حقایق جالب The Spider-Man Trilogy - سه‌گانه مرد عنکبوتی

در هرزمان و در هرمکان از شخصیت Spider-Man حرفی به‌میان می‌آید، ناخودآگاه ذهن ما یاد سه‌گانه سم ریمی می‌افتد؛ این سه‌گانه به‌قدری قوی بود که فیلم‌های آن شاید تا سال‌ها به‌عنوان بهترین فیلم‌های ساخته شده حول محور شخصیت بسیار محبوب مرد عنکبوتی باقی خواهند ماند. تولید این مجموعه در سال ۲۰۰۰ به‌کارگردانی سم ریمی و نویسندگی دیوید کوئِپ آغاز شد، در مراحل ساخت فیلم‌های این مجموعه برادر سم ریمی یعنی ایوان کمک‌های بسیاری به تیم سازنده این مجموعه کرد تا در بسیاری از سایت‌های معتبر از او به‌عنوان یکی از تهیه‌کنندگان فیلم‌های این مجموعه درکنار نام لورا زیسکین یاد شود. ساخت سه‌گانه مرد عنکبوتی با کش‌و‌قوس‌های فراوان پس از سال‌ها تنش و درگیری که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت آغاز و اولین فیلم این سه‌گانه در سال ۲۰۰۲ توسط استودیو کلمبیا پیکچرز (Columbia Pictures) و زیر نظر شرکت سونی (Sony) اکران شد.

این مجموعه سکوی پرتابی برای بازیگر اصلی آن یعنی توبی مگوآیر تلقی می‌شود؛ بازیگری که شاید بسیاری از اهالی سینما تنها با ایفای نقش در این سه‌گانه او را بشناسند. داستان این سه‌گانه تقریبا مانند تمام داستان‌های مربوط‌به این شخصیت با گازگرفته‌شدن شخصیت اصلی داستان توسط یک عنکبوت آغاز می‌شود که به‌همین دلیل شخصیت اصلی یعنی پیتر پارکر قدرت‌های ابرانسانی خاصی پیدا می‌کند؛ برای مثال می‌تواند از دیوار صاف بالا برود، پرش‌های بلند انجام دهد، قدرت بدنی او به‌طرز دیوانه‌واری زیاد شود و مهم‌تر از همه می‌تواند مانند عنکبوت، یک نوع تار بسیار محکم و چسبناک تولید کند. آغاز داستان تمام آثار درمورد مرد عنکبوتی تقریبا به‌همین شکل است ولی عاملی که سه‌گانه سم ریمی را از سایر فیلم‌ها و محصولات تلویزیونی که درباره این ابرقهرمان محبوب ساخته شده‌اند، متمایز کرده این است که علاوه‌بر کیفیت ساخت بالای آن، شخصیت‌پردازی بسیار خوب و درام قوی در داستان فیلم، اتفاقات فیلم‌های این سه‌گانه با اینکه تخیلی هستند ولی بسیار قابل درک و ملموس ساخته شده‌اند، به‌طوری که بیننده به‌راحتی می‌تواند با اتفاقات و مسیر داستانی آن ارتباط برقرار کند.

ما در این مقاله به جزییات داستان و اتفاقات فیلم‌های این سه‌گانه اشاره‌ای نخواهیم کرد، پس اگر هنوز فیلم‌های این مجموعه را ندیده‌اید (که بسیار بعید می‌دانم کسی این مجموعه را ندیده باشد) با مطالعه این مقاله قسمت‌های مهمی از آن برای شما لو نخواهد رفت. در این مقاله تنها به‌بررسی نکات و حقایق جالب سه‌گانه مرد عنکبوتی خواهیم پرداخت؛ حقایقی که شاید از آن‌ها اطلاعی نداشته باشید.

