فاجعه در شرکت بلیزارد | رسوایی برای خالق وارکرفت

روزگاری بود که کمتر شرکتی در صنعت بازی به اندازه بلیزارد انترتینمنت (Blizzard Entertainment) در میان گیمرهای حرفه‌ای محبوبیت داشت؛ خالق سه عدد از بزرگ‌ترین IPهای تاریخ یعنی وارکرفت (Warcraft)، دیابلو (Diablo) و استارکرفت (StarCraft) که تا همین چند سال قبل به‌عنوان یکی از غول‌های دنیای بازی با معرفی هر نسخه‌ی جدید از این آثار، طوفانی به پا می‌کرد و طرفداران خود را در انتظار تجربه‌ای ارزشمند قرار می‌داد.

ولی چند سالی می‌شود که بلیزارد از دوران اوج خود فاصله گرفته و روزبه‌روز هم بیشتر از آن شرکت کم‌رقیب و افسانه‌ای فاصله می‌گیرد. گذشته از بحث بازی‌ها، حواشی پیرامون این استودیو نیز در این سال‌ها بیشتر از هر زمان دیگری شده و جدایی اعضای کلیدی هم باعث شده طرفداران بلیزارد بیش‌ازپیش نگران آینده‌ی آن باشند. دراین‌میان مدتی قبل اخباری در مورد شرایط کار در بلیزارد و محیط نامناسب آن مخصوصاً برای زنان منتشر شد که اوضاع را حتی از قبل هم وخیم‌تر کرد؛ اخباری که شاید بدبین‌ترین افراد هم انتظار شنیدن آن‌ها را نداشتند و درنهایت کار به جایی رسید که جی الن برک، رئیس بلیزارد از سِمَت خود استعفا داد؛ کسی که کمتر از سه سال قبل جایگزین رئیس قبلی شرکت یعنی مایک مورهایم شده بود.

جیسون شرایر، خبرنگار مطرح دنیای بازی به‌تازگی گزارشی در مورد وضعیت بلیزارد منتشر کرده و به‌جای خلاصه کردن تمام ماجراها به هفته‌های اخیر، موضوع را از سال‌ها قبل بررسی کرده است. با زومجی همراه باشید تا سری بزنیم به شرکت بلیزارد و وضعیت فجیعِ یکی از محبوب‌ترین استودیوهای صنعت بازی را از زاویه‌ای متفاوت دنبال کنیم.

در یک روز تابستانی در سال ۲۰۱۸ بود که کارمندان بلیزارد انترتینمنت بعد از مراجعه به ایمیل‌های خود، با متنی بی‌مقدمه و ناگهانی از مایک مورهایم، رئیس آن روزهای شرکت مواجه شدند که خبر از جدایی بن کیلگور، مدیر ارشد فناوری شرکت می‌داد؛ کسی که خیلی‌ها او را جانشین آینده‌ی مورهایم می‌دانستند.

در ایمیل هیچ اشاره‌ای به دلایل این جدایی نشده بود ولی شایعات خیلی زود بین اعضای بلیزارد به راه افتاد، چرا که کیلگور همواره در رأس گروهی از اعضای بدنام بلیزارد قرار داشت که وقت خود را به‌طور افراطی صرف استفاده از نوشیدنی‌های الکلی می‌کردند و از مدافعان تبعیض جنسی درون شرکت بودند. آن‌ها گروهی را شامل می‌شدند که طبق گفته‌ی اعضای فعلی و سابق بلیزارد، در تشکیلات مرکزی این شرکت واقع در شهر ارواین ایالت کالیفرنیا نفوذ زیادی درون استودیو پیدا کرده بودند و بدنامی آن‌ها چیز خیلی پنهانی نبود.

مدت کوتاهی پس از ارسال ایمیل موردنظر توسط مورهایم، در یکی از جلساتی که با حضور جمع زیادی از اعضای بلیزارد تشکیل شده بود، توضیحات مختصری در مورد علت جدایی کیلگور داده شد که البته قضیه را خیلی غیرشفاف مطرح می‌کرد. در آن جلسه از دِرِک اینگالس، جانشین کیلگور در مورد علت جدایی کیلگور سؤال شد و اینگالس هم پاسخی کوتاه داد که در پایان با یک توصیه‌ی عجیب همراه بود: «هرگز با دستیار خود وارد رابطه نشوید. ولی اگر هم این کار را انجام دادید، آن را متوقف نکنید.»

