بررسی بازی Observer

Layers of Fear بازی‌ای بود که اوایل سال ۲۰۱۶ منتشر شد و با اینکه مشکلاتی در زمینه‌های مختلف داشت، اما حداقل برای طرفداران بازی‌های ترسناک، سرگرمی چندساعته خوبی به حساب می‌آمد. به همین دلیل هم وقتی بازی جدید سازندگان این اثر در استودیو بلوبر با نام Observer منتشر شد، به شخصه انتظار یک بازی ترسناک خوب دیگر را داشتم و از طرفی هم امیدوار بودم که سازندگان، اشتباهات بازی قبلی را در این اثر تکرار نکنند تا Observer بازی به مراتب بهتری در مقایسه با Layes of Fear باشد. اما واقعیت این است که یک سری از مشکلات بازی قبلی، کماکان در بازی Observer هم وجود دارند ولی حتی با وجود این مشکلات، باز هم بازی ارزش تجربه کردن را دارد.

داستان بازی در سال ۲۰۸۴ و در کشور لهستان جریان دارد. شما بازی را در نقش دنیل لازارسکی در حالی آغاز خواهید کرد که وی در شبی بارانی داخل ماشین خود نشسته و ناگهان تماسی از سوی پسرش با وی برقرار می‌شود؛ پسری که مدت‌ها است ارتباطی با پدرش ندارد و همین هم باعث می‌شود تا دنیل که در اصل یک کاراگاه است، رد تماس مذکور را زده و راهش به یک ساختمان منتهی شود که ساکنین زیادی دارد. دنیل بالاخره موفق می‌شود اتاق پسرش را پیدا کند و با صحنه‌ای رو‌به‌رو می‌شود که قصد فاش کردن آن را برای جلوگیری از لو رفتن داستان بازی ندارم. راستش را بخواهید، با اینکه Observer به عنوان یک بازی ترسناک معرفی شده، اما در اصل بازی را می‌توان یک اثر شبیه‌ساز راه رفتن و داستان‌محور هم دانست. چرا که گیم‌پلی در Observer نقش بسیار کم‌رنگی دارد و درست است که مثلا می‌توانید صحنه‌های مختلف را به لطف قابلیت‌های دنیل بررسی کرده و سرنخ‌هایی پیدا کنید و گاهی هم یکی دوتا پازل خیلی ساده در بازی حل خواهید کرد، اما این‌ها بخش خیلی کوچکی از بازی بوده و در بقیه مواقع، صرفا در حال حرکت در محیط و پی بردن به داستان بازی هستید.

خب بحث شخصیت‌پردازی جایی است که اولین مشکل بازی Observer خودش را نشان می‌دهد. جالب است بدانید که نقش شخصیت اصلی بازی را، روتخر هاور، بازیگر فیلم‌هایی چون Blade Runner ایفا کرده است و همین باعث شده بود تا شخصا امیدوار باشم که با کاراکتر جالب و غنی‌ای در قالب دنیل لازارسکی در طول بازی رو‌به‌رو خواهم بود. اما واقعیت این است که Observer در زمینه شخصیت‌پردازی کاراکتر‌هایش مشکل دارد و همین مساله تاثیر منفی‌اش را روی داستان بازی هم گذاشته است؛ چرا که وقتی شخصیت‌ها برای‌تان مهم نباشند، دیگر سرنوشت‌شان در طول بازی هم برای‌تان مهم نخواهد بود. شاید اصلی‌ترین نقطه قوت شخصیت دنیل لازارسکی، صدای عالی روتخر هاور باشد که نقش وی را ایفا کرده است و به جز این، ما نه پیش‌زمینه داستانی‌ای در مورد این شخصیت می‌شنویم و نه در طول بازی آنقدر خوب به این شخصیت پرداخته می‌شود که سرانجامش برای‌مان مهم باشد. این قضیه در مورد دیگر کاراکتر‌های بازی هم صدق می‌کند و مثلا مسئول ساختمانی که پسر دنیل در آن زندگی می‌کند یک سرباز سابق جنگ است که بخشی از بدنش را در جنگ از دست داده و با اینکه در نهایت نقش مهمی در بازی ایفا می‌کند، اما هرگز به چیزی بیش‌تر از یک کاراکتر مقوایی و تک‌بعدی تبدیل نمی‌شود.

این ضعف‌ها در زمینه شخصیت‌پردازی، باعث شده‌اند تا در نهایت داستان بازی هم آسیب ببیند چون در یک چنین بازی‌ای، شخصیت‌ها مهره‌های بسیار مهمی در روایت داستان هستند و Observer در این زمینه موفق ظاهر نمی‌شود. البته این بدین معنی نیست که بازی داستان بدی داشته باشد و برعکس اگر از ضعف‌های شخصیت‌پردازی فاکتور بگیریم، شاهد داستان نسبتا خوبی در بازی هستیم که دو پایان متفاوت هم دارد و همین انگیزه‌ای است که بتوان بازی را دوباره تجربه کرد. در مجموع با اینکه شاید سطحی بودن کاراکتر‌ها در بازی کمی تو ذوق بزند، اما داستان بازی به شکلی است که مدام در طول آن، وقتی جواب یکی از سوال‌هایتان را پیدا می‌کنید، سوال یا سوال‌های دیگری برای‌تان ایجاد می‌شود و همین عاملی است که به‌تان برای تمام کردن بازی، انگیزه می‌دهد و مانع از یکنواخت شدن بازی می‌شود.

