معرفی مستند Pumping Iron | آغاز عصر بدن‌سازی حرفه‌ای با آرنولد شوارتزنگر
مستند Pumping Iron در سال ۱۹۷۷ منتشر شد و این کلاسیک مستندْ به‌دنیای حرفه‌ای بدن‌سازی می‌پردازد و مسابقات مستر یونیورس و مستر المپیا در سال ۱۹۷۵ را به‌تصویر می‌کشد. فیلم مستند «پامپینگ آیرون» به‌کارگردانی مشترک جرج باتلر و رابرت فیوره ساخته شده و بدن‌سازان افسانه‌ای مانند آرنولد شوارتزنگر، لو فریگنو، فرانکو کولومبو و مایک کاتز در این مستند حضور دارند و تأکید سازندگان بیشتر روی شخص آرنولد شوارتزنگر است و زمانی که جهان وی را با بدن‌سازی می‌شناخت و هنوز پای وی به‌دنیای بازیگری باز نشده بود و از این منظر می‌تواند برای علاقمندان به‌این رشتهٔ ورزشی و همچنین علاقمندان به‌‌بازیگر سالخورده و همچنان سرحال دنیای سینما جذاب باشد.
مستند «پامپینگ آیرون»، تمرینات سخت و رقابت میان ورزشکارانی که در بالا از آن‌ها نام بردیم را برجسته می‌کند و سبک‌های تمرینی متفاوتی که هر کدام داشتند و در کنار آن شخصیت‌های متفاوتی که هر کدام دارند، علی‌الخصوص شوارتزنگر، قهرمان وقت مستر المپیا، و فریگنو، که جوانی تازه‌کار و جویای نام و مصمم به‌شکست دادن آرنولد بود را مقایسه می‌کند و سازندگان رویکرد کاریزماتیک و استراتژیک شوارتزنگر را در مقابل شخصیت آرام‌تر و محتاط‌‌تر فریگنو قرار داده و سنگ‌بنای این روایت رویارویی دو غول دنیای ورزش در دهه ۷۰ است. مستند «پامپینگ آیرون» نقش مهمی در محبوبیت بدن‌سازی و خلق فرهنگی به‌نام فرهنگ تناسب اندام در دهه ۱۹۸۰ ایفا کرد و سبب افزایش عجیب تعداد باشگاه‌های ورزشی و حال ورزشی-تجاری در ایالات متحده آمریکا شد. موفقیت این فیلم مستند به‌معنای شهرت آرنولد شوارتزنگر بود و راه را برای ورود این اتریشی به‌هالیوود هموار کرد.
سفر آرنولد شوارتزنگر در دنیای بدن‌سازی واقعاً شگفت‌انگیز است. آرنولد شوارتزنگر در ۳۰ ژوئیه ۱۹۴۷ در تالِ اتریش به‌دنیا آمد و در نوجوانی با الهام از بدن‌ساز و بازیگر سینما، رگ پارک، تمرینات وزنه‌برداری را آغاز کرد. تعهد او خیلی زود نتیجه داد و توانست در سن ۱۸ سالگی در مسابقات بدن‌سازی شرکت کند. در سال ۱۹۶۷، درحالی‌که فقط ۱۹ سال داشت، شوارتزنگر عنوان مستر یونیورس NABBA را به‌دست آورد که این عنوان توجه جو ویدر، یکی از شخصیت‌های برجسته در دنیای بدن‌سازی را به‌خود جلب کرد. درواقع این‌طور بگوییم که این پیروزی، این عنوان، نقطهٔ آغاز صعود او در این ورزش بود. یک سال بعد و در سال ۱۹۶۸، شوارتزنگر به‌کالیفرنیا نقل مکان کرد تا فرصت شرکت در مسابقات بزرگ‌تری را به‌دست آورد و این هدف‌گذاری سبب ایجاد انگیزه در او و این انگیزه تبدیل به‌موتور اصلی تمرینات طاقت‌فرسا و منظمش شد. شوارتزنگر سه عنوان دیگر مستر یونیورس را کسب کرد و سپس در رقابت‌های مستر المپیا شش عنوان متوالی را از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵ به‌دست آورد و حال دیگر این اعجوبه را جهان ورزش و بدن‌سازی به‌خوبی می‌شناختند. پس از بازنشستگی از بدن‌سازی حرفه‌ای در سال ۱۹۷۵، آرنولد شوارتزنگر در سال ۱۹۸۰ با بازگشتی شگفت‌انگیز و غیرمنتظره، آخرین بار مستر المپیا را به‌دست آورد و بار دیگر همه را شگفت‌زده کرد.
