب اطلاعات بسیار زیادی پیدا کردم. نیازی نبود برای تمام شدن کتاب صبر کنم و قبل از تمام شدنش توانستم نخستین نسخه فیلم‌نامه فیلم را به اتمام برسانم. البته پس از مطالعه کامل کتاب از اطلاعات درون آن هم استفاده بسیار زیادی کردم و بدون کتاب و اطلاعات جناب بن مرزیچ، فیلم The Social Network ساخته نمی‌شد».

همچنین پس از پایان فیلم‌نامه فیلم شبکه اجتماعی آرون سرکین به یکی از شخصیت‌های کاملا فرعی آن علاقه پیدا کرد و شباهت‌های زیادی میان خودش و او می‌دید. یکی از سرمایه‌گذاران احتمالی که مارک زاکربرگ در ملاقات با او صدای عجیبی را با دهانش تولید می‌کرد را به یاد دارید؟ این نقش توسط آرون سرکین ایفا شد. او پس از دیدن شباهت‌هایی میان شخصیت خودش و این نقش تصمیم گرفت در این فیلم حضوری کوتاه داشته باشد و دیوید فینچر هم با این پیشنهاد موافقت کرد تا به‌این‌صورت برای نوشتن فیلم‌نامه تشکر کوچکی از سرکین نیز کرده باشد.

همه از این موضوع اطلاع داریم که دیوید فینچر در انتخاب بازیگران یک فیلم سینمایی حساسیت زیادی به خرج می‌دهد و در اکثر مواقع بهترین گزینه را برای نقش‌های مختلف انتخاب می‌کند. بااینکه جسی آیزنبرگ بهترین گزینه برای نقش‌آفرینی در نقش مارک زاکربرگ به‌نظر می‌رسد ولی بااین‌حال او انتخاب نخست دیوید فینچر برای حضور در این نقش به‌شمار نمی‌رفت. انتخاب نخست فینچر و تیم سازنده این فیلم برای بازی در نقش اصلی فیلم شایا لباف، بازیگر مجموعه سینمایی Transformers تلقی می‌شد که پس از مطاله فیلم‌نامه پیشنهاد سازندگان فیلم را رد کرد.

پس از شایا لباف گزینه دیگر سازندگان فیلم The Social Network کسی نبود به جز بازیگر نقش ادواردو یعنی اندرو گارفیلد؛ بازیگری که در آن زمان مثل امروز خیلی بازیگر برجسته‌ای نبود و همچنین می‌توانست گزینه مناسبی برای نقش شخصیت مارک زاکربرگ به‌شمار رود. بااین‌حال پس از آزمون‌های بازیگری، دیوید فینچر و تیم انتخاب بازیگران این فیلم عقیده داشتند که اندرو گارفیلد برای بازی در نقش ادواردو ساورین گزینه بسیار مناسب‌تری خواهد بود؛ شخصیتی آرام‌تر و قربانی اصلی داستان فیلم.

بازیگر برجسته دیگری که به حضور در فیلم The Social Network بسیار نزدیک شده بود، جونا هیل تلقی می‌شود. بازیگری دوست‌داشتنی هالیوود که چند سال بعد توانست یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های دوران حرفه‌ای خودش را در فیلم The Wolf of Wall Street تجربه کند. البته او نه برای نقش شخصیت مارک زاکربرگ که برای حضور در نقش موسس شرکت نپستر یعنی شان پارکر مدنظر سازندگان فیلم قرار داشت و حتی با آن‌ها برای حضور در این فیلم به توافق هم رسیده بود ولی درنهایت دیوید فینچر تصمیم به قطع همکاری با او گرفت و جاستین تیمبرلیک را گزینه مناسب‌تری نسبت‌به جونا هیل دید.

دانشگاه هاروارد در زندگی مارک زاکربرگ و در روند داستانی فیلم The Social Network نقش بسیار مهمی دارد و حضور این دانشگاه در نیمه ابتدایی این فیلم امری انکارناپذیر به‌شمار می‌رفت. بااین‌حال فیلم‌برداری در این دانشگاه امکان‌ناپذیر نبود؛ در سال ۱۹۷۰ و در مراحل ساخت اقتباس داستان Love Story تیم سازنده این محصول خسارت‌های ریز و درشتی به محیط دانشگاه وارد کردند و به‌همین‌دلیل از آن زمان قانونی در این دانشگاه به تصویب رسید که فیلم‌برداری هیچ فیلم، سریال و حتی کلیپ‌های تبلیغاتی در آن ممنوع شد و به‌این‌ترتیب حتی مراحل ساخت فیلمی درباره یکی از مهم‌ترین افراد تاریخ این دانشگاه نیز در آن امکان نداشت.