درحال‌حاضر شاهد سه عنوان اصلی برای مجموعه سینمایی مرد عنکبوتی هستیم که یکی پس از دیگری به موفقیت‌های بسیاری رسیده‌اند ولی مسیر برداشتن اولین قدم این مجموعه به‌‌هیچ‌وجه به این سادگی‌ها نبوده. در سال ۱۹۸۵ که ایده به‌تصویر کشیدن این ابرقهرمان در قالب فیلم‌های سینمایی در ذهن شرکت مارول قرار داشت، هیچ استودیو بزرگی حاضر به قبول کردن ریسک ساخت یک فیلم ابرقهرمانی جدید نمی‌شد؛ در آن زمان تنها مجموعه ابرقهرمانی موفق مجموعه سوپرمن بود که در آن زمان خیلی موفق ظاهر نمی‌شد. سرانجام شرکت فیلم‌سازی Cannon Films حق امتیاز به‌تصویر کشیدن این ابرقهرمان جدید را از مارول به‌قیمت ۲۵۰ هزار دلار خریداری کرد. بعد از نوشتن چندین فیلم‌نامه از ساخت فیلم‌های این ابرقهرمان پشیمان شد و مناهم گولان، تهیه‌کننده آن امتیاز این شخصیت را به استودیو جانشین خود یعنی استودیو قرن بیست و یکم واگذار کرد. در سال ۱۹۹۱ استودیو قرن بیست و یکم نیز از ساخت آن منصرف شد و حق امتیاز این شخصیت به استودیو Carolco Pictures رسید؛ شرکتی که در سال ۱۹۹۵ به‌دلیل ورشکستگی تعطیل شد.

حق امتیاز این ابرقهرمان فلک‌زده پس از عبور از چندین استودیو به Metro-Goldwyn-Mayer یا همان MGM رسید ولی استودیو مارول که در آن زمان در حال دست‌و‌پنجه نرم‌ کردن با ورشکستگی بود، تصمیم گرفت حق امتیاز این ابرقهرمان که متعلق به خودش بود را پس بگیرد. آن‌ها از یک سری دلایل قضایی استفاده کردن و موفق شدند حق امتیاز مرد عنکبوتی را به خانه برگردانند. در قرارداد استودیو Carolco Pictures آمده بود که اگر این استودیو تا سال ۱۹۹۶ فیلمی با این عنوان تهیه نکند، نخستین استودیویی که صاحب حق امتیاز این شخصیت بوده است می‌تواند ادعای مالکیت دوباره آن را داشته باشد؛ اینگونه بود که حق امتیاز مرد عنکبوتی به جایی که به‌آن تعلق داشت، برگشت. در سال ۱۹۹۹ در یک دادگاه قضایی شکایت شرکت MGM به‌جایی نرسید و حق امتیاز تهیه این شخصیت محبوب به‌صورت تمام و کمال در اختیار مارول قرار گرفت. مارول پس از این پیروزی با عقد یک قرارداد بزرگ با شرکت سونی نخستین فیلم Spider-Man را تهیه و ازطریق Columbia Pictures آن را در سال ۲۰۰۲ اکران کرد.

شاید باور این موضوع سخت باشد ولی سازندگان این مجموعه سینمایی برای عنکبوت‌های حاضر در فیلم‌های آن آزمون بازیگری برگزار کردند؛ سم ریمی، کارگردان فیلم‌های این مجموعه به‌دنبال بهترین عنکبوت ممکن برای لحظه نیش زدن پیتر پارکر در فیلم اول بود. سم ریمی در یک ایده دیوانه‌وار قصد داشت تا از یک عنکبوت از گروه عنکبوت‌های بیوه سیاه یا Black Widow با نام علمی (Latrodectus) استفاده کند؛ عنکبوتی که یکی از خطرناک‌ترین عنکبوت‌های موجود در جهان به‌شمار می‌رود. برای جلوگیری از این تصمیم سم ریمی، استیون کوچر جانورشناس برجسته تعدادی عنکبوت را برای آزمون بازیگری به سم ریمی نشان داد و ریمی پس از چند ساعت و تماشای حرکات آن‌ها با دقت بسیار زیاد بلاخره عنکبوت مورد نظر خودش را که شبیه گونه بیوه سیاه باشد، پیدا کرد.

تنها یک مشکل سر راه سازندگان قرار داشت و آن رنگ عنکبوت موردنظر بود که رنگ آن دقیقا مانند گونه مورد نظر سم ریمی نبود. خب راه‌حل چیست؟ بله، آرایش عنکبوت! قبل از انجام این کار سازندگان فیلم تلاش کردند با تکنولوژی CGI رنگ عنکبوت را تغییر دهند ولی اصلا به موفقیت نزدیک نشدند و درنهایت به‌سراغ آرایش عنکبوت رفتند. در یک فرایند چند ساعته عنکبوت مورد نظر را با رنگ‌های طبیعی به‌شکل گونه بیوه سیاه درآوردن و با کمی کمک از سوی تکنولوژی‌های CGI آن عنکبوت را به واقعی‌ترین شکل ممکن نسبت به گونه بیوه سیاه به‌تصویر کشیدند.

