TVL در دنیای دیفای: اهمیت، محاسبه و کاربردها به روایت نیپوتو

در این مقاله، مفهوم "ارزش کل قفل‌شده" یا TVL (Total Value Locked) را به طور جامع بررسی می‌کنیم TVL. یکی از شاخص‌های کلیدی در حوزه مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که نقش مهمی در ارزیابی پروژه‌ها، پروتکل‌ها و پلتفرم‌های این حوزه دارد. این شاخص به کاربران کمک می‌کند تا بهتر بتوانند روند رشد و پایداری یک پروژه را بسنجند.

سنجش اعتماد و ثبات پروژه:

هرچه TVL در یک پروژه بالاتر باشد، نشان‌دهنده اعتماد بیشتر کاربران به این پروژه است. پروژه‌هایی که دارایی‌های بیشتری را جذب می‌کنند، از دید کاربران و سرمایه‌گذاران به عنوان پروژه‌های با پتانسیل و استحکام بیشتر شناخته می‌شوند.

رقابت بین پروتکل‌ها:

شاخص TVL ابزاری برای مقایسه پلتفرم‌های دیفای با یکدیگر است. پروتکل‌هایی که TVL بیشتری دارند، معمولاً از نقدینگی و جذابیت بیشتری برخوردار هستند. به همین دلیل، TVL برای پروتکل‌ها به یک شاخص رقابتی تبدیل شده است و توسعه‌دهندگان سعی می‌کنند با ارائه خدمات بهتر و نوآوری‌های جدید، کاربران بیشتری را جذب و TVL خود را افزایش دهند.

جذب سرمایه‌گذاران:

بسیاری از سرمایه‌گذاران، به ویژه سرمایه‌گذاران نهادی، هنگام ارزیابی پروژه‌های دیفای، به شاخص TVL توجه ویژه‌ای دارند. TVL بالا می‌تواند نشان‌دهنده بازگشت سرمایه خوب و ایمنی بالاتر برای سرمایه‌گذاری باشد.

TVL با محاسبه مجموع ارزش بازار دارایی‌های قفل‌شده در یک پلتفرم به دست می‌آید. برای محاسبه دقیق‌تر، باید ارزش دارایی‌های قفل‌شده با قیمت فعلی آن‌ها در بازار ارزهای دیجیتال ضرب شود. به عنوان مثال، اگر 1000 اتریوم و 500 بیت‌کوین در یک پروتکل قفل شده باشد، با در نظر گرفتن قیمت لحظه‌ای این ارزها، TVL محاسبه می‌شود.

برای مثال:

TVL=تعداد ارزهای دیجیتال قفل‌شده×قیمت فعلی بازار آن ارز\text {TVL} = \text {تعداد ارزهای دیجیتال قفل‌شده} \times \text {قیمت فعلی بازار آن ارز}TVL=تعداد ارزهای دیجیتال قفل‌شده×قیمت فعلی بازار آن ارز

قیمت ارزهای دیجیتال:

تغییرات در قیمت دارایی‌های قفل‌شده تاثیر مستقیم بر TVL دارد. اگر قیمت ارزها افزایش یابد، ارزش TVL نیز به تبع آن افزایش می‌یابد و برعکس.

اعتماد و امنیت پروتکل:

اگر یک پروتکل امنیت بالا و ویژگی‌های جذابی داشته باشد، کاربران بیشتری به آن اعتماد کرده و دارایی‌های خود را در آن قفل می‌کنند که موجب افزایش TVL می‌شود.

رقابت بین پروتکل‌ها و نوآوری‌ها:

بسیاری از پروتکل‌ها سعی می‌کنند با ارائه قابلیت‌های جدید و پاداش‌های جذاب، کاربران را جذب کرده و TVL خود را افزایش دهند.

هزینه‌های تراکنش:

در برخی شبکه‌ها، هزینه‌های تراکنش بالا می‌تواند کاربران را از قفل‌کردن دارایی‌ها در پروتکل‌ها منصرف کند. به عنوان مثال، اگر هزینه‌های تراکنش در شبکه اتریوم افزایش یابد، کاربران ممکن است به پروتکل‌های ارزان‌تر مانند زنجیره هوشمند بایننس روی آورند.

در بازار دیفای، شبکه‌های مختلفی با TVL بالا وجود دارند. از جمله این شبکه‌ها می‌توان به اتریوم، زنجیره هوشمند بایننس (BSC)، و پالیگان اشاره کرد. شبکه اتریوم به دلیل قدمت بیشتر و امنیت بالاتر، همچنان بیشترین TVL را دارد. در مقابل، شبکه‌هایی مانند پالیگان و آوالانچ با ارائه کارمزدهای کمتر و سرعت بالاتر، توانسته‌اند کاربران بیشتری را جذب کنند.

