بررسی کنسول پلی استیشن 5 پرو

پلی استیشن 5 پرو، نسخه‌ی حرفه‌ای کنسول PS5 از راه رسید. حالا چند روز بعد از عرضه این کنسول میان‌نسلی شرکت سونی، احتمالا دلیل اصلی شما برای خواندن مقاله یا تماشای ویدیو بررسی چیزی نیست جز اینکه می‌خواهید جواب یک سوال را بگیرید: «آیا ۷۰۰ دلار می‌ارزد؟». ما هم می‌خواهیم پاسخ همین سوال را بدهیم.

پلی استیشن ۵ پرو توسط فروشگاه تک‌سیرو برای بررسی به زومجی فرستاده شده است.

لطفا برای حمایت از زومجی در یوتیوب تماشا کنید

رساندن قدرت واحد پردازش گرافیکی به ۱۶.۷ ترافلاپس، پایدارتر نگه داشتن فریم‌ریت و بهبود آن در بسیاری از بازی‌ها، کاهش دادن نیاز بازیکن به انتخاب بین جزئيات گرافیکی بالا یا فریم‌ریت بالا، پشتیبانی از Wi-Fi 7، افزایش حداکثر فرکانس CPU تا ۳.۸۵ گیگاهرتز و دو تا سه برابر کردن ری تریسینگ نسبت به مدل عادی. این‌ها درکنار پشتیبانی واقعی از رزولوشن 8K و پشتیبانی بسیار بهتر از فریم‌ریت ۱۲۰ در رزولوشن 4K، برخی از مواردی هستند که کنسول PS5 Pro با اشاره به آن‌ها تبلیغ شده است.

ولی شما مقاله‌ی بررسی پلی استیشن ۵ پرو را نمی‌خوانید تا فقط اطلاعات رسمی را مرور کنید. از چند هفته‌ی قبل خبر داشتید که مثلا کنسول PS5 Pro فناوری هوش مصنوعی‌محور قوی PSSR را دارد یا تعدادی از بازی‌های PS4 را به‌لطف Enhance Image Quality با مقداری وضوح و شفافیت بالاتر به گیمر ارائه می‌دهد. اکنون به دنبال راستی‌آزمایی تمامی شعارها و تبلیغات هستید تا به قضاوت درستی درباره‌ی ارزش خرید داشتن یا نداشتن پلی استیشن فایو پرو برسید.

برای دستیابی به شناخت ریشه‌ای درباره‌ی موقعیتی که پلی استیشن 5 پرو در آن قرار دارد، ابتدا سری به گذشته می‌زنیم و سپس به امروز می‌رسیم؛ تا دقیقا بدانیم که وقتی راجع به «کنسول میان‌نسلی پلی استیشن در نسل ۹» صحبت می‌کنیم، دقیقا با چه نوع محصولی طرف شده‌ایم. بالاخره یکی از بهترین راه‌ها برای تصمیم‌گیری درباره‌ی خریدن یا نخریدن یک دستگاه چیزی نیست جز داشتن جواب سه سوال: «از دستگاه چه می‌خواهم؟»، «دستگاه چه چیزهایی به من می‌دهد؟» و از همه مهم‌تر، «دستگاه چه چیزهایی به من نمی‌دهد؟».

در گذشته پیشرفت‌های فنی بازی‌ها معمولا انقدر واضح بودند که مردم با یک نگاه متوجه‌شان می‌شدند. یک بازی ۱۶ بیتی به طرز واضحی جزئیات و رنگ‌های بیشتری نسبت به یک بازی ۸ بیتی داشت. زمانی که گرافیک سه‌بعدی از راه رسید، نیازی نبود که چند تیم تخصصی بررسی کند که آیا بازی‌ها فرقی با قبل کرده‌اند یا نه. چون مثلا همه می‌توانستند جسم سه‌بعدی را ببینند. فاینال فانتزی 7 انقدر با فاینال فانتزی 6 فرق داشت که اگر بعضی از ویدیوها از هر دوی آن‌ها را برای آدم‌های ناآشنا با این سری پخش کنید، شاید متوجه نشوند که قسمت‌های مختلف مجموعه‌ای یکسان هستند.