علاوه‌بر توبی مگوآیر، سم ریمی و تیم سازنده فیلم مرد عنکبوتی بازیگران زیادی را برای نقش اصلی این فیلم در نظر داشتند؛ بازیگران مطرحی مانند فردی پرینز، کریس کلاین، جیمز فرانکو، وس بنتلی و هیث لجر فقید. هیث لجر که بعد‌ها در یک فیلم ابرقهرمانی نقش شخصیت منفی آن را ایفا کرد و برای آن نقش برنده جایزه اسکار شد پیشنهاد سم ریمی برای حضور در فیلم مرد عنکبوتی را به‌دلیل نداشتن علاقه به فیلم‌های ابرقهرمانی رد کرد. آزمون فردی پرینز به‌قدری بد پیش رفت که سم ریمی به‌شوخی درباره او گفت که فردی حتی قادر نخواهد بود بلیط تماشای این فیلم را تهیه کند. اسکات اسپیدمن دیگر بازیگری بود که برای نقش پیتر پارکر در آزمون بازیگری این فیلم شرکت کرد ولی با مخالفت سم ریمی روبه‌رو شد. جیمز فرانکو تنها بازیگری بود که به‌شدت چشم سم ریمی را گرفت و آن‌قدر در آزمون خود خوب عمل کرد که سم ریمی نقش هری آزبورن را برای او درنظر گرفت. درنهایت نقش پیتر پارکر به توبی مگوآیر رسید؛ مگوآیر در آزمون بازیگری بسیار ساده عمل کرد و قسمتی از نقش پیتر پارکر را به‌ساده‌ترین حالت ممکن برای سازندگان فیلم اجرا کرد. همین سادگی توبی مگوآیر باعث شد تا بدون هیچ تردیدی نقش مرد عنکبوتی را به او بدهند.

خلق شخصیت شرور فیلم به‌عنوان پدر بهترین دوست پیتر پارکر یکی از آن پیچش‌های داستانی جذاب تلقی می‌شود که این مجموعه را تا این حد محبوب کرده است. کلمبیا پیکچرز ایده حضور گابلین سبز و دکتر اختاپوس به‌صورت همزمان را به سم ریمی داد ولی ریمی با این نظر مخالفت کرد چون عقیده داشت حضور دو شخصیت شرور قدرتمند و یک ابرقهرمان در یک فیلم باعث می‌شود شخصیت‌پردازی آن‌ها با شکست روبه‌رو شود و نتیجه درنهایت این شد که گابلین سبز در فیلم اول و دکتر اختاپوس در قسمت دوم آنتاگونیست‌های اصلی فیلم مرد عنکبوتی باشند؛ تصمیمی که یکی از بهترین تصمیم‌های سم ریمی برای ساخت این مجموعه سینمایی قلمداد می‌شود.

شخصیت نورمن آزبون یا همان گابلین سبز که ایفای نقش آن برعهده ویلیام دفو قرار گرفته بود در بیشتر صحنه‌های اکشن و مبارزه فیلم نخست حضور پررنگی داشت. ویلیام دفو تصمیم گرفت تا حدود ۹۰ درصد سکانس‌های این شخصیت را خودش انجام دهد و از جلوه‌های ویژه یا بدل برای آن استفاده نشود. یکی از دلایل تفاوت‌های ظاهری این شخصیت با گابلین سبز کتاب‌های کمیک همین موضوع است؛ پس از این تصمیم ولیام دفو، لباس و ماسک شخصیت گابلین سبز طوری طراحی شد تا دفو آزادی عمل بیشتری برای ایفای نقش در صحنه‌های اکشن داشته باشد. همچنین جلیقه ضخیم او در فیلم بسیار ساده‌تر و سبک‌تر طراحی شد تا دفو بتواند با راحتی بیشتری به ایفای نقش گابلین سبز بپردازد. نکته جالب درباره لباس این شخصیت جایی است که این لباس بیش از ۵۰۰ قسمت کوچک داشت و حدود یک ساعت طول می‌کشید تا ویلیام دفو آن را به‌طور کامل بپوشد.

