معرفی مستند Procession | پشت پرده تعرض چند کشیش!
مستند Procession، مستندی جذاب و قدرتمند محصول سال ۲۰۲۱ به‌کارگردانی رابرت گرین است. این مستند جنجالی داستان شش مرد را دنبال می‌کند که در کودکی به وسیله کشیش‌های کاتولیک مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفتند. این افراد با همکاری یک گروه فیلمبرداری، سفری منحصربه‌فرد به‌سوی آنچه درمان پس از تروما و بهبودی می‌نامیم، آغاز می‌کنند که در آن بازسازی‌های خیالی از تروماهایشان را برای سازندگان و تماشاچیان ایجاد می‌کنند. این نگاه تجربی-درمانی از سوی سازندگان مبتنی بر درام است و به‌این افراد آسیب‌دیده کمک می‌کند تا با گذشته‌ی ترسناکشان روبه‌رو شده و سپس شاید بتوانند حس کنترل و اقتدار را در زندگی خود، در حال و آینده‌شان، بازپس گیرند.
مستند «مراسم» برای اولین بار در جشنواره فیلم تلیوراید (Telluride Film Festival) ۲۰۲۱ به‌نمایش درآمد و سپس روی سرویس استریم نتفلیکس منتشر شد. این مستند به‌خاطر بهره از فوتیج‌های خام و ادغام آن با داستان احساسی بازماندگان، با استقبال منتقدان روبه‌رو شده است و امتیاز ۹۷ را در راتن تومیتوز به‌دست آورد.
در دلِ تاریکی، در زیر زخم‌های عمیق گذشته، شش مرد شجاع پیدا شده و می‌خواهند با گذشتهٔ تلخ خود مواجه می‌شوند. مستند «مراسم» نه فقط یک مستند، بلکه سفری است به‌عمق روح انسان، جایی که ناامیدی و امید، به‌زیبایی و خارق‌العاده به‌هم پیوند می‌خورند. رابرت گرین، کارگردان این اثر تحسین‌برانگیز، با چشمان تیزبین خود، بازماندگانی را به‌تصویر می‌کشد که شجاعتشان را از عمق سیاهی روح انسان‌هایی که قرار بود فانوس‌دار راه و روح بشری باشند، به‌نور می‌آورند. این شش مرد، این به‌واقع شش کودک بی‌گناه، اکنون با کمک یک گروه فیلمبرداری، بازسازی‌های خیالی از تروماهایشان را خلق می‌کنند؛ این تجربهٔ جدید درمانی، فرصتی برای بازپس‌گیری حس کنترل و اقتدار به‌آن‌ها می‌دهد.
مستند Procession به‌تماشاچی چنین یادآوری می‌کند که حتی در تاریک‌ترین لحظات، هنر و همدلی می‌تواند نور راه روح جمعی انسانی باشد. داستان مردانی که با هم، تکه‌های شکسته زندگی‌شان را به‌گونه‌ای هنرمندانه دگرباره به‌یک‌دیگر پیوند می‌زنند و این هنرشان، نشان از قدرت بیکران روح انسانی دارد.
استفاده از هنر و زیرشاخهٔ آن که تئاتر باشد، به‌عنوان ابزاری برای درمان و بهبودی از آسیب‌های روحی و روانی، یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این مستند بوده و رویکرد درمانی نوآورانه به‌اثر بخشیده است. مستند Procession با روایتی بسیار شخصی و صمیمی، به‌عمق درد و رنج قربانیان آزار جنسی می‌پردازد و به‌تماشاچیان اجازه می‌دهد به‌دنیای درونی این مردان دردمند و شکسته از واقعات گذشته وارد شوند. سازندگان نشان می‌دهند که چگونه حمایت دوستان، خانواده و جامعه می‌تواند در روند بهبودی افراد آسیب‌دیده مؤثر باشد و این همان اهمیت جامعه و حمایت است و تمام آنچه در بسیاری از فرهنگ‌ها و کشورها و مردمانشان نمی‌بینیم. همچنین شجاعت از انتقاد از نهادی چون کلیسا، هرچند نه زیاد و ضمنی، و نمایش این موضوع که این نهاد نقش مهمی در سرپوش گذاشتن بر این جنایات داشته، از دیگر نقاط قوت این مستند است. تمام آنچه سازندگان می‌خواهند بگویند این است که روایتگری و بیان داستان شخصی می‌تواند به‌افراد کمک کند تا با گذشته خود روبه‌رو شوند و به‌آینده‌ای بهتر امیدوار باشند و البته از تکرار چنین اتفاقاتی جلوگیری شود.