در ابتدای متن هم اشاره کردم که Observer یک بازی ترسناک است و بد نیست کمی هم به جنبه‌های ترس بازی بپردازیم. اول از همه باید به این موضوع اشاره کنم که ترس موجود در Observer، نه از جنس ترس‌های ناگهانی ناشی از جامپ‌اسکر‌ها که از جنس ترس روانی است؛ از همان ترس‌هایی که حس افسردگی و عجیبی به مخاطب می‌دهند و باعث می‌شوند تا زودتر بخواهید از این محیط خارج شوید تا نفسی به راحتی بکشید! بازی Observer حس و حالی سایبرپانکی دارد و سازندگان موفق شده‌اند تا اتمسفر چنین دنیایی را به بهترین شکل خلق کنند و کلیت طراحی دنیای تاریک بازی به شکلی است که حتی یک قدم زدن ساده در آن هم عجیب و ترسناک به نظر می‌رسد و همیشه این حس را دارید که انگار توسط موجودی وحشتناک تعقیب می‌شوید. این مساله مخصوصا زمانی که وارد ذهن کاراکتر‌ها می‌شوید، بیش‌تر خودش را نشان می‌دهد. چرا که در این بخش‌ها معمولا همه‌چیز حس و حال یک هزارتوی پر پیچ و خم را دارد که دوست دارید سریع‌تر راه خروج از آن را پیدا کرده و فرار کنید. در کل Observer بازی‌ای است که در آن نباید انتظار ترس‌های ناشی از جامپ‌اسکر‌ها را داشته باشید و تمرکز اصلی بازی، روی ترس‌های روانی است و باید گفت در این زمینه موفق هم ظاهر شده است.

البته از حق نگذریم، یک سری از پازل‌ها در بازی دیده می‌شوند که طراحی جالبی دارند؛ پازل‌هایی مانند باز کردن درب یک قسمت زیرزمینی با جابه‌جا کردن و وصل کردن یک قلاب به آن و چند نمونه دیگر. با اینکه پازل‌های بازی شرایط خوبی داشته و تنوع خوبی به آن می‌دهند، اما مشکل این است که تعداد این چنین پازل‌هایی در بازی خیلی کم است و از انگشتان یک دست بیش‌تر نمی‌شود و در نتیجه اکثر وقت شما در بازی، به رفتن از یک نقطه به نقطه بعدی و ورود به ذهن شخص بعدی خلاصه می‌شود و همین باعث شده تا بازی پس از مدتی، کمی حس و حال تکراری پیدا کند. راستی بد نیست به این قضیه هم اشاره کنم که گاهی در طول یک بازی، موجودی به دنبال شما می‌گردد و هدف شما این است که از دست وی فرار کرده و خود را به خروجی برسانید. این بخش‌ها نیز پتانسیل این را داشتد که تنوع بیش‌تری به بازی ببخشند ولی طراحی ضعیف مراحل در این قسمت و نبود هیجان، باعث شده تا این بخش‌ها هم کیفیت خوبی نداشته باشند و کمکی به بهبود گیم‌پلی بازی نکنند. همه این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا Observer با وجود داشتنی خوب، در زمینه گیم‌پلی یک اثر متوسط و معمولی باشد. شاید اگر کمی تعداد پازل‌ها در بازی بیش‌تر بود یا مثلا سازندگان حق انتخاب بیش‌تری به گیمر در طول بازی می‌دادند، Observer از حیث گیم‌پلی نیز می‌توانست به اثر باکیفیت‌تری تبدیل شود.

از آنجایی که Observer یک بازی ترسناک با محوریت ترس روانی است، اتمسفر می‌تواند نقش مهمی در بازی ایفا کند؛ همان‌طور که مثلا بازی Silent Hill 2 که شخصا آن را یکی از بهترین بازی‌های ترسناک می‌دانم، به لطف اتمسفر عالی‌اش توانسته ماندگار شود. خب Observer در این زمینه عملکرد خیلی خوبی دارد و همان‌طور که قبلا هم اشاره شد، سازندگان به خوبی دنیایی تاریک و سایبرپانکی را خلق کرده‌اند؛ دنیایی که پس از انتشار یک ویروس در آن، افراد زیادی کشته شده‌اند و حال مجموعه‌ای به نام چیرون بر آن حکم‌رانی می‌کند و سازندگان توانسته‌اند به‌خوبی اتمسفری خفقان‌آور و افسرده‌کننده را در بازی به وجود بیاورند. کافی است تا دقایقی در محیط‌های باز بازی و در زیر بارش باران قدم بزنید تا متوجه منظورم شوید. مساله دیگری که تاثیر زیادی روی اتمسفر عالی بازی دارد، مساله صداگذاری و موسیقی است.

در مجموع Observer، کیفیتی در حد و اندازه‌های ساخته پیشین سازندگانش یعنی Layers of Fear دارد. آن بازی هم از مشکلاتی مثل افت فریم رنج می‌برد و این قضیه در Observer هم بهبود پیدا نکرده است. با این حال اگر به بازی‌های ترسناک و بازی‌هایی با حال و هوای سایبرپانک علاقه دارید، Observer تجربه‌ای تقریبا پنج ساعته ارائه می‌کند که از بازی کردنش پشیمان نخواهید شد. البته این را در نظر بگیرید که گیم‌پلی مهم‌ترین المان در هر بازی ویدیویی است و این دقیقا جایی است که Observer در آن ضعف دارد و به همین دلیل هم وقتی از دید یک بازی آن را بررسی کنیم، قادر نخواهیم بود از این مشکلش چشم‌پوشی کنیم.