بهترین استودیوهای انیمه سازی | از سانرایز تا جیبلی

انیمه ساختن کار سختی است، چه در شروع جنبش انیمه‌سازی که بعداز جنگ جهانی دوم با کمترین بودجه و امکانات پا گرفت و چه در عصر حاضر که ورود تکنولوژی و رونق انیمه‌ها به افزایش کیفیت و تنوع انیمه‌ها منجر شده است. از زمانی که اساتیدی مثل اوسامو تزوکا استودیو موشی پروداکشن (Mushi Production) را در سال ۱۹۶۱ بنیان‌گذاری کرد و از زمانی که استودیو نیپون (Nippon Animation) با انیمه‌های کلاسیک خود به داستان‌های قدیمی غربی هویت تازه‌ای بخشید، تا به امروز که میازاکی همچنان وفادارانه انیمه می‌سازد و نسل جدید انیمه‌سازان امیدوارانه در تلاش و تکاپو هستند، صنعت انیمه‌سازی دوران الهام‌بخشی را سپری کرده است.

اما در دوره‌ای که استقبال از انیمه‌ها از حجم انبوه تولیدات انیمه هم پیشی گرفته است شنیدن نام استودیوهای سازنده در کنار آثار اقتباسی و اورجینال انیمه یکی از نکات دلگرم‌کننده برای موفقیت یک اثر مهم به‌شمار می‌رود. پس با هم مروری داریم بر تعدادی از بهترین استودیوهای انیمه سازی حال حاضر ژاپن، که البته اکثرشان در قلب توکیو جا گرفته‌اند.

این فهرست بر اساس نظر تحریریه بخش سینمای زومجی انتخاب و رتبه‌بندی شده است.

تأسیس: ۲۰۱۸ | سوگینامی-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• The Promised Neverland
• Rascal Does Not Dream of Bunny Girl Senpai
• Wonder Egg Priority
• Horimiya
• Wind Breaker

در آوریل ۲۰۱۸، ای-۱ پیکچرز استودیوی خود به نام کوئنجی (Kōenji) را به کلاور ورکس تغییر نام داد تا از این پس این استودیو دارای هویت منحصربه‌فرد خود باشد. کلوورورکس در اکتبر ۲۰۱۸، به‌طور کامل از A-1 Pictures جدا شد اما همچنان یکی از شرکت‌های تابعه انیپلکس باقی مانده است. استودیو کلوور ورکس همچنین در ساخت انیمه جاسوس × خانواده (Spy × Family) با ویت استودیو همکاری دارد.

نگاهی به ساخته‌های کلوورورکس بعداز مستقل شدن نشان می‌دهد که استودیو روند روبه‌رشدی را سپری می‌کند و در آینده از این استودیو بیشتر خواهیم شنید. بااین‌حال رها کردن داستان مانگای The Promised Neverland برای ساخت انیمه‌ی فصل دوم آن اتفاق ناخوشایندی است که احتمالا با شنیدن نام کلاورورکس ذهنیت خوبی برای مخاطب ایجاد نکند.

تأسیس: ۱۹۹۰ | ستاگایا-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• The Apothecary Diaries
• Berserk
• Summer Time Rendering
• Odd Taxi

استودیو OLM که مخفف عبارت Oriental Light & Magic است در اکتبر ۱۹۹۰ توسط کارکنان سابق OB Planning و استودیو گالوپ (Studio Gallop) تأسیس شد. این استودیو برای تولید انیمه پوکمون شناخته می‌شود اما در فهرست دیگر آثارش به انیمه‌های خوش‌ساخت دیگری هم برمی‌خوریم.

استودیو OLM مانند استودیو بونز و باندای نامکو فیلم‌ورکس از خطوط تولید مجزایی تشکیل شده که معمولا به‌نام رهبر تیم سازنده نام‌گذاری شده است که از سال ۲۰۲۴ در هشت گروه به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

تأسیس: ۲۰۰۰ | نانتو، تویاما

انیمه‌های معروف:

• Angel Beats
• Another
• Charlotte
• Shirobako
• Skip and Loafer
• Maquia: When the Promised Flower Blooms
• Buddy Daddies

استودیو پی.ای ورکس در نوامبر ۲۰۰۰ توسط کنجی هوریکاوا، که سابقه‌ی همکاری با پروداکشن آی.جی را داشته، تأسیس شد و از معدود استودیوهایی است که در توکیو مستقر نیست. اسم استودیو مخفف عبارت Progressive Animation Works است.

در میان ساخته‌های P.A. Works انیمه‌های خاصی مثل انجل بیتز، دیگری، شیروباکو و ماکیا به‌چشم می‌خورد که حساب ویژه‌ای برای این استودیو در بین طرفداران انیمه ایجاد می‌کند.

تأسیس: ۲۰۱۳ | کیچیجوجی، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Ping Pong The Animation
• The Night Is Short, Walk On Girl
• Ride Your Wave
• Japan Sinks: 2020
• Devilman Crybaby
• Scott Pilgrim Takes Off

در فوریه ۲۰۱۳ توسط ماساکی یوآسا (کارگردان) و یونیونگ چوی (تهیه‌کننده) تأسیس شد. سارو در ژاپنی به‌معنی میمون است و ماساکی یوآسا برای اینکه این مجموعه را باهوش‌تر از یک میمون نشان دهد کلمه‌ی Science (علم) را به آن اضافه کرد تا غریزه و هوشمندی را درکنار هم جمع کرده باشد.

