بهترین فیلم اسکار چگونه انتخاب می‌شود؟

بیشتر از ۱۰۰۰۰ نفر عضو آکادمی علوم و هنرهای سینما هستند و حدود ۹۵۰۰ شخص از بین آن‌ها با آرا خود می‌توانند مشخص‌کننده‌ی نامزدها و برندگان اسکار ۲۰۲۲ باشند. فارغ از هر ماجرای دیگر گره‌خورده به جوایز اسکار، خود پروسه‌ی جمع‌آوری و شمارش آرا واقعا قصه‌ای مفصل دارد؛ انقدر مفصل که تغییرات قوانین آکادمی در این بخش عملا باعث شد که از امسال به بعد، برخلاف سال‌های پیشین قطعا شاهد انتخاب ۱۰ نامزد برای جایزه‌ی بهترین فیلم سال باشیم.

باتوجه‌به اینکه برخی از افراد موقع دفاع از آثار مورد علاقه‌ی خود به افتخارات آن در اسکار اشاره می‌کند و عده‌ای دیگر مدام مشغول زیر سؤال بردن اعتبار جایزه هستند، بهتر است حداقل واقعا بدانیم که یک فیلم سینمایی چه‌طور و با طی کردن کدام مراحل می‌تواند نامزدی و جایزه‌ی اسکار را به‌دست بیاورد.

تماشا در یوتیوب

اعضای آکادمی در ۱۷ شاخه‌ی آن طبقه‌بندی می‌شوند؛ از بازیگر، فیلم‌بردار، طراح لباس، کارگردان و مستندساز تا طراح صحنه، تهیه‌کننده، تدوین‌گر، گریمور و آهنگ‌ساز. البته افراد ویژه‌ای هم وجود دارند که عضویت کلی را دریافت کرده‌اند و عضو هیچ‌کدام از ۱۷ شاخه‌ی شناخته‌شده نیستند. راستی شاید جالب باشد که بدانید وجود یک شاخه در آکادمی همیشه به‌معنی در نظر گرفته شدن جایزه‌ی مخصوص برای افراد حاضر در آن نیست. مثلا افرادی که مسئولیت استعدادیابی و انتخاب بازیگر برای هر پروژه به آن‌ها سپرده می‌شود، شاخه‌ی خود در آکادمی علوم و هنرهای سینما را دارند. ولی می‌بینیم که همچنان یک جایزه‌ی اسکار برای آن‌ها مشخص نشده است.

هیچ شخصی نمی‌تواند همزمان عضو دو شاخه‌ی آکادمی علوم و هنرهای سینما باشد. هر فرد که برای اولین‌بار نامزد اسکار شود، شانس دریافت عضویت را به‌دست می‌آورد و در صورت برخورداری از شرایط لازم، یک دعوتنامه را دریافت می‌کند. راه دیگر مورد بررسی قرار گرفتن توسط آکادمی این است که دو عضو فعلی، فرد را به‌عنوان شخص لایق برای عضویت پیشنهاد بدهند. البته در آخر اشخاصی مانند رایان کوگلر، کارگردان فیلم Creed و فیلم Black Panther را هم می‌بینیم که دعوت آکادمی برای پیوستن به آن را رد کرد.

در این بین دو بخش پیدا می‌شوند که همه‌ی اعضای دارای حق رای آکادمی می‌توانند بی‌توجه به شاخه‌ی عضویت خود در تعیین نامزدهای آن‌ها نقش داشته باشند؛ «بهترین فیلم خارجی» و «بهترین فیلم سال». البته اگر یک عضو آکادمی می‌خواهد در انتخاب برنده‌ی نامزدهای بهترین فیلم خارجی نقش داشته باشد، واقعا باید مقداری زحمت را به جان بخرد.

