بررسی فصل پنجم سریال House of Cards - خانه پوشالی

فصل گذشته‌ی سریال House of Cards یکی از بهترین فصل‌های این سریال بود و جای خانه‌ی پوشالی را در لیست بهترین سریال‌های روز دنیا محکم‌تر کرد. جدایی زوج آندروود در انتهای فصل سه یکی از بزرگ‌ترین کلیف‌هنگرهای سریال بود که به خوبی در فصل چهار پرداخته شد و کمپین انتخاباتی فرانک و رقابت نزدیک او با ویل کانووی، از جذاب‌ترین لحظات سریال بود که یک سال بعد نسخه‌ی واقعی و البته به مراتب ساده‌لوحانه‌ی آن را در انتخابات آمریکا دیدیم. اما این نگاه مستقیم فرانسیس و کلیر آندروود به دوربین در آخرین ثانیه‌های فصل چهارم بود که انتظارات از فصل پنجم را به سقف چسباند، اینکه رئیس جمهور آمریکا تا کجا برای کسب و حفظ قدرت پیش می‌رود. در فصل پنجم، هیچ‌چیز - به معنای واقعی کلمه - جلودار آندروودها نیست.

خانه‌ی پوشالی در سیزده قسمت جدیدش بی‌رحم‌تر از همیشه می‌شود، تا جایی که این تلخی زبانمان را می‌زند و به جای اینکه با یک زوج تشنه‌ی قدرت در شرایطی واقعی و قابل باور طرف باشیم، افرادی را می‌بینیم که در هر سطحی برای تثبیت جایگاه خودشان و رفتن به مرحله‌ای بالاتر دست به هر کاری می‌زنند و در رأس آن‌ها فرانسیس و کلیر آندروود هم نسخه‌ی مدرنیزه شده‌ی جان اسنو و سرسی لنیستر هستند که تخت آهنین بال غربی کاخ سفید را برای همیشه از آن خود می‌دانند. سریال در فصل پنجمش ساعت‌های زیادی تلف می‌کند تا انگیزه‌ی آندروودها را قوی‌تر از آنچه به نظر می‌رسد نشان دهد و آن‌ها را با انواع و اقسام چالش‌ها روبه‌رو می‌کند. از رأی نیاوردن در ایالت‌های جنوبی گرفته تا دست به دامن شدن اتفاقاتی که سه فصل از آن‌ها گذشته، سازندگان خانه‌ی پوشالی در این فصل هرچه از دستشان برآمده بر سر آندروودها ریخته‌اند تا آن‌ها را شکست‌ناپذیر نشان دهند. همین بن‌مایه‌ی «ما نجات‌دهنده‌ی مردم آمریکا هستیم» کاری با سریال کرده که آنطور که از آن انتظار داشتیم دلچسب نباشد و نتوانیم حرف‌هایش را باور کنیم.

بعد از سر به نیست شدن کانووی به وسیله‌ی یکی دو تا صدای ضبط شده از خود او و ژنرال براکهارت، نامزد معاون ریاست جمهوری، دیگر اثری از آن‌ها در سریال نمی‌بینیم اما یکی از بهترین شخصیت‌های فصل پنج به تیم خلاف‌کارهای آندروود ملحق می‌شود: مارک آشر. آشر یکی از نقاط قوت فصل پنجم و از معدود نجات‌دهنده‌های آن است. این کاراکتر کاریزماتیک با بازی به‌جا و مسلط کمپل اسکات، آمده است که آندروودها را در دشوارترین شرایط راهنمایی کند و بعد از شکست کمپین جمهوری‌خواه‌ها، حالا بادبانش را به سمت بادی که از جانب دموکرات‌ها می‌وزد باز کرده و رویای معاونت ریاست جمهوری در سر می‌پروراند. آرامش مارک آشر در شرایط بحرانی و نفوذ او در گنکره به سود فرانک و کلیر تمام شده و او حالا نقش پررنگ‌تری در دوران ریاست جمهوری اولین رئیس جمهور زن آمریکا ایفا خواهد کرد. آشر با لباس‌های یقه‌اسکی‌اش از آن کاراکترهای به‌یادماندنی خانه‌ی پوشالی خواهد شد که هیچ بعید نیست روی دیگرش را رو کند و زیراب آندروودها را بزند. بالاخره در این هرم قدرت هرکس می‌خواهد به رأس نزدیک‌تر شود و دست همه به گناه آلوده است.