انیمه‌های معروف ساینس سارو از ساخته‌های ماساکی یوآسا (Masaaki Yuasa) مثل انیمه Ping Pong The Animation، انیمه Devilman Crybaby و انیمه Lu Over the Wall تأثیر زیادی گرفته‌اند. آثاری مثل انیمه Space Dandy و انیمه Scott Pilgrim Takes Off هم ماحصل سیاست‌گذاری نبوغ‌آمیز استودیو ساینس سارو است.

تأسیس: ۱۹۴۶ | ناکانو-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Akira
• ReLIFE
• Fruits Basket
• Dr. Stone

تی‌ام‌اس انترتینمنت با نام سابق توکیو مووی شینسا (Tokyo Movie Shinsha)، که با نام‌های توکیو مووی (Tokyo Movie) و TMS-Kyokuichi نیز شناخته می‌شود، در ۲۲ اکتبر ۱۹۴۶ تأسیس شده است.

TMS یکی از قدیمی‌ترین و مشهورترین استودیوهای انیمیشن در ژاپن است که در ساخت مجموعه انیمه‌های طولانی از جمله لوپن سوم و کارآگاه کونان هم دست داشته است. هایائو میازاکی در ساخت اولین انیمه سینمایی‌اش یعنی قلعه کالیوسترو (The Castle of Cagliostro) با این استودیو همکاری داشته است. استودیو TMS Entertainment با انیمیشن‌سازان غربی هم همکاری مختلفی در آثاری مثل کاراگاه گجت، وینی د پو، ماجراهای تینی تون، انیمیشن بتمن و اسپایدرمن داشته است.

تأسیس: ۱۹۷۹ | میتاکا، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Naruto
• GTO
• Yu Yu Hakusho
• Tokyo Ghoul
• Bleach
• Black Clover
• Kingdom

استودیو پیرو در می سال ۱۹۷۹، توسط چند عضو سابق استودیو Tatsunoko Production تأسیس شد. در لوگوی استودیو چهره‌ی یک دلقک نقش بسته است. پیرو یا پیه‌رو از شخصیت نمایش کمدی کلاسیک پیرو در ایتالیای قرن هفدهم گرفته شده است. تاریخچه‌ی استودیو پیه‌رو با انیمه‌های خاطره‌انگیزی گره خورده است. اولین انیمه این استودیو ماجراهای نیلز (The Wonderful Adventures of Nils) بود که سال ۱۹۸۰ از شبکه NHK پخش شد. همچنین انیمه‌ی فوتبالیست‌ها (!Ganbare, Kickers) محصول ۱۹۸۶ که داستان کاکرو دایچی و علاقه‌اش به فوتبال را نشان می‌داد ساخته‌ی استودیو پیرو است.

انیمه یو یو هاکوشو که از ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ در ۱۱۲ قسمت پخش شد چه برای مانگاکای آن توگاشی یوشیهیرو (خالق هانتر هانتر) چه برای استودیو پیرو اتفاق ویژه‌ای بود. هفت سال بعد استودیو پیرو سری ناروتو را در سال ۲۰۰۲ شروع کرد که ساخت ۲۲۰ قسمت آن تا سال ۲۰۰۷ طول کشید. از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲ هم ۳۶۶ قسمت بلیچ را تولید کرد. به‌علاوه سری ناروتو شیپودن با ۵۰۰ قسمت از ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷ توسط این استودیو ساخته شد.

همه‌ی این‌ها در کنار انیمه‌های دیگر، پیه‌رو را به یک استودیوی پرکار تبدیل کرد که برای ساخت انیمه‌های بلند (البته با فیلرهای فراوان) غمی ندارد. اما ایراد کار پیرو فقط فیلرهای طولانی (ناروتو، بلیچ) نیست و فاصله‌ی زیاد بین توقف بین فصل‌های انیمه‌های بلند (بلیچ)، تغییر داستان (توکیو غول) و همچنین استفاده از CGI ناشیانه (کینگدام) هم می‌تواند جزو چالش‌های انیمه‌ای آن‌ها برای مخاطب باشد.

تأسیس: آگوست ۲۰۱۱ | توکیو

انیمه‌های معروف:

• Little Witch Academia
• Kill la Kill
• Promare
• BNA: Brand New Animal
• Cyberpunk: Edgerunners

وقتی استودیو Gainax درحال درجا زدن بود، دو نفر از کارمندان آن به‌نام‌های هیرویوکی ایمایشی و ماساهیکو اوتسوکا تصمیم به جدایی گرفتند و کمی بعد در سال ۲۰۱۱ استودیو تریگر را در توکیو تأسیس کردند. هیرویوکی ایمایشی که در تیم سازندگان انیمه‌ی اورجینال Gurren Lagann محصول ۲۰۰۷ استودیو گایناکس به‌عنوان کارگردان حضور داشت، سبک بصری خاص خود را به استودیو تریگر آورد و با ساخت انیمه اورجینال دیگری به‌اسم کیل‌لاکیل باعث شناخته شدن و توسعه‌ی استودیو تریگر شد.

ساخت انیمه‌های BNA و Cyberpunk برای نتفلیکس اتفاق مهم دیگری است که گام‌های تریگر را در مسیر پیشرفت محکم‌تر از قبل کرد.