• بهترین صدا: اعضای شاخه‌ی صداگذاری
• بهترین موسیقی متن اورجینال: اعضای شاخه‌ی آهنگ‌سازی (موسیقی)
• بهترین آهنگ اورجینال: اعضای شاخه‌ی آهنگ‌سازی (موسیقی)
• بهترین طراح لباس: اعضای شاخه‌ی طراحی لباس
• بهترین تدوین فیلم: اعضای شاخه‌ی تدوین
• بهترین گریم و آراستن مو: اعضای شاخه‌ی گریم و آراستن مو
• بهترین جلوه‌های ویژه: اعضای شاخه‌ی طراحی جلوه‌های ویژه
• بهترین فیلم‌بردار: اعضای شاخه‌ی فیلم‌برداری
• بهترین طراح صحنه: اعضای شاخه‌ی طراحی صحنه
• بهترین بازیگر نقش مکمل زن: اعضای شاخه‌ی بازیگری
• بهترین بازیگر نقش مکمل مرد: اعضای شاخه‌ی بازیگری
• بهترین بازیگر نقش اول مرد: اعضای شاخه‌ی بازیگری
• بهترین بازیگر نقش اول زن: اعضای شاخه‌ی بازیگری
• بهترین فیلم‌نامه اقتباسی: اعضای شاخه‌ی نویسندگی
• بهترین فیلم‌نامه اورجینال: اعضای شاخه‌ی نویسندگی
• بهترین کارگردان: اعضای شاخه‌ی کارگردانی
• بهترین فیلم کوتاه: اعضای چهار شاخه‌ی «آثار کوتاه و انیمیشن»، کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی
• بهترین مستند کوتاه: اعضای شاخه‌ی مستندسازی
• بهترین انیمیشن کوتاه: اعضای شاخه‌ی «آثار کوتاه و انیمیشن»
• بهترین مستند: اعضای شاخه‌ی مستندسازی
• بهترین انیمیشن: اعضای شاخه‌ی «آثار کوتاه و انیمیشن»
• بهترین فیلم خارجی: همه‌ی اعضای دارای حق رای آکادمی با رعایت شرایط ویژه
• بهترین فیلم: همه‌ی اعضای دارای حق رای آکادمی

پس از آن که تمام کشورها به‌صورت رسمی نامزد خود برای اسکار را ثبت کردند، اعضای مایل به ارائه‌ی رای خود باید تعدادی مشخص از این آثار را تماشا کنند. عضو آکادمی پس از تماشای هر فیلم خارجی، نمره‌ی آن را در سامانه به ثبت می‌رساند. سپس میانگین نمرات فیلم‌ها کاری می‌کند که «فهرست اولیه‌ی نامزدهای بهترین فیلم خارجی اسکار» شکل بگیرد. در مرحله‌ی بعد، فقط آن اعضای آکادمی حق رای دارند که در اکران حضوری یا آنلاین تمام آثار حاضر در این فهرست اولیه شرکت کرده باشند. اشخاص مورد بحث با آرا خود باعث انتخاب که ۵ نامزد نهایی می‌شوند.

این پروسه برای چند بخش دیگر از جمله فیلم‌های کوتاه، انیمیشن‌های کوتاه و مستندهای کوتاه هم به شکل کم‌وبیش مشابه طی می‌شود؛ با این تفاوت کلیدی که مثلا فقط اعضای شاخه‌ی «آثار کوتاه و انیمیشن» اجازه حق رای در بخش انیمیشن کوتاه را دارند و فقط مستندسازهای عضو آکادمی می‌توانند در رای‌گیری مربوط‌به مستندهای کوتاه شرکت کنند. در بخش بهترین فیلم‌های کوتاه، چهار گروه حق رای دارند؛ کارگردان‌ها، نویسندگان، تهیه‌کنندگان و اعضای شاخه‌ی «آثار کوتاه و انیمیشن».

چه در بخش‌های دارای «فهرست اولیه نامزدها» و چه در بخش‌هایی که اعضای آکادمی باید خودشان از بین تمام فیلم‌های پذیرفته‌شده به انتخاب نامزدهای نهایی بپردازند، پروسه‌ی خاصی برای شمارش آرا طی می‌شود. هر عضو دارای حق رای آکادمی باتوجه‌به شاخه‌ی عضویت خود در یک یا چند بخش به پر کردن فهرست نامزدها می‌پردازد. در فهرست‌های مربوط‌به تمامی جوایز غیر از بهترین فیلم سال، هر شخص نهایتا می‌تواند پنج نامزد را بنویسد و در بخش بهترین فیلم سال، امکان انتخاب ۱۰ نامزد وجود دارد. دقت کنید که رتبه‌بندی در هر رای، به‌شدت روی نتیجه تاثیر می‌گذارد.