پنج نفر از افرادی که در آن جلسه حضور داشته‌اند، در صحبت با جیسون شرایر از آن روز گفته‌اند و به این قضیه اشاره کرده‌اند که آن روز یکی از اعضای تیم منابع انسانی بلیزارد هم در جلسه حضور داشته، ولی چیزی نگفته است (بخش منابع انسانی در شرکت‌ها وظیفه‌ی رسیدگی به امور و مشکلات کارمندان و مدیریت روابط بین آن‌ها را برعهده دارد). صحبت‌های عجیب و غیرمستقیم اینگالس باعث شد حرف و حدیث‌های زیادی بین اعضای شرکت شکل بگیرد که هنوز هم به نتیجه‌ی مشخصی نرسیده و آن‌ها در این زمینه مطمئن نیستند. یکی از معاونان زن سابق بلیزارد هم از این گفته که این نوع صحبت‌های کنایه‌آمیز، حتی بیشتر از قبل باعث تبعیض جنسیتی و آسیب به معاونان زن شرکت شده است.

از مدت‌ها قبل ماجراهای زیادی درون شرکت بلیزارد وجود داشته، ولی تا همین چند وقت پیش کمتر کسی خارج از شرکت در جریان آن‌ها بوده است. مردم بدون داشتن هیچ اطلاعی از این اتفاقات، بازی‌های محبوب خود مثل دیابلو و وارکرفت را از بلیزارد دریافت می‌کرده‌اند و اکتیویژن بلیزارد (Activision Blizzard) به‌عنوان شرکت مادر بلیزارد نیز همواره به داشتن محیطی مناسب برای کار و فعالیت معروف بوده است.

ولی این ظاهر زیبا، ماه گذشته در اثر اتفاقاتی فرو ریخت؛ زمانی‌که دپارتمان «مسکن و استخدام عادلانه» ایالت کالیفرنیا از اکتیویژن بلیزارد بابت تبدیل شدن به مرکزی با فرهنگ مردسالارانه و پُر از تبعیض و آزار و اذیت‌های جنسی شکایت کرد. بعد از آن بود که تعداد زیادی از اعضای فعلی و سابق بلیزارد به بحث در این زمینه پرداختند و بیش از ۵۰ نفر از آن‌ها هم با شرایر و بلومبرگ صحبت کردند، درحالی‌که اکثر آن‌ها به خاطر نگرانی از مشکلات حقوقی و تلافی همکاران خود، درخواست کرده‌اند که نامی از آن‌ها برده نشود.

اعتراضات به شرکت بلیزارد

بیشترین شکایت‌ها هم از طرف زنانی بوده که در این سال‌ها بارها و بارها درون استودیو با درخواست‌های آزاردهنده از طرف مردان مواجه شده‌اند، در برنامه‌هایی مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند که اعضای شرکت ترتیب داده و به نوشیدن الکل بیش از حد در آن‌ها می‌پرداختند و در مجموع محیطی را تجربه کرده‌اند که بعضی از مردان در آن از هر فرصتی برای آزار جنسی زنان استفاده می‌کنند.

بعضی از این زنان دربرابر چنین اتفاقاتی سکوت نکرده بودند و برای مثال ۶ نفر از آن‌ها از این می‌گویند که ماجراهای موردنظر را برای دپارتمان منابع انسانی بلیزارد توضیح داده‌اند، ولی به نتیجه‌ی خاصی نرسیده‌اند و اکنون قصد دارند این ماجراها را با مردم در میان بگذارند.

درعین‌حال اکتیویژن بلیزارد ایمیلی را به رسانه‌ها ارسال کرده و در آن از تمام اعضای فعلی و سابق شرکت که در دوران کاری خود احساس ناامنی کرده‌اند، درخواست کرده که با مراجعه به شرکت از اتفاقات پیش‌آمده بگویند تا تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.

این روزها خیلی‌ها می‌خواهند از مایک مورهایم، یکی از مؤسسان بلیزارد و مدیرعامل سابق شرکت در این زمینه سؤال کنند ولی او پاسخی نمی‌دهد. کیلگور و اینگالس (که او هم در سال ۲۰۱۹ پس از کیلگور از بلیزارد جدا شد و به سراغ کار در آمازون رفت) نیز در این زمینه صحبتی نمی‌کنند.

