بازی هایی که از حادثه چرنوبیل الهام گرفته اند؛ از کالاف دیوتی تا استاکر

فاجعه چرنوبیل یکی از تلخ‌ترین و فجیع‌ترین حوادث تاریخ بشر است. چرنوبیل شهری در کیف اوکراین بود. اوکراین در آن زمان هنوز بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود. در روز ۲۵ آوریل ۱۹۸۶ (۶ اردیبهشت ۱۳۶۵) در نیروگاه هسته‌ای این شهر حادثه‌ای تلخ رخ داد.

در آن روز در رآکتور شماره چهارم چرنوبیل آزمایشی ایمنی برای شبیه‌سازی قطع برق الکتریکی انجام شد. در این آزمایش قصد داشتند یک روش ایمنی برای تداوم گردش آب خنک‌کننده در هنگام قطعی برق تا فعال‌سازی ژنراتورهای پشتیبانی توسعه دهند.

اما این رآکتور از کنترل خارج شد و اپراتورها نتوانستند آن را غیرفعال کنند. بعدا به این اپراتورها دستور داده شد تا قدرت رآکتور را تا ۳۰ درصد کاهش دهند؛ اما قدرت رآکتور بیش از حد کاهش یافت و درعین‌حال اعضای آزمایشگاه تصمیم گرفتند میله کنترل‌کننده رآکتور را از آن خارج کنند.

در نتیجه این عمل، نیروی شدیدی در رآکتور جمع شد و قدرت قسمت فعالش بیش از حد زیاد شد. متاسفانه ساعت ۱:۲۴ بامداد روز ۲۶ آوریل اولین انفجار رخ داد و رآکتور شماره ۴ منفجر شد. تنها لحظاتی بعد دومین انفجار هم رخ داد و سقف رآکتور سوراخ شد. همین باعث پخش مواد رادیواکتیو و مواد هسته‌ای به خارج از رآکتور شد.

پس از این اتفاقات، اقداماتی برای مهار آتش‌سوزی رآکتور صورت گرفت و مردم چرنوبیل هم شهر را ترک کردند. اما نکته مهم این فاجعه، تلاش دولت روسیه برای پنهان‌کاری بود که سعی داشت وجهه خود را در جوامع جهانی مثبت نگه دارد.

مطابق گزارش‌ها، از پانصد هزار نفری که در مبارزه با حادثه چرنوبیل بودند، بیست هزار نفر جان سپردند و دویست هزار نفر هم از کار افتاده اعلام شدند. بازماندگان هم با مشکلاتی نظیر بیماری‌ها و سرطان‌های مرتبط‌ با تشعشعات اتمی روبرو شدند.

اما این حادثه پیش‌زمینه داستانی و منبع الهام مناسبی برای بازی‌های زیادی بوده است که تلاش کردند این حادثه را به تصویر بکشند، یا فضایی مشابه آن را در بازی خود پیاده کنند. در این مطلب قصد داریم به این دست آثار ویدیو گیمی اشاره کنیم.

اولین و شاید شناخته‌شده‌ترین بازی مرتبط با چرنوبیل، نسخه چهارم سری کال آو دیوتی است. در دو مرحله از این بازی با نام‌های All Ghillied Up و One Shot, One Kill به پریپیات، شهر متروکه‌ای در نزدیکی چرنوبیل می‌رویم.

در این دو مرحله فضای شهر به شکل منطقه‌ای تاریک، ترسناک، مرموز و خالی از سکنه طراحی شده است و حتی آسمان هم رنگی خاکستری دارد و چمن‌هایی نامرتب و بلند به چشم می‌خورند که نشان از متروکه بودن این فضا دارند.

در این مراحل باید از خیل دشمنان عبور کرد و سپس ایمران زاخائف، شخصیت منفی بازی را ترور کرد. بسیاری از ساختمان‌های به تصویر کشیده شده در این مراحل شباهت زیادی به مناطق واقعی دارند؛ از جمله هتل پولیسیا، کاخ انرژتیک و چرخ‌وفلک حاضر در شهر بازی پریپیات.

سری استاکر شوتر اول‌شخص و بقامحوری است که توسط استودیوی GSC Game World واقع در اوکراین توسعه یافته است. تاکنون چهار نسخه از این مجموعه عرضه شده‌اند که آخرین مورد آن‌ها با نام Stalker 2: Heart of Chornobyl چندین ماه پیش برای کنسول‌ها و کامپیوتر عرضه شد.

