همه چیز درباره شخصیت شرلوک هولمز

در ادامه سری مقاله‌های معرفی شخصیت‌های محبوب امروز به شخصیت شرلاک هولمز یا همان شرلوک هولمز (تلفظ شرلوک مدت‌ها است که روی زبان همه ما افتاده است) رسیدیم که حتی اگر از اهالی سینما و تلویزیون هم نباشید، حداقل برای یک بار اسم او را شنیده‌اید. شرلوک هولمز، کارآگاهی که با ذکاوت و روش‌های استنتاجی منحصربه‌فرد خود، به یکی از مشهورترین شخصیت‌های ادبیات جهان تبدیل شده است، محصول ذهن خلاق آرتور کانن دویل، نویسنده اسکاتلندی است. دویل با خلق این کارآگاه تیزبین نه تنها ژانر داستان‌های پلیسی را متحول کرد، بلکه الهام‌بخش نسل‌های بعدی نویسندگان جنایی بود.

شرلوک طبق داستان‌های آقای دویل در سال ۱۸۵۴ در روستایی به نام مایکرافت در یورکشایر به دنیا آمد که نام محل تولد او و نام برادرش یکسان است. او زمانی‌که در دانشگاه درحال تحصیل بود موفق شد یک پرونده مهم را زمانی‌که تنها ۲۰ ساله بودحل‌وفصل کند و پس از اتمام دوران تحصیل تصمیم گرفت به‌عنوان یک کارآگاه خصوصی فعالیتش را ادامه دهد و در این مسیر با بهترین دوستش یعنی دکتر واتسون آشنا شد. بیشتر داستان‌های مربوط‌به شرلوک از زبان دکتر واتسون تعریف می‌شوند و او در بسیاری از کتاب‌ها و آثار سینمایی و تلویزیونی ساخته شده درباره این شخصیت حکم راوی داستان را دارد؛ چراکه او همیشه همراه شرلوک بود و نه‌تنها بهترین دوست شرلوک که نزدیک‌ترین فرد به او قلمداد می‌شد.

سِر آرتور کانن دویل خالق شخصیت شرلوک هولمز برای خلق این شخصیت از افرادی الهام گرفته که می‌توانیم خصوصیات فردی هرکدام از آن‌ها را در شرلوک به‌راحتی پیدا کنیم‌. مهم‌ترین فرد در این قسمت بدون شک دکتر جوزف بل به‌شمار می‌رود که استاد پزشکی خود جناب دویل بوده‌ است. دکتر بل به دلیل توانایی‌اش در تشخیص بیماری‌ها تنها با مشاهده ظاهری بیماران معروف بود. کانن دویل این توانایی را در شخصیت شرلوک هولمز به کار گرفت و او را قادر ساخت تا با بررسی جزئی‌ترین نشانه‌ها، به حل پیچیده‌ترین پرونده‌ها بپردازد.

دیگر شخصیت مهم در خلق شرلوک هولمز کسی نیست به جز ادگار آلن پو، نویسنده آمریکایی و خالق داستان‌های بسیار محبوبی مانند داستان قاتلین خیابان مورگ. ادگار آلن پو تاثیر زیادی روی آرتور کانن دویل گذاشته بود و به‌همین‌دلیل آثار وی را بدون شک می‌توانیم از منابع الهام اصلی در خلق شرلوک هولمز بدانیم‌؛ چراکه در آثار آلن پو می‌توانیم کارآگاه‌هایی را مشاهده کنیم که مانند شرلوک از روش‌های استنتاجی استفاده می‌کنند و در این مسیر موفق هستند. همچنین باید به کارآگاه‌های واقعی آن دوران هم اشاره کنیم که آقای دویل با برخی از آن‌ها رفت‌وآمد داشت و همین موضوع تجربیات خوبی از زندگی یک کارآگاه را در اختیار این نویسنده قرار داد.

تمام این المان‌ها با قرار گرفتن در کنار یکدیگر شخصیتی را خلق کردند که تا همین امروز آثار مهمی درباره او یا با الهام از او ساخته شده‌اند. شخصیتی که با استفاده از قدرت مشاهده دقیق و توانایی استنتاج منطقی، قادر است کوچک‌ترین جزئیات را به هم پیوند دهد و به راه‌حل معماهایی پیچیده دست یابد. شخصیت هولمز به‌هیچ‌وجه یک شخصیت ساده نیست. او خصوصیات رفتاری پیچیده‌ای دارد؛ از روش‌هایی غیرمعمول استفاده می‌کند که افراد کمی حاضر به استفاده از آن‌ها هستند، به‌شدت فردی مغرور است ولی اطرافیانش را دوست دارد و درکنار مغرور بودن فردی باهوش است و می‌داند از غروروش چگونه استفاده کند‌ و از همه مهم‌تر به مواد مخدر به‌خصوص به کوکایین معتاد است و اعتقاد دارد این ماده اگر درست استفاده شود برای تمرکز ذهنی او در پرونده‌ها بسیار مفید و مهم است. همین توضیحات به‌خوبی پیچیدگی‌های شخصیت شرلوک هولمز را نشان می‌دهند‌.

