بررسی بازی Broken Age: Act 1

پرده‌ی اول «عهد شکسته» در حالی منتشر شد که بازگشت تمام‌ عیار شفر به این ژانر بعد از «گریم فندنگو»، با توجه‌ی بسیاری از سرمایه‌گذاران مردمی در کیک‌استارتر مواجه شد و به همین دلیل انتظارات زیادی از محصول نهایی می‌رفت. اما من درحالی بازی را شروع کردم که انتظار خاصی از آن نداشتم و فقط از استودیوی دابل‌فایل می‌خواستم تا من را غافلگیر کند. کات به چهار-پنج ساعت بعد و درحالی که به تصویرِ پایان‌بندیِ غیرمنتظره‌ی بازی خیره شده بودم، واقعا از چنین سفرِ خوش‌رنگ‌و‌لعاب و هوشمندانه‌ای به وجد آمده، لذت بردم و درنهایت واقعا بارها در طول آن غافلگیر شدم. پرده‌ی اولِ «عهد شکسته» ماجرایی پُرزرق‌ و برق و داستانی به شدت پُرمعنی و چندلایه است که در آن واحد هم روی غده‌ی نوستالژی‌تان دست می‌گذارد و هم جلوه‌ی دیگری از دوران تازه‌ی ژانر ماجرایی را به نمایش می‌گذارد. از همان ثانیه‌ی نخست که قدم در این رویای دیوانه‌وار شفر گذاشتم، عاشق‌اش شدم. «عهد شکسته» درحالی که در تعریف مکانیک‌های اساسی‌اش دنباله‌روی بزرگان این ژانر است، با خلق لوکیشن‌هایی لطیف، آرام‌بخش و پرجزییات، پرتویی مُدرن و خوش رنگ و بو به آن بخشیده است. اما با تمام این‌ها، جاذبه‌ی اصلی بازی را باید در قصه‌ی پریانی/علمی‌خیالی‌اش جستجو کرد؛ جایی که صدای داستان به طرز نامحسوس و درگیرکننده‌ای بین نشاط‌آوری و مزاح و حرف از حقایق زندگی و تلخی‌هایش رفت و آمد می‌کند و درنهایت داستانی را برای‌تان روایت می‌کند که می‌تواند به سرعت تبدیل به یکی از خوب‌ترین‌هایی شود که تاکنون در بازی‌های ویدیویی شنیده‌اید.

در داستانِ «عهد شکسته» با یک ماجراجویی واقعی طرف هستید. از آن ماجراهایی که بارها شبیه‌شان را از زبان مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها شنیده‌اید یا در کتاب‌های بچه‌گانه‌ی دوران کودکی در تصاویرش گم شده‌اید. قصه در دو دنیای متفاوت و به صورت موازی روی دو کاراکتر جدا تمرکز می‌کند. اولی، شِی، یک پسر نوجوان تنها و خسته از زندگی است که در یک فضاپیمای غول‌پیکر زندگی می‌کند. اینطور که از شواهد پیدا است، او یک‌جورهایی آخرین انسان زنده‌ی دنیا است. شِی به عنوان یک جوانِ پرجنب‌و‌جوش و کنجکاو، زندگی کسل‌کننده، خسته‌کننده و محدودی دارد و هوش‌مصنوعیِ هدایت‌گر فضاپیما که در قالبِ پدر و مادر شِی ظاهر می‌شوند، کاملا یک زندگی یک‌نواخت و قابل‌پیش‌بینی را به او دیکته می‌کنند و نمی‌گذارند او خود برای خودش غذا درست کند یا کارهای روزمره‌اش را انجام دهد. چرا؟ چون ممکن است «عزیز مامانی» به خودش صدمه بزند! در این میان، در دنیایی دیگر و در عهد و زمانِ دیگری، دختری زیبا به نام وِلا در روستای باصفای‌شان همراه با خانواده‌اش زندگی می‌کند. وِلا هم تقریبا دچار وضعیتی مشابه‌ی شِی است. او در محاصره‌ی سنتی اشتباه و کهن که به شکل‌ مضحکی مقدس خوانده می‌شود، قرار است به زودی خوراکِ هیولایی به نام «ماگ‌چاترا» شود. همه از ترس ماگ‌چاترا، دخترهایشان را خیلی راضی و خوشنود برای ضیافتِ قربانی، آرایش کرده و آماده می‌کنند. اما همانطور که شِی باور دارد باید هرطور شده دکمه‌ی ایستِ این زندگیِ مکانیکی را بفشارد، وِلا هم عقیده دارد باید به جای پذیرایی از ماگ‌چاترا، او را از بین ببرد.

