نحوه محاسبه مقدار میلگرد مورد نیاز برای ساختمان یک طبقه

کارشناسان فولادسل، مرجع استعلام قیمت آهن، باتوجه‌به نیاز مشتریان، بر آن شدند تا این مورد را به‌طور دقیق و جامع بررسی کرده و اطلاعات مفیدی در این زمینه ارائه دهند. در این مقاله، به بررسی نحوه محاسبه میلگرد مورد نیاز برای ساختمان‌های یک طبقه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با روش‌های محاسبه میلگرد و تاثیر قیمت میلگرد بر هزینه‌های نهایی پروژه آشنا شوید.

متره به فرایند محاسبه و اندازه‌گیری دقیق میزان مصالح مورد نیاز برای ساخت یک پروژه ساختمانی گفته می‌شود. این فرایند شامل محاسبه میزان میلگرد، بتن، بلوک و سایر مصالح مصرفی برای بخش‌های مختلف سازه نظیر فونداسیون، ستون‌ها، تیرها، دال‌ها و سقف‌ها است.

متره به سازندگان کمک می‌کند تا از هدر رفت و ضایعات مصالح جلوگیری کنند. علاوه‌بر این، محاسبه دقیق مصالح به مدیریت بهتر زمان پروژه و برنامه‌ریزی دقیق‌تر کمک می‌کند. با استفاده از متره و اطلاع از قیمت میل‌گرد، می‌توان تخمین نسبتا دقیقی در محاسبات مقدار میلگرد مورد نیاز برای هر بخش از سازه و برآورد هزینه پروژه متناسب با متراژ آن داشت. به همین دلیل، آگاهی از قیمت میلگرد و انجام متره دقیق برای مدیریت هزینه‌های پروژه بسیار ضروری است.

مقدار میلگرد مورد نیاز برای ساختمان در بخش‌های مختلف سازه به عوامل مختلفی بستگی دارد. اما به‌طور کلی، میانگین درصد میلگرد مصرفی در یک ساختمان مسکونی با اسکلت بتنی معمولی به این صورت است:

برای فونداسیون 30 تا 40 درصد، ستون‌ها 20 تا 30 درصد، تیرها 20 تا 25 درصد و دال‌ها و سقف 10 تا 15 درصد از کل میلگرد مصرفی ساختمان را تشکیل می‌دهند. این درصدها به سازندگان کمک می‌کند تا بتوانند میزان میلگرد مورد نیاز برای هر بخش از سازه را به دقت محاسبه و برآورد کنند.

برای محاسبه میزان میلگرد مورد نیاز برای فونداسیون یک ساختمان، ابتدا باید میلگردهای مورد نیاز برای قسمت‌های مختلف فونداسیون را به سه بخش طولی، عرضی و تقویتی تقسیم کنیم. میلگردهای طولی در طول محور پی قرار می‌گیرند و در ردیف‌های بالا و پایین فونداسیون اجرا می‌شوند. برای محاسبه میلگردهای طولی، باید طول کل فونداسیون را در نظر بگیریم و باتوجه‌به فاصله استاندارد بین میلگردها، تعداد میلگردهای مورد نیاز را تعیین کنیم. همچنین باید به مفاهیم کاور و خم میلگرد توجه داشته باشیم که کاور به فاصله میلگرد از قسمت خارجی بتن اشاره دارد و خم میلگرد به منظور جای‌گیری راحت‌تر میلگردها در ناحیه دو سر میلگرد انجام می‌شود.

میلگردهای عرضی در فونداسیون به‌صورت عمود بر میلگردهای طولی قرار می‌گیرند و به استحکام بیشتر فونداسیون کمک می‌کنند. برای محاسبه میلگردهای عرضی نیز باید طول و عرض فونداسیون را در نظر بگیریم و باتوجه‌به فاصله استاندارد بین میلگردها، تعداد میلگردهای عرضی را محاسبه کنیم. میلگردهای تقویتی نیز به منظور افزایش استحکام و پایداری فونداسیون در نقاط خاصی از پی قرار می‌گیرند. برای محاسبه میلگردهای تقویتی باید به طراحی فونداسیون و نقاطی که نیاز به تقویت دارند توجه کنیم. با جمع‌آوری اطلاعات مربوط‌به میلگردهای طولی، عرضی و تقویتی، می‌توانیم مقدار میلگرد مورد نیاز برای فونداسیون یک ساختمان را به دقت محاسبه کنیم. محاسبه دقیق میزان میلگرد لازم برای فونداسیون، براساس فرمول‌های محاسبه میلگرد طولی، عرضی و تقویتی فونداسیون زیر انجام می‌شود:

