نگاهی به تاریخچه بازی های Microsoft Flight Simulator

از دهه‌ها قبل و همان سال‌های اولیه‌ی شکل‌گیری صنعت بازی با آثاری سر و کار داشته‌ایم که تحت‌عنوان شبیه‌ساز (Simulator) به ارائه‌ی تجربیاتی واقع‌گرایانه می‌پردازند و مخاطبان خود را درگیر موقعیت‌های جالبی می‌کنند که شاید در زندگی واقعی نتوان به‌سادگی سراغ آن‌ها رفت. این شبیه‌سازها در گونه‌های بسیار متنوعی تولید می‌شوند و از مواردی مثل شبیه‌ساز رانندگی، هدایت قطار و کشاورزی تا نمونه‌های دیگر را دربرمی‌گیرند. دراین‌میان از قدیم با شبیه‌سازهای پرواز متنوعی همراه بوده‌ایم که هرکدام طرفداران خاص خود را دارند و البته هیچ‌کدام به‌پای شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت (Microsoft Flight Simulator) نمی‌رسند.

این مجموعه بازی محبوب و خوش‌ساخت از سال‌ها قبل طرفداران زیادی داشته و تا امروز نسخه‌های متعددی از آن تولید شده است؛ مجموعه‌ای که این روزها کار روی جدیدترین نسخه‌ی آن ادامه دارد و قرار است این سبک را به بالاترین حد از پیشرفت خود برساند. به‌همین مناسبت سری زده‌ایم به تاریخچه‌ی شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت و نگاهی داریم به نسخه‌های مختلف آن. با زومجی همراه باشید.

داستان شکل‌گیری شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت به دهه‌ها قبل برمی‌گردد؛ سال ۱۹۷۷، یعنی همان سالی که کنسول تاریخی آتاری 2600 از راه رسیده بود. بروس آرتویک، برنامه‌نویس ۲۴ ساله‌ای بود که در آن روزها ایده‌های جالبی برای طراحی یک شبیه‌ساز هدایت هواپیما داشت؛ برنامه‌ای که بتواند حس و حال حضور در کابین هواپیماها را به مخاطبان منتقل کند و به آن‌ها تجربه‌ی دلچسبی از خلبانی بدهد. آرتویک که مدرک مهندسی برق را از دانشگاه ایلینوی دریافت کرده بود، برای پایان‌نامه‌ی خود به‌سراغ کار روی برنامه‌ای کوچک در ارتباط با شبیه‌سازی پرواز روی مینی‌کامپیوترهای PDP-11 رفت و همین قضیه زمینه‌ساز فعالیت او در دنیای شبیه‌سازها شد (با اینکه نام‌گذاری مینی‌کامپیوترها به ابعاد کوچک آن‌ها اشاره دارد ولی در آن دوران همین مینی‌کامپیوترها هم اندازه‌های بزرگی در مقایسه با نمونه‌های امروزی داشتند، هرچند به‌مراتب کوچک‌تر از سایر کامپیوترهای غول‌پیکر آن سال‌ها بودند).

او پس از این کار طی مجموعه مقالاتی ایده‌های خود را با دیگران درمیان گذاشت و سپس وقتی از جذابیت این ایده‌ها برای سایر مردم مطمئن شد، به‌سراغ تأسیس شرکتی تحت‌عنوان ساب‌لاجیک (subLOGIC) رفت. البته آرتویک در این مسیر تنها نبود و یکی از دوستان دانشگاهی او به‌نام استو مومنت هم در تأسیس این شرکت نقش داشت؛ کسی که درکنار برنامه‌نویسی، خلبان هم بود و همین قضیه باعث می‌شد تأثیر زیادی روی هرچه واقع‌گرایانه‌تر شدن شبیه‌ساز پرواز داشته باشد. اولین پروژه‌ی آرتویک و مومنت مجموعه‌ای از انیمیشن‌های سه‌بعدی برای کامپیوترهای Apple II بود که روی یک نوار کاست عرضه شد و بخش کوچکی از آن هم به دمویی ساده از پرواز یک هواپیما اختصاص داشت که همین بخش درنهایت با گسترده‌تر شدن به یک شبیه‌ساز پرواز کامل تبدیل شد.

البته این شبیه‌ساز اولین اثری نبود که در این زمینه تولید می‌شد و از سال‌ها قبل، افراد دیگری به‌سراغ خلق چنین برنامه‌ها و بازی‌هایی رفته بودند. برای مثال دانشمندی به‌نام دنی کوهن در سال ۱۹۶۷ دست به طراحی یک شبیه‌ساز هواپیمای بسیار ساده برای مینی‌کامپیوتر SEL-810 زده بود؛ برنامه‌ای که مردم برای تنها چند دقیقه تجربه‌ی آن باید در صف‌هایی طولانی می‌ایستادند. از دیگر بازی‌های مشابه می‌توان به AirFight اثر برند فورتنر و کوین گوری اشاره کرد که در سال ۱۹۷۴ آماده و خیلی زود به محبوب‌ترین برنامه‌ی کامپیوترهای آموزشی PLATO تبدیل شد.

