بررسی بازی Frostpunk

استودیو لهستانی ۱۱ بیت را خیلی از طرفداران بازی‌های ویدیویی، با بازی This War of Mine می‌شناسند؛ یک بازی خلاقانه که روایت جدیدی از جنگ را ارائه کرد و به جای پرداختن به سرباز‌ها و افرادی که با گرفتن تفنگ در دست به سراغ کشت و کشتار انسان‌ها می‌روند، روی مردم عادی در جریان جنگ‌ها تمرکز کرد و تجربه‌ای از تلاش آن‌ها برای بقا در محیطی بی‌رحم و افسرده‌کننده ارائه داد. با اینکه استودیو مذکور بازی‌های دیگری هم در کارنامه دارد، اما بازی This War of Mine آن‌ها بیش از هر اثر دیگری باعث شناخته‌شدن ۱۱ بیت شد و به همین دلیل هم شخصا با توجه به لذتی که از آن بازی برده بودم، بی‌صبرانه منتظر بازی جدید آن‌ها یعنی Frostpunk بودم؛ بازی‌ای که پس از تجربه کردنش، می‌توانم بگویم که با وجود یک سری موارد و ایراد‌هایی که دارد، کاملا ارزش صبر کردن داشت و اثری است که تجربه آن به همه پیشنهاد می‌شود. Frostpunk فردا رسما برای کامپیوتر منتشر خواهد شد و قرار است در آینده برای کنسول‌ها هم در دسترس قرار بگیرد.

Frostpunk کلکسیونی از ویژگی‌های مثبت است و این وسط، چیزی که بیش از همه دوست داشتم و می‌خواهم خیلی زود به آن بپردازم، مربوط به «تنش و هیجان» موجود در بازی است. شاید واژه تنش برای یک اثر شهرسازی واژه غریبی باشد چرا که در چنین بازی‌هایی، معمولا تمرکز روی ساخت و ساز و زیبا‌سازی شهر است و با اینکه شاید با چالش‌هایی رو‌به‌رو شوید، اما قول می‌دهم که هرگز پیش از این چیزی مثل Frostpunk را در هیچ یک از بازی‌های این سبک تجربه نکرده‌اید. در واقع Frostpunk، از همان ابتدا با چالش شروع می‌شود؛ به این صورت که شما در اوایل بازی، یک گروه از مردم و یک ژنراتور خاموش دارید. پس اولین چالش شما در بازی، جمع‌آوری ذغال برای روشن کردن ژنراتوری خواهد بود که خاموش بودن آن، به منزله بی‌دفاع ماندن مردم‌تان در برابر سرمای شدید بازی است که در اوایل، حدود منفی ۲۰ درجه است اما در دقایقی به منفی ۱۰۰ درجه و حتی بدتر هم می‌رسد!

اما این چالش‌ها به مرور زمان بیش‌تر و بیش‌تر می‌شوند و به جایی می‌رسند که در دقایقی از بازی، چنان استرسی به سراغ‌تان می‌آید که شاید حتی نمونه آن را در یک بازی شوتر اول شخص هیجان‌انگیز یا حتی اثری مثل دارک سولز هم تجربه نکرده باشید! دلیل این موضوع هم این است که در Frostpunk، برخلاف خیلی از بازی‌های شهرسازی، مخاطب در نقش یک موجود خدا مانند قرار نمی‌گیرد که بتواند با دستان معجزه‌گرش تمامی مشکلات را در چند دقیقه حل و فصل کند. در این بازی، گیمر در واقع رهبری از جنس خود مردم است که قدرت خارق‌العاده‌ای ندارد و فقط باید تصمیماتی را بگیرد که در نهایت به نفع مردمش هستند. به تصمیم‌گیری اشاره کردیم و خب اگر بازی This War of Mine را تجربه کرده باشید، قطعا موقعیت‌های تصمیم‌گیری سخت آن را به یاد دارید. در Frostpunk هم این تصمیم‌گیری‌ها حتی قوی‌تر از ساخته قبلی ۱۱ بیت وجود دارند و شما را در موقعیت‌های سختی قرار می‌دهند. برای مثال، در طول بازی باید این تصمیم را بگیرید که مردم‌تان همیشه غذای کامل بخورند یا اینکه گاهی به آن‌ها سوپ بدهید تا غذا و مواد خام لازم برای تهیه غذا، برای روز مبادا ذخیره شود. یا در تصمیمی دیگر، باید انتخاب کنید که آیا کودکان هم باید کار کنند یا اینکه نه& قید نیروی کار بیش‌تر را بزنید و کودکان را به یک پناهگاه امن هدایت کنید.