هرچند پرونده‌ی کالیفرنیا در مورد شرکت مادر یعنی اکتیویژن بلیزارد تشکیل شده که شرکتی عظیم با حدود ۱۰ هزار کارمند است، ولی اصل پرونده به بلیزارد مربوط می‌شود؛ شرکتی که تا همین چند سال قبل ارتباطی با اکتیویژن نداشت و به‌طور جداگانه به فعالیت در صنعت بازی می‌پرداخت و با بازی‌های فانتزی و علمی‌تخیلی خود، به‌شدت هم موفق عمل می‌کرد؛ بازی‌هایی که می‌توان رد پای آثاری مثل ارباب حلقه‌ها (The Lord of the Rings) و بیگانه (Alien) را در آن‌ها دید و بلیزارد به کمک آن‌ها توانست به طرفداران پُرشماری دست پیدا کند؛ طرفدارانی که هر سال ده‌ها هزار نفر از آن‌ها در مراسم سالانه‌ی این شرکت حضور پیدا می‌کنند و خیلی از آن‌ها از شدت علاقه به شخصیت‌های بلیزارد، خود را با شکل و شمایل همین شخصیت‌ها به مراسم می‌رسانند و اعضای این شرکت را هم مثل ستاره‌های محبوب راک می‌پرستند.

هشتگ مخصوص اعتراضات اکتیویژن بلیزارد در دست یکی از معترضان

کریستینا میکونن که از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ در بلیزارد کار می‌کرده، در این مورد می‌گوید: «اعضای بلیزارد واقعاً برای خیلی از طرفداران شبیه ستاره‌های راک به نظر می‌رسیدند و این حس و حال در همه‌جای استودیو و فرهنگ حاکم بر آن دیده می‌شد. این بازی‌سازها دست‌نیافتنی بودند و به قدری قدرت گرفته بودند که می‌توانستند به‌راحتی به شما بگویند چه کار کنید و همراه دوستانِ با نفوذ خود، هر کاری که دلشان می‌خواست با شما می‌کردند.»

چنین فرهنگی باتوجه‌به پیشینه‌ی استودیو و نوع استخدام‌های آن عجیب هم نبوده؛ به‌طوری‌که مدیران بلیزارد از قدیم بیشتر به سراغ جذب بازی‌سازهای مرد می‌رفتند و حال و هوای حاکم بر استودیو به این شکل به سمت فضایی مردسالارانه حرکت می‌کرد و وضعیتی پیش آمده بود که مردان در همه‌ی بخش‌ها نفوذ زیادی داشتند.

یکی از مواردی که از سال‌ها قبل در بلیزارد وجود داشته، رابطه‌ی اعضای بلندمرتبه و مدیران شرکت با کارمندان زنِ رده‌های پایین‌تر از خود بوده است. مایک مورهایم که برای ۲۷ سال بلیزارد را هدایت می‌کرد، از یکی از مسئولان بخش تجاری شرکت خواستگاری و در سال ۲۰۱۰ با او ازدواج کرد. فرانک پیرس، یکی دیگر از بنیان‌گذاران شرکت نیز همسر خود را ترک کرد تا در سال ۲۰۱۲ با یکی از اعضای بخش سرویس‌های مشتری ازدواج کند. و همین‌طور جی الن برک که برای مدتی رئیس شرکت بود هم به سراغ ازدواج با یکی از کارمندان رده پایین‌تر رفت.

البته همه‌ی این روابط با رضایت دو طرف پیش رفته، ولی موضوع مهم این است که این اتفاقات باعث شده نوعی فرهنگ در استودیو جا بیفتد که مردان به‌دنبال برقراری رابطه با زنان باشند و این قضیه هم باعث شده حسی از ناراحتی و استرس در بعضی از کارمندان زن بلیزارد شکل بگیرد. موضوع وقتی بدتر می‌شود که آن را با جلسات مردانه پُر از نوشیدنی‌های الکلی ترکیب کنیم و در این حالت کار به جایی می‌رسد که زنان استودیو درگیر آزار و اذیت‌های جنسی می‌شوند.

شِر اسکارلت که در سال ۲۰۱۵ به بلیزارد ملحق شد و تنها یک سال بعد آن‌جا را رها کرد، با یادآوری روزهای تلخ فعالیت در بلیزارد از این می‌گوید که در دو مهمانی با حرکات ناشایست از طرف مردان حاضر در استودیو مواجه شده است: «وضعیت در بلیزارد به شکلی بود که من حتی این رفتارهای زشت را گزارش هم ندادم، چرا که می‌دیدم چنین رفتار و حرکاتی در بلیزارد طبیعی است و کسی ایرادی از آن نمی‌گیرد.»