استو مومنت (سمت راست) و بروس آرتویک، در دهه‌ی ۱۹۸۰ و سال‌ها بعد از آن

ولی درنهایت این بازی ساب‌لاجیک بود که توانست تحولی در این سبک ایجاد کند؛ اثری که حدود یک سال و نیم پس از تأسیس شرکت ساب‌لاجیک با نام FS1 Flight Simulator منتشر شد. این بازی که برای کامپیوترهای اپل 2 و TRS-80 در نظر گرفته شده بود، گرافیک به‌شدت ساده‌ای داشت که البته از بازی‌های آن روزگار انتظار بیشتری هم نمی‌رفت. بازی مخاطب خود را درون کابین یک هواپیمای جنگی با الهام از مدل ساپویت کمل قرار می‌داد و با زاویه اول شخص او را به گشت‌و‌گذار در محیط‌هایی روانه می‌کرد که چیزی بیشتر از تعدادی بلوک و اشکال هندسی ساده نبودند؛ اشکالی که در قالب جدولی ۶ در ۶ پیش‌روی بازیکن قرار می‌گرفتند و درکنار مواردی مثل کوه‌های پس‌زمینه، قرار بود نشان‌دهنده‌ی محیط باشند، هرچند این بیشتر ذهن خلاق خود مخاطبان بود که باید این گرافیک ساده را به محیطی واقعی تبدیل می‌کرد.

البته دراین‌میان حداقل وضعیت نسخه‌ی اپل 2 به مراتب بهتر از تی‌آراس-۸۰ بود و درحالی‌که کامپیوترهای اپل می‌توانستند تصاویری ابتدایی ولی نسبتاً جالب (برای آن دوران) تدارک ببینند، تی‌آراس-۸۰ به‌علت سخت‌افزار ضعیف‌تر خود به ارائه‌ی گرافیکی واقعاً پیش‌پاافتاده می‌پرداخت که اغراق نیست اگر بگوییم چیزی بیشتر از تعدادی خط سفید نبود. بااین‌حال صنعت بازی‌های ویدیویی در آن روزها هنوز در جایگاهی نبود که بتوان به‌سراغ انواع و اقسام تجربه‌های باکیفیت رفت و انتشار یک شبیه‌ساز پرواز در اولین روزهای سال ۱۹۸۰ می‌توانست اتفاق بزرگی برای علاقمندان هوانوردی محسوب شود.

نکته‌ی جالب در مورد تبلیغات شبیه‌ساز پرواز به عبارات اغراق‌آمیزی برمی‌گشت که برای گرافیک آن به‌کار برده شده بود. مثلاً سازندگان بازی در یکی از تبلیغات خود در مجله‌ی بایت (Byte) درکنار اعلام قیمت ۲۵ دلاری آن چنین نوشته بودند:

FS1 یک شبیه‌ساز پرواز مجازی است که به شما اجازه‌ی هدایت هواپیما را به‌شکلی واقع‌گرایانه می‌دهد و گرافیک زیبا و منطبق بر واقعیت آن هم با نمایش ۱۵۰ خط در هر ثانیه شکل می‌گیرد. لطفاً FS1 را با سایر شبیه‌سازهای پرواز اشتباه نگیرید، چرا که زیبایی، سرعت و المان‌های جذاب این بازی باعث می‌شود از آثار معمولی دیگر در این زمینه فاصله بگیرد.

در مجموع FS1 Flight Simulator به‌عنوان اولین تلاش ساب‌لاجیک اثری خوش‌ساخت و جذاب نسبت به دوران خود محسوب می‌شد و توانست به فروشی معادل ۳۰ هزار نسخه برسد که در آن دوران برای چنین سبکی آمار قابل قبولی بود.

مایکروسافت، شرکتی که در آن روزها به‌تازگی توسط بیل گیتس و پل الن تأسیس شده و هنوز فاصله‌ی زیادی تا تبدیل شدن به یکی از غول‌های دنیای کامپیوتر داشت، در سال ۱۹۸۱ تصمیم گرفت حق امتیاز پورت این بازی را خریداری کند. این پورت در سال ۱۹۸۲ برای کامپیوترهای IBM عرضه شد و از همین‌جا بود که پای غول ردموندی به شبیه‌ساز پرواز باز شد. البته این نسخه با نام Microsoft Flight Simulator محصولی به‌مراتب پیشرفته‌تر از یک پورت ساده بود و تغییرات اندک در نام آن هم نشان می‌داد که با اثر ساب‌لاجیک تفاوت‌هایی دارد. بازی از المان‌هایی مثل تغییرات آب و هوایی بهره می‌برد و تغییر ساعات شبانه‌روز هم برای آن در نظر گرفته شده بود. در یکی از تبلیغات جالب بازی هم گفته می‌شد که «اگر به‌دنبال تجربه‌ی پروازی واقع‌گرایانه‌تر از این روی کامپیوتر IBM خود هستید، باید به‌سراغ دریافت مدرک خلبانی بروید!»؛ تبلیغی که به کیفیت بالای بازی اشاره داشت.

