پرونده معمایی چیست و چه تفاوتی با بازی رومیزی دارد؟

بازی رومیزی (Tabletop Games) اصطلاح گسترده‌ای است که تقریباً هر نوع بازی فیزیکی را که می‌توان روی میز انجام داد، در بر می‌گیرد. دراین‌بین، بازی‌های تخته‌ای (Board Games) و کارتی (Card Games) محبوب‌ترین و رایج‌ترین بازی‌های رومیزی هستند؛ به‌گونه‌ای که عموم مردم، اصطلاح «بردگیم» را به‌جای «بازی رومیزی» یا «Tabletop Games» به کار می‌برند.

یکی از انواع بازی‌های رومیزی که به‌تازگی، به‌ویژه در ایران، به‌خاطر فراهم‌کردن یک تجربه جدید و خاص، طرف‌داران زیادی پیدا کرده است، بازی‌های «پرونده معمایی» هستند که با نام‌های دیگری مثل «پرونده قتل» یا «پرونده‌های جنایی» هم شناخته می‌شوند.

داستان در پرونده‌های معمایی بسیار جدی‌تر از اغلب بازی‌های رومیزی‌ است. معمولاً داستان این بازی‌ها حول محور یک اتفاق یا حادثه خاص—مانند قتل، گروگان‌گیری، مرگ مشکوک و...—می‌چرخد و بازیکنان در نقش یک کارآگاه قرار می‌گیرند و سعی می‌کنند راز پشت پرده ماجرا را کشف کنند.  برخلاف بردگیم‌ها یا بازی‌های کارتی که از اجزایی مانند تخته، کارت، توکن، تاس و... تشکیل شده‌اند، محتویات بازی‌های پرونده معمایی معمولاً به کاغذ (در قالب‌هایی چون برگه‌های مدارک، دفترچه‌های خاطرات، پاکت‌ها و...) محدود می‌شود.

به همین علت برخلاف مکانیک‌های متنوعی که بازی‌های رومیزی وجود دارد، در پرونده‌های معمایی مکانیک‌های محدودتری مورد استفاده هستند. وظیفه اصلی بازیکنان در پرونده‌های معمایی، دستیابی به هدف بازی—یعنی یافتن قاتل، نجات گروگان‌ها، کشف علت حادثه و مانند آن—است که این هدف از طریق تحلیل محتویات پرونده (شامل تصاویر، یادداشت‌ها، برگه‌های بازجویی و...)، حل معماها و انجام استنتاج‌های منطقی دنبال می‌شود.

به دلیل ماهیت داستان‌محور و تحلیلی این بازی‌ها، محدودیتی در تعداد بازیکنان وجود ندارد و یک یا چند نفر می‌توانند به‌صورت هم‌زمان و با همکاری یکدیگر بازی را تجربه کنند. همچنین باتوجه‌به روند اصلی بازی که شامل کشف معما و رسیدن به پاسخ نهایی است، هر بازیکن یا گروه بازیکنان فقط یک‌بار می‌توانند بازی را تجربه کنند. این در حالی است که اغلب دیگر بازی‌های رومیزی، دارای تعداد بازیکنان مشخص و قابلیت بازی مجدد (Replay Ability) هستند.

از دیگر ویژگی‌های این سبک از بازی، وجود سیستم «هینت» یا راهنمایی است که در پرونده‌های مختلف به‌صورت فیزیکی یا آنلاین (از طریق وب‌سایت) ارائه می‌شود. این سیستم به بازیکنان کمک می‌کند تا در صورت مواجهه با معمای دشوار یا بن‌بست، از ادامه بازی بازنمانند و با کمک راهنمایی‌ها مسیر خود را پیش ببرند.

تفاوت دیگر پرونده‌های معمایی و دیگر بازی‌های رومیزی می‌توان به رده‌بندی سنی اشاره کرد. پرونده‌های معمایی باتوجه‌به تم داستانی جنایی و وجود عواملی مانند قتل، معمولاً در رده‌بندی سنی +14 سال قرار میگیرند. همچنین برخلاف طیف قیمتی گسترده دیگر بازی های رومیزی، قیمت مصرف کننده این بازی ها در دسته بندی اقتصادی قرار میگیرد.