بعد از موفقیت چشمگیر قسمت اول مجموعه سینمایی مرد عنکبوتی، سازندگان آن تصمیم گرفتند تا ادامه این مجموعه را بدون اتلاف وقت و در سریع‌ترین زمان ممکن به مرحله ساخت برسانند. این تصمیم باعث شد تا سازندگان آن برخلاف خواسته خودشان مجبور شوند قسمت دوم را بدون حضور توبی مگوآیر تولید کنند؛ کمر مگوآیر در یک مسابقه اسب سواری در آن سال دچار یک آسیب‌دیدگی شدید شد و پزشکان او عقیده داشتند که مگوآیر به‌موقع برای شروع فیلم‌برداری قسمت دوم بهبود پیدا نمی‌کند و آماده نخواهد بود. به‌همین‌دلیل سم ریمی از جیک جیلنهال درخواست کرد تا اگر توبی مگوآیر به‌موقع بهبود پیدا نکند، به‌جای او در نقش پیتر پارکر در قسمت دوم مرد عنکبوتی حضور پیدا کند. بااین‌حال در آستانه شروع مراحل ساخت قسمت دوم این مجموعه توبی مگوآیر با تمرینات و تلاش بسیار زیاد موفق شد خودش را در بهترین موقع ممکن آماده و با شروع مراحل ساخت فیلم در محل فیلم‌برداری حضور پیدا کند. جیلنهال درنهایت و ۱۵ سال بعد از آن اتفاق در نقش میستریو، ایفای نقش شخصیت شرور فیلم Spider-Man: Far From Home محصول دنیای سینماتیک مارول را برعهده گرفت.

در یکی از نخستین سکانس‌های اولین فیلم سه‌گانه مرد عنکبوتی که در رستوران دانشگاه جریان داشت، تمام محتویات سینی مری جین به هوا پرتاب می‌شوند و پیتر پارکر به‌خاطر قدرت‌های جدیدی که کسب کرده بود، موفق شد تمام محتویات آن را با سینی مهار کند و سینی را به مری جین تحویل دهد، طوری‌که انگار آب از آب تکان نخورده باشد. تمام صحنه‌های این سکانس بدون کوچک‌ترین کمکی از تکنولوژی CGI و جلوه‌های ویژه تهیه شده است. سینی موجود در آن سکانس با یک چسب قوی به‌دست توبی مگوآیر چسبیده شده بود و مگوآیر پس از ۱۵۶ برداشت بلاخره موفق شد تک تک محتوی سینی را در هوا مهار کند و همزمان روی سینی قرار دهد؛ دقیقا مثل صحنه‌ای که همه ما در فیلم شاهد آن بودیم. تهیه این سکانس با کمک تکنولوژی CGI بدون شک بسیار آسان‌تر می‌بود ولی انجام آن بدون هیچ کمک خارجی علاوه‌بر طبیعی‌تر نشان دادن آن صحنه، اعتبار بسیار زیادی برای توبی مگوآیر به‌همراه داشت.

پس از موفقیت‌های قسمت‌های اول و دوم سه‌گانه مرد عنکبوتی، قسمت سوم آن بسیار ناامیدکننده ظاهر شد و باعث شد تا بسیاری از طرفداران این مجموعه از آن به‌عنوان ضعیف‌ترین قسمت این سه‌گانه با اختلاف بسیار زیاد یاد کنند. بااین‌حال در آن زمان سونی به‌صورت رسمی اعلام کرد که بودجه صرف شده برای ساخت نسخه سوم این مجموعه سینمایی مبلغی حدود ۲۵۶ میلیون دلار بوده است ولی بسیاری از متخصصان صنعت سینما بودجه این فیلم را باتوجه‌به تکولوژی بسیار گران‌قیمت استفاده شده برای زنده کردن یک انسان غول‌آسا از خاک، بسیار بسیار بیشتر از مبلغ اعلام شده توسط سونی می‌دانند.

