همه چیز درباره شخصیت اودین | از پیشینه تا اقتباس‌های مختلف

در ادامه معرفی شخصیت‌های محبوب امروز به شخصیتی می‌رسیم که تقریبا در تمام مدیوم‌های سرگرمی او را دیده‌ایم و در مجموعه‌هایی بسیار پرطرفدار و موفق نیز حضور داشته است؛ خدای اساطیر اسکاندیناوی یا همان نوردیک، اودین. خدایی که خیلی‌ها او را قدرتمندترین شخصیت در اسطوره‌شناسی اسکاندیناوی می‌دانند و عقیده دارند که هیچکس در این اسطوره‌شناسی قدرتمندتر از اودین نبوده است. البته باید بدانیم که قدرتمند بودن اودین به قدرت فیزیکی وی خیلی ربطی ندارد و او از نظر ذهنی، قدرت‌های ماورایی، سخن‌وری، سیاست و استفاده از المان‌های مختلف قدرت‌های خودش را دراختیار داشته است. به‌همین‌دلیل می‌توانیم اودین را نه‌تنها قدرتمندترین که یکی از پیچیده‌ترین شخصیت‌های اسطوره‌شناسی نورس بدانیم. وقتی این موضوع را بدانیم که اودین در اسطوره‌شناسی نورس هم خدای جنگجویان بوده و هم خدای شاعران، در نگاه خیلی‌ها یک خدای راست‌گو بوده و در نگاه خیلی‌ها یک خدای حیله‌گر، می‌توانیم متوجه شویم که چرا شخصیت اودین را یکی از پیچیده‌ترین شخصیت‌ها در اسطوره‌شناسی نوردیک تلقی می‌کنند.

اودین یکی از اعضای اصلی خانواده اِسیرها (Æsir) بوده و فرزند بور و بستلا به‌شمار می‌رود. اودین را در اساطیر اسکاندیناوی با لقب آل فادر (AllFather) می‌شناسند که به معنای پدرِ همگان است. در تمامی قلمروهای شمال اودین صاحب تمام زمین‌ها و پدر همه موجودات تلقی می‌شود؛ به همین دلیل لقب آل فادر (Alföðr) برای او کاملا معنی می‌دهد. اودین در متون کهن اسکاندیناوی درابتدا با ایزدبانویی به نام فریگ ازدواج می‌کند و از این ازدواج صاحب پنج فرزند از جمله بالدر و تیر می‌شود. او در ازدواج بعدی خود با ایزدبانویی به نام یورد صاحب فرزندی به تام تور می‌شود که احتمالا شناخته‌شده‌ترین فرزند اودین به‌شمار می‌رود. البته اودین ازدواج‌های دیگری هم داشته که در مدیوم‌های مختلف سرگرمی به آن‌ها پرداخته شده و کمابیش با تغییراتی به تصویر درآمده‌اند.

اودین را همیشه به‌عنوان خدای جادو، جنگ‌ و خرد می‌دانستند. او قدرت اصلی خود را نه در خون‌ریزی که در خرد و دانش می‌دید. بااین‌حال در صورت نیاز از هیچ نبرد خونینی دریغ نمی‌کرد و خیلی وقت‌ها به این موضوع متهم می‌شد که با حیله و دروغ جنگ‌های خودش را با پیروزی به پایان می‌رساند؛ چراکه دانش بسیار زیادی داشت و سخنور بسیار خوبی بود و البته می‌توانست با دانش بسیار بالایش به بهترین شکل ممکن از جادو استفاده کند. او ۹ روز تشنه و گشنه از ایگدراسیل (درخت جهان) آویزان ماند و پس این اتفاق توانست قدرتی را به‌دست آورد تا با آن بتواند با افرادی که جان خودشان را از دست داده‌اند، تعامل داشته باشد و با افراد خردمند و مهمی که در گذشته کشته شده‌اند، صحبت کند تا از این رو بتواند به دانش خودش اضافه کند.