شر اسکارلت، عضو سابق بلیزارد

بد نیست به عقب برگردیم؛ سال‌های اولیه‌ی فعالیت بلیزارد، زمانی‌که این استودیو توسط سه مرد در سال ۱۹۹۱ تأسیس شد (مایک مورهایم، فرانک پیرس و الن ادم). در آن زمان اکثر اعضای استودیو را مردان تشکیل می‌دادند، افرادی که سرشان به کار خودشان بود و اوضاع استودیو هم در آن دوران بیشتر از اینکه مثل سال‌های بعد شبیه یک مهمانی باشد، به اتاق خواب پسران نوجوان شباهت داشت.

«میزهای کار با تصاویری عجیب تزئین شده بودند و طراحان بلیزارد شخصیت‌های زن را با با ظاهری اغراق‌آمیز و پوشش‌های کم به تصویر می‌کشیدند.» این‌ها توصیفاتی است که یکی از معدود زنان حاضر در استودیو در سال‌های اول تأسیس آن مطرح کرده است. حتی در ویدیویی که سال ۲۰۰۱ به مناسبت ۱۰ سالگی بلیزارد تدارک دیده شده بود هم می‌توان باتوجه‌به نوع صحبت‌ها در مورد اولین کارمند زن استودیو، تا حدودی متوجه نوع نگاه‌ها به زنان در آن‌جا شد.

با وجود این شرایط کاری در بلیزارد، استودیو خیلی زود به شهرت زیادی رسید و توانست با تولید بازی‌های باکیفیت و همین‌طور نوآوری‌هایی مثل طراحی یک پلتفرم آنلاین به نام Battle.net برای رقابت بازیکن‌ها، به محبوبیت بالایی دست پیدا کند؛ پلتفرمی که به‌نوعی زمینه‌ساز موفقیت عظیم سال‌های آینده بلیزارد با بازی دنیای وارکرفت (World of Warcraft) شد. اثری تاریخی در سرزمین اُرک‌ها و اِلف‌ها که با عرضه در سال ۲۰۰۴ به بخشی از فرهنگ عامه تبدیل شد و در سال ۲۰۰۸ به بیش‌از ۱۰ میلیون مشترک دست یافت؛ یعنی همان سالی که اکتیویژن با Vivendi Games (شرکت مادر بلیزارد) ترکیب شده و وضعیت مالی اعضای اولیه‌ی بلیزارد هم پس از این اتفاق حتی بهتر از قبل شد.

همین اتفاقات بود که باعث شد فرهنگ حاکم بر استودیو نیز دستخوش تغییراتی شده و نوع نگاه کارمندان مرد به زنان بیش‌ازپیش تغییر کند. آن‌ها اکنون به زنان حاضر در گردهمایی‌های بلیزکان نه به‌عنوان مخاطبان آثار خود، بلکه به چشم افرادی نگاه می‌کردند که مثل طرفداران ستاره‌های راک، عاشق این ستاره‌ها (در اینجا اعضای بلیزارد) هستند و حتی تمایل به برقراری ارتباط با اعضای استودیو دارند.

اختتامیه بلیزکان ۲۰۱۱

یکی از کارمندان زن سابق بلیزارد با یادآوری گردهمایی بلیزکان از این می‌گوید که یک بار یکی از اعضای بلندمرتبه‌ی بلیزارد در حال صحبت با جمعی از کارمندان شرکت بود و به آن‌ها می‌گفت زنان جوان (چه کارمندان بلیزارد و چه طرفداران بازی‌های شرکت) به مردان بلیزارد به چشم سوپر استار نگاه می‌کنند و چرا نباید از این فرصت برای لذت بردن استفاده کرد؟

میکونن که در آن روزها مدیر بخش ارتباط با مشتریان بود هم در این رابطه می‌گوید: «گروه‌های عظیمی از طرفداران بلیزارد وجود دارند که به اعضای این شرکت به چشم بُت‌های بزرگ صنعت بازی نگاه می‌کنند و همین قضیه هم باعث شده بعضی از اعضای بلیزارد، از این موقعیت سوءاستفاده کرده و به برقراری رابطه با این طرفداران و همین‌طور همکاران زن خود بپردازند.»

به تدریج کار به جایی رسیده بود که بارِ هتل هیلتون درکنار محل برگزاری بلیزکان، تبدیل به مکانی بدنام شده بود و کارمندان زن بلیزارد می‌دانستند که مردان استودیو آن‌جا را به محلی برای مست کردن و سوءاستفاده از زنان تبدیل کرده‌اند. در متن شکایت ایالت کالیفرنیا از بلیزارد هم به این قضیه اشاره شده و برای مثال از الکس افراسیابی، یکی از کارگردان‌های سابق بلیزارد یاد شده که زنان را به اتاق خود در این هتل می‌برده و همراه سایر همکاران خود به آزار و اذیت آن‌ها می‌پرداخته است.

