تصحیح کیستون در ویدئو پروژکتور DLP + آموزش گام به گام

اثر کیستون ویدئو پروژکتور یا اثر ذوزنقه‌ ای در ویدئو پروژکتور به دلیل زاویه نامناسب بین پروژکتور و صفحه نمایش ایجاد می‌شود؛ به طوری که یک طرف تصویر بزرگ‌تر از طرف دیگر به نظر می‌رسد. اثر کیستون پروژکتور در انواع مختلف عمودی و افقی یا اثر کیستون چهارطرفه و یا سه بعدی شکل می‌گیرد. برای تصحیح کیستون ویدئو پروژکتور، روش‌های مختلفی مانند تصحیح دستی، تصحیح دیجیتال و تنظیم لنز ارائه می‌شود، که البته هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در ادامه این مطلب که از بلاگ تهران پروژکتور اقتباس و نگارش شده به طور کامل به بررسی انواع و روش های تصحیح این اثر می‌پردازیم. تهران پروژکتور مرجع رسمی خرید انواع پروژکتور برند در ایران است.

زمانی که ویدئو پروژکتور در راستای مستقیم و هم‌سطح با مرکز صفحه نمایش قرار نگیرد، تصویر به‌جای نمایش به‌صورت مستطیلی منظم، به‌شکل ذوزنقه‌ای یا غیرقرینه دیده می‌شود. این پدیده که با عنوان اثر کیستون (Keystone Effect) شناخته می‌شود، باعث کاهش کیفیت تجربه بصری، افت وضوح بخش‌هایی از تصویر، و ایجاد اعوجاج در نمایش متون یا جزئیات دقیق می‌گردد. قابلیت تصحیح کیستون به کاربران امکان می‌دهد تا این اعوجاج را برطرف کرده و تصویری متقارن و طبیعی بر روی سطح نمایش ایجاد کنند. این ویژگی به‌ویژه در شرایطی که امکان نصب ایده‌آل دستگاه وجود ندارد، ضروری و کاربردی است.

برای درک این موضوع که چرا ما اثر رنگین کمان در ویدئو پروژکتور DLP را می بینیم، باید یک توضیح کوتاه درباره نحوه تولید رنگ بر روی تصویر ارائه دهیم. رنگی که ما روی صفحه می‌بینیم نتیجه ترکیب سه رنگ اصلی قرمز، سبز و آبی است.

این سه رنگ اصلی در شدت‌های مختلف با هم ترکیب شده تا طیف کامل رنگ‌هایی را که روی صفحه می‌بینیم تولید کنند.

تصویر متحرک نتیجه نمایش سریع متوالی تصاویر منفرد (معمولاً فریم) است. هر فریم یک تصویر ثابت است که نشان‌دهنده یک لحظه خاص در ویدئو است و هنگامی‌که با هم با سرعت بالا (معمولاً بیش از 24 فریم در ثانیه برای اکثر ویدئوها) پخش می‌شود و چشمان ما باید ادغامی سریع از این رنگ‌ها را درک کند.

در این بخش اصل موضوع نهفته است: اگر اجزای قرمز، سبز و آبی یک جسم متحرک متوالی نمایش داده شوند، پس باید بین نمایش رنگ‌های مختلف یک جسم متحرک، تفاوت زمانی وجود داشته‌باشد. نتیجه این است که ما یک دنباله قرمز را در اطراف جسم متحرک درک می‌کنیم.

اثر رنگین‌ کمان در ویدئو پروژکتور DLP به دلیل استفاده از چرخ رنگ در پروژکتورهای DLP تک‌تراشه‌ای رخ می‌دهد. در این فناوری، تصویر برای هر رنگ (قرمز، سبز و آبی) به‌طور جداگانه نمایش داده می‌شود. در نتیجه، اگر حرکت چشم با این تغییرات هم‌زمان شود، بیننده ممکن است رنگ‌ها را به‌صورت جدا از هم مشاهده کند.

