بررسی بازی Age of Empires: Definitive Edition

همیشه قبل از تجربه ریمستر‌ها، یک حس دوگانه به من دست می‌دهد؛ از یک طرف از اینکه شانس بازی کردن بازی محبوبم با ظاهری مدرن و امروزی را پیدا کرده‌ام، خوشحال می‌شوم و از طرف دیگر، این نگرانی به سراغم می‌آید که نکند گذر زمان، باعث قدیمی شدن مکانیسم‌های این بازی شده باشد و همین، باعث شود که خاطراتم از نسخه اصلی بازی هم خراب شود. از این رو در مواجهه با Age of Empires: Definitive Edition هم چنین حسی داشتم و خب راستش را بخواهید، با اینکه Age of Empires: Definitive Edition به هیچ وجه بازی بدی نیست و به شخصه به سبب داشتن خاطرات زیاد با نسخه اصلی بازی، لذت خوبی هم از آن بردم، اما واقعیت این است که Age of Empires: Definitive Edition، برای مخاطبی که در نسل هشتم بازی‌های ویدیویی به دنبال یک بازی استراتژیک سرگرم‌کننده است، اثری تاریخ‌گذشته به نظر می‌رسد و با وجود داشتن تعداد زیادی ویژگی مثبت، در تبدیل شدن به یک بازی عالی و بی‌نقص، یعنی دقیقا چیزی که وقتی نام Age of Empires می‌آید انتظارش را داریم، موفق ظاهر نمی‌شود. در ادامه با بررسی بازی Age of Empires: Definitive Edition همراه زومجی باشید تا بیش‌تر نقاط ضعف و قوت این ساخته مایکروسافت را بررسی کنیم.

پیش از آن‌که مستقیما به سراغ Age of Empires: Definitive Edition بروم، اجازه بدهید از یک مثال مرتبط برای شرح وضعیت و تصمیم مایکروسافت در قبال این بازی استفاده کنم. اگر اخبار بازی‌ها را دنبال می‌کنید، قطعا می‌دانید که مدت‌ها است که شایعه‌های مختلفی پیرامون ساخته شدن ریمستر Warcraft 3، یکی از بهترین بازی‌های استراتژیک تاریخ، به گوش می‌رسند. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که چرا طرفداران، مثلا هرگز به دنبال ساخته شدن ریمستر نسخه اول وارکرفت نیستند و همواره سراغ ریمستر نسخه سوم را از بلیزارد می‌گیرند؟ خب جواب این سوال به نظر من کاملا واضح و مشخص است؛ چون Warcrarft 3 با اینکه اثری قدیمی است، اما مکانیزم‌های گیم‌پلی آن حتی امروزه هم جذابیت‌های زیادی دارند و باور کنید یا نه، شخصا افراد زیادی را می‌شناسم که هنوز هم این بازی را به شکلی کاملا جدی دنبال می‌کنند. به همین دلیل هم قطعا اگر بلیزارد هم بخواهد روزی یک ریمستر یا بازسازی از مجموعه وارکرفت ارائه دهد، قطعا سراغ نسخه سوم خواهد رفت که از نظر هسته گیم‌پلی، هنوز هم جذاب است و فقط، نیاز به زیباتر شدن ظاهر دارد. اما اشتباهی که به نظر من مایکروسافت در قبال سری Age of Empires انجام داده، این است که برای ساخت یک ریمستر سراغ نسخه اول این مجموعه رفته است که ۲۱ سال از انتشار آن می‌گذرد. البته که صرفا قدیمی بودن بازی مشکل‌ساز نیست بلکه مشکل اصلی، این است که مکانیسم‌های این بازی، دیگر امروزه آن جذابیت قدیم را ندارند. از آن بدتر، مایکروسافت حداقل این تصمیم را نگرفته که یک بازسازی درست و حسابی از این بازی منتشر کند و صرفا، به زیباتر کردن ظاهر بازی بسنده کرده است و از بعد گیم‌پلی، فقط شاهد یک سری پیشرفت‌های خیلی جزئی هستیم که خیلی هم به چشم نمی‌آیند.

