بررسی و موشکافی اولین تریلر فیلم !Shazam

!Shazam نخستین بار در سال ۱۹۴۱ میلادی با Adventures of Captain Marvel و سپس مابین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۷ میلادی در سریالی از شبکه‌ی CBS پا به دنیای تصویر گذاشت. سریالی که البته به احتمال زیاد آن را ندیده‌اید و اصلا دلیلی هم برای دیدنش وجود ندارد. پس با این اوصاف، فیلم !Shazam عملا برای ما حکم نخستین تجربه‌ی تصویری‌مان از این کاراکتر را دارد و به همین سبب اگر اهل خواندن کتاب‌های کمیک نباشید، «شزم» به سادگی می‌تواند برای‌تان حکم شخصیتی تماما ناشناخته را پیدا کند. پس بگذارید با اطلاعاتِ پایه‌ای شروع کنیم. شَزِم که با نام‌های دیگری همچون کاپیتان مارول و صد البته اسم حقیقی‌اش یعنی بیلی بَتسِن نیز شناخته می‌شود، نخستین بار در دسامبر سال ۱۹۳۹ میلادی و در مجموعه کتاب‌های مصور Whiz Comics حضورش در دنیای کمیک‌ها را تجربه کرد. داستان ریشه‌ای این شخصیت را هم می‌توان به همین خلاصه کرد که او با توجه به نیروی ویژه‌ای که از جادوگری با نام Shazam دریافت کرده، می‌تواند با به زبان آوردن اسم او یا همان عبارت «شزم» در عرض یک لحظه تمام خرد و دانش سالامِن، نیروی هرکول، استقامت اطلس (یکی از خدایان یونان که زمین را بر پشت خود حمل می‌کند)، قدرت زئوس، شجاعت اکیلیز (یکی از قهرمانان بزرگ اسطوره‌شناسی یونان) و سرعت مِرکیوری (باز هم یکی از خدایان یونان باستان) را یک‌جا، به دست بیاورد. اصلا حقیقتش را بخواهید، خود نام «شزم» هم از همین اسم‌ها بیرون کشیده می‌شود. به این شکل که اگر حرف آغازین اسامی تک‌تک این افراد یعنی Solomon و Hercules و Atlas و Zeus و Achilles و Mercury را به همین ترتیب کنار هم بگذارید، کلمه‌ی !SHAZAM به وجود می‌آید.

یکی از نکات مهم درباره‌ی شخصیت «شزم» چیزی نیست جز آن که در ابتدای کار، DC کمپانی ناشر کمیک‌های این مجموعه نبوده است و پس از خریداری شدن شزم توسط DC Comics، این شخصیت برخی تفاوت‌ها نسبت به قبل را تجربه می‌کند. مثلا در عین آن که شزم در اصل شخصیتی حاضر در شهر نیویورک بود، دی‌سی بعد از به دست آوردن حقوق داستان‌هایش محل زندگی وی را به شهر Fawcett انتقال داد. در سری کمیک‌های !The New 52 هم تغییری دیگر در محل زندگی شزم به وجود آمد که از قضا با توجه به شواهد و محیط‌های دیده‌شده درون تریلر، باید پذیرفت که سازندگان فیلم و در راس آن‌ها دیوید سندبرگ هم پیرو همین تغییر بوده‌اند. این یعنی فیلم !Shazam مطابق آن‌چه در سری کمیک‌های !The New 52 دیده شد، داستان شزم را درون شهر فیلادلفیا از ایالت پنسیلوانیای آمریکا روایت می‌کند. نکته‌ای که اگر بر اساس مشابهت ظاهر شهر نمایش‌داده شده درون تریلر با فیلادلفیا و نماهای دیده‌شده در داستان‌های شزم در سری !The New 52 هم نمی‌توانید آن را بپذیرید، کافی است به کلمه‌ی اول تیتر قرمزرنگ موجود روی روزنامه‌ی قرارگرفته در قسمت بالای سمت راست این شات از تریلر، توجه کنید:

تریلر، با نمایش نماهای مختلفی از اشِر انجل (یکی از بازیگران نقش بیلی بتسن یا همان شزم) آغاز می‌شود. جایی که بیلی را با یک هودی قرمزرنگ که اشاره به پولیور قرمزرنگ وی در دنیای کتاب‌های کمیک دارد می‌بینیم و متوجه می‌شویم که دقیقا همچون همه‌ی داستان‌های دیگر گفته‌شده درباره‌ی شخصیت مورد بحث، او در فیلم یک پسربچه‌ی یتیم است. پسری که مطابق صحبت‌های مشاورش متوجه می‌شویم که باید نزد خانواده‌ی جدیدی که سرپرستی‌اش را پذیرفته‌اند برود و با آن‌ها زندگی کند. همچنین لابه‌لای این گفت‌وگوها مخاطب می‌فهمد که بیلی، بچه‌ای است که باور دارد می‌تواند از خودش مراقبت کند و به خاطر مشکلات متفاوت، بارها از خانه افرادی که وی را به سرپرستی گرفته‌اند گریخته است. اما نکته‌ی مهمی که نباید از دست‌تان در برود، چیزی نیست جز آن که همه‌ی این ویژگی‌های شخصیتی بیلی، نخستین بار در سری !The New 52 که تا به همین‌جا بارها به آن اشاره کرده‌ام و با توجه به ارتباطات تنگاتنگ محتوای تریلر، بارهایی دیگر نیز اسمش را خواهم آورد ظاهر شده‌اند.

بعد از آن که فردی از بیلی می‌پرسد که دوست دارد چه قدرت‌های ابرقهرمانی‌ای داشته باشد، اول از همه جذبِ کیفیت دیالوگ‌نویسی اثر می‌شویم و دوما مجددا با نشان داده شدن بترنگ بتمن، از خودمان می‌پرسیم که در دنیای DCEU یا همان دنیای سینمایی DC، چه کسی چنین وسایلی را می‌سازد؟ چون شاید در دنیای ما که بتمن و سوپرمن حکم شخصیت‌های کمیکی را دارند، ساخته شدن اسباب‌بازی‌ها و لوازم مختلف از روی آن‌ها و وسایل‌شان منطقی باشد ولی در دنیای این فیلم‌ها که ابرقهرمان‌ها واقعا درون‌شان زندگی می‌کنند، واقعا باید پرسید که بیلی چنین چیزهایی را از کجا به دست آورده است؟ مثلا آیا بروس وین در شرکت‌های صنعتی خود آن‌ها را برای پاسخ دادن به علاقه‌ی برخی از مردم و سودآوری بیشتر می‌سازد؟!

فارغ از این در کنار بترنگ، همان‌طور که تصویر بالا می‌بینید، یک کتاب به خصوص هم دیده می‌شود. طرفداران بعد از انجام دادن کارهای مختلف متوجه شده‌اند که نام این کتاب احتمالا چیزی شبیه به «پرنده و هواپیما؛ تاثیر ابرقهرمانان روی جامعه و آینده‌ی آن» (The Bird and The Plane: The Impact of Super Heroes on Society and its Future) است که با توجه به دیالوگ‌های فِرِدی درباره‌ی اهمیت بسیار بالای نیروی «پرواز» برای یک ابرقهرمان، منطقی نیز به نظر می‌رسد. ولی اگر فکر می‌کنید که خواندن کامل اسم این کتاب توسط طرفداران دیوانه‌وارترین کاری است که از آن‌ها سرزده، سخت در اشتباه هستید. چرا که آن‌ها با دشواری هر چه تمام‌تر توانسته‌اند از روی قسمت بالایی جلد کناری کتاب، نام نویسنده‌اش را که می‌تواند یک ایستراگ بسیار مهم و مرتبط با کاراکتری کمتر شناخته‌شده از دنیای کمیک‌های دی‌سی باشد، بخوانند: رَگمَن (Ragman).