نکته‌ی عجیب در مورد این اتاق به لقبی برمی‌گردد که این افراد برای آن انتخاب کرده بودند؛ «سوئیتِ کازبی» که علت انتخاب این اسم هم تشابه طرح فرش درون اتاق به ژاکت بیل کازبی، بازیگر و کمدین معروف بوده است. و این قضیه زمانی عجیب‌تر می‌شود که بدانیم بیل کازبی، چند سال پس از آن با اتهامات سنگین تجاوز از طرف افراد زیادی مواجه شد.

میکونن با اشاره به این اتاق می‌گوید: «آن‌ها دختران و کازپلیرها (افرادی که خود را به شکل و شمایل شخصیت‌های محبوبشان در آثار مختلف مثل بازی‌های ویدیویی درمی‌آورند) را به این اتاق می‌آوردند و زمان زیادی را با آن‌ها می‌گذراندند. قضیه به جایی رسیده بود که درنهایت صدای مسئولان شرکت هم درآمد و ایمیل‌هایی را به‌دست اعضای بلیزارد رساندند که در آن‌ها خواسته شده بود لطفاً با طرفداران بلیزارد در سوئیت‌های هتل وقت نگذرانید.»

طبق آماری که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، تعداد کارمندان زن بلیزارد نسبت به مردان تقریباً یک به چهار است و همین قضیه هم باعث شده زنان در این شرکت احساس تنهایی کرده و درگیر تبعیض و زن‌ستیزی شده و گاهی اوقات هم با آزار و اذیت مواجه شوند؛ موضوعی که خیلی از کارمندان فعلی و سابق بلیزارد به آن اشاره کرده‌اند و تنها پاسخ سخنگوی اکتیویژن بلیزارد به بلومبرگ در این زمینه نیز چنین بوده است: «این نوع رفتار بسیار زشت است و آن را تحمل نخواهیم کرد.»

مجسمه آرتاس، یکی از شخصیت‌های بازی وارکرفت که در تایوان واقع شده

از شنیده‌ها و همین‌طور طرح شکایت ایالت کالیفرنیا چنین برمی‌آید که کارمندان مرد بلیزارد در سِمَت‌های مختلف، همواره در حال توهین و فحاشی هستند. تمایل پایین بلیزارد برای جذب کارمندان زن هم باعث شده این کارمندان درکنار تحمل رفتارهای مردان، نگران کنار زده شدن توسط هم‌جنس‌های خود نیز باشند.

نیکی برودریک که بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۹ در بلیزارد کار می‌کرده، این موضوع را به این شکل توضیح می‌دهد: «از آنجایی که تعداد زنان حاضر در شرکت بسیار اندک است، آن‌ها یک نوع رقابت پنهانی با یکدیگر دارند تا جایگاه خود را از دست ندهند. همین قضیه هم باعث شکل‌گیری محیطی مسموم و بیش‌از حد رقابتی شده که نه فقط تقابل بین کارمندان مرد و زن در آن به چشم می‌خورد، بلکه خود زنان هم درگیری‌های زیادی با یکدیگر دارند.»

دو تن از کارمندان زن سابق بلیزارد هم از موضوع دیگری صحبت کرده‌اند. به‌گفته‌ی آن‌ها، هر وقت کارمند زن جدیدی وارد بخش تضمین کیفیت می‌شود (بخشی برای نظارت روی کیفیت محصولات)، مردانِ آن بخش برای معرفی خود به او صف می‌بندند، درحالی‌که چنین اتفاقی در زمان ورود کارمندان مرد جدید رخ نمی‌دهد و تنها مختص زنان است.

مایک مورهایم تا پیش از جدایی از بلیزارد در سال ۲۰۱۸، به‌عنوان یکی از نمادهای این شرکت شناخته می‌شد؛ مدیری آرام و متین با روحیه‌ای اجتماعی که از طرف خیلی از اعضای بلیزارد مورد ستایش قرار می‌گرفت. داستان‌های زیادی از مهربانی او به گوش می‌رسید و او را فردی می‌دانستند که کارمندان را به صحبت مستقیم با خود برای رفع مشکلات تشویق می‌کرد. بازی‌سازها هم مورهایم را مدیری می‌دانستند که برای خلاقیت آن‌ها اعتبار ویژه‌ای قائل است. همین موارد هم بود که باعث شد مورهایم با دریافت نقدهای مثبت در سایت Glassdoor، به یکی از بهترین مدیرعامل‌های ۲۰۱۸ در رتبه‌بندی این سایت تبدیل شود.