برگزارکنندگان اسکار مدام دارندگان حق رای را دعوت به ارسال آرا حرفه‌ای در بخش‌های ممکن می‌کند. حتی مثلا در بخش بازیگری معمولا یک فهرست از ۱۰ نقش‌آفرینی برتر به اعضا داده می‌شود که حداقل بروند و آن ۱۰ فیلم را ببینند. هرچند به مانند بخش‌های دیگر این سیستم بزرگ، همین کار هم می‌تواند شامل نکته‌ی منفی باشد. زیرا عملا شانس هر بازیگر خارج از آن فهرست تشکیل‌شده از ۱۰ نفر را برای کسب نامزدی کاهش می‌دهد.

بااین‌حال آکادمی نه اعضای خود را مجبور به رای دادن می‌کند و نه از آن‌ها انتظار پر کردن فهرست را دارد. یک عضو آکادمی در شاخه‌ی بازیگری می‌تواند در فهرست مربوط‌به انتخاب نامزدهایی نهایی بهترین بازیگر مرد، فقط اندرو گارفیلد را در رتبه‌ی یک بگذارد و رتبه‌های ۲ تا ۵ را اصلا پر نکند. اما این نکته مهم است که هر رای از بالا به پایین پر شود. بی‌معنی است که یک نفر فقط به سه بازیگر رای بدهد و آن‌ها را در رتبه‌های ۳ تا ۵ فهرست خود بگذارد.

بعد از ارسال آرا چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ باید برویم سراغ عدد جادویی تا بتوان به شمارش آرا پرداخت. عدد جادویی چیست؟ مجموع تعداد آرا هر بخش تقسیم بر «تعداد نامزدهایی نهایی آن بخش به‌علاوه‌ی یک». مثلا فرض کنید در بخش بهترین فیلم سال، در مجموع شاهد ثبت ۱۱۰۰ رای هستیم. از آن سو می‌دانیم که این بخش درنهایت قرار است ۱۰ نامزد داشته باشد. پس عدد ۱۰ را به‌علاوه‌ی یک می‌کنیم و به ۱۱ می‌رسیم. حالا ۱۱۰۰ بر ۱۱ تقسیم می‌شود و ۱۰۰ به‌دست می‌آید. در نتیجه موقع شمارش آرا بخش بهترین فیلم سال برای انتخاب ۱۰ نامزد نهایی، ۱۰۰ عدد جادویی ما است.

هر فیلم که تعداد بارهای قرارگیری آن در رتبه‌ی ۱ رای به بیشتر از عدد جادویی برسد، قطعا نامزدی را به‌دست می‌آورد. تصور کنید که وقتی شمارش آرا به پایان رسید، فیلم Belfast با ۲۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک، فیلم CODA با ۲۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک، فیلم Don’t Look Up با ۱۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک، فیلم Drive My Car با ۱۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک، فیلم Dune با ۱۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک، فیلم King Richard با ۱۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک، فیلم Licorice Pizza با ۱۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک، فیلم Nightmare Alley با ۱۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک و فیلم West Side Story با ۱۰۰ بار قرارگیری در رتبه‌ی یک موفق به رسیدن به عدد جادویی شدند.

حالا ما ۹ نامزد داریم؛ درحالی‌که ۱۰ نامزد می‌خواهیم. باید چه کار کرد؟ به سراغ رتبه‌ی دوم در آرا متعلق به فیلم‌هایی خواهیم رفت که برای کسب نامزدی به تمام رتبه‌های یک خود نیاز ندارند. بلفاست در این سناریو فرضی موفق به کسب ۲۰۰ رتبه‌ی یک شده است. اما می‌دانیم که کار این فیلم با ۱۰۰ رتبه‌ی یک هم راه می‌افتد. پس به عبارتی بلفاست به ۵۰ درصد «رتبه‌های یک» خود نیاز دارد. در این حالت، هر فیلم قرارگرفته در رتبه‌ی دوم هر رای که بلفاست را در رتبه‌ی اول قرار داده است، نیم‌رای دریافت می‌کند.