مقصد بعدی تریلر اما نمایی از درون یکی از کشوهای فِرِدی است که درونش به جای کتاب‌های کمیک، دنیایی از روزنامه‌های مرتبط با ابرقهرمانان به چشم می‌خورد. همچنین با توجه به محتویات کشو و صحبت‌های او درباره‌ی اهمیت «پرواز» برای یک ابرقهرمان و صد البته مجسمه‌ای که وی از سوپرمن در اتاقش داشت، می‌توان فهمید که فِرِدی احتمالا بیشتر از هر ابرقهرمان دیگری، کلارک کنت را دوست دارد. اصلا با توجه به همین روزنامه‌ها می‌شود گفت که آن‌ها روایت‌کننده‌ی همه‌ی ماجراهای اتفاق‌افتاده برای سوپرمن از لحظه‌های آغازین Man of Steel تا انتهای Justice League هستند. از چپ به راست، در نخستین روزنامه تصویری از حمله‌ی ژنرال زاد در فیلم Man of Steel به چشم می‌خورد. روزنامه‌ی دوم هم به محاکمه‌ی سوپرمن در «بتمن علیه سوپرمن: طلوع عدالت» اشاره دارد و در سومی هم نام «لکس کورپ» (کمپانی متعلق به لکس لوثر که یکی از کاراکترهای حاضر در فیلم Batman v Superman: Dawn of Justice بود) دیده می‌شود.

بعد از آن شات اما می‌توانیم با نگاه انداختن به پشت سرِ بیلی، یکی از بهترین ایستراگ‌های تریلر را ببینیم. اگر یادتان بیاید، در همان اوایل مقاله گفتم که دی‌سی پس از خریدن «شزم» و پیش از انتشار سری کمیک‌های !The New 52، داستان‌های این شخصیت را درون شهر Fawcett روایت می‌کرد و در عین حال گفتم که بر اساس خیلی چیزها، سازندگان فیلم قصد دارند به مانند نویسندگان داستان «شزم» در کمیک‌های !The New 52، قصه‌شان را درون شهر فیلادلفیا جلو ببرند. با این حال، بر اساس نوشته‌های قرمزرنگ حاضر روی دیوار می‌توان فهمید که بیلی در مدرسه‌ی Fawcett Central درس می‌خواند. نام‌گذاری جالبی که به خوبی کمیک‌های قدیمی این شخصیت را به یاد طرفداران جدی‌تر وی می‌آورد.

در تصویر بعدی، با کمی دقت می‌توانید متوجه آن شوید که فردی یک تی‌شرت نارنجی‌رنگی پوشیده است که روی آن لوگوی سیاه‌رنگ بتمن دیده می‌شود. یک لباس به خصوص که طرفدارانِ سخت‌گیر، به کمک آن باری دیگر به شایعه‌ی رویارویی بتمن و Deathstroke در فیلم جدید این شخصیت در دنیای سینما به کارگردانی مت ریوز، دامن می‌زنند. همچنین در این شات، باید حواس‌تان به ژاکت آبی‌رنگ فردی هم باشد. لباسی که برای خوانندگان کمیک‌ها، خیلی سریع حکم اشاره‌ای به شخصیت ابرقهرمانی او در داستان‌های «شزم» و در قالب کاپیتان مارول جونیور را پیدا می‌کند. چون برخلاف بیلی بتسن و مری مارول که در کمیک‌های «شزم» با لباس‌های قرمز دیده می‌شوند، فردی فریمن با لباس ابرقهرمانی آبی‌رنگش شهرت دارد.

حالا نوبت به یک اشاره‌ی مستقیم دیگر به داستان شزم در سری کمیک‌های !The New 52 می‌رسد. جایی که ما سکانس حفاظت بیلی از فردی را می‌بینیم و او از خجالت چند بچه‌ی قلدر درمی‌آید و درون‌مایه‌ی قهرمانی‌اش حتی پیش از تبدیل شدن به یک ابرقهرمان را نشان می‌دهد. چیزی که شاید در ورود وی به یک قطار جادویی و رفتن پیش Shazam، بی‌تاثیر نباشد! فارغ از آن اما این حجم از اشاره‌ها به ماجراهای Shazam در سری !The New 52 کاری می‌کنند که از یک چیز مطمئن باشیم؛ آن‌هایی که دل‌شان می‌خواهد از همین حالا بتوانند حجم خوبی از قصه‌ی فیلم را حدس بزنند، باید آن کمیک را بخوانند و کسانی که نمی‌خواهند فیلم‌نامه برای‌شان لو برود، نه!