ولی از طرف دیگر خیلی‌ها هم این رفتار و شخصیت مورهایم را مثل سپری دربرابر مشکلات واقعی بلیزارد می‌دانند و از این می‌گویند که او بیش‌از حد دربرابر افراد کارشکن مهربانی به خرج می‌داده و به‌جای برخورد جدی با آن‌ها، با دادن شانس مجدد به این افراد باعث می‌شده فرهنگ نامناسب حاکم بر شرکت ادامه پیدا کند. در همین راستا، بلومبرگ توانسته به یک نوشته‌ی محرمانه در فیسبوک دسترسی پیدا کند که دستیار سابق مورهایم در آن به این قضیه اشاره کرده که مورهایم و سایر اعضای بلندمرتبه‌ی شرکت را در جریان مشکلات اخلاقی کارمندان قرار داده، ولی آن‌ها رسیدگی خاصی به این قضیه نکرده‌اند.

مایک مورهایم (سمت راست) و جی الن برک، مدیران سابق بلیزارد

بعد از رسمی شدن شکایت‌ها و وارد میدان شدن مقامات کالیفرنیا بود که بالاخره مورهایم در بیانیه‌ای از اعضای زن شرکت سابق خود عذرخواهی کرد و از این گفت که این بدرفتاری‌ها با زنان و عدم پشتیبانی از آن‌ها باعث شرمندگی او شده و دوست دارد صدای اعتراض آن‌ها را بشنود.

تعدادی از عجیب‌ترین شکایت‌ها در پرونده‌ی کالیفرنیا، به دپارتمان تکنولوژی بلیزارد مربوط می‌شوند و اعضای فعلی و سابق شرکت صحبت‌های زیادی در مورد این بخش کرده‌اند. یکی از دلایل این قضیه هم به کیلگور مربوط می‌شده؛ رئیس سابق دپارتمان تکنولوژی که قرار بود بعد از مورهایم جایگزین او شود، ولی از نظر شخصیتی تفاوت زیادی با مورهایم داشت. رفتار ناشایست او در حدی بوده که به‌گفته‌ی دو تن از کارمندان سابق بلیزارد، در محیط کار به سراغ رفتار‌های ناشایست در قبال کارمندان زن شرکت می‌رفته است.

پیش از این به مصرف بیش‌از اندازه‌ی نوشیدنی‌های الکلی توسط بعضی از کارمندان بلیزارد اشاره کردیم و بخشی از شکایت کالیفرنیا نیز با این قضیه در ارتباط بوده و از این می‌گوید که کارمندان دپارتمان تکنولوژی بلیزارد، گاهی اوقات به قدری مست می‌کرده‌اند که به سراغ بالا آوردن در سطل‌های زباله‌ی محل کار خود می‌رفتند. آن‌ها حتی مراسم خاص خود را هم داشتند که در آن از اعضای تازه‌وارد می‌خواستند هر نیم ساعت یک لیوان نوشیدنی مصرف کنند تا جزئی از گروه آن‌ها محسوب شوند.

این قضیه درنهایت به جایی رسید که در سال ۲۰۱۹، مسئولان ارشد بلیزارد وارد عمل شده و مصرف بیش‌از دو لیوان نوشیدنی الکلی در ساعاتِ پس از کار را ممنوع اعلام کردند تا حداقل بخشی از مشکلات کاهش پیدا کند.

جنبش «من هم» (Me Too) کمی دیر به صنعت بازی رسید (جنبشی برای اعتراض به آزار و اذیت جنسی که در سال ۲۰۱۷ به خاطر ماجراهای هاروی واینستین، تهیه‌کننده‌ی مطرح سینما سروصدای زیادی به پا کرد). ولی این اعتراض‌ها از سال گذشته در دنیای بازی هم گسترده‌تر شده و شکایت‌های زیادی نسبت به شرکت‌هایی چون رایت گیمز (Riot Games) زیرمجموعه‌ی تنسنت (Tencent) و همین‌طور یوبیسافت (Ubisoft) در این زمینه به راه افتاد. رایت گیمز اعلام کرد که طی تحقیقات مشخص شده که مدیرعامل این شرکت خطایی در زمینه‌ی آزار و اذیت جنسی و تبعیض میان کارمندان انجام نداده، ولی یوبیسافت با پذیرش مشکلات خود، قول داد که به‌دنبال رفع آن‌ها باشد. دراین‌میان اما وضعیت بلیزارد با سایر نمونه‌ها متفاوت است، آن هم به علت اسم و رسمی که این استودیو به‌عنوان نمادی از صنعت بازی دارد.