تأسیس: ۱۹۷۵ | سوگینامی، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Monogatari
• Puella Magi Madoka Magica
• March Comes In Like A Lion

استودیو شفت در سپتامبر ۱۹۷۵ توسط هیروشی واکائو، کارمند سابق استودیو موشی پروداکشن ایجاد شد. آن هم به‌عنوان شرکتی که ابتدا با قراردادهای فرعی با استودیوهای بزرگ‌تر کار نقاشی سل و رنگ‌پردازی انیمه‌ها را انجام می‌داد. از ۱۹۸۴ تا ۲۰۰۴ حرکت آهسته‌ی شفت در ساخت تولیدات مستقل ادامه پیدا کرد اما اتفاقی که تبدیل به سکوی پرش این استودیو شد ساخت سری مونوگاتاری بود که توجه همه را به خود جلب کرد.

سری مونوگاتاری که فصل اول آن یعنی باکه‌مونوگاتاری (Bakemonogatari) در سال ۲۰۰۹ به کارگردانی آکی‌یوکی شینبو و تاتسویا اویشی ساخته شد، به‌خاطر سبک بصری خیره‌کننده و جلوه‌های هنری منحصربه‌فرد و آوانگاردش درخشید و در جشنواره جایزه انیمه توکیو به عنوان بهترین سریال انیمه سال ۲۰۰۹ انتخاب شد. دوسال بعداز پخش باکِمونوگاتاری این انیمه Puella Magi Madoka Magica بود که چه ازنظر مالی و چه از دید منتقدان به یک موفقیت بزرگ دیگر برای شفت تبدیل شد. این استقبال باعث تولید قسمت‌های دیگری از این دو مجموعه شد و آن‌ها را به‌عنوان یکی از موفق‌ترین محصولات انیمه از لحاظ مالی تبدیل کرد.

استودیو شفت این تحول و کامیابی را مدیون زیباشناسی هنرمندانه و شیوه‌ی کارگردانی بدیع آکیوکی شینبو است که با انیمه March Comes In Like A Lion بار دیگر اوج تازه‌ای در دوران حیات شفت رقم زد تا به دوران پسا مدوکامجیکا و مونوگاتاری امیدوار باشیم.

تأسیس: ۱۹۸۵ | اوجی، کیوتو

انیمه‌های معروف:

• Violet Evergarden
• The Melancholy of Haruhi Suzumiya
• CLANNAD
• A Silent Voice

استودیو کیوتو انیمیشن توسط زن و شوهری به‌اسم یوکو هاتا و هیده‌آکی هاتا در ۱۹۸۵ تأسیس شد. کیوتو علاوه‌بر انیمیشن به انتشار مانگا و لایت‌ناول هم می‌پردازد و مراسم جوایز سالانه‌ی کیوتو انیمیشن از سال ۲۰۰۹ در زمینه‌ی مانگا، رمان اورجینال و سناریو برگزار شده است. لوگوی این استودیو برگرفته از نماد استان کیوتو و اولین کاراکتر این استودیو است.

کارکنان این استودیو به‌منظور افزایش بهره‌وری کیفی به صورت دائم استخدام می‌شوند و به صورت کارمزدی (بر مبنای فریم) کار نمی‌کنند. کیوتو به‌خاطر برخورد مثبت با کارکنان خود موردتحسین است و تلاش قابل‌احترامی برای ایجاد نیروی کار متوازن جنسیتی و ورود زنان به این صنعت دارد. به‌عنوان مثال انیمه‌ی ماندگار صدای خاموش (A Silent Voice) حاصل همکاری سه خانم در رأس کارگردانی، فیلم‌نامه‌نویسی و خلق مانگای آن است. همچنین کیوتو انیمیشن به‌خاطر انیمه‌هایی که اغلب در مورد شخصیت‌های دختر هستند (کلاناد، کی آن، ناپدید شدن هاروهی سوزومیا، وایولت اورگاردن و...) شناخته می‌شود.

اما حادثه‌ی آتش‌سوزی عمدی سال ۲۰۱۸ در این استودیو که توسط یک مجرم روانی شکل گرفت، با ۳۶ کشته و ۳۴ مجروح، به‌عنوان مرگبارترین حادثه‌ی کشتار جمعی تاریخ ژاپن پس از جنگ جهانی دوم و ضربه‌ای وحشتناک برای خانواده‌ی انیمه یاد می‌شود. اتفاقی که غیر از فوت نیروهای بااستعداد انیمه، بسیاری از تجهیزات و طرح‌های استودیو در آن از بین رفت و تأثیرش از آن تاریخ در روند تولیدات استودیو مشهود است.

تأسیس: ۲۰۰۷ | سوگینامی-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Steins;Gate
• Re:Zero
• Akame ga Kill
• Katanagatari
• Goblin Slayer

استودیو وایت فاکس، در آوریل ۲۰۰۷ توسط گاکو ایواسا (Gaku Iwasa) تأسیس شد. ایواسا متولد ۵ فوریه ۱۹۷۴ است. او در دوران تحصیل خود به استودیو OLM پیوست و به‌تدریج جایگاه خود را با تشکیل تیم انیمیشن‌سازی خود ارتقا داد تا اینکه در سال ۲۰۰۷ از OLM جدا شد و به‌همراه همکارانش استودیوی مستقل خودش یعنی وایت فاکس را بنا نهاد.

وایت فاکس با ساخت انیمه‌های معروفی مثل اشتاینزگیت و آکامه گا کیل خیلی زود موردتوجه علاقمندان انیمه قرار گرفت. وایت فاکس هنوز استودیوی نسبتا کوچکی به‌شمار می‌رود اما انیمه‌هایی تولید کرده است که عیار او را بالا می‌برد.