بعد از این در زمانی که فرار بیلی از دست آن افراد و ورودش به یکی از قطارهای مترو را که یکی دیگر از اقتباس‌های مستقیم سازندگان فیلم از کمیک !The New 52 است می‌بینیم، ناگهان همه‌جا تاریک می‌شود و روی نمایشگر، با علائم ناشناخته و عجیبی مواجه می‌شویم. اما علائم دیده‌شده روی نمایشگر این قطار، به هیچ عنوان بی‌معنی نیستند. در دومین شماره از سری کمیک‌های Whiz Comics در سال ۱۹۳۹ میلادی که پیش‌تر گفتم که شزم نخستین بار در آن‌جا خلق شده است، بیلی به طرز ناگهانی وارد یک ماشین زیرزمینی می‌شود که روی بدنه‌اش نوشته‌های مرموزی وجود دارند و آن نوشته‌های نقش‌بسته با رنگ قرمز روی نمایشگر درون قطار مترو، احتمالا به همان علائم اشاره می‌کنند. البته یک تئوری دیگر هم درباره‌ی این هفت علامت وجود دارد که می‌گوید آن‌ها نماینده‌ی هفت گناه کبیره هستند. چرا که اگر ریشه‌های داستانی شخصیت شزم را بشناسید، می‌دانید که یکی از مسئولیت‌های وی محافظت از جهان در برابر هفت گناه کبیره‌ی کشنده است؛ شهوت، شکم‌پرستی، حرص و طمع، تنبلی، خشم، حسادت و غرور. سپس نوبت به تماشای ورود بیلی به صخره‌ی ابدیت، مرکز جهان‌های موازی دنیای کمیک‌های DC، خانه‌ی جادوگر یا همان صخره‌ی جادویی می‌رسد! مکانی که در دنیای کمیک، بعضا به عنوان زندانی برای چیزهای جادویی نیز معرفی شده است. ما پیش‌تر این مکان را به شکل جدی درون کمیک‌ها دیده‌ایم و مثلا می‌دانیم که در کناره‌ی دیواره‌هایش، مجسمه‌های هفت گناه کبیره با عنوان «هفت دشمن نابودکننده‌ی بشر» قرار گرفته‌اند.

در این سکانس، متوجه می‌شویم که Shazam همین‌طوری به شکل تصادفی یک پسر نوجوان را انتخاب نکرده که نیروهایش را به او بدهد و مستقیما به بیلی می‌گوید که وی توسط او، برگزیده شده است. اصلا شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید در کتاب‌های کمیک «شزم»، داستانی وجود دارد که در آن یک مرد در حالتی که درون یک آسانسور قرار گرفته است، ناگهان با تبدیل شدن آسانسور به یک وسیله‌ی نقلیه‌ی جادویی پا به صخره‌ی ابدیت می‌گذارد ولی Shazam بعد از دیدنش، او را رد می‌کند و بی‌خیال بخشیدنِ نیروهایش به وی می‌شود!

راستی، لابه‌لای قسمت‌هایی از تریلر که صخره‌ی ابدیت را به تصویر می‌کشند، حواس‌تان باید به چند نکته‌ی دیگر نیز باشد. اول از همه آن آینه‌ای را که در مقابل بیلی قرار گرفته است داریم که در دنیای کمیک‌ها فرانچسکا نامیده می‌شود. این آینه می‌تواند حرف بزند، به بیلی کمک کند، در اغلب مواقع فقط بیلی او را می‌بیند و صدایش را می‌شنود و در کل به تنهایی، حقیقتا یکی از شخصیت‌های داستان «شزم» به حساب می‌آید. همچنین در صحنه‌ای که جادوگر از بیلی می‌خواهد نامش یعنی لفظ «شزم» را به زبان بیاورد، در پشت او صندلی‌های بلند و از جنس سنگی را می‌بینیم که مشخص نیست به چه اشخاصی تعلق دارند.