شبیه‌سازهای پرواز مایکروسافت و ساب‌لاجیک

بعد از انتشار این بازی و بازخوردهای خوبی که به همراه داشت، ساب‌لاجیک از بعضی المان‌های آن برای تولید بازی Flight Simulator II استفاده کرد که در سال ۱۹۸۳ برای کامپیوترهای اپل 2 منتشر شد. این‌بار دیگر خبری از نسخه‌ی تی‌آراس-۸۰ نبود و به‌جای آن پلتفرم‌های دیگری در نظر گرفته شده بودند، از خانواده‌ی کامپیوترهای هشت بیتی آتاری و کمودور 64 تا کامپیوترهای PC-98 محصول شرکت ژاپنی NEC و درنهایت آمیگا، آتاری اس‌تی و TCC3 که این نسخه‌ها به‌تدریج از سال ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۷ وارد بازار شدند.

بازی این‌بار از گرافیکی به‌مراتب بهتر از نسخه‌ی اول بهره می‌برد و حالت خطی و پیش‌پاافتاده‌ی قبلی جای خود را به تصاویری با رنگ‌آمیزی زیباتر و امکان نمایش عوارض طبیعی و جغرافیایی به‌شکلی واقع‌گرایانه‌تر از قبل داده بودند. همچنین برخلاف نسخه‌ی قبلی که کابین خلبان خیلی ساده طراحی شده بود و المان‌های اندکی در آن به‌چشم می‌خورد، در نسخه‌ی دوم کابینی به‌مراتب پیشرفته‌تر در اختیار مخاطبان قرار گرفته بود که اجازه‌ی نظارت روی بخش‌های مختلفی را می‌داد. درکنار این‌ها امکان اضافه‌کردن نقشه‌های بیشتر ازطریق دیسک هم فراهم شده بود و به این ترتیب می‌شد شبیه‌ساز پرواز ۲ را به‌تدریج کامل‌تر کرد. شبیه‌ساز پرواز ۲ هم مثل نسخه‌ی اول با استقبال خوبی از طرف مردم و منتقدان رو‌به‌رو شد و مجلات مخصوص کامپیوتر و بازی‌های ویدیویی در آن روزگار، این اثر جالب را در فهرست‌های برگزیده‌ی خود قرار دادند.

بروس آرتویک در سال ۱۹۸۸ از استودیوی مشترک خود با استو مومنت جدا شد و تصمیم گرفت شرکت جدیدی را تحت‌عنوان Bruce Artwick Organization یا BAO تأسیس کند. او حق استفاده از شبیه‌ساز پرواز را هم برای شرکت جدید خود به‌دست آورد و خیلی زود قراردادی با مایکروسافت امضا کرد که براساس آن در تولید نسخه‌های بیشتری از شبیه‌ساز پرواز با یکدیگر همکاری داشته باشند. Flight Simulator 3.0 در همان سال ۱۹۸۸ عرضه شد؛ بازی‌ای که بهبودهای وسیعی در بخش گرافیک داشت و از رزولوشنی بالاتر از قبل پشتیبانی می‌کرد و متودهایی مثل Gouraud Shading هم باعث افزایش کیفیت بصری آن شده بودند.

کاربران می‌توانستند در این نسخه هواپیمای خود را از زوایای مختلفی ببینند و پنجره‌هایی هم برای رابط کاربری بازی در نظر گرفته شده بود که اجازه‌ی دنبال کردن حرکات هواپیماها را از زوایای دلخواه می‌داد؛ هواپیماهایی که این‌بار تعداد بیشتری را هم شامل می‌شدند و درکنار مدل ساپویت کمل، امکان استفاده از مدل‌های گیتز لیرجت ۲۵ و سسنا اسکای‌لِین هم به بازی اضافه شده بود.

با موفقیت نسخه‌ی سوم، یک سال بعد نوبت به Flight Simulator 4.0 رسید تا درکنار ارائه‌ی تمام ویژگی‌های مهم سومین بازی، المان‌های بیشتری را درکنار گرافیک بهبودیافته تقدیم علاقمندان هوانوردی کند. هرچند نسخه‌ی اولیه‌ی این بازی هم اثر خوبی به شمار می‌آمد، ولی در ادامه بازی به‌تدریج کامل‌تر هم شد و هر چند وقت یک‌بار موارد جدیدی به آن اضافه می‌شدند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های جدید بازی امکان طراحی هواپیما و محیط بود که تحت‌عنوان قابلیتی به‌نام ASD به مخاطبان اجازه می‌داد خود را از محدودیت‌های بازی رها کنند و به طراحی نمونه‌های دلخواه خود بپردازند.

البته این ویژگی خیلی هم پیشرفته نبود و محدودیت‌های زیادی داشت، ولی تحول بزرگی برای این مجموعه به‌شمار می‌آمد و کاربران شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت می‌توانستند ساخته‌های خود را با دیگران نیز به اشتراک بگذارند. ویژگی دیگری که بعدها به بازی اضافه شد، کارخانه‌ی ماجراجویی هواپیمایی (AAF) نام داشت که دو بخش مختلف را شامل می‌شد. یکی از بخش‌های AAF به مخاطبان اجازه می‌داد خیلی راحت‌تر از قبل به طراحی هواپیماها بپردازند و نمونه‌های دلخواه خود را تولید کنند و بخش دیگر هم حالتی ماجرایی به بازی می‌داد؛ به‌این صورت که کاربران می‌توانستند المان‌های مختلفی را برای بازی تعریف کنند و مثلاً مدل هواپیما، سرعت و ارتفاع آن و موارد دیگر را تعیین کنند و به‌نوعی به طراحی مأموریت‌های متنوع بپردازند و سپس آن‌ها را با دوستان خود به اشتراک بگذارند.