تأسیس: ۲۰۰۰ | سوگینامی-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Demon Slayer
• Fate/Zero
• Fate/stay night: Heaven's Feel
• The Garden of Sinners

استودیو یوفوتیبل توسط هیکارو کوندو دستیار تولید سابق TMS Entertainment در سال ۲۰۰۰ تأسیس شد. زمانی‌که کوندو درحال برنامه‌ریزی چشم‌انداز استودیو بود، نام یوفوتیبل را از طرح یک میز یوفو مانند وام گرفت. فعالیت یوفوتیبل بعداز ساخت مجموعه فیلم Kara no Kyoukai (باغ گناهکاران) موردتوجه قرار گرفت. کیفیت بصری ساخته‌های یوفوتیبل نسبت‌به بودجه‌ی معمول، نشان از یک سازماندهی استثنایی در این استودیو دارد. بااین‌حال ظن فرار مالیاتی استودیو در سال ۲۰۱۹ مطرح و سپس بدهکاری مالیاتی این شرکت ۴۰۰ میلیون ین برآورد شد. استودیو و کوندو به‌خاطر نقض قانون ۱۳۹ میلیون ین جریمه شدند اما استودیو توانست با پرداخت مبلغ جریمه به حیات خود ادامه دهد.

فروش خیره‌کننده‌ی انیمه سینمایی Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba – The Movie: Mugen Train در سال ۲۰۲۰ در نجات استودیو یوفوتیبل از این رسوایی مالی بی‌تأثیر نبود. در فوریه ۲۰۲۳ شرکت حدود ۲۲۰ کارمند تمام‌وقت را در دو استودیوی زیرمجموعه‌ی خود در سوگینامی و توکوشیما به‌خدمت گرفت. تا مارس ۲۰۲۴ تعداد کارکنان استودیو به ۲۵۶ نفر رسیده است.

تأسیس: ۲۳ ژانویه ۱۹۴۸ | ناکانو-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• One Piece
• Dragon Ball Z
• Sailor Moon
• Digimon
• Slam Dunk

توئی انیمیشن با ساخت انیمه‌های وان‌پیس، دراگون بال، سیلرمون و دیجیمون ثابت کرده یکی از بهترین استودیوها برای ساخت انیمه‌های بلند است. این استودیو توسط دو انیماتور به‌نام‌های کنزو ماسائوکا و زنجیرو یاماموتو در سال ۱۹۴۸ با نام فیلم‌های انیمیشن ژاپن (Nihon Dōga Eiga) شروع به‌کار کرد. در سال ۱۹۵۶ توسط شرکت توئی خریداری شد و اسم آن به Toei Doga Co تغییر کرد و از سال ۱۹۹۸ به‌بعد هم اسم آن به‌صورت Toei Animation درآمد. لوگوی استودیو توئی انیمیشن از روی شخصیت پرو در انیمه اقتباسی گربه چکمه‌پوش (The Wonderful World of Puss 'n Boots) محصول ۱۹۶۹ این استودیو گرفته شده است.

فهرست بلندبالای تولیدات انیمه، تعداد ۸۴۰ نفری کارکنان آن تا سال ۲۰۲۲ و موفقیت‌های مالی مستمرِ استودیو توئی، آن‌را به یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین استودیوهای انیمیشن دنیا تبدیل کرده است.

تأسیس: اکتبر ۱۹۹۸ | سوگینامی-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• My Hero Academia
• Mob Psycho 100
• Fullmetal Alchemist
• Bungo Stray Dogs
• Noragami
• SK8 the Infinity

استودیو بونز را ماساهیکو مینامی، هیروشی اوساکا و توشیهیرو کاواموتو، که از کارمندان استودیو سانرایز بودند، در اکتبر ۱۹۹۸ بنا نهادند. کمتر استودیویی است که شهامت ساخت دو اقتباس مکرر از یک روی یک مانگا را داشته باشد، بونز این کار را با کیمیاگر تمام فلزی به بهترین نحو انجام داد. اقتباس اول بونز در حالی‌که داستان مانگای FMA هنوز در نیمه‌های راه بود شروع شد و رسیدن داستان انیمه به مانگا باعث شد تا استودیو انیمه را در سال ۲۰۰۴ با داستانی مستقل از مانگا به جمع‌بندی مناسبی برساند. اما در اقدامی که کمتر رخ می‌دهد استودیو بونز چند سال بعد که مانگا به انتهایش نزدیک شده بود دوباره با اقتباسی جدید به اسم کیمیاگر تمام‌فلزی: برادری، این‌بار داستان را مطابق با مانگا به پایان رساند.

انیمه‌های نوراگامی و موب سایکو ۱۰۰ هم نشان می‌دهند که استودیو بونز از ریسک‌کردن هراسی ندارد. پس محول شدن ساخت یک انیمه به بونز خبر خوبی است. استودیو بونز، مثل سانرایز که استودیوی پیشین بنیان‌گذارانش است، از پنج استودیوی زیرمجموعه تشکیل شده که هرکدام به رهبری یکی از اعضای هیئت مدیره روی ساخت انیمه‌های مخصوص خود تمرکز دارند.

تأسیس: ۱۹۷۲ | سوگینامی-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Cowboy Bebop
• Gintama
• Code Geass
• Gundam

استودیو سانرایز در سال ۱۹۷۲ بنیان نهاده شد و در سال ۲۰۲۲ به بندای نامکو فیلم‌ورکس تغییر نام داد. بااین‌حال نام سانرایز به‌عنوان یکی از برندهای اصلی این شرکت حفظ شده است. استودیو سانرایز ابتدا توسط اعضای سابق موشی پروداکشنز وارد دنیای انیمه‌سازی شد. سانرایز تصمیم داشت برخلاف موشی پروداکشنز که روی آثار یک خالق یعنی اوسامو تزوکا تمرکز داشت به مجموعه‌ای از سازندگان انیمه تبدیل شود. سانرایز در ابتدا، به‌خاطر تسلط شرکت‌های دیگر روی انیمه‌های رایج دیگر، تصمیم گرفت به آثار روبات‌محور (مکا) که انیمیشن‌سازی دشوارتری داشتند بپردازد و درمقابل از پتانسیل بازار اسباب‌بازی بهره ببرد. تولید مجموعه‌ی Mobile Suit Gundam گل سرسبد این تصمیم بود.