در این مجموعه شاهد نسخه دیگری از حادثه چرنوبیل هستیم؛ جایی که بیماری مرموز چرنوبیل برای دومین بار در سال ۲۰۰۶ منتشر شد. در نتیجه این بیماری، فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی این منطقه تغییر کرد و شاهد حضور موجودات جهش یافته هستیم.

نسخه اول این سری از کتاب "پیک‌نیک کنار جاده" الهام گرفته است؛ همان کتابی که به شکل غیرمستقیم منبع الهام بازی Metro 2033 هم بود. اما در هر دو بازی چرنوبیل نقش مهمی ایفا می‌کند، به خصوص در استاکر که کاملا در این منطقه جریان دارد.

چرنوبیلایت اثری شوتر، بقا و نقش‌آفرینی ساخته استودیو The Farm 51 است. این بازی در منطقه متروکه چرنوبیل رخ می‌دهد و نکته جذابش این است که تمامی مناطق آن به صورت سه بعدی اسکن شده‌اند تا تجربه‌ای واقع‌گرایانه ارائه دهد.

ایگور، شخصیت اصلی بازی عضو سابق نیروگاه چرنوبیل است که سی سال پس از فاجعه چرنوبیل به پریپیات برمی‌گردد تا دنبال تاتیانا، نامزد سابقش بگردد. تاتیانا در عصر حادثه به شکل مرموزی ناپدید شد و دیگر از او خبری نشد.

این بازی المان‌های علمی-تخیلی هم در خود جا داده است تا داستان خود را گسترش دهد. ایگور ابتدا به رآکتور شماره چهارم می‌رود تا قطعه‌ای از چرنوبیلایت پیدا کند. این قطعه به او کمک خواهد کرد وسیله خود را فعال کند؛ وسیله‌ای که به دیگر مناطق چرنوبیل پورتال باز خواهد کرد. همچنین نسخه ارلی اکسس دنباله این بازی هم عرضه شده است؛ هرچند هنوز در مراحل اولیه قرار دارد.

سری مترو شامل Metro 2033، مترو لست لایت، Metro Exodus و بازی واقعیت مجازی Metro Awakening توسط استودیوی اوکراینی 4A Games توسعه یافته است. منبع الهام این سری کتاب مترو ۲۰۳۳ است؛ کتابی که خودش از کتاب "پیک‌نیک کنار جاده" الهام گرفته است.

با اینکه این بازی به طور مستقیم به چرنوبیل مرتبط نیست، اما اشتراکات زیادی با این فاجعه دارد. پس از پایان یک جنگ هسته‌ای، آرتیوم، شخصیت اصلی سری مترو در تونل‌های زیرزمینی متروی شهر مسکو پناه گرفته است و باید خود و بازماندگان را از خطرات حاضر در مسکو نجات دهد.

در این بازی غیر از دیگر انسان‌ها، باید با موجودات جهش‌یافته هم روبرو شوید. جالب اینکه خالقان استودیو 4A Games سابقه کار روی نسخه اول سری استاکر را هم داشتند و همین در الهام‌گیری از فاجعه چرنوبیل به آن‌ها کمک کرده است.

شاید حضور یک شبیه‌ساز پرواز در این لیست عجیب به نظر برسد، اما شبیه‌ساز پرواز مایکروسافت تمامی نقاط کره زمین را در خود جای داده است و طبیعتا چرنوبیل هم از این قاعده مستثنی نیست. البته متاسفانه این بخش به تنهایی جزئیات زیادی در خود جا نداده است.

اما خوشبختانه بازیکنان با ماد شهر پریپیات و نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل را با جزئیات بالا در اختیار دیگر بازیکنان قرار داده‌اند. با اینکه مادهای مختلفی برای این بخش وجود دارند، اما ماد ساخته کاربری اوکراینی با نام TedStricker یکی از بهترین نمونه‌های آن است.

طبیعتا نمی‌توانید از منظر داستانی انتظاری از شبیه‌ساز پرواز داشته باشید، اما اگر کنجکاو هستید تا بر فراز منطقه چرنوبیل و نیروگاه‌های هسته‌ای آن پرواز کنید، این بازی می‌تواند رویای شما را برآورده کند.

همانطور که از نامش پیداست، این بازی قصد دارد داستانی از چرنوبیل روایت کند؛ این بار در سبک ریل شوتر. داستان بازی هذیان‌های مردی متاثر از مواد رادیواکتیو را روایت می‌کند و در این بین شما باید تصمیم بگیرید این اتفاقات تخیلی هستند یا واقعیت آن دوران را روایت می‌کنند.