همه‌ی این موارد دست به دست یکدیگر دادند تا چهارمین نسخه از شبیه‌سازهای پرواز مایکروسافت به کامل‌ترین بازی این مجموعه تا آن روز تبدیل شود و تا مدت‌ها بعد هم طرفداران خود را سرگرم کند؛ بازی‌ای که برای اولین‌بار هواپیمای تاریخی بوئینگ ۷۴۷ را هم وارد این مجموعه کرد.

رضایت مایکروسافت از عملکرد چهارمین نسخه باعث شد در سال ۱۹۹۳ شاهد عرضه‌ی Flight Simulator 5.0 باشیم. این نسخه از نظر بصری انقلابی در مجموعه‌ی شبیه‌ساز پرواز ایجاد کرد، چرا که برای اولین‌بار از تکسچر استفاده می‌کرد و این قضیه به سازندگان آن اجازه می‌داد اثری به‌مراتب واقع‌گرایانه‌تر از قبل تولید کنند. درعین‌حال نسبت به گذشته مناطق بیشتری در دسترس بازیکن قرار گرفته بود، از جمله نقاط زیادی از قاره‌ی اروپا که تنوع بالایی به بازی می‌دادند. درکنار تعداد بیشتر هواپیماها نسبت به قبل، کابین آن‌ها هم به‌طور اختصاصی برای هریک مدل‌سازی شده بود و بازیکن بیش‌ازپیش حس غرق شدن درون این شبیه‌ساز را پیدا می‌کرد.

سال‌ها همکاری مایکروسافت و شرکت بروس آرتویک (BAO) در شرایطی رخ می‌داد که این شرکت همچنان مستقل بود، ولی درنهایت سال ۱۹۹۵ زمانی بود که مایکروسافت BAO را خریداری کرد و تمام حقوق مربوط‌به تولید شبیه‌ساز پرواز را هم به‌دست آورد؛ اتفاقی که تأثیر خود را روی پیشرفت بیشتر نسخه‌های بعدی گذاشت.

هرچند ویندوز به‌عنوان سیستم‌عامل مایکروسافت کار خود را از سال ۱۹۸۵ آغاز کرده بود، ولی شاید بتوان گفت این ویندوز ۹۵ بود که با ویژگی‌های انقلابی خود توانست تحولی عظیم در این زمینه ایجاد کند و معروف‌ترین سیستم‌عامل دنیا را یک قدم به جلو ببرد. بازی‌های زیادی هم برای این نسخه از ویندوز تولید شدند که یکی از آن‌ها Flight Simulator for Windows 95 بود.

ششمین نسخه‌ی شبیه‌ساز پرواز هرچند از خیلی جهات شبیه به نسخه‌ی ۵.۱ بود، ولی بهبودهای فراوانی هم داشت که از فریم ریت بهتر و افکت‌های آب و هوایی زیباتر تا اضافه‌شدن مدل‌های جدیدی مثل Extra EA-300 را شامل می‌شدند. این نسخه که در سال ۱۹۹۶ منتشر شد، از نظر تبلیغاتی هم برای مایکروسافت اهمیت زیادی داشت و به‌جای شماره‌گذاری استاندارد برای آن، به‌سراغ استفاده از عبارت ویندوز ۹۵ در عنوان بازی رفته بود تا خیلی شفاف به ارتباط آن با سیستم‌عامل جدید خود اشاره کند.

شبیه‌ساز پرواز ویندوز ۹۵ درحالی وارد بازار شد که اعضای BAO این‌بار از درون تشکیلات خود مایکروسافت روی تولید آن فعالیت داشتند و همین قضیه هم باعث شده بود با تمرکز بیشتری روی پروژه کار کنند و اثری را تحویل علاقمندان دادند که عظیم‌تر از تمام نسخه‌های قبلی بود.

یک سال بعد نوبت به انتشار بازی بعدی این مجموعه رسید و مایکروسافت تصمیم گرفت باز هم آن‌را با پسوند سال عرضه کند، نه عدد معمولی. Flight Simulator 98 بیشتر از اینکه یک بازی کاملاً جدید محسوب شود، ادامه‌ای بر نسخه‌ی قبلی بود و می‌توان آن‌را به‌نوعی نسخه‌ی ۶.۱ محسوب کرد. در این نسخه شاهد اضافه‌شدن هلی‌کوپتری مثل بل ۲۰۶ بودیم که تنوع جالبی به آن می‌داد و سایر هواپیماهای بازی هم با کیفیتی بالاتر از قبل طراحی شده بودند و صداگذاری ویژه‌ای برای هرکدام انجام شده بود. همچنین بخش‌های آموزشی کامل بازی هم مخاطبان را به خوبی با دنیای هواپیماها و نحوه‌ی هدایت آن‌ها آشنا می‌کردند.