در سال ۱۹۹۴ سانرایز به بخشی از گروه بندای تبدیل شد تا بالاخره در سال ۲۰۲۲ هولدینگ بندای نامکو به نام اصلی این استودیو یعنی بندای نامکو فیلم‌ورکس تبدیل شود. این استودیو تا آوریل ۲۰۲۳ حدود ۵۸۶ کارمند در حدود ۱۵ استودیوی زیرمجموعه‌ی خود داشت.

بندای نامکو فیلم‌ورکس در مارس ۲۰۲۴، خرید استودیو Eight Bit (سازنده انیمه‌هایی مثل انیمه Blue Lock و انیمه Laid-Back Camp) را اعلام کرد و آن‌را به یکی از شرکت‌های تابعه‌ی تحت‌مالکیت خود تبدیل کرد.

تأسیس: ۱۹۸۷ | موساشینو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Psycho-Pass
• Ghost in the Shell: Standalone Complex
• Bunny Drop
• Haikyu
• Kuroko's Basketball
• Heavenly Delusion

استودیو Production I.G را میتسوهیسا ایشیکاوا به‌همراه تاکایوکی گوتو در ۱۵ دسامبر ۱۹۸۷ تحت نام IG Tatsunoko برای ساخت انیمه Zillion تأسیس کرد که این اسم در سال ۱۹۹۳ با پایان همکاری آن‌ها با Tatsunoko Production به استودیو مستقل Production I.G‌ تغییر یافت. دو حرف I و G در نام شرکت از نام این دو نفر یعنی ایشیکاوا (Ishikawa) و گوتو (Goto) گرفته شده است.

این استودیو ابتدا تمرکز خود را روی تولید انیمه‌های سینمایی مثل انیمه Patlabor 2، انیمه Ghost in the Shell و انیمه Jin-Roh: The Wolf Brigade گذاشت. همچنین سکانس‌های انیمه در فیلم کیل بیل ۱ در بخش Chapter 3: The Origin of O-Ren توسط استودیو پروداکشن آی. جی ساخته شد. به‌تدریج فعالیت استودیو در ساخت انیمه‌های سریالی گسترش یافت و درکنار تبحر استودیو در ساخت انیمه‌های ورزشی (شاهزاده تنیس، آس الماس، هایکیو، بسکتبال کوروکو، آئوآشی) به انیمه‌های شاخصی در ژانرهای مختلف برمی‌خوریم که حاکی از رشد بی‌وقفه‌ی استودیو پروداکشن آی.جی است.

تأسیس: ۲۰۱۲ | موساشینو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Attack on Titan
• Vinland Saga
• Spy X Family
• Kabaneri of the Iron Fortress
• Bubble

ویت استودیو توسط جورج وادا، کارمند سابق پروداکشن آی.جی، در ژوئن ۲۰۱۲ تأسیس شد. استودیو ویت خیلی زود در سال ۲۰۱۳ با ساخت فیلم Hal و مجموعه تلویزیونی اتک آن تایتان به شهرت رسید.

تعدادی از کارمندان سابق استودیو پروداکشن آی. جی پس از تأسیس استودیو ویت به آن پیوستند، از جمله کارگردانان انیمیشن کیوجی آسانو و ساتوشی کادُواکی به‌همراه کارگردان تتسورو آراکی، که همه با هم بر روی ساخت انیمه‌ی حمله به تایتان کار کردند و کیفیت کار استودیو را از همان ابتدا به رخ کشیدند. تأسیس یک استودیو استاپ موشن در دسامبر ۲۰۲۰ و یک شرکت جدید به اسم JOEN با مشارکت کلوورورکس، انیپلکس و شوئیشا نشان از سرمایه‌گذاری بزرگتر استودیو برای تولید فیلم و سریال‌های انیمه بیشتر است. تعداد کارکنان استودیو ویت تا می ۲۰۲۴ حدود ۲۷۰ نفر بوده است.

تأسیس: ۲۰۰۵ | سوگینامی-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Kaguya-Sama: Love is War
• Your Lie in April
• Sword Art Online
• Anohana
• Space Brothers
• The Seven Deadly Sins
• Fairy Tail
• Erased
• 86

استودیوی ای-۱ پیکچرز در می ۲۰۰۵ توسط میکیهیرو ایواتا، تهیه‌کننده سابق استودیو سانرایز، به‌عنوان یکی از شرکت‌های تابعه انیپلکس بنا نهاده شد. این استودیو که در منطقه سوگینامی توکیو قرار دارد یکی از محبوب‌ترین استودیوهای ساخت انیمه است که آثار شاخص متعددی را هم در کارنامه‌ی خود جا داده است.

استودیوی پرکار A-1 Pictures یکی از بهترین استودیوهای انیمه‌سازی ژاپن است که دیدن اسمش کنار هر انیمه‌ای می‌‌تواند به‌عنوان ملاکی برای کیفیت آن درنظر گرفته شود. از انیمه‌های عاشقانه و درام تا معمایی و اکشن، طرفداران انیمه با شنیدن ساخت معروف‌ترین داستان‌های مانگا و ناول به‌دست این استودیو هیجان‌زده خواهند شد.