فرض کنید که در ۲۰۰ رای که رتبه‌ی یک خود را به فیلم CODA اختصاص دادند، همه Drive My Car را در رتبه‌ی دوم گذاشتند. اینکه به درد ما نمی‌خورد. چون فیلم Drive My Car بدون احتساب آن نیم‌رای‌های اضافه هم مجوز حضور در بین نامزدهای نهایی را به‌دست آورد. به سراغ آن دسته از آرا می‌رویم که بلفاست را در رتبه‌ی یک گذاشتند. ناگهان می‌بینیم که در هر ۲۰۰ رای مورد بحث، رتبه‌ی دوم به فیلم The Power of the Dog اختصاص دارد. پس قدرت سگ، ۲۰۰ نیم‌رای معادل با ۱۰۰ رای دریافت می‌کند و به عدد جادویی می‌رسد.

یک مؤسسه‌ی حرفه‌ای و سطح بالا به اسم PricewaterhouseCoopers هر سال وظیفه‌ی شمارش آرا اسکار را بر عهده دارد. احتمالا متوجه شدید که محاسبه در شرایط واقعی چه‌قدر می‌تواند پیچیده‌تر از شرایط فرضی بسیار بسیار ساده‌ی بالا باشد؛ مخصوصا اگر کار به شمارش رای‌های درصددار قرارگرفته در رتبه‌های پایین‌تر برسد.

آیا کار تمام شده است؟ در ۲۲ بخش از ۲۳ بخش، بله. حالا در تمامی بخش‌ها به فهرست نهایی نامزدهای رسیدیم و تک‌تک اعضای دارای حق رای آکادمی می‌توانند بین آن‌ها سراغ انتخاب اثر یا شخص مورد نظر خود بروند. البته دو بخش «بهترین مستند» و «بهترین فیلم خارجی» فقط آرا ارسال‌شده توسط آن اعضای آکادمی را می‌شمارند که براساس اسناد موجود موفق به تماشای هر پنج نامزد شدند.

پروسه‌ی کلی به این شکل جلو می‌رود که در تمامی بخش‌ها به جز بهترین فیلم سال، هر شخص به یک نامزد رای می‌دهد. سپس به ساده‌ترین شکل ممکن، آرا شمرده می‌شوند و شخص یا فیلم دارای بیشترین رای بین پنج نامزد هر بخش، جایزه را می‌برد. ولی قصه برای انتخاب «بهترین فیلم سال» هنوز تمام نشده است.

وقتی زمان انتخاب بهترین فیلم سال از بین ۱۰ نامزد نهایی می‌رسد، تمام اعضای دارای حق رای آکادمی علوم و هنرهای سینما در یک فهرست به رده‌بندی آن‌ها می‌پردازند. پس واضح است که قرارگیری هر فیلم در رتبه‌ی ۱ یا مثلا رتبه‌ی ۵ هر رای، تاثیر زیادی روی شانس موفقیت آن دارد.

برای شمارش آرا این بخش، آکادمی به‌دنبال سیستمی می‌گشت که در آن فیلم نهایی انتخاب‌شده اثری محبوب برای اکثر ارسال‌کنندگان آرا خواهد بود؛ به این معنی که حتی اگر بهترین فیلم سال از نظر همه نیست، حداقل در اکثر فهرست‌ها رتبه‌ی بالایی را کسب کرده باشد. این‌گونه وقتی فیلم برتر سال انتخاب می‌شود، تقریبا همه‌ی اعضا می‌توانند بگویند که آن را در یکی از رتبه‌های نیمه‌ی بالایی رای خود قرار دادند. پس به‌نوعی تضمین می‌شود که ناگهان تعداد زیادی از اعضای آکادمی، مخالفت جدی خود با برنده‌ی نهایی را اعلام نخواهند کرد.

سیستم نهایی به چه شکل کار می‌کند؟ این‌گونه که تعداد آرای یک فیلم برای کسب اسکار بهترین فیلم سال باید به بیشتر از نصف تعداد کلی آرا برسد. ساده‌ترین راه بدون شک قرارگیری یک فیلم در رتبه‌ی یک بیشتر از نصف آرا است. اما به گزارش رسانه Vanity Fair تقریبا در هیچ سالی این اتفاق رخ نمی‌دهد. در نتیجه باید به شکلی خاص سراغ شمارش رتبه یا رتبه‌های بعدی بعضی از فهرست‌ها رفت.