شبیه‌ساز پرواز ۹۸ دارای ۴۵ شهر و ۳۰۰۰ فرودگاه بود که خیلی از آن‌ها هم به نقاط خارج از آمریکا مربوط می‌شدند. در مجموع این بازی با وجود اینکه برپایه‌ی نسخه‌ی قبلی تولید شده بود، ولی توانست با امکانات وسیع خود به محبوبیت بالایی دست پیدا کند و در همان دو ماه اول عرضه به فروش یک میلیونی برسد که برای چنین اثری آمار خیره‌کننده‌ای محسوب می‌شد.

در سال ۱۹۹۹ شاهد انتشار نسخه‌ی دیگری از این مجموعه بودیم که با نام Flight Simulator 2000 در دو مدل مختلف به‌دست علاقمندان رسید؛ یکی مدل معمولی و دیگری مدل حرفه‌ای که ویژگی‌هایی مثل هواپیماها و شهرهای بیشتر داشت. بازی از نظر بصری بسیار زیبا و چشم‌نواز بود، ولی این قضیه باعث می‌شد اجرای آن روی سخت‌افزارهای خیلی از کاربران با مشکل مواجه شود و فریم‌ریت آن به‌قدری پایین بیاید که لذت خلبانی را از آن‌ها بگیرد. این موضوع در حدی بود که در آن دوران به کاربران بازی پیشنهاد می‌شد در صورت داشتن پردازنده‌هایی ضعیف‌تر از بهترین مدل‌های پنتیوم 2 یا پنتیوم 3 (که تازه وارد بازار شده بود) به‌سراغ آن نروند.

بااین‌حال اضافه‌شدن ویژگی‌های جدیدی مثل جی‌پی‌اس، بهبود گرافیک و تغییرات آب و هوایی مثل برف و باران و امکان مطابقت آب و هوای بازی با واقعیت ازطریق اینترنت باعث شده بود طرفداران بازی در صورت در اختیار داشتن کامپیوتر مناسب لحظات خوشی را تجربه کنند و از کار با هواپیماهایی مثل مدل مافوق صوت کنکورد و بوئینگ ۳۰۰-۷۷۷ لذت ببرند. عظمت این نسخه به‌مراتب بیشتر از قبل بود و درحالی‌که شبیه‌ساز پرواز ۹۸ شامل ۳۰۰۰ فرودگاه می‌شد، این‌بار با ۲۰۰۰۰ فرودگاه مواجه بودیم که عددی حیرت‌انگیز برای هر عاشق هوانوردی محسوب می‌شود.

بازی‌های شبیه‌ساز پرواز از همان نسخه‌های اولیه به آثاری فراتر از بازی‌های ویدیویی ساده معروف بودند و علاقمندان خود را در محیطی قرار می‌دادند که دست‌کمی از کلاس آموزش خلبانی نداشت. این قضیه با شبیه‌ساز پرواز ۲۰۰۰ به اوج خود رسید و سازندگان بازی دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌هایی را در قالب بیش از ۱۰۰ صفحه در اختیار کاربران بازی گذاشته بودند که از ساده‌ترین نکات تا پیچیده‌ترین موارد را شامل می‌شد؛ توضیحاتی که راد ماچادو، مربی پرواز معروف آن‌ها را تهیه کرده بود و در ترکیب با تست‌های درون بازی باعث می‌شدند حس دلچسبی از تجربه‌ی خلبانی در مخاطبان ایجاد شود.

در مجموع شبیه‌ساز پرواز ۲۰۰۰ اثر عظیمی بود که یک قدم بزرگ رو به جلو برای این مجموعه محسوب می‌شد؛ مجموعه‌ای که مدتی بعد با حواشی بسیار عجیبی همراه شد.

در روز ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ اتفاقی رخ داد که نه‌تنها آمریکا بلکه کل جهان را دگرگون کرد؛ حملات ۱۱ سپتامبر شوک بزرگی به مردم سراسر دنیا وارد کرد و کمتر کسی است که نداند این حملات توسط تعدادی هواپیما شکل گرفتند. همین قضیه هم باعث شد تنها به فاصله‌ی چند روز پس از این اتفاق، بعضی رسانه‌ها پای شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت را به‌میان بیاورند و از نقش آن در این حملات بگویند. به‌گزارش این رسانه‌ها، تروریست‌ها پیش از شروع عملیات خود به بررسی جوانب مختلف آن ازطریق شبیه‌ساز پرواز پرداخته بودند و این بازی نقش پررنگی در موفقیت‌آمیز بودن عملیات آن‌ها داشت.

مایکروسافت که هرگز تصور نمی‌کرد روزی مجبور شود پاسخگوی چنین ادعایی باشد، در بیانیه‌ای به توضیح پیرامون ویژگی‌های بازی خود پرداخت و از این گفت که هرچند شبیه‌ساز پرواز می‌تواند به افزایش مهارت مخاطبان خود کمک کند، ولی کسی نمی‌تواند تنها با کمک آن تبدیل به یک خلبان واقعی شود. عملیاتی مثل حوادث ۱۱ سپتامبر هم به‌شکلی نبوده‌اند که تروریست‌ها بتوانند فقط و فقط با آموزش ازطریق این شبیه‌ساز به اهداف خود برسند. با این وجود مت پیلا، سخنگوی مایکروسافت به فاصله‌ی پنج روز بعد از این حوادث اعلام کرد:

ما بعد از بحث و بررسی‌های دقیق به این نتیجه رسیدیم که شاید بهتر باشد برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی را از نسخه‌ی بعدی شبیه‌ساز پرواز حذف کنیم. این حوادث برای همه‌ی ما به‌شدت تلخ بوده و به‌هیچ‌وجه دوست نداریم اثری از آن‌ها در بازی بعدی برجای بماند و مخاطبان را ناراحت کند.