این بازی از گرافیکی پیکسل آرتی بهره می‌برد و در آن می‌توانید زندگی روزمره آن دوران در شهر پریپیات را مشاهده کنید. حتی برخی موارد قابل تعامل مثل ماشین‌ها و ساختمان‌ها هم داستان خاص را دارند تا غوطه‌وری بازی بیشتر شود.

این بازی ابتدا تجربه بسیار دشواری بود، اما با عرضه آپدیت‌ها درجه سختی بازی کاهش یافته است. اگر به دنبال تجربه کوتاهی از وقایع چرنوبیل هستید، این اثر می‌تواند برای دو تا سه ساعت شما را سرگرم کند.

پس از فاجعه چرنوبیل، مناطق زیادی تحت تاثیر مواد رادیواکتیو قرار گرفتند. در نتیجه این اتفاق، موجودات زنده زیادی جهش یافتند. با اینکه آتش‌سوزی این منطقه مهار شده است، اما هنوز احتمال وقوع انفجار دومی وجود دارد.

داستان بازی از این نقطه شروع می‌شود و حال بازیکن وظیفه دارد از تکرار این فاجعه جلوگیری کند. اما دشمن اصلی این بازی، موجودات جهش‌یافته نیستند؛ بلکه امواج رادیواکتیو حاضر در منطقه است.

در این بازی باران‌های رادیواکتیوی هم حاضر هستند و چرخه شب و روز هم در آن وجود دارد. همچنین باید منابع مختلفی نظیر غذا و خشاب پیدا کنید. همین باعث می‌شود خطرات زیادی بازیکن را تهدید کنند و با چالش دشواری روبرو باشیم.

این اثر قصد دارد داستان چرنوبیل را از زاویه دیگری روایت کند، آن هم براساس یک داستان واقعی. سه غواص با نام‌های اُلکسی آنانِنکو، والری بِسپالوف و بوریس بارانُف وظیفه داشتند تا به استخر فرونشانی فشار زیر رآکتور نابودشده بروند و دریچه‌هایش را باز کنند تا آب از آن خارج شود.

این سه نفر وظیفه خطیری را ایفا کردند، در غیر این‌صورت ممکن بود ریزش مواد رادیواکتیوی از طریق آب نیمی از قاره اروپا را تحت تاثیر خود قرار دهد. در این بازی شما تنها یک شمارش‌گر گایگر و یک چراغ قوه دارید و باید مراقب اقدامات خود باشید تا از وقوع فاجعه جلوگیری کنید.

Liquidators از موتوری کهنه بهره می‌برد و از نظر گرافیکی به‌روز نیست، اما خوشبختانه به شکلی رایگان عرضه شده است. هر غواص ویژگی‌های خاص خودش را دارد و باید با کمک هر سه غواص مراحل بازی را تکمیل کنید.

پس از وقوع فاجعه چرنوبیل، آتش‌نشانان زیادی به محل حادثه فرستاده شدند تا آتش حاصل از انفجار را مهار کنند. بسیاری از این افراد سلامتی خود را در خطر انداختند و افراد زیادی هم جان باختند؛ همین باعث می‌شود آن‌ها به عنوان قهرمان شناخته شوند.

در این بازی در نقش این قهرمانان قرار خواهید گرفت و باید به رآکتور شماره چهارم بروید تا آتش را مهار کنید. در این بازی شهر پریپیات و دیگر مناطق مرکز هسته‌ای چرنوبیل هم حاضر هستند تا شاهد شبیه‌سازی دقیقی از این حادثه باشیم.

تصمیم‌های شما نه تنها سرنوشت خود و عزیزانتان، بلکه سرنوشت جهان را هم تغییر خواهد داد. آیا حاضرید در برابر نیروهای شوروی مقاومت کنید و جان خود را به خطر بیاندازید تا به حقیقت دست یابید؟

شاید نتوان این اثر را کاملا یک بازی دانست، بلکه بیشتر یک شبیه‌ساز از مناطق چرنوبیل است که در فضای واقعیت مجازی بازسازی شده است. این تصاویر توسط تیم The Farm 51 از مناطق خالی از سکنه چرنوبیل ضبط شده‌اند و در کنار آن شاهد چندین ویدیو و خاطره‌گویی از بازماندگان چرنوبیل هم هستیم.

با اینکه این بازی هیچوقت به شکل کامل روی استیم عرضه نشد و تنها روی پلی استیشن وی آر منتشر شده است، اما کار این سازندگان هدر نرفت و تمامی تکسچرها و موارد ضبط شده در بازی Chernobylite مورد استفاده قرار گرفتند.