با اینکه اضافه شدن کاراکترهای جدید به هر سریالی - مخصوصا وقتی پرداخت مناسبی هم داشته باشند - همیشه اتفاق خوشایندی است، اما به تنهایی نمی‌تواند باعث نجات یک سریال شود و فصل پنجم خانه‌ی پوشالی به چیزی بیشتر از این‌ها نیاز داشت تا خودش را به سطح انتظارات برساند و اینطور در منجلاب تکرار مکررات غرق نشود. به نظر می‌رسد این فصل سریال از کمبود محتوا رنج می‌برده که دست به دامن اتفاقات فصول گذشته و بهره‌گیری از آن‌ها برای سنگ انداختن جلوی پای فرانک و کلیر آندروود شده است. پرونده‌ی قتل زوئی بارز هنوز روی میز تام همراشمیت، سردربیر روزنامه‌ی واشنگتن هرالد باز است و کارهای غیرقانونی داگ استمپر یکی دو سالی طول کشید تا منجر به دستگیری صوری او و خارج شدنش از تیم متلاشی‌شده‌ی آندروودها شود. حتی ریموند تاسک هم در یک قسمت سر و کله‌اش پیدا می‌شود و حضوری کاملا غیرضروری و حتی مضحک دارد. شاید قربانی بدترین استفاده از کاراکترهای قدیمی سریال ویکتور پتروف، رئیس جمهور روسیه باشد که در فصل سوم نقطه‌ی قوت بی‌چون و چرای سریال بود. داستانک تاریخ‌مصرف‌گذشته‌ی ایدن مک‌کالن که ماجرای قدیمی ادوارد اسنودن را به یادمان می‌آورد، در سال ۲۰۱۷ دیگر اثرگذاری‌اش را از دست داده و فقط باعث شد کاریزمای پتروف خدشه‌دار شود.

از طرف دیگر تام ییتس را داشتیم که فقط از اتاقی به اتاق دیگر قدم می‌زد و مطلقا هیچ نقشی در پیشبرد داستان و کمک به شخصیت‌پردازی دیگر کاراکترها - حتی معشوقه‌اش - نمی‌کرد. تاریخ‌مصرف رابطه‌ی او با کلیر مدت‌هاست که گذشته و خود تام هم نمی‌داند چه می‌کند، او حتی اظهار می‌کند چون جای دیگری ندارد که برود در کاخ سفید مانده. شاید اولین باری که کلیر دستش به خون آلوده شده همه‌ی ما «آخیش» عمیقی از ته دلمان گفتیم، چون شر یکی از اضافی‌ترین کاراکترهای سریال کنده شد و دیگر خبری از مکالمات پوچ، بی‌معنی و فلسفی‌وارانه‌ی او با دیگران نخواهد بود.

کمی که از این فصل فاصله می‌گیریم و از هیجان نگاه‌های فرانک به دوربین و سر به نیست کردن دشمنانش کاسته می‌شود، می‌بینیم خانه‌ی پوشالی به ورطه‌ی تکرار افتاده و آن المان‌هایی که زمانی تضمین‌کننده‌ی موفقیت سریال و امضایش به شمار می‌رفت، حالا به دلیل استفاده‌ی زیاد و بی‌هدف سبب سقوطش شده و دیگر هرگز آن اثرگذاری سابق را ندارد. گروه تروریستی آیکو یکی دیگر از ریسمان‌های نخ‌نما شده‌ای است که سازندگان به آن چنگ زدند تا ضمن نزدیک‌کردن فضای سریال به اتفاقات واقعی دنیا، از آن به عنوان تکیه‌گاهی برای تثبیت دولت آندروود استفاده کنند اما آن هم پس از چند قسمت به دست فراموشی سپرده می‌شود و موضوع دیگری جایش را می‌گیرد. عدم وجود بن‌مایه‌ای مشخص در طول فصل و پدیدار شدن مشکل پشت مشکل برای آندروودها، فصل پنجم را به فصلی شلوغ، بی‌نظم، نامتعادل و گیج‌کننده تبدیل کرده که در طول فصول گذشته مشابه‌اش را ندیده بودیم.