هواداران بلیزارد انتظارات زیادی از بازی دیابلو 4 دارند

نام بلیزارد برای دهه‌ها مترادف بوده با کیفیت. مورهایم به‌عنوان رئیس شرکت، هر زمان که صلاح می‌دید تاریخ انتشار بازی‌های بلیزارد را عقب می‌انداخت تا آن‌ها بهتر و کامل‌تر شوند، حتی اگر این قضیه باعث ناراحتی سهام‌داران شرکت می‌شد. چنین روندی در دهه‌ی اخیر هم با آثاری مثل هارت استون (Hearthstone) و اورواچ (Overwatch) ادامه داشت و همچنان کار کردن در بلیزارد برای خیلی‌ها مثل یک رؤیا بود و دوست داشتند خون آبی‌رنگ بلیزارد در رگ‌هایشان جاری شود.

شِر اسکارلت به‌عنوان یکی از اعضای سابق استودیو از این می‌گوید که خیلی از بازی‌سازها حاضر بودند چیزهای زیادی را فدا کنند، ولی وارد بلیزارد شوند: «وقتی می‌خواهید برای کار وارد بلیزارد شوید، حاضر هستید از همه‌چیز چشم‌پوشی کنید تا به این آرزوی خود برسید. حتی برای رسیدن به این هدف، خیلی از بدی‌ها را هم نمی‌بینید و از کنار آن‌ها عبور می‌کنید.»

البته این شرایط نمی‌توانست تا ابد ادامه پیدا کند و سال گذشته بود که بلومبرگ گزارشی تهیه کرد در مورد اعتراض کارمندان بلیزارد به حقوق پایین؛ اعتراضی که البته به‌گفته‌ی اعضای شرکت، به‌جای خاصی نرسید و حقوق دریافتی آن‌ها همچنان در حدی نیست که انتظار دارند.

ماجرای دستمزدها در مورد کارمندان زن بلیزارد حتی از مردان هم بدتر است و طبق اسناد و شنیده‌ها، آن‌ها حقوق کمتری دریافت می‌کنند. هفت نفر از این افراد که پیش از این در بلیزارد کار می‌کرده‌اند، از این گفته‌اند که نسبت به کارمندان مردِ هم‌رده‌ی خود با همان میزان تجربه، حقوق کمتری می‌گرفته‌اند. دو نفر از این افراد هم به این قضیه اشاره کرده‌اند که از مدیر خود شنیده‌اند که نباید در مورد حقوق بحث کنند و حتی یکی از مدیران به کارمند زن خود گفته بوده حقوق دریافتی باید محرمانه باقی بماند و آن را به اطلاع سایر افراد نرساند؛ موضوعی که مخالف قوانین کار کالیفرنیا است.

بازی اورواچ 2 هنوز هم تاریخ عرضه‌ی مشخصی ندارد

البته مدیران اکتیویژن بلیزارد همواره سعی کرده‌اند خود را افرادی نشان دهند که به تساوی حقوق همه‌ی کارمندان اعتقاد دارند و به آن‌ها نسبت به کار برابر، دستمزد یکسان هم می‌دهند و حتی ادعا می‌کنند که امتیازهای ویژه برای زنان بیشتر از مردان است. همچنین به‌گفته‌ی سخنگوی شرکت، آن‌ها تعداد زنان مسئول در بخش‌های مدیریتی را از سال ۲۰۱۶ به بعد دو برابر کرده‌اند.

ولی کسی مثل نزیه فارس، یکی از کارمندان مرد بلیزارد که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ در شعبه‌ی هلند این شرکت فعالیت می‌کرده، این موضوع را قبول ندارد و از این می‌گوید که نابرابری جنسیتی در مورد دستمزدها، همواره موضوع مورد بحث در شعبه‌های مختلف بلیزارد بوده و او همکاران زن زیادی را می‌شناسد که بابت این قضیه ناراحت بوده‌اند.

به‌گفته‌ی خیلی از اعضای فعلی بلیزارد و همین‌طور افرادی که به‌تازگی از آن جدا شده‌اند، فرهنگ تبعیض‌آمیزِ شرکت در این مدت نه‌تنها کمرنگ‌تر نشده که گسترش هم پیدا کرده است. چرا که سران اکتیویژن برای تولید محصولات بلیزارد، زمان‌بندی‌های سخت‌گیرانه‌تری در نظر گرفته‌اند و همین قضیه هم باعث می‌شود فشار روی اعضای شرکت افزایش پیدا کرده و تخلیه‌ی این فشار و استرس، ازطریق بدرفتاری با کارمندان زن صورت بگیرد.