تأسیس: ۲۰۱۱ | سوگینامی-کو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Jujutsu Kaisen
• Attack on Titan: The Final Season
• Vinland Saga Season 2
• Yuri on Ice!!!
• Terror in Resonance
• Chainsaw Man
• Hell's Paradise: Jigokuraku
• In This Corner of the World

ماپا در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۱ توسط ماسائو مارویاما، بنیانگذار و تهیه‌کننده‌ی سابق استودیو مدهاوس تأسیس شد. ماپا (MAPPA) مخفف انجمن پروژه تولید انیمیشن مارویاما (Maruyama Animation Produce Project Association) است. البته در آوریل سال ۲۰۱۶، مارویاما از سمت خود در استودیو استعفا داد و استودیوی جدیدی را به نام استودیو M2 تأسیس کرد. پس از آن مانابو اوتسوکا از بنیان گذاران و اعضای سابق استودیو C°4 جانشین مارویاما در ماپا شد.

ماپا استودیوی نسبتا پرکاری است. البته به همان اندازه هم پرحاشیه است. وقتی ماپا ساخت فصل آخر اتک آن تایتان را پذیرفت از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۳ درگیر پروژه‌ها مهم دیگری مثل جوجوتسو کایسن، چینساو من و البته فصل دوم وینلند ساگا هم بود. این حجم از فعالیت استودیو باعث ایجاد حاشیه‌ها و ادعاهای مختلفی درباره‌ی فشار کاری بالا و حتی دستمزد پایین کارکنان ماپا (حدود ۴۰۸ نفر تا آوریل ۲۰۲۴) شد که به‌نظر می‌رسید روی خروجی کار انیماتورها هم تأثیرگذار بوده است. به‌هرحال به‌نظر می‌رسد جاه‌طلبی استودیو کم‌کم در مسیر تعادل قرار گرفته و جایگاه ماپا بین بهترین استودیوهای انیمه سازی مستحکم و مرتفع شده است.

تأسیس: ۱۹۷۲ | ناکانو، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Hunter X Hunter (2011)
• Death Note
• Parasyte: The Maxim
• Hajime no Ippo
• Nana
• Ninja Scroll
• Black Lagoon
• One-Punch Man
• Frieren: Beyond Journey's End

استودیو مدهاوس (Madhouse) در اکتبر ۱۹۷۲، توسط چند انیماتور سابق استودیو موشی پروداکشن (Mushi Production)، از جمله ماسائو مارویاما، اوسامو دزاکی و یوشیاکی کاواجیری با سرمایه گذاری یوتاکا فوجیوکا، بنیانگذار توکیو مووی، تأسیس شد.

مدهاوس با ترکیبی از قدمت و مهارت در بین بهترین استودیوهای انیمه‌سازی شناخته می‌شود. کارگردان‌های بزرگ بسیاریی مثل مامورو هوسودا و میتسوئو ایسو با این استودیو همکاری کرده‌اند. همچنین به لطف تهیه‌کنندگی مدهاوس ساتوشی کن هر چهار فیلم سینمایی ماندگار خود را ساخت. مدهاوس استودیویی است که اقتباس از آثار مهم توسط آن کیفیت خروجی را تضمین می‌کند، هرچند در برهه‌ای آن‌ها هم درمورد فشار کاری روی کارمندانشان مورد انتقاد بودند. در فوریه ۲۰۱۱ نیپون تی‌وی با خرید ۸۵ درصد سهام مدهاوس، این استودیو را به یکی از زیرمجموعه‌های خود تبدیل کرد.

تأسیس: ۱۹۸۵ | کوگانی، توکیو

انیمه‌های معروف:

• Spirited Away
• Princess Mononoke
• My Neighbor Totoro
• Porco Rosso
• When Marnie Was There
• Howl's Moving Castle
• Grave of the Fireflies
• The Boy and the Heron

استودیو جیبلی (یا با تلفظ ژاپنی‌اش جیبوری) در ژوئن ۱۹۸۵ به همت هایائو میازاکی، ایسائو تاکاهاتا، توشیو سوزوکی و همراهی یاسویوشی توکوما با تمرکز بر ساخت بهترین انیمه‌های سینمایی تأسیس شد. میازاکی و تاکاهاتا پیش‌تر در استودیوهای توئی و نیپون در ساخت انیمه فعالیت می‌کردند. موفقیت تجاری انیمه سینمایی نائوشیکا از دره باد (Nausicaä of the Valley of the Wind) محصول ۱۹۸۴ در استودیو تاپ‌کرفت، باعث شد تا مثلث میازاکی، تاکاهاتا و سوزوکی با خرید تاپ‌کرفت نام استودیوی جدید را به استودیو جیبلی تغییر دهند. جو هیسایشی هم از همین انیمه همکاری موفق خود در زمینه آهنگسازی را با میازاکی آغاز کرد. این جمع کاربلد در اولین قدم در سال ۱۹۸۶ انیمه‌ی لاپوتا قلعه‌ای در آسمان (Castle in the Sky) را ساخت. در سال ۱۹۸۸ ساخت فیلم توتورو (My Neighbor Totoro) به طرح لوگوی استودیو هویت بخشید.