در داستان‌های قدیمی مربوط‌به اسطوره‌شناسی اسکاندیناوی آمده است که اودین در واقعه رگناروک به دست گرگ غول‌پیکری به نام فنریر کشته می‌شود؛ گرگی که فرزند لوکی است و به‌دلیل اینکه این موضوع در آینده‌‌نگاری‌ها به آن اشاره شده بود، اودین با فرزندان لوکی به‌هیچ‌وجه مهربان نبود و یورمونگاند، فرزند دیگر لوکی را در اقیانوسی بزرگ در میدگارد رها کرد. اودین معمولا به‌همراه کلاغ‌های خود به نام‌های هیوگین و میونین به‌تصویر درآمده و این کلاغ‌ها تقریبا در تمام اقتباس‌هایی که از اودین در مدیوم‌های مختلف صورت گرفته، قابل مشاهده هستند. هیوگین نمادی از حافظه قدرتمند اودین و میونین نمادی از افکار و بصیرت این شخصیت هستند و اودین برای رفت‌وآمد به مناطق مختلف هم از آن‌ها کمک می‌گیرد.

نام اودین به خودی خود یک معمای بسیار جالب است. اودین اسامی زیادی دارد ولی همین اودین از دو بخش ساخته شده؛ بخش اول اود یا اودر (óðr) و بخش دوم صفت این (inn). اودر در ادبیات باستانی نوردیک به معنای الهامات، بصیرت یا دانش است و صفت inn پس از هر کلمه‌ای که قرار بگیرد به آن معنای «استاد» را اضافه می‌کند. بنابراین نام اودین به معنای «استاد بصیرت و الهامات» است. البته همان‌طور که می‌دانیم این موضوع بی‌دلیل نیست و اودین تنها و تنها به‌دنبال خرد، بصیرت و دانش بیشتر است.

این توضیحاتی که تابه‌اینجا درباره اودین دادیم با چیزی که از او در مدیوم‌های محتلف دیده‌ایم، متفاوت است. چراکه اودین در کتاب‌ها، سریال‌ها، فیلم‌ها و بازی‌های ویدیویی زیادی حضور داشته و هرکدام از آن‌ها بنابه دلایلی در داستان، ظاهر و پیشینه این شخصیت تغییراتی را ایجاد کرده‌اند تا این شخصیت را به مناسبت‌ترین شکل ممکن در اثر خودشان جای دهند‌. به‌همین‌دلیل اودینی که در دنیای سینمایی مارول تماشا کردیم با اودینی که در بازی God of War حضور داشت، زمین تا آسمان فرق دارد. تفاوتی که به اطرافیان اودین هم سرایت می‌کند و تفاوت داشتن اودین در مدیوم‌های مختلف سبب می‌شود تا فرزندان و کلا اطرافیان او هم در مدیوم‌های مختلف با یکدیگر متفاوت باشند و سبب می‌شود تا داستان‌های گذشته و پیرامون اودین متفاوت باشند و در مسیرهایی متفاوت حرکت کنند. به‌همین‌دلیل تور در بازی خدای جنگ هیچ شباهتی با تور در دنیای سینمایی مارول ندارد.

اودین دو دارایی بسیار باارزش دارد که توسط دورف‌ها برای او ساخته شده‌اند. یکی از آن‌ها به نام دراپ‌نیر است که اگر بازی God of War: Ragnarok را بازی کرده باشید، با آن آشنایی دارید. حلقه بسیار باارزشی که هرشب ۹ حلقه دیگر با همان وزن و ارزش پدید می‌آورد. دیگری یک نیزه قدرتمند و غیرقابل شکسته شدن است که هیچ‌وقت جایی جز هدفش را نشانه نمی‌گیرد. همچنین باید به دارایی بسیار باارزش دیگر اودین یعنی اسلیپ‌نیر هم اشاره کنیم؛ یک اسب بسیار قدرتمند که هشت پا دارد و اودین قادر بود با کمک این اسب از آسمان و دریا عبور کند و به هر نقطه‌ای که قصد داشت، به راحتی دسترسی داشته باشد و همچنین در نبردهایش هم با کمک این اسب قوی و بسیار سریع کسی نمی‌توانست حریف او شود.