قصه‌ی هر دو کاراکتر، علاوه‌بر این پیام‌های جدی، شامل یک دنیا موقعیت‌های خنده‌دار و جالب هم است. از ارجاعی به آن هیولاهای فیلم «بیگانه» گرفته تا شخصیت‌های فرعیِ بامز‌ه‌ای که تمامی‌شان وقتی دهان به سخن باز می‌کنند، گذر زمان را برای‌تان محو می‌کنند. تیم شفر، مثل همیشه چنان بین کمدی و درام تعادل ایجاد کرده که ریتم داستان خیلی جذاب، هیجان‌انگیز و پیش‌رو تا پایان حفظ می‌شود. در میان این دو خط داستانی، داستانِ ولا خیلی بزرگ‌تر و پرشاخ‌و‌برگ‌تر از مالِ شِی است؛ هم طول بیشتری دارد و هم شخصیت‌های گوناگونِ بیشتری آن را پر کرده‌اند.

در «عهد شکسته» بیشتر این کارگردانی شگفت‌انگیز گیم‌پلی است که می‌درخشد. مسئله‌ای که اصلا به چشم نمی‌آید و در طولانی مدت و با تحلیل دقیق و نزدیک هر مرحله می‌توان از وجودش اطلاع یافت. همین که بازی تا آخرش، برای یک لحظه هم شده به ورطه‌ی اذیت‌کنندگی نمی‌افتد، نشان از عملکرد تحسین‌برانگیز سازندگان دارد. هرگز به خاطر کم‌کاری سازندگان و خساستِ بازی در اطلاعات دادن به مشکل برنمی‌خورید. چراکه جای‌گذاری بخش‌های داستانی و معماها آنقدر ریتم خوبی دارند که بازی‌کننده فقط کافی است خوب به گفتگو‌ها گوش داده و به جستجو و آزمون و خطا پرداخته تا راه‌حل را پیدا کند. روی‌هم رفته، روند گیم‌پلیِ «عهد شکسته» همواره در حرکت است و چرخ‌دنده‌های جذابیت‌اش هرگز از چرخیدن بازنمی‌ایستند. همچنین معماهای گوناگون‌اش هم به شکل شلخته‌ای در هم ترکیب نمی‌شوند تا بازی‌کننده را گیج کنند. در نتیجه، علاوه‌بر اینکه «عهد شکسته» اعصاب‌خردکن نمی‌شود، بلکه همیشه خوشنودکننده، متحرک و هیجان‌انگیز باقی می‌ماند. در یک کلام، «عهد شکسته» مثال بارزِ قانونِ «مقدار کمتر، کیفیت بهتر» است و یک ثانیه‌اش هم صرف بیهوده‌کاری نمی‌شود. «عهد شکسته» با اینکه در نویسندگی و طراحی پازل‌هایش عالی است، اما نخست این بخش زیباشناسانه‌اش است که اول از همه بازی‌کننده را برای پرده‌برداری از راز و رمزهای هر محیط، وسوسه می‌کند. واقعا نمی‌توانم در قالب کلمات زیبایی دنیای بازی را توصیف کنم. «عهد شکسته» همانند کتابِ داستان‌های کودکان می‌ماند که آدم‌هایش زنده شده‌اند. رنگ‌آمیزی گرم و سرد بازی و توجه‌ی وسواس‌گونه‌ی سازندگان به جزییات، دیوانه‌کننده است و تا لحظه‌ی آخر هم طراحان چیزی برای شگفت‌زده کردن‌تان در آستین دارند! همه‌چیز در عین سادگی، از ریزه‌کاری‌ها و تزییناتِ فراوانی بهره می‌برند و همین احساس دست‌نیافتنی، به‌یادماندنی و ویژه‌ای به تک‌تک کاراکترها و محیط اطراف‌شان داده است؛ از کرتیس، که به شکل قابل‌درکی از درخت‌ها هراس دارد گرفته تا آن جانوران بافتنیِ لوس. بازیگران «عهد شکسته» هرگز از خوشحال کردن‌تان دست برنمی‌دارند.

پرده‌ی اول «عهد شکسته» تمام تلاش‌اش را به کار می‌بندد تا تبدیل به تجربه‌ای تماما «لذت‌بخشی» شود. خوشبختانه بازی با استفاده از مراحل هوشمندانه‌، قصه‌ی عجیب اما خوب‌پرداخت‌شده‌اش و گرافیک هنری خوشمزه‌اش، در این کار موفق می‌شود. با تمام این‌ها، طبیعی است که برای پرده‌ی دوم بازی مشتاق باشم. اما «عهده شکسته» برای محکم‌کاری هم که شده، به این‌ها بسنده نکرده و با پایان‌بندیِ غافلگیرکننده‌اش، من را به شخصه برای سر در آوردن از سرنوشت شکسته‌ی شِی و وِلا، مشتاق‌تر از مشتاق کرده است.

چگونه زومجی یک بازی را بررسی می‌کند؟