شرلوک هولمز از زمان خلق خود تاکنون، بر فرهنگ عامه تأثیر بسیار بزرگی گذاشته است. او الهام‌بخش بسیاری از کارآگاهان خیالی و واقعی شده و به یکی از نمادهای ادبیات پلیسی تبدیل شده است. اقتباس‌های متعددی از داستان‌های شرلوک هولمز در قالب فیلم، سریال، تئاتر و بازی‌های رایانه‌ای تولید شده که نشان از محبوبیت همیشگی این شخصیت دارد. شرلوک هولمز فراتر از یک کارآگاه خیالی است. او نمادی از هوش، منطق و جستجوی حقیقت است. آرتور کانن دویل با خلق این شخصیت، اثری ماندگار خلق کرد که تا همیشه در ذهن خوانندگان باقی خواهد ماند. حالا که درباره آثار ساخته شده درباره شرلوک هولمز یا با اقتباس از او صحبت کردیم، اجازه دهید به مهم‌ترین آثار درباره این شخصیت نگاهی داشته باشیم.

یکی از نخستین فیلم‌های مهم درباره این شخصیت بدون شک فیلم Sherlock Jr به شمار می‌رود که پس از چند اثر اقتباسی ضعیف از این شخصیت در سال ۱۹۲۴ به کارگردانی باستر کیتون روی پرده سینماها رفت و به یکی از آثار تاثیرگذار ژانر جنایی تبدیل شد. نقش‌آفرینی بسیار خوب خود باستر کیتون هم جذابیت‌های فیلم را دوچندان کرده بود. این فیلم در سایت IMDB هم توانسته امتیاز بسیار خوب ۸.۲ را به خودش اختصاص دهد. پس از موفقیت‌های شرلوک جونیور، آثار زیادی با الهام از این شخصیت یا از روی داستان شرلوک ساخته شدند که نتوانستند به هدف نهایی خودشان برسند. کماکه تا همین امروز این موضوع به همین شکل بوده و فیلم و سریال‌های زیادی تلاش کردند تا شخصیت شرلوک را به مخاطب نشان دهند و از محبوبیت او استفاده کنند ولی آثار محدودی موفق شدند اثر قابل قبول و باکیفیتی را ارائه دهند.

پس از Sherlock Jr و باستر کیتون این بار نوبت به فیلم The Adventures of Sherlock Holmes رسید که به کارگردانی آلفرد ال. ورکر در سال ۱۹۳۹ اکران شد و اهالی سینما به تحسین از آن پرداختند. در این فیلم بازی راتبون در نقش شرلوک هنرنمایی کرد و در داستان فیلم هم شاهد تقابل این شخصیت با دشمن همیشگی‌اش یعنی جیمز موریارتی هستیم. چند سال پس از ماجراجویی‌های شرلوک هولمز با بازی بازیل راتبون، فیلم The House of Fear به کارگردانی روی ویلیام نیل به‌عنوان ادامه‌‌ای معنوی برای آن فیلم ساخته شد که می‌توان آن را یکی از موفق‌ترین ادامه‌های ساخته شده درباره شخصیت شرلوک هولمز دانست که در سال ۱۹۴۵ روی پرده سینماها رفت و مانند فیلم The Adventures of Sherlock Holmes در سایت IMDB امتیاز بسیار خوبی را از مخاطبانش کسب کرد.

دراین‌میان موفقیت و محبوبیت شخصیت شرلوک هولمز او را به تلویزیون هم کشاند و نخستین سریال موفق ساخته شده درباره این شخصیت در سال ۱۹۶۴ روی آنتن رفت. سریال Sherlock Holmes با نقش‌آفرینی پیتر کوشینگ در نقش این کارآگاه محبوب به اثری موفق تبدیل شد و توانست امتیاز خوب ۷.۵ را به خودش اختصاص دهد. سریالی که در سال ۱۹۶۸ به پایان مسیرش رسید و یکی از منابع الهام اصلی برای سریال جدید این شخصیت به‌شمار می‌رود که جلوتر به آن خواهیم رسید. سریال The Return of Sherlock Holmes یکی دیگر از سریال‌های بسیار موفق و محبوب این جهان است که در سال ۱۹۸۶ پخش شد و در قالب دو فصل مهمان خانه‌های طرفداران این شخصیت شد و در سال ۱۹۸۸ به مسیر خود پایان داد.

به دوران مدرن شرلوک هولمز اشاره کنیم و درابتدای مسیر فیلم شرلوک هولمز محصول سال ۲۰۰۹ به کارگردانی گای ریچی حضور دارد که در آن جناب رابرت داونی جونیور نقش شرلوک را ایفا می‌کند و جود لاو نقش جان واتسون را روی پرده برده است. این فیلم آغازگر دوران مدرن شرلوک هولمز در سینما تلقی می‌شود که قسمت بعدی آن با عنوان Sherlock Holmes: A Game of Shadows در سال ۲۰۱۱ اکران شد و مانند قسمت قبلی خود توانست در سایت IMDB امتیاز بسیار خوبی را کسب کند و با رضایت منتقدین سینمایی روبه‌رو شود. موفقیت این دو فیلم سینمایی باعث شد تا طرفداران شرلوک هولمز به شدت منتظر قسمت سوم این مجموعه باشند که فراز و نشیب‌های زیادی را طی کرده است.