• طول میلگرد طولی = طول محور + (طول خم × ۲) – (طول کاور × ۲)
• طول میلگرد عرضی = عرض محور + (طول خم × ۲) – (طول کاور × ۲)
• وزن میلگرد تقویتی فونداسیون = طول یک عدد میلگرد فونداسیون × تعداد × وزن واحد طول

مقدار میلگرد مورد نیاز برای اسکلت ساختمان به نوع اسکلت و روش آرماتوربندی بستگی دارد. در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی، اگر از روش مهاربندی استفاده شود، به ازای هر متر مربع 45 تا 65 کیلوگرم میلگرد نیاز است. اما اگر از روش قاب خمشی استفاده شود، میزان میلگرد مصرفی به 65 تا 90 کیلوگرم در هر متر مربع می‌رسد. در ساختمان‌های اسکلت بتنی، اگر از قاب خمشی و دیوار برشی استفاده شود، به ازای هر متر مربع 35 تا 45 کیلوگرم میلگرد لازم است. درحالی‌که در اسکلت‌های بتنی به‌طور کلی، مقدار میلگرد مورد نیاز به ازای هر متر مربع بین 40 تا 55 کیلوگرم است. این اعداد نشان‌دهنده اهمیت دقت در محاسبات میلگرد برای تضمین استحکام و پایداری سازه است.

میزان میلگرد لازم برای سقف و ستون‌های ساختمان به نوع سقف و اسکلت ساختمان بستگی دارد. برای ساختمان‌های اسکلت بتنی، میزان میلگرد مورد نیاز برای ستون‌ها بین ۱۲ تا ۱۸ کیلوگرم به ازای هر ستون است. اگر سقف دال دو طرفه باشد، برای هر متر مربع بین ۶۰ تا ۸۵ کیلوگرم میلگرد لازم است. سقف تیرچه بلوک به ازای هر متر مربع بین ۵ تا ۷ کیلوگرم میلگرد نیاز دارد و سقف کامپوزیتی به ازای هر متر مربع بین ۸ تا ۱۲ کیلوگرم میلگرد مصرف می‌کند. در سقف‌های دال بتنی توپر، میزان میلگرد مورد نیاز بین ۱۰ تا ۱۶ کیلوگرم به ازای هر متر مربع است.

میزان میلگرد لازم برای ساختمان یک طبقه، دو طبقه یا سه طبقه نیز به نوع سقف و اسکلت ساختمان بستگی دارد. برای سقف‌های تیرچه بلوک، میلگرد مصرفی کمتر و بین ۵ تا ۷ کیلوگرم به ازای هر متر مربع است، درحالی‌که برای سقف‌های دال بتنی توپر، این مقدار بیشتر و بین ۱۰ تا ۱۶ کیلوگرم به ازای هر متر مربع است. بنابراین، برای محاسبه دقیق میزان میلگرد مورد نیاز، باید نوع سقف و اسکلت ساختمان را در نظر گرفت و براساس آن میزان میلگرد مصرفی را تخمین زد.

زیر بنای ساختمان تأثیر زیادی بر محاسبه میلگرد لازم برای ساختمان دارد. به‌طور کلی، با افزایش زیر بنا، نیاز به میلگرد برای تقویت فونداسیون، ستون‌ها، تیرها و سقف‌ها بیشتر می‌شود. به‌عنوان مثال، یک ساختمان با زیر بنای 1000 متر مربع نسبت به یک ساختمان با زیر بنای 500 متر مربع به میلگرد بیشتری نیاز دارد. طراحی و نقشه ساختمان نیز بر میزان میلگرد مصرفی تأثیرگذار است؛ ساختمان‌هایی با طراحی‌های پیچیده و منحصر‌به‌فرد ممکن است نیاز به میلگرد بیشتری برای تقویت سازه داشته باشند. همچنین، تعداد طبقات ساختمان نیز تحت تأثیر زیر بنا قرار می‌گیرد، به این صورت که با افزایش تعداد طبقات، نیاز به میلگرد برای تحمل بارهای اضافی هر طبقه افزایش می‌یابد.

نوع سازه و سیستم سازه‌ای مورد استفاده نیز بر میزان میلگرد مصرفی تأثیر دارد. برای مثال، ساختمان‌های اسکلت بتنی نیاز به میلگرد بیشتری نسبت به ساختمان‌های اسکلت فلزی دارند. به‌طور کلی، هرچه زیر بنای ساختمان بزرگ‌تر و پیچیده‌تر باشد، نیاز به میلگرد بیشتری برای ساخت و استحکام آن وجود دارد. این امر به‌دلیل افزایش بارهای وارد بر سازه و نیاز به تقویت بیشتر بخش‌های مختلف ساختمان است. بنابراین، در مرحله طراحی و برنامه‌ریزی ساخت، توجه به زیربنا و ویژگی‌های خاص آن برای محاسبه دقیق میلگرد ضروری است. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در محاسبه میلگرد ساختمانی می‌پردازیم.