یکی از نتایج این ماجرا، اتفاقی بود که سال گذشته افتاد و شاهد انتشار اولین محصول بی‌کیفیت بلیزارد در تمام این سال‌ها بودیم؛ ریمستر بازی وارکرفت 3 با نام Warcraft III: Reforged که به‌گفته‌ی افرادی که روی آن کار کرده بودند، کیفیت پایین آن نتیجه‌ی سوءمدیریت پروژه و فشارهای مالی از طرف اکتیویژن بوده است؛ به‌طوری‌که سازندگان بازی در زمان تولید آن تحت فشار و استرس زیادی بوده‌اند و خستگی و افسردگی عجیبی را تجربه می‌کردند. و همین موارد هم تأثیر خود را روی اتفاقات ناگوار درون استودیو و بدرفتاری‌ها به‌خصوص با کارمندان زن گذاشته است.

ریمستر وارکرفت 3، بدترین اثر بلیزارد در تمام این سال‌ها

بعضی از اعضای بلیزارد، اکتیویژن را مثل «چشم سائورون» می‌دانند که همواره با حالتی ترسناک، در حال نظارت بر اوضاع شرکت است. روزبه‌روز اوضاع بودجه در بلیزارد وخیم‌تر می‌شود و مدیران هر بخش هم به‌دنبال منابع مالی بیشتری برای ادامه‌ی کار می‌گردند و همین قضیه باعث شده خیلی از این مدیران، تمایلی به گزارش دادن مشکلات زیرمجموعه‌ی خود به مقامات بالاتر نداشته باشند؛ چرا که نمی‌خواهند توجه سران شرکت به زیرمجموعه‌ی آن‌ها جلب شده و به سراغ آن‌ها آمده و اوضاع را بدتر کنند.

دراین‌میان به‌گفته‌ی سه نفر از اعضای بلیزارد، اخیراً تغییراتی در سیستم ارتباطی مدیران بلیزارد با سران اکتیویژن صورت گرفته که از مدیران بلیزارد می‌خواهد مشکلات و موارد منفی موجود در شرکت را بیشتر از قبل به اطلاع سران اکتیویژن برسانند. این قضیه شاید از جهاتی خوب باشد، ولی از طرف دیگر باعث کاهش امتیازهای مالی و سود دریافتی کارمندان بلیزارد می‌شود.

همین موضوع هم باعث نگرانی بیشتر کارمندان زن بلیزارد شده و آن‌ها احتمال می‌دهند که مدیران شرکت به خاطر مشکلات مالی، به‌طور خواسته یا ناخواسته باز هم به سراغ تبعیض‌های جنسیتی رفته و از حق زنان کم کنند تا نگرانی‌ای متوجه حقوق مردان و به اصطلاح ستاره‌های راک بلیزارد نشود.

به‌این ترتیب بلیزارد انترتینمنت به‌عنوان استودیویی که سال‌های پُر افتخاری را پشت‌سر گذاشته و تعدادی از بهترین و محبوب‌ترین بازی‌های این صنعت را تقدیم هواداران کرده، این روزها با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند و باید دید در ادامه چه چیزی در انتظار آن خواهد بود؛ استودیویی که در حال حاضر درکنار ریمستر دیابلو 2 با نام Diablo II: Resurrected، سه پروژه‌ی مختلف را در دست تولید دارد و نگرانی‌ها در مورد این پروژه‌ها هم روزبه‌روز بیشتر می‌شود؛ از دیابلو ایمورتال (Diablo Immortal) که قرار بود امسال برای سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS منتشر شود ولی به‌تازگی تاریخ انتشار آن به سال آینده موکول شده، تا دیابلو 4 و اورواچ 2 که هنوز تاریخ عرضه‌ی مشخصی ندارند و حتی اخباری از انتشار اورواچ 2 در سال ۲۰۲۳ به گوش می‌رسد.

طرفداران بلیزارد انترتینمنت امیدوار هستند که با رفع این مشکلات و از بین رفتن حواشی، باز هم شاهد به اوج رسیدن شرکت محبوب خود باشند؛ آرزویی که البته رسیدن به آن خیلی هم ساده نیست؛ مخصوصاً وقتی در نظر بگیریم که پس از جدایی مایک مورهایم در سال ۲۰۱۸، رئیس بعدی بلیزارد حتی سه سال هم در آن دوام نیاورد و خیلی دیگر از اعضای قدیمی و با سابقه‌ی شرکت هم در این مدت از آن جدا شده‌اند و آینده‌ی بلیزارد چندان روشن به نظر نمی‌رسد.