بی‌شک جیبلی اثرگذارترین استودیوی انیمیشن ژاپن در تمام دنیا است. درحالی‌که حالا تمام حیات استودیو جیبلی در نفس‌ها و کلام صریح میازاکی خلاصه شده است و مثل بنای قلعه‌ی متحرک هاول روی گرمای وجود میازاکی استوار مانده است.

در همین رابطه تماشای مجدد یکی از بهترین ویدئوهای فیلمزی را هم از دست ندهید:

برای حمایت از فیلمزی لطفا در یوتیوب تماشا کنید

اما در ادامه به چند مورد از استودیوهایی که از قرار گرفتن در فهرست بالا جاماندند اشاره می‌کنیم. از استودیوهای شخص‌محور تا آن‌هایی که رو به افول هستند و حتی بسته شده‌اند.

استودیو کومیکس ویو فیلمز بیشتر به خاطر انیمه‌های سینمایی، فیلم‌های کوتاه و ساخت تبلیغات تلویزیونی فعالیت می‌کند و عمده شهرتش به‌خاطر انیمه‌های ماکوتو شینکای (کارگردان انیمه Your Name، انیمه Suzume و...) در این استودیو می‌باشد. کومیکس ویو فیلمز در مارس ۲۰۰۷، بعداز جدایی از شرکت کومیکس ویو، تشکیل شد و در چیودا-کو، توکیو قرار دارد. کومیکس ویو کاملا زیر سایه‌ی نام شینکای قرار دارد تا تنها در این بخش از آن یاد شود.

استودیو دین یکی از قدیمی‌ترین استودیوهای تولیدکننده انیمه در ژاپن است، که در مارس ۱۹۷۵ توسط تهیه‌کننده استودیوی سانرایز، هاساگاوا هیروشی تأسیس شده و در موساشینوی توکیو مستقر است. بر همین اساس همکاری استودیو دین و سانرایز تا به امروز ادامه دارد. اما استودیو دین برای ضعف در اقتباس‌هایش نسبت به استودیوهای دیگر در انیمه‌هایی مثل سبد میوه (Fruits Basket) و دنباله‌ی انیمه هفت گناه کبیره (The Seven Deadly Sins) مورد انتقاد مخاطب قرار دارد. اما انیمه Showa Genroku Rakugo Shinju یکی از خاص‌ترین و کمترشناخته‌شده‌ترین آثار استودیو دین است که محتوای آن باید سرمشق خود سازندگان استودیو هم قرار گیرد.

استودیو برینز بیس در سال ۱۹۹۶ توسط کارکنان سابق توکیو مووی شینشا تأسیس شد و در میتاکا توکیو قرار دارد. انیمه Baccano، انیمه Natsume، انیمه Durarara و انیمه To Your Eternity از آثار شناخته‌شده‌ی این استودیو است.

استودیو جی.سی استاف در ژانویه ۱۹۸۶ توسط تومویوکی میاتا تأسیس شد و در موساشینو توکیو قرار دارد. حروف J و C مخفف عبارت Japan Creative به‌معنای ژاپن خلاق هستند.

استودیوی نسبتا قدیمی و پرکاری که به‌نظر می‌رسد نیازمند تجدیدنظر در سیاست‌های انیمه‌سازی خود می‌باشد. انیمه Toradora، انیمه Bakuman و انیمه Food Wars برخلاف فصل دوم انیمه One Punch Man می‌تواند امیدواری‌ها درباره این استودیو را زنده نگه دارد.

استودیو منگلوب در فوریه ۲۰۰۲ توسط تهیه‌کنندگان سابق شرکت سانرایز، شینیچیرو کوبایاشی و تاکاشی کوچیاما بنیانگذاری و در سوگینامیِ توکیو مستقر شد. منگلوب به‌جای ساخت اقتباس، نام خود را با ساخت انیمه‌های اورجینالی مثل سامورایی چامپلو (Samurai Champloo) و ارگو پـروکسی (Ergo Proxy) آغاز کرد. انیمه The World God Only Knows هم از دیگر آثار شناخته شده‌ی این استودیو است. متأسفانه استودیو منگلوب در سپتامبر ۲۰۱۵ با بدهی ۳۵۰ میلیون ین اعلام ورشکستگی کرد.

استودیو چیزو در سال ۲۰۱۱ توسط مامورو هوسودا و یویچیرو سایتو تأسیس شد و در سوگینامی-کو توکیو مستقر است. استودیو چیزو با هدف ایجاد مکانی برای ساخت فیلم‌های مامورو هوسودا به‌عنوان یک کارگردان مولف بنیان‌گذاری شد. با اکران آثار هوسودا استودیو چیزو برنده‌ی سه جایزه آکادامی ژاپن برای انیمیشن سال شده است. لوگوی استودیو هم به شخصیت اصلی فیلم دختری که در زمان پرش می‌کرد به کارگردانی هوسودا (در استودیو مدهاوس) اشاره دارد. فرزندان گرگ، پسر و دیو، میرای و بل از ساخته‌های هوسودا در استودیو چیزو است.

استودیو اورنج در می ۲۰۰۴ توسط ائیجی اینوموتو بنا شد و در موساشینو توکیو قرار دارد. عمده فعالیتش در زمینه انیمیشن سه‌بعدی کامپیوتری است. مجموعه‌هایی مثل انیمه Beastars و انیمه Land of the Lustrous جزو ساخته‌های این استودیو است.

استودیو ایت بیت (8bit) در سپتامبر ۲۰۰۸ توسط اعضای سابق استودیو ستلایت (Satelight) تأسیس شد و در سوگینامی-کو توکیو قرار دارد. ایت بیت در آوریل ۲۰۲۴ به یکی از شرکت‌های تابعه بندای نامکو فیلم‌ورکز تبدیل شد. انیمه Blue Lock، انیمه That Time I Got Reincarnated as a Slime و انیمه Laid-Back Camp از آثار معروف این استودیو هستند.