وقتی درباره اودین صحبت می‌کنیم باید درباره شخصیت مهم دیگری هم صحبت کنیم که تاثیر بسیار زیادی در خط داستانی اودین دارد و در متن‌های قدیمی اسطوره‌شناسی اسکاندیناوی نقش پررنگی دارد و در بازی God of War هم یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های داستان تلقی می‌شد. بله درست حدس زدید، درباره میمیر (Mímir) صحبت می‌کنیم که طبیعتا در متون قدیمی تفاوت‌های بیشتری با میمیری که در بازی خدای جنگ دیدیم، دارد. موضوعی پیش‌تر درباره آن صحبت کردیم که شخصیت‌های پیرامون اودین و حتی خود اودین در مدیوم‌های مختلف با تفاوت‌هایی ریز و درشت به‌تصویر درآمده‌اند و موضوع خیلی عجیبی نیست.

میمیر در اسطوره‌شناسی اسکاندیناوی یک جاینت یا یک غول بود که البته جثه خیلی بزرگی نداشت. او در جهان یوتن‌هام (Jötunheimr) که جهان مربوط‌به جاینت‌ها بود، زیر درخت جهان یا همان ایگدراسیل از چاه خرد و آگاهی مراقبت می‌کرد. خیلی‌ها میمیر را با دانش‌ترین فرد جهان می‌دانستند. اودین که قدرت اصلی جهان را در خرد و دانش می‌دید آرزوی این را داشت که ذره‌ای از چاه خرد و دانش بنوشد و درنهایت با اجازه میمیر این کار را انجام داد ولی به این قیمت که یکی از چشم‌های خودش را در این مسیر فدای خرد و دانش کرد. اودین در اغلب تصاویری که از او خلق شده یک چشم ندارد و دلیل این موضوع به نوشیدن او از چاه خرد ربط پیدا می‌کند. در داستان‌های کهن، ونیرها سر میمیر را بریدند و نزد اودین فرستادند و اودین با استفاده از گیاهانی جادویی جلوی فساد سر بریده میمیر را گرفت و قادر بود با سر میمیر صحبت کند و از دانش و آگاهی او بهره بگیرد. موضوعی که در بازی خدای جنگ به شکل دیگری نشان داده شد و این کریتوس بود که از سر بریده شده میمیر برای کسب اطلاعات مهم استفاده می‌کرد.

برای مدت خیلی زیادی شغل من این بود که به اودین اطلاعات مفید بدم و توی این کار بهترین بودم لعنتی

- میمیر در بازی God of War: Ragnarok

اما به اقتباس‌های مهم او بپردازیم که تا اینجای مقاله کمابیش به آن‌ها اشاره کردیم. یکی از مهم‌ترین اقتباس‌های سینمایی از اودین به دنیای سینمایی مارول مربوط می‌شود که براساس شخصیت اودین در کامیک‌های مارول خلق شده است. شخصیت اودین برای اولین بار در سال ۱۹۶۲ توسط استن لی و جک کربی خلق و در کامیک‌های مارول به‌تصویر کشیده شد و در سال ۲۰۱۱ برای اولین در دنیای سینمایی مارول روی پرده سینماها رفت. سِر آنتونی هاپکینز عزیز نقش‌آفرینی این شخصیت را برعهده گرفت و شخصیت اودین در فیلم‌های ثور محصول سال ۲۰۱۱، فیلم ثور: دنیای تاریک محصول سال ۲۰۱۳ و فیلم ثور: رگناروک محصول سال ۲۰۱۷ حضور داشته است. شخصیتی که تقریبا پیشینه مشابهی با اسطوره‌شناسی اسکاندیناوی دارد ولی از نظر ظاهری هم خودش و هم ثور تفاوت‌های زیادی با تصاویر مربوط‌به داستان‌های قدیمی این شخصیت‌ها دارند.