اقدام مایکروسافت در قبال Age of Empires: Definitive Edition، شبیه به این می‌ماند که شما یک کامپیوتر خیلی قدیمی را که در زمان خودش یک سیستم فوق‌العاده بود، امروزه در داخل یک کیس گیمینگ قرار داده و انتظار داشته باشید بتواند بازی‌های امروزی را اجرا کند. ولی خب در واقع آن سیستم، در زمان خودش عالی بوده و کارش را به نحو احسن انجام می‌داده اما دیگر امروزه، یک سیستم از رده خارج است و صرفا قرار دادن آن در قالبی نو ماهیتش را تغییر نمی‌دهد. البته از این حرف‌ها، این برداشت اشتباه را که نسخه اصلی Age of Empires بازی بدی بود یا حتی اینکه Age of Empires: Definitive Edition اثر خیلی ضعیفی است نداشته باشید. بلکه کاملا برعکس؛ Age of Empires در زمان خودش یکی از بهترین بازی‌های استراتژیک و یکی از سرگرم‌کننده‌ترین آثار این ژانر بود اما مانند هر بازی دیگری، گذر زمان واقعا طولانی باعث شده تا مکانیسم‌های این بازی، امروزه کاملا ساده و ابتدایی به نظر برسند. اگر طرفدار این ژانر بازی‌ها باشید، قطعا نسخه HD بازی Age of Empires 2 را که چند سال پیش منتشر شد به یاد دارید. با اینکه این بازی از نظر گرافیکی پیشرفت فوق‌العاده‌ای نداشت، اما شخصا ساعات زیادی را صرف تجربه آن کردم و دلیل این موضوع، جذاب بودن گیم‌پلی بازی است که باعث می‌شود کارهایی مثل ساخت یک حکومت قوی، شکل دادن یک ارتش قدرتمند و لشکرکشی به دشمنان هنوز که هنوزه لذت‌بخش باشند. اما متاسفانه، به سبب بیش از حد ابتدایی بودن گیم‌پلی Age of Empires: Definitive Edition، چنین مواردی در این نسخه آن لذتی را که انتظار داریم ارائه نمی‌دهند و همین هم باعث شده تا بازی، بیش‌تر برای افرادی مثل خود من که علاقه زیادی به نسخه اصلی داشتند مناسب باشد و حداقل در جذب مخاطبین جدید به بازی‌های استراتژیک و بازی‌های سری Age of Empires موفق ظاهر نشود.

چنین پیشرفتی البته در صداگذاری و موسیقی‌های بازی هم دیده می‌شود و این مساله هم کمک شایانی به امروزی‌تر شدن بازی کرده است. برای مثال در این نسخه وقتی در صفحه انتخاب مراحل بخش داستانی هستید، یک راوی وقایع آن مرحله را برای‌تان با صدایی خوب روایت می‌کند که شاید، نقطه مثبت خیلی بزرگی نباشد و خیلی‌ها اصلا به صدای او گوش هم نکنند، اما همین مساله ساده یک پیشرفت خوب در راستای امروزی‌تر شدن بازی است. همچنین بازی‌های سری Age of Empires، همواره به داشتن موسیقی‌های خوب مشهور هستند و خب نسخه اول هم از این قاعده مستثنی نیست و سازندگان نسخه Definitive Edition با بهبود کیفیت پخش موسیقی‌های بازی، باعث شده‌اند تا در حین تجربه این بازی از این نظر هم کوچک‌ترین مشکلی نداشته باشید. به این، صداگذاری باکیفیت نیرو‌ها و مواردی مثل برخورد شمشیر‌ها را هم اضافه کنیم تا به این نتیجه برسیم که Age of Empires: Definitive Edition، از نظر صوتی هم هیچ کم و کسری ندارد.

خب واقعیت این است که در بررسی یک بازی ریمستر، مهم‌ترین مورد همین میزان پیشرفت بازی از نظر بصری و مثلا صوتی در مقایسه با نسخه اصلی است. پس اگر ملاک شما هم برای تجربه یک ریمستر چنین مواردی هستند و مهم نیست که بازی، گیم‌پلی خوبی هم ارائه دهد یا خیر، باید بگویم که قطعا از Age of Empires: Definitive Edition هم لذت خواهید برد چرا که در مقام یک ریمستر، این ساخته مایکروسافت موفق ظاهر شده و توانسته ظاهری کاملا مدرن و امروزی به یک بازی قدیمی ببخشد. اما اگر از آن قشر گیمر‌هایی هستید که فقط به ظاهر ریمستر‌ها اهمیت نمی‌دهند و حتی در این گروه از آثار هم دنبال گیم‌پلی جذابی می‌گردند، باید بگویم که Age of Empires: Definitive Edition مشکلاتی دارد که شاید در زمان نسخه اصلی آن مشکل به حساب نمی‌آمدند، اما امروزه و حتی در مقایسه با دو نسخه بعدی سری Age of Empires، کمی تو ذوق می‌زنند.