این صحبت‌ها در حالی منتشر شد که بازی بعدی این مجموعه یعنی Flight Simulator 2002 برای عرضه در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۰۱ تدارک دیده شده بود و مایکروسافت نمی‌توانست در این مدت‌زمان کوتاه اقدام به حذف برج‌های دوقلو از بازی کند. بنابراین قرار شد این کار بعد از انتشار بازی به‌وسیله‌ی یک به‌روزرسانی انجام شود. ولی این تنها مشکل پیش روی مایکروسافت نبود و حتی بعضی از فروشگاه‌ها مثل شعبه‌ی لندن ویرجین مگااستور نسخه‌های قبلی بازی را هم از پشت ویترین‌های خود برداشتند تا مردم با تصاویر هواپیماها در آن روزها رو‌به‌رو نشوند؛ اقدامی عجیب که البته برای اهالی صنعت بازی خیلی هم تازگی ندارد و هر چند وقت یک‌بار شاهد این هستیم که بازی‌های ویدیویی به دلایل عجیبی متهم می‌شوند.

مراقبت پرواز (ATC) به شکل کاملی در بازی شبیه‌سازی شده بود و امکان برقراری ارتباط رادیویی با آن و مکالمات صورت‌گرفته باعث می‌شد بازی بیش‌ازپیش واقع‌گرایانه شود؛ موضوعی که درکنار هوش مصنوعی پیشرفته‌ی آن به خلق اثری زنده و پویا منجر شده بود. همچنین بخش‌های آموزشی بازی هم نسبت به قبل بهتر و روان‌تر شده بودند و از آن حالت خشک و رسمی قبلی فاصله گرفته بودند.

این نسخه از بازی هم مثل محصول قبلی مایکروسافت در دو مدل معمولی و حرفه‌ای به‌دست علاقمندان می‌رسید که مدل حرفه‌ای علاوه‌بر داشتن تعدادی هواپیمای بیشتر، شامل بخش آموزشی جالب و متفاوتی می‌شد که کاربران می‌توانستند در آن نقش معلم یا دانش‌آموز را ایفا کنند و با برقراری ارتباط اینترنتی بین دو نفر، یکی به آموزش دیگری بپردازد. از شبیه‌ساز پرواز ۲۰۰۲ تا آن روز به‌عنوان بهترین نسخه‌ی این مجموعه یاد می‌شد و مایکروسافت در ادامه کار سختی برای پشت‌سر گذاشتن کیفیت این بازی داشت.

نسخه‌ی بعدی شبیه‌ساز در سال ۲۰۰۳ وارد بازار شد، یعنی ۱۰۰ سال پس از پرواز هواپیمای برادران رایت که به‌عنوان اولین سازه‌ی هوایی سنگین تاریخ با قابلیت حمل انسان و هدایت توسط خلبان شناخته می‌شود. همین قضیه هم باعث شد بازی جدید پسوندی تحت‌عنوان «یک قرن پرواز» داشته باشد. بازی Flight Simulator 2004: A Century of Flight برای گرامیداشت صنعت هوانوردی درکنار هواپیماهای مدرن شامل تعدادی هواپیمای معروف قدیمی هم می‌شد، از همان هواپیمای برادران رایت یا «پرنده‌ی رایت» تا مدل‌هایی مثل داگلاس دی‌سی۳ و فورد ترای‌موتور.

درکنار هواپیماهای تازه و حدود هزار فرودگاه جدید که به بازی اضافه شده بودند، سیستم آب و هوایی آن هم پیشرفت زیادی نسبت به قبل داشت. درکنار این‌ها بهبودهای مختلف در زمینه‌هایی مثل سیستم کنترل ترافیک فرودگاه‌ها و مکانیزم‌های پیشرفته‌ی مسیریابی باعث می‌شدند شبیه‌ساز پرواز ۲۰۰۴ با وجود شباهت‌هایی با نسخه‌ی قبلی، برتری‌های زیادی نسبت به آن پیدا کند؛ بازی‌ای که درکنار لذت همیشگی پرواز در این مجموعه، با حس و حال خاص خود به کاربران اجازه می‌داد لحظات مهمی از تاریخ هوانوردی را تجربه کنند، از جمله بازسازی پروازهای یکی از معروف‌ترین خلبانان زن تاریخ یعنی آملیا ارهارت.

سه سال بعد از شبیه‌ساز پرواز ۲۰۰۴ نوبت به دهمین نسخه از این مجموعه رسید و Flight Simulator X منتشر شد. این نسخه توسط Aces Game Studio طراحی شده بود؛ استودیویی که مایکروسافت آن‌را برای کار روی شبیه‌سازهای خود تشکیل داده بود و بعدها در سال ۲۰۰۹ تعطیل شد. جالب است بدانید که راد فرگوسن، از اعضای سابق اپیک گیمز (Epic Games) و استودیو کوالیشن (The Coalition) هم زمانی یکی از کارمندان Aces بود.