در بسیاری از پروژکتورها، امکان اصلاح دستی اعوجاج تصویر از طریق کلیدهای فیزیکی روی دستگاه یا از طریق منوی تنظیمات فراهم است. در این روش، کاربر می‌تواند با تنظیم محور عمودی (Vertical Keystone) و در برخی مدل‌ها محور افقی (Horizontal Keystone)، شکل تصویر را به‌صورت دستی اصلاح نماید.

در مدل‌های پیشرفته‌تر، پروژکتور با استفاده از الگوریتم‌های پردازش تصویر، اعوجاج را به‌صورت خودکار یا نیمه‌خودکار تشخیص داده و اصلاح می‌کند. برخی دستگاه‌ها دارای حسگر داخلی برای تشخیص زاویه نصب هستند که دقت اصلاح را افزایش می‌دهند. اگرچه این روش بسیار راحت است، اما ممکن است در برخی دستگاه‌ها منجر به کاهش جزئی در کیفیت تصویر شود. (این موضوع در پروژکتور 4K بیشتر کاربرد و استفاده دارد.)

پروژکتورهایی که به فناوری جابجایی لنز مجهز هستند، امکان انتقال تصویر به صورت فیزیکی در محورهای عمودی و افقی را بدون تغییر در ساختار پیکسلی فراهم می‌سازند. این روش، طبیعی‌ترین و دقیق‌ترین راه اصلاح تصویر محسوب می‌شود و برخلاف اصلاح دیجیتال، هیچ افت کیفیتی ایجاد نمی‌کند.

پیش از هرگونه اصلاح نرم‌افزاری یا اپتیکی، باید پروژکتور تا حد امکان در موقعیت صحیح نصب شود. تراز بودن دستگاه و قرارگیری آن در امتداد مرکز صفحه نمایش، از ایجاد اعوجاج ابتدایی جلوگیری کرده و نیاز به اصلاح را به حداقل می‌رساند.

1.    اولویت با تنظیم فیزیکی: پیش از استفاده از قابلیت‌های دیجیتال، تلاش شود که موقعیت دستگاه به‌درستی تنظیم شود. تنظیم فیزیکی معمولاً بهترین نتیجه را با کم‌ترین افت کیفیت به همراه دارد.

2.    اجتناب از اصلاح بیش از حد: استفاده مفرط از قابلیت‌های دیجیتال ممکن است موجب کشیدگی یا فشردگی تصویر و کاهش وضوح در برخی نواحی شود.

3.    اصلاح هم‌زمان در هر دو محور: در صورت وجود اعوجاج ترکیبی، لازم است هر دو محور عمودی و افقی تنظیم شوند تا تصویری کاملاً متقارن حاصل گردد.

4.    استفاده از الگوی تصویر برای بررسی نتیجه: پس از انجام تنظیمات، نمایش یک تصویر با خطوط مستقیم یا جدول می‌تواند به ارزیابی دقت اصلاح کمک کند.

5.    ذخیره تنظیمات (در صورت امکان): در پروژکتورهای دارای حافظه داخلی، می‌توان تنظیمات انجام‌شده را ذخیره کرد تا در دفعات بعد نیازی به تکرار نباشد.

6.    توجه به شرایط نوری محیط: بهتر است تنظیمات در محیطی با نور کنترل‌شده انجام گیرد تا لبه‌های تصویر به‌خوبی قابل مشاهده باشند.

در مجموع، تصحیح صحیح کیستون مستلزم درک دقیق از موقعیت نصب، شناخت قابلیت‌های دستگاه و رعایت نکات فنی مربوط به تنظیم تصویر است. استفاده بهینه از این قابلیت می‌تواند به‌طور چشم‌گیری کیفیت نهایی تصویر را بهبود بخشد و تجربه کاربری مطلوب‌تری فراهم کند.

منبع: ویکی پدیا