با این حال می‌خواهم حتی صحبت در مورد گیم‌پلی بازی را هم با موارد مثبتش شروع کنم؛ اصلی‌ترین ویژگی مثبت گیم‌پلی بازی، داشتن آن روح خاص سری Age of Empires است. به این صورت که در این بازی هم قطعا از ساختن ساختمان‌های مختلف، دیوار کشیدن به دور منطقه حکومت‌تان، آماده کردن و ارتقای یک لشکر از چندین نوع سرباز از کمان‌دار گرفته تا سرباز شمشیرزن و سواره‌کار، تبدیل کردن نیرو‌های دشمن به نیرو‌های خودی با استفاده از پدر روحانی، ساخت Wonder عظیم برای کسب یک پیروزی، کشتن حیواناتی از قبیل فیل و آهو برای به دست آوردن غذا، ساخت مزارع برای کشاورزی کردن کارگرها، حمله به دشمن و تماشای قلع و قمع شدن نیرو‌هایتان در اثر یک استراتژی اشتباه و هزار جور ویژگی دیگری که سری Age of Empires را با آن‌ها می‌شناسیم، لذت خواهید برد. همچنین برخلاف برخی از بازی‌های استراتژیک امروزی، Age of Empires: Definitive Edition از آن بازی‌هایی است که اسم این ژانر یعنی «استراتژیک» را تعریف می‌کنند و برای رسیدن به پیروزی در این بازی، باید حسابی استراتژی و تاکتیک مناسبی در نبرد‌های‌تان داشته باشید و یک تصمیم اشتباه، کافی است تا خیلی زود طعم تلخ شکست را بچشید. از طرف دیگر، بخش داستانی بازی Age of Empires: Definitive Edition هم با یک سری از مراحلی که طراحی خیلی خوبی دارند، جذابیت بالایی دارد. در این بخش شاهد ۱۰ مرحله کلی (با احتساب مرحله آموزشی) هستیم که هرکدام خودشان به چند مرحله دیگر تقسیم می‌شوند و برگرفته از وقایع واقعی تاریخ هستند.

یکی از مشکلاتی که Age of Empires: Definitive Edition از آن رنج می‌برد، منتقل شدن تمام محدودیت‌هایی است که شاید سازندگان نسخه اصلی داشته‌اند و خب در سال ۱۹۹۷ قابل توجیه هم بوده‌اند اما امروز، خیلی نمی‌توان با آن‌ها کنار آمد. برای مثال، هوش مصنوعی بازی Age of Empires: Definitive Edition واقعا ضعیف است. خب این مساله شاید در نسخه اصلی بازی خیلی به چشم نمی‌آمده و دلیل آن هم تمام محدودیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آن زمان بوده که اجازه خلق هوش مصنوعی درست را به سازندگان نمی‌داد اما این مساله در Age of Empires: Definitive Edition حسابی تو ذوق می‌زند. مثلا کافی است گروهی از کارگرها را برای ماهی‌گیری یا قطع کردن چوب روانه کنید تا ببینید که گاهی، کارگر‌ها به یکدیگر گیر کرده و بدون انجام کاری، ثابت در یک نقطه می‌مانند. پس این یعنی که ارسال گروهی کارگردان برای انجام یک کار همیشه جواب نخواهد داد و باید حواس‌تان باشد که آن‌ها به یکدیگر گیر نکرده و بیکار نمانند. یا مثلا در نمونه‌ای دیگر، گاهی در بازی ممکن است یک نیروی دشمن وارد حوزه شما شود و یکی از نیرو‌های شما هم قصد از بین بردن وی را داشته باشد. اما در حالی که در این وضعیت اصولا باید شاهد رخ دادن یک درگیری و کشته شدن یکی از طرفین باشیم، گاهی یک تعقیب و گریز بی‌نهایت رخ می‌دهد و مثلا، می‌بینید که سرباز شما تا محدوده حکومت دشمن آن نیرو را دنبال می‌کند و در نهایت هم خودش کشته می‌شود! چنین مواردی همیشه در بازی رخ نمی‌دهند اما کم هم نیستند و نشان می‌دهند که Age of Empires: Definitive Edition، از نظر هوش مصنوعی شرایط خوبی ندارد. راستی اجازه بدهید این مثال را هم ذکر کنم که داشتم فراموش می‌کردم؛ در اولین مرحله از یکی از مراحل بخش داستانی، باید با یک قهرمان کمان‌دار آسیایی نیرو‌های دشمن را از بین برده و در نهایت هم فرمانده آن‌ها را بُکُشید. در این مرحله، گاهی با وجود اینکه شما به سمت دشمن تیراندازی می‌کنید، آن‌ها مثل یک درخت خشک ایستاده و شما را تماشا می‌کنند و حتی به سمت‌تان حرکت هم نمی‌کنند!