شخصیت اودین در سریال وایکینگ‌ها تنها با یک چشم به‌نمایش درآمد که این موضوع نشانه‌ای از بصیرت بالای او بوده است چراکه همان‌طور که می‌دانیم او یک چشم خود را در راه بصیرت و دانش فدا کرده است. او بااینکه در این سریال نقش خیلی پررنگی ندارد ولی به‌راحتی می‌توان متوجه شد که چه قدرت بالایی در این جهان دارد. اودین نه‌تنها در این سریال و دنیای سینمایی مارول که در بازی‌های ویدیویی هم حضور داشته است و درکنار بازی خدای جنگ می‌توانیم او را در بازی‌های دیگری مانند بازی Age Of Mythology، بازی Jotun و بازی Assassin's Creed Valhalla تماشا کنیم که البته بدون شک حضورش در بازی God of War: Ragnarok محبوب‌ترین و شاید مهم‌ترین حضورش در صنعت ویدیوگیم به‌شمار می‌رود.

حالا که مهم‌ترین حضور اودین در ویدیوگیم به بازی God of War: Ragnarok مربوط می‌شود، کمی هم درباره این بازی صحبت کنیم تا ببینیم اودین در این بازی ویدیویی چقدر با داستان‌های کهن نوردیک تفاوت دارد. همان‌طور که پیش‌تر توضیح دادیم اودین همان‌قدر که خدای جنگ‌جویان و قدرت‌طلبان بود، خدای شاعران و خیرخواهان بود و مردم هر دو سمت او را دوست داشتند. جنگ‌جویانی که در مبارزه کشته می‌شدند توسط اودین به والهالا می‌رفتند و او قدم آن‌ها به والهالا را خجسته می‌کرد چراکه او خدایی بود که از جنگ‌جویان پس از مرگ هم مراقبت می‌کرد. اودین آل‌فادر بود، پدر همه موجودات و پدر همه خدایان؛ پدر تیر، تور، بالدر، هایمدال و خیلی‌های دیگر.

باوجود تمام این توضیحات اودینی که در رگناروک دیدیم بااینکه از نظر ظاهر و فیزیک شباهت‌های زیادی به اودین حاضر در داستان‌های کهن نورس دارد ولی از نظر باطن می‌توانیم تفاوت‌های نسبتا مهمی را در آن‌ها پیدا کنیم. او یک چشم خود را از دست داده و این موضوع درکنار ظاهر سالخورده او به‌خوبی نشان می‌دهد که سال‌های زیادی را به‌دنبال بصیرت و خردمندی گشته است. بااین‌حال اودینی که در رگناروک دیدیم خیلی بیشتر از آنچه در داستان‌های کهن سراغ داریم خشن است و نه‌تنها خیرخواه نیست که می‌تواند به دنبال شرارت باشد و در این مسیر تا مرز جنون پیش رود. موضوعی که خیلی کم در اودین و در داستان‌های قدیمی شنیده بودیم. بااین‌وجود اودین در این بازی ویدیویی باز هم همان پیچیدگی‌های جذابش را دارد و بدون شک از بهترین شخصیت‌های بازی به‌شمار می‌رود.

درنهایت باید بگوییم که اودین، اوتین، وُدان، ووتان، وُدن، بلایندی، هانگاگوث، والتام و خیلی اسامی دیگر که به اودین اعطا شده‌اند همگی معانی مختلفی دارند و در جاهای مختلف برای خطاب قرار دادن اودین استفاده می‌شوند. اودین شخصیتی بسیار پیچیده و عجیب دارد و نمی‌توان خیلی ساده و کوتاه او را معرفی کرد. می‌توان با توضیحاتی کاملا متفاوت با این مقاله به معرفی اودین پرداخت به‌گونه‌ای که باز هم درست باشند. به‌همین‌دلیل باید باتوجه‌به مدیوم و اثری که اودین را در آن تماشا می‌کنیم به تعریف او بپردازیم و این مقاله یک معرفی خیلی کلی و مختصر از این شخصیت پیچیده، مرموز و جذاب به‌شمار می‌رود.

نظر شما همراهان عزیز و همیشگی سایت زومجی درباره شخصیت اودین چیست؟ به‌نظر شما در کدام اثر با اودینی جذاب‌تر روبه‌رو بودیم؟ نظر خودتان را با ما و سایر مخاطبان سایت زومجی به اشتراک بگذارید.