به همان مساله وجود تنش در بازی برگردیم که باز هم می‌گویم یکی از بهترین ویژگی‌های Frostpunk است. در واقع سازندگان بازی کاری کرده‌اند که همیشه در طول تجربه این اثر، ذهن‌تان درگیر و مشغول باشد و مدام به این فکر باشید که قدم درست بعدی چه چیزی است یا باید چه تکنولوژی را کشف یا چه قانونی را تصویب کنید. از طرف دیگر بازی آن مفهوم تلاش برای بقا را به بهترین شکل معنی می‌کند و جدا از تصمیم‌گیری‌ها، مدام چالش‌های مدیریتی را هم پیش روی شما قرار می‌دهد. مثلا جذب افراد جدید به شهر باعث افزایش نیروی کاری شما می‌شود اما از یک طرف هم مشکلاتی را که در قسمت قبلی اشاره کردیم در پی دارد. در نقطه مقابل جذب نکردن افراد هم بدین معنی است که نیروی کاری کافی نخواهید داشت و در نتیجه، به مرور زمان در جمع‌آوری منابع یا بهره‌برداری از ساختمان‌های مختلف دچار مشکل خواهید شد. پس این مسائل همیشه ذهن شما را درگیر نگه می‌دارند و باید سعی داشته باشید بین آن‌ها، تعادل خوبی برقرار کنید یا گاهی تصمیماتی انسانی بگیرید و گاهی هم به دلیل شرایط پیش‌آمده، بی‌خیال نیاز‌های مردم‌تان شوید چرا که این مساله، در نهایت به نفع خود آن‌ها است و باعث زنده ماندن‌شان می‌شود. خلاصه اینکه Frostpunk، قصد دارد بودن در نقش یک رهبر در موقعیت بسیار سخت را برای گیمر شبیه‌سازی کند و خب در این هدف هم صد در صد به موفقیت می‌رسد.