فرض کنیم که ۱۱۰۰ نفر در این بخش رای دادند. پس فقط فیلمی می‌تواند برنده شود که به بیشتر از ۵۵۰ رای برسد. با بررسی آرا می‌بینیم که ۴۰۰ رای در رتبه‌ی یک خود فیلم بلفاست را گذاشتند، ۴۰۰ رای فیلم CODA را به‌عنوان بهترین اثر در نظر گرفتند و ۳۰۰ رای هم فیلم King Richard را شایسته‌ی رتبه‌ی یک به شمار آوردند. آکادمی در این لحظه، فیلم دارای کمترین «رتبه‌ی یک» را از گوی رقابت حذف می‌کند. این‌گونه هر فیلم قرارگرفته در رتبه‌ی دو هر فهرست که فیلم King Richard را در رتبه‌ی یک گذاشته بود، یک رای دریافت خواهد کرد.

حالا تصور می‌کنیم که بین ۳۰۰ فهرستی که شاه ریچارد را در رتبه‌ی یک گذاشتند، رتبه‌ی دو در ۲۰۰ فهرست به فیلم CODA و رتبه‌ی دو در ۱۰۰ فهرست به فیلم Belfast تعلق دارد. مجموع تعداد آرا بلفاست به ۵۰۰ می‌رسد و مجموع تعداد آرا فیلم CODA روی عدد ۶۰۰ قرار می‌گیرد. این‌گونه کودا می‌تواند برنده‌ی جایزه اصلی شود.

وقتی شمارش نهایی انجام شد، فقط دو حسابدار اصلی مدیریت‌کننده‌ی تیم شمارش آرا از نتایج نهایی خبر دارند. آن‌ها نه‌تنها از لحاظ قانونی موظف به عدم افشای نتایج تا زمان پایان یافتن برگزار مراسم اسکار هستند، بلکه باید اسامی تمام برندگان را هم حفظ کنند.

هرکدام از این افراد یک کیف پرشده از پاکت‌های شامل اسامی برندگان را آماده می‌سازد و در مکانی فاش‌نشده می‌گذارد. به همین خاطر وقتی مراسم شروع می‌شود، هیچ‌کدام از تهیه‌کنندگان برنامه و حتی هیچ‌کدام از اعضای آکادمی نمی‌توانند از نتایج مطمئن باشند. یکی از کیف‌ها توسط رئیس آکادمی وارد محل برگزاری اسکار می‌شود و هر شخص اعلام‌کننده‌ی نام یک برنده، باید پاکت شامل نام برنده را از داخل کیف بردارد و به روی استیج برود.

پروسه‌ی انتخاب نامزدها و برندگان جوایز اسکار در نوع خود پیچیده به نظر می‌رسد. اما دلایل ساده‌ی زیادی برای کنترل میزان اهمیت دادن به این رویداد وجود دارد. براساس اخبار سینما و تلویزیون به‌صورت رسمی می‌دانیم که ۳۶۶ فیلم مجوز شرکت در اسکار 2022 را به‌دست آوردند؛ بیشتر از تعداد روزهای سال. پس سخت نیست که حدس بزنیم درصدی قابل‌توجه از اعضای آکادمی پیش از ارسال آرا خود تعداد زیادی از آن‌ها را تماشا نمی‌کنند.

اوضاع به قدری بد به نظر می‌رسد که هر استودیو بزرگ فیلم‌سازی هر سال مبالغی غیرمنتظره را به تبلیغات برخی از فیلم‌های خود در فصل جوایز سینمایی اختصاص می‌دهد؛ تا مطمئن شود که آثار دارای شانس جایزه‌ی خود را حداقل به تعداد زیادی از افراد دارای حق رای نشان داده است.

این موضوع حتی یک حقیقت مخفی نیست. رسانه‌های معتبر همچون هالیوود ریپورتر بارها در گفت‌وگوهای ویژه با اعضای آکادمی علوم و هنرهای سینما بدون افشای هویت این افراد اطلاعات جالبی را با مخاطب به اشتراک می‌گذارند. یکی از حقایق بیان‌شده در اکثر این مصاحبه‌ها، اشاره به پایین بودن تعداد فیلم‌های تماشاشده توسط آن‌ها است. بسیاری از اعضای آکادمی طی همین گفت‌وگوها بدون تعارف اعلام می‌کنند که قبل از ثبت رای حتی برخی از نامزدهای نهایی را هم ندیده‌اند؛ چه برسد به آن همه فیلم که خیلی‌ها می‌پرسند چرا موفق به کسب نامزدی نشدند.