مستند Pumping Iron تأثیر عمیقی بر صنعت تناسب اندام داشت و به‌برخی موارد اشاره می‌کنیم:
محبوبیت بدن‌سازی: این فیلم مستند، بدن‌سازی را به‌جریان اصلی جامعه آورد و آن را به‌عنوان یک ورزش جدی و البته یک هنر به‌نمایش گذاشت و این موضوع به‌تغییر اساسی دیدگاه عمومی نسبت به‌این ورزش کمک کرد و بسیاری از جوانان به‌صورت جدی و نه دیگر تنها برای سلامتی و انجام کاری روتین بهسوی آن کشیده شدند و همین هجوم عام بهسوی این ورزش سبب تیز شدن گوش سرمایه‌داران شد و بدن‌سازی نیز چون بسیاری از ورزش‌ها، دیگر ورزش نبود، یک صنعت شده بود و همچنان است و حال دیگر صنعتی است ورزشی.
رونق تناسب اندام: ساختهٔ جرج باتلر و رابرت فیوره به‌رونق تناسب اندام در دهه ۱۹۸۰ کمک کرد. بسیاری از افراد با دیدن این فیلم به‌عضویت در باشگاه‌ها درآمدند و به‌تمرین با وزنه چه برای سلامتی، چه شهرت و چه در بهترین حالت درآمد نجومی تشویق شدند که این امر منجر به‌افزایش تعداد باشگاه‌های تجاری و مراکز تناسب اندام شد.
ظهور آرنولد شوارتزنگر: فیلم مستند «پامپینگ آیرون»، نقش مهمی در آغاز حرفهٔ آرنولد شوارتزنگر به‌عنوان بازیگر در هالیوود داشت. جذابیت ظاهری و فیزیک بدنی غیرعادی و هرکول‌سان، تماشاگران را مجذوبش کرد و راه را برای ورود او به‌‌فیلم‌های هالیوودی هموار کرد و بگوییم تنها ورودش آسان بود و شهرت و محبوبیت بیش از یک دهه بعد در خانهٔ آرنولد را زدند و البته که این فیزیک بدنی خارق‌العاده در زمان خود، تأثیر زیادی در ترویج تناسب اندام و بدن‌سازی داشت.
تغییر فرهنگی: «پامپینگ آیرون» به‌تغییر نگرش فرهنگی نسبت به‌تناسب اندام و سلامت بدن از راه انجام نوع سالم و نه امروزی و مصنوعی و خطرناک آن کمک کرد. این فیلم مستند بر اهمیت آمادگی جسمانی، انضباط و تعهد تأکید داشت و این موارد بود که سبب ایجاد شبکه‌ای از مخاطبان در سطحی جهانی با زبانی یکسان که تناسب اندام بود شد.
رشد صنعت تناسب اندام: افزایش علاقه به‌بدن‌سازی و تناسب اندام منجر به‌رشد صنایع مرتبط ازجمله تولید تجهیزات ورزشی، مکمل‌های غذایی و پوشاک مخصوص ورزش‌های سالنی شد. به‌طورکلی، مستند «پامپینگ آیرون» در تبدیل بدن‌سازی از یک ورزش خاص به‌یک پدیدهٔ جهانی نقشی کلیدی ایفا کرد و برای دهه‌ها تناسب اندام و تبدیل تناسب اندام به‌فرهنگی جهانی و بالطبع رشد روزافزون بدن‌سازی که دیگر تنها ورزش نبود را تحت تأثیر قرار داد.
آرنولد شوارتزنگر که در اتریش پس از جنگ جهانی دوم بزرگ شد، کودکی سختی داشت و موانع زیادی پیش روی وی بودند. پدرش فردی سخت‌گیر بود و به‌برادر بزرگ‌تر او توجه بیشتری داشت که این موضوع آرنولد را ترغیب کرد تا خود را به‌پدرش ثابت کند. هنگامی که به‌ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد، شوارتزنگر متوجه لهجه غلیظ اتریشی خود در زمانی که انگلیسی حرف می‌زد شد و این مسئله در ابتدا مانعی در مسیر بازیگری او بود، زیرا بسیاری شک داشتند که حتی بتواند دیالوگ‌های ساده در فیلم‌های هالیوودی را درست یا حداقل با لهجه‌ای کمتر اتریشی بیان کند؛ باز هم تلاش زیاد سبب رفع این مانع در حرفهٔ اصلی‌اش بعد از بدن‌سازی در دهه ۷۰ شد.