این بازی اقتباسی علمی-تخیلی، ترسناک و پازل‌محور از حادثه چرنوبیل است که چند ماه پس از وقوع فاجعه رخ می‌دهد. در این بازی به عنوان فردی از تیم تحقیقاتی به محلی به نام انستیتو SWAN فرستاده خواهید شد که مقامات سعی در پنهان کردن آن داشته‌اند.

نام این انستیتو مخفف "سندرم بدون نام" است؛ نامی که به گروهی از افراد اطلاق شد که علائمی از خود نشان دادند که در هیچ بیماری دیگری ثبت نشده بود. فردی به نام پروفسور کایدانوفسکی مسئولیت این پروژه را برعهده داشت و تحقیقات او شرایط پزشکی و روانی آزاردهنده‌ای برای بیماران ایجاد کرده بود.

این بازی تنها روی جامپ‌اسکیرها تمرکز نکرده است و اتمسفرسازی خوبی شکل گرفته است. داستان بازی هم تعادل خوبی بین واقعیت فاجعه چرنوبیل و المان‌های تخیلی برقرار کرده است تا در نتیجه شاهد خروجی خوبی باشیم.

این بازی یک تجربه واقعیت‌مجازی دیگر مبتنی بر فاجعه چرنوبیل است که از المان‌های علمی-تخیلی بهره می‌برد. اُلنا پونومارنکو یک دانشمند است که روی فضا و سفر در زمان کار می‌کند. او در جهان‌های متعددی سفر می‌کند تا راهی برای نجات جهان خودش بیابد.

النا قصد دارد از وقوع یک فاجعه هسته‌ای جلوگیری کند و در طی راه با افراد زیادی روبرو می‌شود؛ اما همگی آن‌ها قابل اطمینان نیستند و این وظیفه شماست که تشخیص دهید به چه کسی اعتماد کنید و از چه کسی دوری کنید.

سازندگان این بازی به منطقه متروکه چرنوبیل سفر کردند و با تکنولوژی تصویرسنجی سعی کرده‌اند شبیه‌سازی دقیقی از این منطقه انجام دهند. همچنین مناطق مشهور زیادی از چرنوبیل در این بازی حضور دارند تا حس واقعی‌تری از این منطقه منتقل شود.

استالکرفت: ایکس بزرگ‎‌ترین بازی آنلاین واقع در چرنوبیل است که در ژانر MMOFPS با المان‌های ترسناک و بقا است. این بازی از داستانی غیرخطی و سینمایی بهره می‌برد و از این منظر یادآور مجموعه Stalker است.

در استالکرفت هم مبارزات بازیکن در برابر بازیکن و هم مبارزات بازیکن در برابر محیط حاضر هستند. به‌علاوه، شما مخفی‌گاه مخصوص خود را دارید تا بتوانید آماده مراحل و تهاجم‌های جدید شوید. همچنین فرقه‌های مختلفی در بازی وجود دارند که می‌توان با آن‌ها جنگید یا تبادل کرد.

با اینکه بازی در سبک MMO قرار دارد، اما شاهد مراحل عادی این ژانر نیستم و پیش‌روی بیشتر با به دست آوردن تجهیزات جدید حاصل می‌شود. خوشبختانه این بازی به شکل رایگان عرضه شده است و هنوز برای آن آپدیت عرضه می‌شود.

چرنوبیل: اوریجینز اقتباسی از این ماجرا به شکل بازی‌های ماجراجویی قدیمی (الد-اسکول) است. شما به عنوان یک دانشمند باید با حل پازل‌ها، راز فاجعه نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل را کشف کنید و از این منطقه فرار کنید تا زنده بمانید.

تصمیمات بازیکن نه تنها سرنوشت شخصیت اصلی، بلکه سرنوشت هزاران فرد دیگر را تحت تاثیر قرار خواهند داد؛ پس باید مراقب اعمال و انتخاب‌های خود باشید. برای این بازی سه پایان‌بندی متفاوت تعبیه شده‌اند که بر اساس اقدامات شما تغییر خواهند کرد.

این اثر از گرافیک هنری زیبایی بهره می‌برد و موسیقی‌های آن به خوبی حس‌وحال آن دوران را به شما منتقل خواهند کرد. اگر از طرفداران آثار کوئست-محور و بازی‌های رمان بصری هستید، احتمال زیاد از این تجربه لذت خواهید برد.

در این نوشته سعی شد به بازی‌های مهمی که از فاجعه چرنوبیل الهام گرفته‌اند اشاره شود. نظر شما چیست؟ آیا بازی دیگری را سراغ دارید که از این حادثه الهام گرفته باشد؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.