برای محاسبه دقیق میلگرد لازم برای ساختمان، باید به چندین عامل توجه کرد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

• نوع سازه:ساختمان‌هایی که دارای طراحی پیچیده‌تر و ساختارهای نامنظم هستند، به میلگرد بیشتری نیاز دارند. سازه‌های سنگین و چند طبقه به‌دلیل نیاز به استحکام بیشتر، میلگرد بیشتری می‌طلبند.
• ابعاد و ارتفاع سازه:هرچه ابعاد و ارتفاع سازه بیشتر باشد، میلگرد بیشتری برای استحکام بخشیدن به آن نیاز است. افزایش ارتفاع سقف در هر طبقه نیز منجر به افزایش میلگرد مصرفی می‌شود.
• سیستم سازه‌ای:نوع سیستم سازه‌ای، مانند اسکلت فلزی یا بتنی، تأثیر زیادی بر مقدار میلگرد مصرفی دارد. برای مثال، اسکلت بتنی با قاب خمشی و دیوار برشی به میلگرد بیشتری نیاز دارد.
• کیفیت بتن:کیفیت بتن نیز بر میزان میلگرد مورد نیاز تأثیر می‌گذارد. بتن با کیفیت بالاتر ممکن است نیاز به میلگرد کمتری داشته باشد، زیرا استحکام بتن بالا می‌تواند بخشی از بار را تحمل کند.
• بارگذاری:بارهای وارد بر سازه شامل بارهای مرده (وزن خود سازه) و بارهای زنده (وزن افراد و تجهیزات) بر مقدار میلگرد تأثیر می‌گذارند. ساختمان‌هایی که بارهای بیشتری را تحمل می‌کنند، به میلگرد بیشتری نیاز دارند.
• مقررات ملی ساختمان:مقررات و استانداردهای ملی ساختمان در هر کشور و استان بر مقدار میلگرد مصرفی تأثیر می‌گذارند. این مقررات معمولاً حداقل‌ها و حداکثر‌های استفاده از میلگرد را تعیین می‌کنند.
• نوع خاک:مقاومت خاک محل ساخت و ساز بر مقدار میلگرد مورد نیاز تأثیر دارد. خاک‌هایی با مقاومت کمتر نیاز به تقویت بیشتری دارند و در نتیجه میلگرد بیشتری مصرف می‌شود.
• نوع سقف:نوع سقف مورد استفاده در ساختمان نیز بر مقدار میلگرد تأثیر می‌گذارد. سقف‌های دال بتنی یا وافل به میلگرد بیشتری نیاز دارند زیرا مقاومت آن‌ها دربرابر زلزله کمتر است.
• ارتفاع سقف:هرچه ارتفاع سقف‌ها بیشتر باشد، میلگرد بیشتری برای هر متر مربع نیاز است. این امر به‌دلیل افزایش بارهای وارد بر سقف‌های بلندتر است.
• فاصله بین ستون‌ها:فاصله بیشتر بین ستون‌ها (طول دهانه) نیاز به میلگرد بیشتری برای استحکام سازه دارد. سازه‌هایی با دهانه بلند نیاز به تقویت بیشتری دارند و میلگرد بیشتری مصرف می‌کنند.

این‌ها همگی عواملی هستند که نقش مهمی در تعیین مقدار میلگرد مورد نیاز برای یک ساختمان دارند و باید به دقت محاسبه شوند تا اطمینان حاصل شود که سازه از استحکام و پایداری کافی برخوردار است.

در این مقاله با بررسی محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه، دریافتیم که باید به چندین عامل مهم توجه کرد. این عوامل شامل نوع و پیچیدگی سازه، زیر بنا، تعداد طبقات، نوع خاک، نوع سقف و فاصله بین ستون‌ها می‌شود. به‌طور کلی، زیر بنای بزرگ‌تر و طراحی پیچیده‌تر به میلگرد بیشتری نیاز دارد. همچنین، نوع سیستم سازه‌ای (بتنی یا فلزی) و شرایط خاک محل ساخت نیز بر میزان میلگرد مورد نیاز تأثیرگذار است. با درنظرگرفتن این موارد، می‌توان مقدار دقیق میلگرد مصرفی را تخمین زد و هزینه‌های مربوط‌به ساخت و ساز را به دقت محاسبه کرد.

در پایان در صورتی که همچنان سوالاتی در خصوص نحوه محاسبه میلگرد برای ساختمان دارید می‌توانید با مراجعه به سایت فولادسل www.fooladsell.com یا تماس با شماره تلفن 02174486 با کارشناسان ما در ارتباط باشید.