به نظر من، عاملی که باعث بروز چنین مساله‌ای در بازی شده است نبود یک حالت بی‌نهایت در بازی است. برای مثال سازندگان اگر می‌توانستند حالتی برای بازی طراحی کنند که شامل یک سری وقایع تصادفی باشد و تنها در صورتی به پایان برسد که مثلا مردم امید‌شان را به شما از دست بدهند یا ژنراتور‌تان در اثر استفاده بیش از حد منفجر شود، Frostpunk حتی بیش از پیش جذاب‌تر می‌شد. در این حالت هر بار با یک سری اتفاقات غیرمنتظره رو‌به‌رو می‌شدیم و حتی می‌توانستیم به دلیل طولانی‌تر بودن بازی، به پیشرفت‌های نهایی و ساختمان‌های پیشرفته‌تر هم دسترسی داشته باشیم. چون مثلا شخصا در دو باری که سناریو اصلی و دو باری که هر یک از سناریو‌های فرعی را بازی کردم، پیش از اینکه بتوانیم به سطوح پیشرفته‌تر ارتقا‌ها برسم، بازی به پایان رسید و خب این خودش یک مشکل است. چون سازندگان چیز‌هایی طراحی کرده‌اند که استفاده از آن‌ها قطعا لذت‌بخش خواهد بود ولی پیش از آنکه بتوانید به مرحله استفاده از آن‌ها برسید، همه چیز به پایان می‌رسد. این مساله وقتی بیش‌تر به چشم می‌آید که بدانیم بازی خیلی خوب آن حس پیشرفت را به تصویر می‌کشد. منظورم این است که در اوایل بازی، شما فقط یک ژنراتور و چند بنای ساده دارید اما به مرور زمان با باز کردن فناوری‌های جدید‌تری یا وضع قوانین بیش‌تر قادر خواهید بود به ساختمان‌های متنوع دسترسی داشته باشید یا حتی با تربیت نیرو‌هایی، محیط‌هایی خارج از شهر خودتان را برای پیدا کردن منابع یا بازماندگان بیش‌تر مورد کاوش قرار دهید. حتی در بازی امکان ساخت موجوداتی مکانیزه هم وجود دارد که می‌توانند شما را از مردم معمولی برای انجام دادن کار‌ها بی‌نیاز کنند و حتی به شکل شبانه‌روزی کار کنند. ولی خب همان‌طور که اشاره کردم، پیش از اینکه بتوانید به تمام این فناوری‌ها دست پیدا کنید بازی به آن نقطه پایانی هر سناریو می‌رسد و در نتیجه، خیلی سخت است که بتوانید از تمام داشته‌های بازی لذت ببرید.

با این حال Frostpunk در یک زمینه دیگر هم کاملا بی‌نقص ظاهر می‌شود و آن هم موسیقی است. موسیقی بازی به شکلی است که حس می‌کنید دقیقا برای این اثر و اتمسفر فوق‌العاده آن ساخته شده است و کاملا با فضای بازی هم‌خوانی دارد. مخصوصا آن موسیقی که در سناریو اصلی بازی و هنگام طوفان نهایی پخش می‌شود، واقعا بی‌نظیر است و به جرات می‌توانم بگویم یکی از بهترین موسیقی‌هایی است که در این چند وقت در یک بازی ویدیویی شنیده‌ام.

Frostpunk یک سری مشکلات جزئی دیگر هم دارد؛ مشکلاتی مثل اینکه مثلا باید برای روشن کردن هیتر ساختمان‌ها، به صورت تک تک اقدام کنید و گزینه‌ای برای روشن کردن همه هیتر‌ها وجود ندارد و این مساله، مخصوصا وقتی تعداد ساختمان‌ها خیلی زیاد شود دردسر ساز می‌شود. یا مثلا یک سری موارد باگ‌مانند هم در بازی وجود دارند و فرضا گاهی انتخاب کردن یک ساختمان به دلیل قرار گرفتن آن در محیطی شلوغ سخت می‌شود یا می‌توانید معدن استیل را در جایی بسازید که در واقع قابل استفاده نیست و نباید اجازه ساخت آن در آن منطقه به‌تان داده شود. با این حال این مسائل تاثیر چندانی روی تجربه شما از بازی نمی‌گذارند و خللی در روند بازی به‌وجود نمی‌آورند.

استودیو ۱۱ بیت در ادامه مسیر موفقش تا به امروز، Frostpunk را خلق کرده است که ترکیبی عالی از یک بازی شهرسازی و تلاش برای بقا است. این بازی با اینکه شاید در حال حاضر قدرت سرگرم کردن مخاطبش را در طولانی‌مدت نداشته باشد، اما در همین حالت هم بازی بسیار سرگرم‌کننده و درگیر‌کننده‌ای است که لذت بازی کردنش را تا مدت‌ها فراموش نخواهید کرد و حتی ممکن است با سخت‌تر کردن درجه سختی بازی، بخواهید آن را چندین بار هم تجربه کنید و خودتان را بیش‌تر به چالش بکشید. پس اگر به دنبال یک بازی استراتژیک متفاوت هستید، Frostpunk را از دست ندهید.

این بازی روی پلتفرم پی‌سی بررسی شده است.