در دوران مدرن شرلوک هولمز در سینما می‌توانیم به فیلم‌هایی مانند آقای هولمز اشاره کنیم که درباره شرلوک هولمزی جریان دارد که پابه‌سن گذاشته و در دوران بازنشستگی به‌سر می‌برد ولی فکر کردن به پرونده‌ها هنوز دست از سر او برنداشته است. نقش‌آفرینی استادانه سر ایان مک‌کلین بدون شک یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های فیلم است. همچنین می‌توانیم به فیلم Enola Holmes هم اشاره کنیم که زندگی این شخصیت را از نگاهی جدید به‌تصویر می‌کشد و درباره شخصیت انولا هولمز یعنی خواهر کوچک‌تر شرلوک جریان دارد. در این فیلم هنری کویل نقش‌آفرینی شرلوک هولمز را برعهده گرفته و میلی بابی براون در نقش خواهر او هنرنمایی می‌کند. بااینکه در این فیلم پرونده‌های شرلوک محوریت اصلی داستان تلقی نمی‌شوند ولی بدون شک برای طرفداران این شخصیت فیلمی سرگرم‌کننده و جذاب به‌حساب می‌آید.

درنهایت به سریال Sherlock می‌رسیم که احتمالا می‌توانیم آن را مهم‌ترین اثر مدرن درباره شرلوک هولمز بدانیم. سریالی که برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ روی آنتن رفت و در سایت IMDB نیز امتیاز بسیار عالی ۹.۱ را دریافت کرده است. در این فیلم بندیکت کامبربچ در نقش شرلوک هولمز و مارتین فریمن در نقش دکتر جان واتسون نقش‌آفرینی می‌کنند. سریال شرلوک پرونده‌های مختلفی را درمقابل این کارآگاه قرار می‌دهد و مشکلات شخصی زندگی او و اطرافیانش هم در روند سریال تاثیرات مهمی از خودشان برجای می‌گذراند. به‌طور خلاصه سریال Sherlock با هنرنمایی مثال‌زدنی بندیکت کامبربچ بدون شک محبوب‌ترین اثر ساخته شده درباره شرلوک هولمز تلقی می‌شود.

شرلوک هولمز در دنیای ویدیوگیم هم حضور داشته ولی طبیعتا حضورش در این مدیوم نسبت‌به سینما و تلویزیون کم‌رنگ‌تر بوده است. مجموعه بازی‌های شرلوک هولمز برای نخسین بار در سال ۲۰۰۲ با ارائه بازی Sherlock Holmes: The Mystery of the Mummy کار خودش را آغاز کرد و پس از پستی‌ و بلندی‌های فراوان آخرین قسمت آن در سال ۲۰۲۳ با عنوان Sherlock Holmes: The Awakened منتشر شد که نسخه ریمستر این بازی در سال ۲۰۰۷ به‌شمار می‌رود و البته با نظرات مثبتی از سوی منتقدین روبه‌رو شد و توانست به اثری قابل قبول تبدیل شود. عنوان Sherlock Holmes Chapter One که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد را می‌توانیم جدیدترین بازی ساخته شده در این مجموعه بدانیم که برای تمام کنسول‌های بازی و برای کامپیوترهای شخصی عرضه شده است. اگر بازی‌های این مجموعه را تجربه کرده‌اید حتما نظر خودتان را درباره این مجموعه ویدیوگیم به ما و به سایر مخاطب‌های سایت زومجی بگویید.

درنهایت درباره شخصیت شرلوک هولمز باید بگوییم که این شخصیت در کتاب گینس عنوان شناخته‌شده‌ترین شخصیت خیالی را به دست آورده و خیلی‌ها اعتقاد دارند که شرلوک هولمز یک شخصیت خیالی نیست و یک شخصیت واقعی بوده که سر آرتور کانن دویل داستان زندگی او را نوشته ولی در داستان از او به‌عنوان یک شخصیت خیالی یاد کرده است. بااین‌حال این موضوع قطعا یک داستان زاییده ذهن طرفداران شرلوک است و هیچوقت تایید نشده است ولی می‌توان به‌عنوان یک موضوع جالب درباره آن بحث کرد. البته این موضوع یادتان باشد که کارآگاه‌هایی بوده‌اند که شباهت‌های بسیار زیادی به شرلوک داشته‌اند از جمله جروم کامینادا که خیلی‌ها او را به‌عنوان شرلوک هوملز اصلی می‌شناسند و از او همیشه به‌ این عنوان یاد خواهد شد.

درانتها شما به ما بگویید که از طرفداران شخصیت شرلوک هولمز هستید یا خیر؟ به‌نظر شما کدامیک از آثار ساخته شده درباره این شخصیت آثار بهتر و باکیفیت‌تری هستند؟ مثل همیشه نظرتان را درباره این مقاله با ما و سایر مخاطبان عزیز سایت زومجی به اشتراک بگذارید.