البته LOBO تنها شخصیتی نیست که در همین ثانیه‌های تریلر، ممکن است با یک ایستراگ به او اشاره شده باشد. چون در سکانس‌های جذاب و بامزه‌ای که بیلی درون آن‌ها دارد قدرت‌های ابرقهرمانانه‌اش را امتحان می‌کند، وقتی نوبت به تماشای تلاش وی برای پرواز می‌رسد، یک نوشته‌ی قرمزرنگ در منتهی الیهِ (هرگز فکر نمی‌کردم درون یک مقاله از این کلمه استفاده کنم) سمت راست، ذهن مخاطبان را به سمت یکی از کاراکترهای شرور شدیدا قدیمی DC که البته مجددا هم پایش به برخی قصه‌ها از دنیای کمیک‌ها باز شده است و اصولا یکی از دشمنان آکوآمن به حساب می‌آید، سوق می‌دهد؛ Ariane.

بعد از این‌ها اما نوبت به صحنه‌ی سقوط یک اتوموبیل از آسمان که آن هم از روی سری کمیک‌های !The New 52 برداشته شده است می‌رسد و سپس در سکانسی سرگرم‌کننده که هنگام پیش‌روی ثانیه‌هایش شزم دارد موبایل مردم را شارژ می‌کند(!)، بیننده قدرت‌های الکتریکی وی را می‌شناسد و همچنین در این لحظه‌ها توجهش به لوگوی قرارگرفته روی لباس فِرِدی (که تا پیش از این هم در همین تریلر او را با تی‌شرت‌های مزین به لوگوی آکوآمن و بتمن مشاهده کرده بودیم) یعنی آرم واندروومن هم جلب می‌شود.

آخرین لحظه‌های اولین تریلر !Shazam هم به یکی از بهترین تدوین‌های دیده‌شده مابین تریلرهای منتشرشده در کامیک-کان سن‌دیگو ۲۰۱۸ اختصاص دارد. جایی که پس از نقش بستن جمله‌ی «اگر می‌خواهی دنیا را نجات دهی، کلمه‌ی جادویی را بگو» روی تصویر، کات می‌زنیم به لحظه‌ی حضور بیلی در جایی به خصوص که پس از به زبان آوردن کلمه‌ی «شزم»، مطابق انتظارات تبدیل به این ابرقهرمان می‌شود. حالا شاید برای‌تان جالب باشد که در کمیک‌ها، شزم و بلک آدام در سرتاسر فیلادلفیا و مخصوصا یک مرکز خرید، یک باغ وحش و یک محیط دهکده‌مانند که سرتاسرش را چراغانی‌های کریسمس روشن کرده‌اند، مبارزه می‌کنند و این آخری، دقیقا همان محیطی است که در شات‌های بالا چشمان طرفداران کمیک‌ها را نوازش می‌دهند.

تنها آورده‌ی ثانیه‌های انتهایی تریلر برای مخاطب، خندیدن و لذت بردن از اکشن‌های سرگرم‌کننده، ری‌اکشن‌های جذاب شخصیت‌ها نسبت به اتفاقات و صد البته اطلاع پیدا کردن از ضد گلوله بودن شزم است. اینجا، نخستین تریلر فیلمی که می‌تواند جذاب‌ترین اثر دنیای سینمایی دی‌سی باشد که تا به امروز با شکست‌های گوناگونی مواجه شده است، به پایان می‌رسد. حالا ما هستیم و ماه‌ها انتظار که امیدواریم این‌بار، واقعا ارزشش را داشته باشد.

نظر شما چیست؟ چه نکات دیگری وجود دارند که باید موقع نگاه انداختن به تریلر اول فیلم !Shazam به آن‌ها توجه جدی کرد؟