ارزیابی پروژه‌های دیفای:

TVL یکی از شاخص‌های اصلی برای ارزیابی پروژه‌های دیفای است. سرمایه‌گذاران و کاربران با بررسی TVL، به پتانسیل و مقبولیت یک پروتکل پی می‌برند.

تعیین رتبه‌بندی پروتکل‌ها:

TVL معیاری برای رتبه‌بندی پروتکل‌هاست و در بسیاری از پلتفرم‌های تحلیل بازار دیفای، پروتکل‌ها براساس TVL دسته‌بندی می‌شوند.

تعیین نقدینگی و قابلیت اعتماد پروتکل:

TVL بالا به معنای نقدینگی و قابلیت اطمینان بیشتر یک پروتکل است. به عبارت دیگر، پروتکل‌هایی با TVL بالا به کاربران این اطمینان را می‌دهند که می‌توانند در هر لحظه به دارایی‌های خود دسترسی داشته باشند.

با وجود اهمیت شاخص TVL، باید توجه داشت که این شاخص نیز دارای محدودیت‌ها و چالش‌هایی است:

وابستگی به قیمت دارایی‌ها:

TVL به شدت به قیمت ارزهای دیجیتال وابسته است. اگر قیمت‌ها کاهش یابد، TVL نیز کاهش می‌یابد که ممکن است به اشتباه به عنوان کاهش اعتماد کاربران به پروتکل تفسیر شود.

عدم مقایسه دقیق پروتکل‌ها:

TVL تنها معیاری کمی است و نمی‌تواند به تنهایی تمام جنبه‌های یک پروتکل را بیان کند. برای ارزیابی دقیق‌تر، باید معیارهای دیگری مانند نرخ بازگشت سرمایه (ROI) و هزینه‌های تراکنش را نیز در نظر گرفت.

خطر قفل شدن دارایی‌ها در پروتکل‌های آسیب‌پذیر:

برخی پروتکل‌ها ممکن است به دلیل نقص‌های امنیتی، دارایی‌های قفل‌شده کاربران را به خطر بیندازند. به همین دلیل، TVL بالا در یک پروتکل به تنهایی نمی‌تواند تضمینی برای ایمنی آن باشد.

پروتکل‌های دیفای متعددی وجود دارند که توانسته‌اند TVL بالایی به دست آورند. در اینجا به برخی از این پروتکل‌ها و میزان TVL آن‌ها می‌پردازیم:

یونی‌سوآپ (Uniswap):

یونی‌سوآپ یکی از محبوب‌ترین پروتکل‌های دیفای برای تبادل توکن‌های ERC-20 است. TVL در این پروتکل به دلیل حجم بالای تراکنش‌ها و نقدینگی بالا، معمولاً بسیار بالاست.

آوی (Aave):

آوی یکی از پروتکل‌های پیشرو در زمینه وام‌دهی و وام‌گیری است. کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را در این پروتکل قفل کرده و از طریق وام‌دهی کسب درآمد کنند که این امر به افزایش TVL آن کمک می‌کند.

کامپاند (Compound):

کامپاند یکی دیگر از پروتکل‌های دیفای است که در حوزه وام‌دهی و کسب درآمد از دارایی‌های قفل‌شده فعالیت می‌کند. TVL بالای کامپاند نشان‌دهنده مقبولیت و استفاده گسترده از این پروتکل در جامعه دیفای است.

یکی از عوامل موثر بر جذب کاربران به پروتکل‌های دیفای، سودآوری آن‌هاست. TVL بالا می‌تواند به معنای افزایش نقدینگی و کاهش هزینه‌های تراکنش باشد، که در نتیجه سودآوری بیشتری برای کاربران ایجاد می‌کند. علاوه بر این، بسیاری از پروتکل‌ها با ارائه پاداش‌های مختلف، سعی در جذب کاربران بیشتر و افزایش TVL خود دارند.

با رشد و گسترش روزافزون بازار دیفای، انتظار می‌رود که TVL در این حوزه نیز افزایش یابد. با ورود پروژه‌های جدید و توسعه پروتکل‌های قدیمی، رقابت بین پروتکل‌ها برای جذب دارایی‌ها بیشتر می‌شود. به همین ترتیب، TVL به عنوان یک شاخص کلیدی برای ارزیابی موفقیت و مقبولیت پروژه‌های دیفای، نقش مهمی در تصمیم‌گیری کاربران و سرمایه‌گذاران ایفا خواهد کرد.

شاخص TVL یکی از ابزارهای قدرتمند در حوزه دیفای است که به کاربران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزش، نقدینگی و اعتماد به یک پروتکل را بسنجند. با این حال، TVL به تنهایی نمی‌تواند تمامی جنبه‌های یک پروژه را به نمایش بگذارد و باید در کنار سایر معیارها بررسی شود. افزایش دانش و اطلاعات کاربران در خصوص TVL می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا تصمیمات بهتری در حوزه دیفای بگیرند و از فرصت‌های موجود در این بازار بهره‌برداری کنند.