یکی از نکات بسیار جالب این فیلم این است که در طول مراحل ساخت فیلم، چهار لباس شخصیت مرد عنکبوتی به سرقت رفت. همان‌طور که می‌توانید حدس بزنید تهیه این لباس‌ها به‌هیچ‌وجه ارزان نبوده و ارزش مادی آن‌ها حدود ۵۰ هزار دلار تخمین زده شده است؛ حال اگر این لباس‌ها را به‌سرقت ببرید و قصد فروش آن‌ها را داشته باشید رقم‌های بسیار بالاتری را می‌توانید به جیب بزنید. ناپدید شدن لباس‌های شخصیت مرد عنکبوتی باعث ایجاد یک هرج‌و‌مرج شدید در میان سازندگان فیلم شد، آن‌ها حتی یک پاداش ۲۵ هزار دلاری برای فردی که آن‌ها را پیدا کند در نظر گرفتند ولی هیچ خبری از آن لباس‌ها به‌اطلاع سازندگان فیلم نرسید. سرانجام پس از ۱۸ ماه تحقیق و بازجویی مشخص شد که یکی از افراد شاغل در بخش امنیتی محل فیلم‌برداری با کمک دوستان خود آن‌ها را دزدیده است!

این اتفاق بعد از سکانسی که پیتر لباس مخصوص شخصیت اسپایدرمن را در سطل زباله انداخت، رخ داد. چهار لباسی که دزدیده شده بودند در شهرهای نیویورک، لس آنجلس و توکیو پیدا و به استودیو سونی برگردانده شدند. نکته جالب درباره سارق این لباس‌ها این است که او قبلا هم این کار را انجام داده بود و زمانی‌که در بخش امنیتی محل فیلم‌برداری فیلم بتمن توسط استودیو برادران وارنر حضور داشت یکی از لباس‌های شخصیت بتمن را با کمک دوستان خود دزدیده و به قیمت ۱۵۰ هزار دلار فروخته بود؛ این فرد پس از دستگیری مستقیما به زندان فرستاده شد.

چرا نسخه چهارم مجموعه مرد عنکبوتی ساخته نشد؟ این مجموعه به‌قدری موفق بود و سود زیادی برای سازندگان آن به‌همراه داشت که همه اهالی سینما به‌راحتی متقاعد شده بودند که نسخه چهارم آن در راه است، همچنین تمام حواشی و نشانه‌های موجود، از ساخت قسمت چهارم این مجموعه سخن می‌گفتند. خب پس دقیقا چه اتفاقی افتاد و چرا سم ریمی به‌صورت ناگهانی این مجموعه را ترک کرد؟ ساخت قسمت چهارم این مجموعه در ژانویه ۲۰۱۰ توسط سونی لغو و این شرکت در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که قسمت چهارم این مجموعه اکران نخواهد شد. در این بیانیه دلیل اصلی این تصمیم اعلام نشد ولی بعدها به‌صورت واضح مشخص شد که دلیل ترک این مجموعه توسط سم ریمی و لغو شدن مراحل تولید آن به‌خاطر فیلم‌نامه قسمت چهارم بوده است؛ دلیلی که خیلی واضح می‌توان از آن به‌عنوان دلیل شکست قسمت سوم آن نیز یاد کنیم. سم ریمی از این موضوع متنفر بود که جزییاتی که خود او مدنظر نداشت توسط افراد دیگر به فیلم او تحمیل شوند؛ مانند حضور دو شخصیت شرور در یک فیلم (مانند قسمت سوم این سه‌گانه). پس از اکران قسمت سوم این موضوع پررنگ‌تر از قبل شد، سم ریمی از این موضوع بسیار ناراحت بود و دیگر قصد نداشت که این روند را ادامه دهد. به‌همین‌دلیل او تصمیم گرفت که قبل از ایجاد تنش بین او و مقامات سونی درباره محتویات فیلم چهارم، از مجموعه کنار رود. پس از کنار رفتن سم ریمی از مجموعه مرد عنکبوتی تمام اهالی سینما شاهد سقوط این مجموعه بودند که فیلم بازسازی شده در سال ۲۰۱۲ این موضوع را به‌طور کاملا واضح نشان می‌دهد. سم ریمی در ادامه فیلم‌های این مجموعه کمک‌های کوچکی به تیم سازنده آن فیلم‌ها کرد ولی هیچوقت حتی نقش بسیار کوچکی در ساخت آن‌ها نداشت.