شبیه‌ساز پرواز ایکس برپایه‌ی موتور گرافیکی ارتقایافته‌ای تولید شده بود که به سازندگان آن اجازه‌ی استفاده از ویژگی‌های دایرکت ایکس 10 را می‌داد که در آن زمان سروصدای زیادی به‌پا کرده بود. بازی از نظر بصری در سطح خیلی خوبی قرار داشت و جزئیات مدل هواپیما در بهترین حالت ممکن به‌سر می‌برد؛ هواپیماهایی که تعداد آن‌ها در نسخه‌ی معمولی به ۱۸ عدد و در نسخه‌ی مخصوص به ۲۴ عدد می‌رسید. تعداد شهرهایی که با جزئیات کامل طراحی شده بودند هم در دو نسخه‌ی بازی به ترتیب ۲۸ و ۳۸ عدد بودند و در مجموع بیش از ۲۴ هزار فرودگاه در شبیه‌ساز پرواز ایکس وجود داشت.

درکنار حالت خلبانی معمولی، مأموریت‌های متنوع و جذاب بازی هم رنگ و بوی دیگری به آن می‌دادند. برای مثال در یکی از این مأموریت‌ها نقش یک بدلکار را داشتید و باید هواپیمای کوچکی را بالای یک اتوبوس فرود می‌آوردید، یا در مأموریت دیگری به مسابقه با کامیونی می‌پرداختید که موتور جت به آن وصل شده بود و سرعت بسیار بالایی داشت. علاوه‌بر این مراحل که حالتی مفرح داشتند، بخش‌های جدی‌تری هم در بازی به چشم می‌خوردند از جمله مأموریتی که در آن یک سکوی نفتی آتش گرفته بود و بازیکن وظیفه داشت با هدایت یک هلی‌کوپتر به نجات کارگران آن بپردازد. این بخش‌های بازی صداگذاری‌های خاص خود را هم داشتند که حالتی سینمایی و منحصربفرد به آن‌ها می‌داد.

شبیه‌ساز پرواز ایکس هرچند نتوانست به اندازه‌ی بعضی دیگر از نسخه‌های این مجموعه سروصدا به‌پا کند، ولی اثری خوش‌ساخت و عظیم بود که طرفداران خود را پیدا کرد. در سال ۲۰۰۷ یک بسته‌ی الحاقی به‌نام Acceleration هم برای بازی منتشر شد که ویژگی‌های جدیدی به بخش‌های تک‌نفره و چندنفره‌ی آن اضافه می‌کرد و هواپیماها و هلی‌کوپترهای تازه‌ای را هم در خود داشت. همین‌طور در سال ۲۰۱۴ نوبت به نسخه‌ی استیم بازی رسید که کاری از استودیو Dovetail Games بود و بهبودهایی نسبت به نسخه‌ی اصلی داشت.

سری شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت بعد از نسخه‌ی ایکس به‌مدت چند سال در استراحت به‌سر می‌برد، تا اینکه شعبه‌ی ونکوور استودیوهای بازی‌سازی مایکروسافت به‌سراغ تولید نسخه‌ی جدیدی از آن رفت (این شعبه که در ابتدا Zipline Studios نام داشت، بعدها به زیرمجموعه‌ی ونکوور مایکروسافت تبدیل شد و سپس برای مدتی خبری از آن نبود تا اینکه در قالبی جدید تحت‌عنوان Black Tusk Studios احیا شد و درنهایت هم به استودیو کوالیشن تغییر نام داد).

محدودیت‌های بازی در حدی بود که در حالت اولیه تنها می‌شد به هاوایی دسترسی داشت و هیچ بخش دیگری در اختیار بازیکن قرار نمی‌گرفت. همچنین در ابتدا تنها دو هواپیما در دسترس بود و برای استفاده از سایر هواپیماها نیاز به پرداخت مبالغی از ۸ تا ۱۵ دلار داشتید که این موارد دست به دست یکدیگر دادند تا بازی به یکی از آن آثار Free to Play تبدیل شود که در حالت رایگان نمی‌توان لذت زیادی از آن‌ها برد.

این نسخه نه توجه دوست‌داران شبیه‌ساز پرواز را به خود جلب کرد و نه نقدهای آن در حد نسخه‌های قبلی بود و درنهایت هم مایکروسافت تنها پنج ماه پس از انتشار، پشتیبانی از آن‌را کنار گذاشت و به‌نوعی مرگ بازی را اعلام کرد.

بعد از آن این مجموعه دوباره در سکوتی طولانی‌مدت فرو رفت، تا اینکه سال ۲۰۱۹ از راه رسید و درحالی‌که علاقمندان هوانوردی سال‌ها در عطش تجربه‌ی نسخه‌ی جدید شبیه‌ساز پرواز به‌سر می‌بردند، بالاخره هفت سال بعد از انتشار Microsoft Flight و در جریان E3 2019 بود که مایکروسافت از جدیدترین نسخه‌ی این مجموعه رونمایی کرد‌؛ بازی‌ای با نام ساده‌ی Microsoft Flight Simulator که اثری از استودیو اسوبو (Asobo Studio) است، یعنی سازنده‌ی بازی A Plague Tale: Innocence. این نسخه از بازی که با نام شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت ۲۰۲۰ هم شناخته می‌شود، از همان اولین تریلر خود به طرفداران این مجموعه اطمینان داد که با اثری عظیم و کامل همراه خواهند شد که از نظر بصری هم یکی از واقع‌گرایانه‌ترین بازی‌های این سال‌ها محسوب می‌شود.