آسیب‌های بدن‌سازی مشکل همیشگی در دوران فعالیت آرنولد به‌صورت حرفه‌ای در این ورزش بود و مانند بسیاری از ورزشکاران، وی نیز با مصدومیت‌هایی جدی روبه‌رو شد. او مجبور بود از پس مشکلات جسمانی برآید، از جمله یک آسیب جدی زانو و بعدها حتی کارش به‌جراحی قلب هم کشید. تغییر مسیر از بدن‌سازی به‌بازیگری نیز نهایت چالش زندگی‌اش بود. چند فیلم اول او موفق نبودند و نقدهای نه‌چندان مثبت سبب ایجاد تردیدهایی از سوی تهیه‌کنندگان صنعت فیلم شد، اما موفقیت بزرگ او با فیلم‌های چون Conan the Barbarian (کونان بربر) و مجموعه فیلم‌های سینمایی The Terminator (ترمیناتور) به‌دست آمد. سفر آرنولد شوارتزنگر از یک بدن‌ساز جوان در اتریش تا تبدیل به‌یک نماد جهانی تناسب اندام و ورای آن، به‌ستاره‌ای بزرگ در هالیوود شدن، گواهی بر تعهد، سخت‌کوشی و کاریزمای این شخص است. تغییر بزرگ دیگر در زندگی آرنولد شوارتزنگر، حضورش در سیاست بود و به‌عنوان فرماندار کالیفرنیا، شوارتزنگر با چالش‌های سیاسی از جمله بحران‌های بودجه و مخالفت هر دو حزب سیاسی با حضور او در سیاست مواجه شد. وی زمانی که فرماندار کالیفرنیا بود تلاش‌هایی برای توازن بودجه ایالت و اجرای سیاست‌های زیست‌محیطی انجام داد و درمجموع از پس کاری سخت و غیرمنتظره برآمد و البته جدایی از سیاست پس از این دوره، بهترین تصمیمی بود که می‌توانست بگیرد.
از تأثیر آرنولد شوارتزنگر بر بدن‌سازی بخواهیم بگوییم، این‌طور می‌توان گفت که موفقیت و کاریزمای شوارتزنگر به‌جهانی شدن رشتهٔ ورزشی بدن‌سازی کمک فراوانی کرد. نفوذ او فراتر از مسابقات بود، او دیگر به‌یک نماد و مدافع این ورزش تبدیل شده بود و از طریق مصاحبه با رسانه‌های مختلف و حضور در اماکن عمومی و رویدادهای اجتماعی، این ورزش را تبلیغ می‌کرد و ترویج می‌داد. ریشهٔ حضور در هالیوود نیز به‌‌همین حضور در رویدادهای اجتماعی بازمی‌گشت و با استفاده از شهرت خود در بدن‌سازی، خیلی زود وارد هالیوود شد، اما دیر جا افتاد و درنهایت حضور موفقش در دنیای بازیگری، پرده‌ای بر آنچه از ابتدا بود، بدن‌ساز بود انداخت. موفقیتش در هالیوود موقعیت وی را به‌عنوان یک نماد فرهنگی در جامعه بیش از پیش تثبیت کرد. حتی پس از دوران رقابت‌هایش، آرنولد شوارتزنگر در ورزش/صنعت تناسب اندام فعال باقی ماند، کتاب نوشت، محتوای مرتبط با تناسب اندام تولید کرد و از ابتکارات ذهن‌های خلاق و جوان در زمینهٔ سلامت و تناسب اندام حمایت کرد.
زمانی که آرنولد شوارتزنگر برای اولین بار به‌هالیوود آمد، لهجهٔ غلیظ اتریشی، نام غیرمعمول و فیزیک عجیبْ بزرگش به‌موانعی برای رشد کاری‌اش تبدیل شدند، همان ویژگی‌هایی که وی را تبدیل به‌افسانهٔ بدن‌سازی کرده بودند. کارگردانان و تهیه‌کنندگان به‌استعداد و توانایی او برای موفقیت در جریان اصلی سینمای دهه ۷۰ شک داشتند. درهرحال، وی نقش اول خود را با بازی در فیلم Hercules in New York (هرکول در نیویورک) در سال ۱۹۷۰ ایفا کرد و لهجه‌اش آن‌قدر غلیظ بود که دیالوگ‌هایش دوبله شد و با وجود عدم موفقیت فیلم در گیشه و جلب نظر منتقدان، این نقطهٔ آغاز ورود آرنولد به‌صنعت سینما بود. شهرت وی یک شبه به‌دست نیامد و در سال ۱۹۸۲ و با بازی در فیلم «کونان بربر» و پس از گذشت یک دهه بود که نامی برای خود دست‌وپا کرد و حال دیگر تماشاچیان و منتقدان وی را به‌عنوان بازیگر پذیرفته بودند؛ بازیگری با فیزیک بدنی برجسته که انتخاب عالی برای اکشن‌سازهای دهه ۸۰ شد. دو سال بعد و با ایفای نقشی نمادین در «ترمیناتورِ» جیمز کامرون، به‌اوج شهرت رسید و جایگاه او را به‌عنوان یک ستاره برتر در ژانر اکشن تثبیت کرد.