مستند Procession به‌افزایش آگاهی در مورد مسأله بسیار مهم آزار جنسی کودکان و پیامدهای طولانی‌مدت آن می‌پردازد و در راه روایت خود، از داستان این شش مرد بهره می‌برد و چنین می‌گوید که حتی در سخت‌ترین شرایط و با تجربهٔ بدترین آزارها و دست‌و‌پنجه نرم کردن با ترسناک‌ترین تروماها نیز می‌توان به‌بهبودی رسید یا حداقل به‌آن امیدوار بود. مستند با روایت‌های دردناک و تکان‌دهنده، به‌تماشاچی یادآوری می‌کند که این بحرانِ زننده همچنان یک مشکل جدی در جامعه و در اینجا جامعهٔ دینی و نهادی چون کلیسا است. رابرت گرین نه‌تنها اثری هنری خلق کرده، بلکه یک سند تاریخی و اجتماعی نیز برای نسل بعد آماده کرده و به‌ما، هر شخصی در هر جایگاهی، یادآوری می‌کند که برای ایجاد تغییرات مثبت در جامعه، باید به‌صدای قربانیان گوش دهیم و از آن‌ها حمایت کنیم، نه قضاوت که حمایت کنیم.
از هنر کارگردانی رابرت گرین بگوییم که فضایی امن و حمایتی برای اشخاص آسیب‌دیده فراهم آورد و با ایجاد یک محیط امن و حمایتی برای آن‌ها، سبب شد که بتوانند به‌راحتی و صادقانه احساسات و تجربیات خود را بیان کنند. این فضای امن و دوستانه به‌آن‌ها اجازه داد تا به‌عمق درد و رنج خود پی ببرند و به‌دنبال بهبودی باشند. گرین از نمادهای مختلفی برای نشان دادن مفاهیم متفاوت استفاده می‌کند و به‌عنوان مثال آب به‌عنوان نمادی از پاکی و تطهیر و آتش به‌عنوان نمادی از درد و رنج، به‌طور مکرر در صحنه‌های مستند دیده می‌شود. گرین با نشان دادن تعاملات بین این اشخاص آسیب‌دیده و حمایت آن‌ها از یکدیگر، بر اهمیت دوستی و حمایت‌گری و نقش آن در روند بهبودی آسیب‌دیدگان تأکید می‌کند.
فیلمبردار کادرهای نزدیک از چهره این اشخاص گرفته و این امر باعث می‌شود تماشاچی بتواند به‌خوبی احساسات و عواطف آن‌ها را درک کند. نورپردازی ملایم و طبیعی، به‌ایجاد فضایی صمیمی و آرام کمک می‌کند و همین حس‌و‌حال به‌تماشاچی احساس راحتی می‌دهد و درواقع می‌گذارد در این فضای سنگین، کمی نفس تازه کند. موسیقی متن این مستند به‌خوبی با تصاویر و روایت داستان هماهنگ شده است و به‌انتقال بهتر احساسات مردان مورد آزار قرار گرفته کمک می‌کند. مستند تدوین هوشمندانه‌‌ای نیز دارد که به‌خلق ریتم یک‌دست و دیدن انسجام‌بخشی آن به‌داستان کمک کرده و باعث شده است که تماشاچی بتواند به‌راحتی با شخصیت‌ها ارتباط برقرار کند. استفاده از تکنیک‌های مختلف از سوی سازندگان، چه فیلمبردار، چه تدوینگر و چه آهنگساز، به‌ارتقای کیفیت هنری این مستند کمک کرده است و حال از «مراسم» به‌عنوان یک اثر هنری ماندگار به‌یاد آورده می‌شود.
این مستند نشان می‌دهد چگونه می‌توان از سینما برای ایجاد تغییرات اجتماعی و افزایش آگاهی در مورد مسائل مهم استفاده کرد. کارگردانی هنرمندانه رابرت گرین و استفاده از تکنیک‌های فیلمبرداری خلاقانه، باعث شده است که این مستند به‌یکی از مهم‌ترین مستند‌های سال‌های اخیر تبدیل شود.
رابرت گرین، مستندساز و کارگردان آمریکایی است که به‌خاطر آثار متمایزش در زمینهٔ مستندسازی شناخته می‌شود. او متولد و ساکن نیویورک است و با تجربه و وسواس زیاد خود به‌بررسی و نمایش داستان‌های انسانی می‌پردازد. سبک ویژه گرین در استفاده از درام-درمانی و کار با بازماندگان برای بازسازی تجربیاتشان، به‌مستندهای او عمق و احساس خاصی می‌بخشد. گرین با رویکردی همدلانه و انسانی به‌داستان شخصی این افراد نزدیک شد و به‌آن‌ها فرصت داد تا بدون قضاوت، درد و رنج خود را بیان کنند. او با ایجاد فضایی امن و حمایتی، به‌این آسیب‌دیدگان کمک کرد تا به‌عمق احساسات خود پی ببرند. وی با تشویق این مردان به‌خلق صحنه‌های تئاتری، به‌آن‌ها کمک کرد تا با گذشته خود روبه‌رو شوند و به‌روشی خلاقانه با آن مقابله کنند.