برای عبور از این مشکل تیم سازنده فیلم The Social Network تصمیم گرفت تا فیلم‌برداری این فیلم را در دانشگاه و مدارسی انجام دهد که محیطی شبیه‌به دانشگاه هاروارد داشتند. آن‌ها پس از بررسی‌های فراوان درنهایت دانشگاه جانز هاپکینز در مری‌لند و دبیرستان‌های فیلیپ اندوور و میلتون در ماساچوست را برای ضبط تصاویر این فیلم انتخاب کردند و بسیاری از تصاویر مربوط‌به دانشگاه هاروارد در این مراکز آموزشی فیلم‌برداری شده است. بااین‌حال تصویری در این فیلم دیده می‌شود که به‌صورت واقعی از دانشگاه هاروارد گرفته شده؛ تصویری که پشت تهیه آن داستانی بسیار جالب وجود دارد.

دیوید فینچر به‌خاطر وسواس زیادش نمی‌توانست تحمل کند که هیچ تصویری به‌صورت واقعی از دانشگاه هاروارد در این فیلم استفاده نشده است و برای باورپذیرکردن این موضوع که داستان فیلم در این دانشگاه جریان دارد، دست به کار بسیار عجیبی زد. زمانی‌که در ابتدای فیلم شخصیت مارک زاکربرگ در محیط دانشگاه (که درواقع در دانشگاه جانز هاپکینز قرار دارد) شروع به دویدن می‌کند، برخی از ساختمان‌های اطراف او واقعا به دانشگاه هاروارد تعلق دارند؛ اما چطور؟

یک روز دیوید فینچر به‌همراه جف کرونن‌وث، فیلم‌بردار این فیلم و چند بازیگر خیابانی با لباس‌هایی عجیب وارد محیط دانشگاه هاروارد شدند. آن بازیگران یک چرخ دستی که در فروشگاه‌های بزرگ وجود دارند را به‌همراه خود می‌کشیدند و در آن چند چراغ روشن قرار داده بودند تا نور در آن محیط به اندازه کافی باشد و به‌همین‌ترتیب آقای جف کرونن‌وث توانست تصاویری از ساختمان‌های محیط این دانشگاه ثبت کند. در فاصله زمانی میان ورود آن‌ها و فهمیدن نیروهای حراست و اقدام آن‌ها برای بیرون انداختن این افراد، دیوید فینچر و جف کرونن‌وث توانستند تصاویری که می‌خواستند را به‌دست آورند. به‌این‌صورت آن‌ها از تصاویری هرچند کم ولی کاملا واقعی از دانشگاه هاروارد در فیلم The Social Network استفاده کردند.

با اینکه ناتالی پورتمن درمیان بازیگران فیلم The Social Network جایی نداشت ولی بااین‌حال تاثیر زیادی بر روند ساخت این فیلم از خود به‌جای گذاشته است. ناتالی پورتمن در سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ در این دانشگاه حضور داشت؛ یعنی اواخر دوران حضورش در هاروارد با حضور مارک زاکربرگ در این دانشگاه هم‌زمان شده بود. این موضوع ولی مهم نیست و موضوع مهم مربوط می‌شود به روابط ناتالی پورتمن و اطلاعات او از درون دانشگاه. پورتمن در آن زمان با چند نفر از اعضای یک گروه بسیار نخبه و گلچین‌شده ارتباط داشت و می‌دانست در گروه‌هایی مانند گروه فینیکس که در داستان سریال اهمیت بسیار زیادی دارد، چه خبر است.

به‌همین‌دلیل زمانی‌که متوجه شد که آرون سرکین نوشتن فیلم‌نامه‌ای درباره دانشگاه هاروارد و مارک زاکربرگ را پیش گرفته به دیدن او رفت و در آن ملاقات اطلاعات زیادی از روابط موجود در این گروه‌های خاص به او داد. طبق صحبت‌های سرکین قبل از ملاقات او و ناتالی پورتمن، او اطلاعاتی که از این دست گروه‌ها کسب کرده بود،‌ اطلاعات خوب و مفیدی تلقی نمی‌شدند و ناتالی پورتمن توانسته بود که اطلاعات بسیار باارزشی از جزییات روابط موجود در این گروه‌ها به او انتقال دهد.

آرون سرکین برای تشکر از ناتالی پورتمن در فیلم‌نامه نهایی فیلم به او اشاره بسیار جالبی کرد؛ در یکی از سکانس‌های شبکه اجتماعی، مارک زاکربرگ از زبان یک شخص دیگر با این عبارت توصیف می‌شود: «در دانشگاهی که ۱۹ برنده جایزه نوبل، ۱۵ برنده جایزه پالیتزر، ۲ ورزش‌کار احتمالی در المپیک و یک ستاره هالیوود در آن درس خوانده‌اند، مارک احتمالا مهم‌ترین دانشجوی تاریخ آن به‌شمار می‌رود». در این سکانس منظور از عبارت «یک ستاره هالیوود» همان ناتالی پورتمن عزیز و دوست‌داشتنی است.