ارتباط بازی با بینگ تنها به ارائه‌ی نقشه‌هایی دقیق ختم نمی‌شود و در مواردی مثل شبیه‌سازی واقعی آب و هوای هر منطقه هم تأثیر دارد. برای مثال اگر زمانی‌که در حال تجربه‌ی بازی هستید، در واقعیت طوفانی در ایالت اوکلاهما جریان داشته باشد می‌توانید هواپیمای خود را به آن‌جا ببرید و طوفان را به‌طور مجازی درون بازی هم ببینید. طراحی ابرها هم به‌مراتب طبیعی‌تر از قبل شده و گذشته از حالت بصری زیبایی که دارند، روی پرواز شما تأثیر فیزیکی هم می‌گذارند.

از دیگر ویژگی‌های جالب بازی که پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نسبت به قبل داشته، شبیه‌سازی ترافیک هوایی به‌طور دقیق درون بازی است و استودیو اسوبو قصد دارد تجربه‌ای را به مخاطبان خود هدیه دهد که از این نظر هم تفاوت زیادی با واقعیت ندارد. یعنی اگر در این لحظه هواپیمایی در دنیای واقعی در حال حرکت در مسیر خاصی است و شما هم درون بازی در همان محدوده به‌سر می‌برید، هواپیمای موردنظر در دنیای مجازی هم وجود خواهد داشت و می‌توانید آن‌را در حال حرکت در آسمان ببینید.

در مجموع باتوجه‌به اطلاعات منتشرشده از شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت ۲۰۲۰ و صحبت‌های افرادی که آن‌را تجربه کرده‌اند، می‌توانیم منتظر بهترین و کامل‌ترین نسخه‌ی این مجموعه باشیم؛ بازی‌ای که قرار است برای کامپیوتر و ایکس‌باکس وان منتشر شود و فهرست سخت‌افزار موردنیاز آن هم از ۱۵۰ گیگابایت فضای خالی برای نصب و اجرای بازی خبر می‌دهد که البته شاید برای اثری در این ابعاد خیلی هم عجیب نباشد.

دانلود ویدیو از آپارات

بد نیست حالا که سری زدیم به نسخه‌های مختلف شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت، یادی هم کنیم از مجموعه‌ی شبیه‌ساز پرواز جنگی مایکروسافت (Microsoft Combat Flight Simulator). این مجموعه کار خود را در سال ۱۹۹۸ آغاز کرد و اولین نسخه‌ی آن با پسوند WWII Europe Series برای کامپیوتر منتشر شد. همان‌طور که از پسوند بازی هم مشخص است، مایکروسافت در این اثر به‌سراغ نبردهای اروپایی در جنگ جهانی دوم رفته بود و هدایت هواپیماهای جنگی را در حالت‌های مختلف تک‌نفره و چندنفره در اختیار بازیکن‌ها قرار می‌داد. بازی از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شد، از جمله بخش داستانی و مأموریت‌های جانبی، و با کیفیت بالای خود توانست به محبوبیت خوبی دست پیدا کند. بعدها دو نسخه‌ی دیگر از شبیه‌ساز پرواز جنگی با پسوندهای WWII Pacific Theater و Battle for Europe هم در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۲ عرضه شدند که با ویژگی‌های متنوع خود علاقمندان هواپیماهای جنگی را سرگرم می‌کردند.

همچنین شبیه‌ساز دیگری هم سال‌ها قبل با همکاری مایکروسافت و BAO تولید شده بود که شاید امروز خیلی‌ها حتی نام آن را هم نشنیده باشند؛ شبیه‌ساز فضایی مایکروسافت (Microsoft Space Simulator) که در سال ۱۹۹۴ به بازار آمد و اثری جذاب برای مشتاقان نجوم و فضانوردی بود. بازی امکان هدایت ۱۴ فضاپیما و وسیله‌ی فضایی مختلف را به مخاطبان می‌داد که بعضی از آن‌ها حالتی تخیلی و آینده‌نگرانه داشتند، ولی بخشی از آن‌ها هم براساس نمونه‌های واقعی مثل شاتل فضایی، سفینه‌ی فرماندهی و خدمات آپولو و ماه‌نشین آپولو طراحی شده بودند.

حدود چهار دهه از آغاز به‌کار شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت می‌گذرد و در این مدت با نسخه‌های مختلفی از این مجموعه همراه بوده‌ایم که هرکدام با ویژگی‌های پیشرفته و متنوع خود، طرفداران هوانوردی را به پرواز با هواپیماهای کلاسیک و مدرن دعوت کرده‌اند؛ مجموعه‌ای که به این زودی‌ها قصد بازنشستگی ندارد و در سال جاری با انتشار جدیدترین نسخه‌ی آن، یک‌بار دیگر شاهد ارائه‌ی تجربه‌ای کامل و جذاب برای دوست‌داران خلبانی خواهیم بود.