البته اشتباه نکنید؛ چرا که هدف من، اصلا زیر سوال بردن ماهیت نسخه اصلی Age of Empires نیست و به همین دلیل هم مواردی مثل تنوع پایین نیرو‌ها یا سازه‌ها در مقایسه با نسخه‌های بعدی این مجموعه را اصلا جزو ایراد‌های بازی نمی‌دانم. چون اگر سازندگان نسخه فعلی می‌خواستند مثلا نیرو‌های جدیدی برای Age of Empires: Definitive Edition خلق کنند، ماهیت نسخه اصلی بازی کاملا عوض می‌شد و دیگر، با یک ریمستر از Age of Empires رو‌به‌رو نمی‌شدیم و بیش‌تر، با یک بازی جدید طرف بودیم. اما مسائلی مثل هوش مصنوعی یا سیستم پیدا کردن مسیر نیرو‌ها و اضافه کردن امکان چینش درست آن‌ها و دادن یک آرایش نظامی ساده، چیز‌هایی هستند که اضافه شدن‌شان به بازی نه تنها خللی در هویت آن وارد نمی‌کرد که باعث می‌شود گیم‌پلی بازی و تجربه Age of Empires: Definitive Edition جذاب‌تر شود و گیمر‌ها هم بتوانند راحت‌تر نیرو‌هایشان را کنترل کرده و کاری را واقعا برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اند انجام دهند.

درست است که شاید مشکلات هوش مصنوعی و نبود یک سری دستورات کنترلی ساده ایراد خیلی بزرگی برای بازی نباشند، اما قطعا اگر طرفدار این ژانر باشید، می‌دانید که گاهی یک اشتباه کوچک، مخصوصا در بازی‌ای مثل Age of Empires که داشتن تاکتیک در آن واقعا مهم است، می‌تواند حسابی به ضرر شما تمام شود و خب Age of Empires: Definitive Edition، با مشکلاتی که به آن‌ها اشاره کردیم باعث می‌شود تا در خیلی مواقع، نتوانید آن کنترلی را که می‌خواهید روی نیرو‌ها داشته باشید و در نتیجه، به دلیل همین موارد به ظاهر ساده گاهی ممکن است زحمات چندین ساعته شما از بین برود و مجبور شوید با اعصاب‌خوردی بی‌خیال بازی کردن شوید. پس شاید مواردی مثل هوش مصنوعی یا نبود امکانات مذکور به ظاهر ساده باشند، اما وقتی مشکل‌ساز می‌شوند که به تجربه کلی بازی آسیب وارد می‌کنند. به همین دلیل هم شخصا انتظارم از مایکروسافت این نبود که به کلی هسته گیم‌پلی بازی را تغییر دهد اما حس می‌کنم این انتظار که بخواهیم در کنار بهبود‌های گرافیکی و صوتی به مواردی مثل هوش مصنوعی فوق‌العاده قدیمی هم توجه شود، چیز زیادی نیست و سازندگان، مخصوصا پس از آنکه بازی را با چند ماه تاخیر هم منتشر کردند، می‌توانستند روی این موضوع عملکرد بهتری داشته باشند. البته بازی از حیث گیم‌پلی بدون پیشرفت کامل هم نیست و مواردی مثل رابط کاربری آن بهبود یافته یا میزان محدودیت نیرو‌ها افزایش داشته و امکان زوم کردن هم به بازی اضافه شده است.

در مجموع، Age of Empires: Definitive Edition بازی بدی نیست ولی این بازی، بیش‌تر برای افرادی مناسب است که صرفا قصد تجدید خاطره با نسخه اصلی بازی را دارند و می‌خواهند خاطرات دوران کودکی‌شان با این بازی را این بار با ظاهری مدرن و امروزی تکرار کنند. اگر جزو این دسته از افراد هستید، قطعا بازی ارزش خرج کردن ۲۰ دلار را دارد. اما در نقطه مقابل، افرادی که به امید تجربه یک بازی استراتژیک که در سال ۲۰۱۸ منتشر شده سراغ این بازی می‌روند، قطعا آن تجربه‌ای را که انتظارش را دارند نخواهند داشت. اگر نظر من را می‌خواهید و دل‌تان برای یک نسخه از سری Age of Empires تنگ شده، پیشنهاد من این است که حداقل تا زمان انتشار ریمستر نسخه دوم، نسخه HD بازی Age of Empires 2 را تجربه کنید که از نظر مکانیزم‌ها و گیم‌پلی، به مراتب بهتر و غنی‌تر از Age of Empires: Definitive Edition است.

این بازی روی پلتفرم پی‌سی بررسی شده است.