بااین‌حال، آرنولد شوارتزنگر استعداد خود را تنها به‌حضور در فیلم‌های اکشن محدود نکرد. او در فیلم‌های کمدی مانند Twins (دوقلوها) محصول سال ۱۹۸۸ و Kindergarten Cop (پلیس مهدکودک) محصول سال ۱۹۹۰ نقش‌آفرینی کرد و با این کار توانایی‌های خود را در زمینه‌های مختلف نشان داد و محبوبیتش برای مخاطبانِ گسترده‌تری افزایش یافت. در سال ۱۹۸۷ در فیلم Predator (غارتگر) نقشی ماندگار ایفا کرد و دنیای فیلم‌های «غارتگر» را آغازگر شد و با ایفای نقش در دو فیلم Total Recall (یادآوری کامل) در سال ۱۹۹۰ و True Lies (دروغ‌های حقیقی) در سال ۱۹۹۴ توانایی او در انتخاب و ایفای نقش‌های متنوع و جذاب را به‌همگان ثابت کرد و سبب شد در فیلم‌های فراوانی ایفای نقش کند و تا همین امروز هم در صحنه سینما باقی بماند و محبوب باشد.
جرج تایسن باتلر، یک مستندساز و عکاس بریتانیایی-آمریکایی بود که معروفیت وی با ساخت همین مستند «پامپینگ آیرون» است، حال آنکه کارنامهٔ پرباری در مستندسازی دارد و آثار او ترکیبی از علاقه‌اش به‌ماجراجویی، اکتشاف و تفسیر موضوعات اجتماعی بودند. از باتلر به‌عنوان یک چهره مهم در ژانر مستند-درام یاد می‌شود و با ترکیب موضوعات واقعی با ساختار روایتی جذابی که هنر وی بود، مستندهای باکیفیتی ساخت. معروف‌ترین اثر او «پامپینگ آیرون» بود که به‌همراه رابرت فیوره کارگردانی شد. این فیلم که بر مسابقات مستر المپیا و مستر یونیورس سال ۱۹۷۵ تمرکز داشت، نقش مهمی در جهانی کردن آرنولد شوارتزنگر داشت و باتلر با ساخت این فیلم مستند به‌نوعی عامل مشروعیت‌بخشی به‌صنعت بدن‌سازی و فرهنگ تناسب اندام در ایالات متحده آمریکا و بعدتر در تمام نقاط جهان شد. باتلر سبک خاصی در مستندسازی داشت که شامل داستان‌سرایی غوطه‌ورانه می‌شد. او پیشگام در ساخت فیلم‌هایی دربارهٔ موضوعات فیزیکی طاقت‌فرسا بود و نهایت استقامت و روحیهٔ انسانی را در آثارش به‌تصویر می‌کشید. وی در سال ۲۰۰۰، مستند The Endurance (تحمل) را ساخت و این مستند داستان دراماتیک اکتشافات ارنست شکلتون در قطب جنوب و تلاش برای زنده ماندن خدمهٔ او پس از گرفتارشدن کشتی‌شان در یخ‌های قطبی را روایت می‌کند. توجه دقیق باتلر به‌جزئیات تاریخی و داستان‌سرایی جذاب، تحسین منتقدان را به‌همراه داشت. جرج باتلر در سال ۲۰۲۱ درگذشت.
رابرت فیوره نیز مستندساز بود و در مستند «پامپینگ آیرون» و در کنار جرج باتلر، هم کارگردانی کرد و هم فیلم‌بردار اصلی این مستند بود. فیوره به‌عنوان فیلم‌بردار، تمرکز زیادی بر جزئیات داشت و با استفاده از تکنیک‌های مختلف توانست احساسات و سختی‌هایی که ورزشکاران حرفه‌ای در ورزش بدن‌سازی تجربه می‌کردند را به‌تصویر بکشد و هنر وی در فیلم‌برداری، این مستند را تبدیل به‌‌مستندی ورزشی با روایتی انسانی کرد. درواقع، هنر این دو شخص در ساخت مستند «پامپینگ آیرون» سبب شد این فیلم به‌عنوان یک الگو برای مستندسازان ورزشی دیگر شود.
نظرات