نیل کلرهوس، طراح پوستر فیلم The Social Network با قرار دادن چهره جسی آیزنبرگ در مرکز پوستر این فیلم قصد داشت تا چهره او را به‌عنوان نماد و مرکز ثقل پوستر این فیلم نمایش دهد و عبارت بسیار معروف «بدون داشتن چند دشمن نمی‌توانی ۵۰۰ میلیون دوست داشته باشی» را روی آن قرار داد. در ابتدا این عبارت به‌صورت «بدون داشتن چند دشمن نمی‌توانی ۳۰۰ میلیون دوست داشته باشی» طراحی شده بود و تنها چند روز قبل از اکران عمومی فیلم به آنچه ما دیدیم تبدیل شد.

کلرهوس درباره این موضوع به رسانه IndieWire گفت: «ما در زمان طراحی پوستر فیلم به شوخی با یکدیگر شرط بستیم که در زمان اکران فیلم تعداد کاربران فیسبوک به نیم میلیارد نفر خواهد رسید ولی برخی‌ها چنین عقیده‌ای نداشتند. چند روز قبل از شروع ماه اکتبر در سال ۲۰۱۰ یعنی زمان اکران فیلم تعداد کاربران این شبکه اجتماعی مرز ۵۰۰ میلیون نفر را رد کرد و به‌همین‌دلیل ما هم تصمیم گرفتیم عدد روی پوستر فیلم را از ۳۰۰ میلیون نفر به ۵۰۰ میلیون نفر تغییر دهیم و فکر می‌کنم این تصمیم نتیجه خوبی در پی داشته است».

شخصیت مارک زاکربرگ در فیلم شبکه اجتماعی خیلی چهره‌ای خوب و دوست‌داشتنی ندارد و به جنبه‌های بد شخصیتی او به‌خوبی پرداخته شده و به‌همین‌دلیل مارک زاکربرگِ واقعی خیلی طرفدار این فیلم به‌شمار نمی‌رود. او پس از اکران فیلم در مصاحبه‌هایی مختلف این فیلم را با کلماتی مانند «دردناک» و «نادرست» توصیف و از برخی خط‌های داستانی آن به‌شدت انتقاد کرد. زاکربرگ از این موضوع که در فیلم شخصیت غیرواقعی مارا رونی به‌عنوان انگیزه اصلی او برای راه‌اندازی یک وب‌سایت نشان داده می‌شود به‌هیچ‌وجه استقبال نکرد و آن را یک دروغ بچگانه خواند.

وی در رویدادی در دانشگاه استنفورد درباره این فیلم صحبت کرد و گفت: «با اینکه برخی از خط‌های داستانی فیلم کمی اغراق‌شده و حتی نادرست هستند ولی بااین‌حال سازندگان فیلم جزییات کوچکی را به‌تصویر کشیدند که خود من هم آن‌ها را فراموش کرده بودم و البته کاملا صحیح تلقی می‌شوند. برای مثال تمام تی‌شرت‌ها و کلا لباس‌هایی که شخصیت مارک زاکربرگ در این فیلم به تن می‌کند دقیقا همان لباس‌هایی هستند که من در آن زمان می‌پوشیدم و این موضوع واقعا برای من جالب بود. همچنین برخی از جملات و طعنه‌های من در این فیلم خیلی دقیق و کاملا درست ادا شده‌اند که این موضوع هم برای من و هم برای مخاطبان این فیلم می‌تواند جالب قلمداد شود».

فیلم The Social Network زمانی اکران شد که تنها چند سال از تأسیس وب‌سایت فیسبوک می‌گذشت و دادگاه قضاییِ میان مارک زاکربرگ درمقابل ادواردو ساورین و برادران ونکل‌واس تازه به پایان خودشان رسیده بودند. از زمان پایان این پرونده‌ها تابه‌امروز به‌قدری اتفاق بزرگ و جالب در اطراف فیسبوک رخ داده که به‌راحتی می‌توان یک فیلم سینمایی درباره آن‌ها ساخت. برای مثال در آن زمان سایت فیسبوک درکل ۵۰۰ میلیون کاربر داشت و امروز تنها تعداد کاربران فعال آن در هر ماه به رقمی حدود سه میلیارد کاربر می‌رسد و این سایت هر روز حدود یک میلیارد بازدید دارد؛ ارقامی که واقعا دیوانه‌کننده تلقی می‌شوند و درکنار این اعداد و ارقام می‌توان به این نکته مهم نیز اشاره کرد که نرم‌افزار‌های بسیار محبوبی وانند واتساپ و اینستاگرام نیز در اختیار این شرکت بسیار بزرگ هستند.

نظر شما همراهان عزیز و همیشگی سایت زومجی درباره فیلم The Social Network چیست؟ به‌نظر شما شخصیت مارک زاکربرگ در این فیلم به خوبی به تصویر کشیده شده است؟ به‌نظر شما در آینده شاهد ساخت قسمت بعدی آن خواهیم بود؟ اگر شما هم نظری درباره این فیلم دارید آن را با ما و سایر مخاطبان سایت زومجی به اشتراک بگذارید.