استودیو دوگا کوبو در ژوئن ۱۹۷۳ توسط اعضای سابق توئی انیمیشن، مگومو نیشیریمایوک و هیدئو فوروساوا، تأسیس شد و در نریما-کو توکیو قرار دارد. بیشتر آثار این استودیو سبک موئه و یوری دارند. اما انیمه‌های دیگری مثل انیمه Monthly Girls' Nozaki-kun و انیمه اوشی نو کو (Oshi no Ko) از تولیدات معروف این استودیو هستند.

استودیو گایناکس در سال ۱۹۸۱ توسط چند دانشجو به نام‌های هیدآکی آنو، یوشیوکی ساداموتو، تاکامی آکایی و شینجی هیگوچی، تحت نام Daicon Film بنیان نهاده شد و در سال ۱۹۸۵ به Gainax تغییر نام داد. گایناکس که در موساشینو توکیو قرار دارد با آثاری مثل انیمه Neon Genesis Evangelion، انیمه Gurren Lagann و انیمه FLCL مورد تحسین و توجه قرار گرفت. هرچند وجود ماجرای حاشیه‌ساز بین یک مدیر و صداپیشه شرکت در سال ۲۰۱۹ این روند را با اختلال همراه کرد.

استودیو دیوید پروداکشن در سپتامبر ۲۰۰۷ توسط کوجی کاجیتا و تایتو اوکیورا، تهیه‌کنندگان سابق استودیوی گونزو، تأسیس شد و در نیشی‌توکیوی توکیو مستقر است. از آثار قابل توجه این استودیو می‌توان به انیمه ماجراجویی عجیب و غریب جوجو (JoJo's Bizarre Adventure)، انیمه Fire Force و انیمه Undead Unluck اشاره کرد.

استودیو نیپون انیمیشن ابتدا در سال ۱۹۶۹ با نام Zuiyo Eizo شروع به‌کار کرد. انیمه هایدی از اولین ساخته‌های این استودیو بود که هایائو میازاکی و ایسائو تاکاهاتا هم در تیم کارگردانی و تولید آن حضور داشتند. بعدها Zuiyo به‌خاطر هزینه‌های بالای تولید سریال مایا زنبور عسل (نیک و نیکو) خیلی زود با مشکل مالی مواجه شد و به دو نهاد جدا تقسیم شد و بخشی از کارکنان آن (شامل میازاکی و تاکاهاتا) در ژوئن ۱۹۷۵ استودیو نیپون انیمیشن را به همت کوئیچی موتوهاشی بنیان‌گذاری کردند و دوران درخشان نیپون را شکل دادند. نیپون انیمیشن توانست با قدرت به ساخت مجموعه انیمیشن تئاتر شاهکار جهان (World Masterpiece Theater)، که با استودیوهای موشی پروداکشن، توکیو مووی شینسا و Zuiyo آغاز شده بود، ادامه دهد.

نیپون انیمه‌های زیادی مثل هانتر هانتر محصول ۱۹۹۹ را هم ساخته اما همانطور که از لوگوی استودیو معلوم است (ترکیب آن شرلی و رامکال) بیش‌از هرچیز با مجموعه‌ی تئاتر شاهکار جهان شناخته می‌شود، مجموعه انیمه‌هایی که اغلب اقتباس از روی داستان‌های کلاسیک ادبی غربی بود و به یکی از ماندگارترین و خاطره‌انگیز‌ترین تولیدات انیمیشنی ژاپن در تمام کشورها تبدیل شد. انیمه‌هایی مثل آن شرلی، بینوایان، داستان‌های جنگل سبز، تام سایر، زنان کوچک، لوسی-می (مهاجران)، رامکال، بچه‌های کوهستان آلپ، کاتری دختر مرغزار (حنا دختری در مزرعه)، پینوکیو، سندباد و پرین در کشورهای بسیاری ازجمله در ایران دوبله و پخش شدند. این موفقیت نیپون مثال برجسته‌ای از تلاش استودیوهای قدیمی انیمه ساز ژاپنی است که باعث معرفی و ادامه‌ی حضور آثار انیمیشن ژاپنی در دنیا شدند.

هایائو میازاکی اولین نشانه‌های دنیای سینمایی فوق‌العاده‌ی خود را در ۱۹۷۸ با انیمه منحصربه‌فرد خودش یعنی کانن پسر آینده (Future Boy Conan) در استودیو نیپون پایه‌گذاری کرد. هرچند میازاکی سال ۱۹۷۹ در اواسط ساخت انیمه آن شرلی (Anne of Green Gables) نیپون را ترک کرد تا انیمه‌ی سینمایی Lupin III: The Castle of Cagliostro را بسازد و یک گام دیگر به تولد استودیو جیبلی نزدیک شود. استودیو نیپون یکی از استودیوهای تأثیرگذار قدیمی در صنعت انیمیشن ژاپن است که هرچند از دوران اوج خود فاصله گرفته اما همچنان مثل یک درخت کهنسال سایه‌اش بر دنیای انیمه حس می‌شود. شاید جیبلی، همسایه‌ی نزدیک نیپون در منطقه کوگانی توکیو، هم روزی بدون هیچ‌یک از سه رأس خود (تاکاهاتا، میازاکی، سوزوکی) نظاره‌گر خاموش ادامه‌ی این راه طولانی باشد.