رشدهای جهشی و انقلابی سخت‌افزارهای گیمینگ در هفت نسل آغازین کنسول‌های بازی به اندازه‌ای ملموس بودند که همواره خود مشخصات نوشته‌شده روی کاغذ نشان می‌داد چه‌قدر همه‌چیز به شکل جدی و اگزجره، نسل به نسل عوض می‌شود. هنگامی که حافظه رم از نسل ۵ به نسل ۶ (رم ۲ مگی PS1 دربرابر رم ۳۲ مگی PS2) ۱۶ برابر شد، همه فهمیدند با چه پیشرفتی روبه‌رو شده‌اند. پیشرفت کیفیت گرافیکی بازی‌ها روی PS3 و Xbox 360 نسبت به PS2 و Xbox نیز از همین جنس بود.

ولی آن دوران به پایان رسید. پردازنده‌های گرافیکی و در کل سیستم‌های کامپیوتری به همراه نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مورداستفاده برای ساخت بازی‌ها در حد و اندازه‌ای پیشرفت کردند که قدم به قدم به جزئیات بسیار بسیار نزدیک به واقعیت رسیدیم. شاید همان زمان که در سال ۲۰۱۸ با بازی Red Dead Redemption 2 سفر تکان‌دهنده‌ای به غرب وحشی داشتیم یا همان وقتی که طی سال ۲۰۲۰ در بازی The Last of Us Part 2 جلوه‌ی باورپذیر پسا-آخرالزمان را با جزئیات دیوانه‌وار دیدیم، باید می‌پذیرفتیم که از این‌جا به بعد حداقل برای مدت‌زمان قابل توجهی قرار نیست واقعا شاهد جهش گرافیکی جنون‌آمیز با از راه رسیدن کنسول‌های جدید باشیم. مسئله این نبود که کنسول‌های تازه چه‌قدر می‌توانند قوی ظاهر شوند، بلکه خیلی‌ها می‌پرسیدند که مگر ما به چه گرافیکی قوی‌تر از آن‌چیزهایی که تاکنون دیده‌ایم، نیاز داریم؟

در نتیجه هنگامی که کنسول‌های نسل ۹ از راه رسیدند، بعضی از افراد به گرافیک بازی‌ها تاختند؛ با تاکید روی این ادعا که همین بازی‌ها می‌توانستند روی نسل ۸ هم منتشر شوند. از قضا این حقیقت که بسیاری از بازی‌های چند سال اخیر واقعا روی نسل ۸ هم به دست بازیکن‌ها رسیدند، فرضیه‌ی آن‌ها را تقویت و انتقادشان را تندتر کرد. این وسط چند بازی کنسولی هم که به قول عده‌ای بیشتر رنگ‌وبوی نسل جدید را دارند، بازی‌هایی هستند که از پیشرفت‌های دیگر مثل جایگزین شدن HDD با SSD در کنسول بهره بردند؛ نه بازی‌هایی که گرافیک بی‌نظیر و فک‌انداز داشته باشند.

همه‌ی بحث‌های مطرح‌شده، ما را به نقطه‌ای رساندند که در آن قرار داریم؛ جایی که کاربرها مخصوصا باتوجه‌به هزینه‌ی سنگین خرید کنسول‌های بازی، ازطریق سوال «آیا ۷۰۰ دلار می‌ارزد؟»، در اصل می‌پرسند که «آیا قرار است با PS5 Pro چنان جهش گرافیکی تکان‌دهنده‌ای را نسبت به PS5 عادی ببینیم که شکی درباره‌ی چند ده میلیون پول خرج کردن برای آن نداشته باشیم؟». پاسخ سرراست: نه.

راحت، واضح و شفاف می‌گویم که اگر انتظار هر گیمر محترم از کنسول میان‌نسلی در نسل ۹ این است که باید از پایه و اساس سطح جدیدی از تجربه‌ی گرافیکی را به او ارائه دهد، اصلا نباید پلی استیشن فایو پرو را بخرد. به همه اطمینان می‌دهم که نه کنسول PlayStation 5 Pro، بلکه اساسا هر مدل فرضی دیگر از «کنسول میان‌نسلی» نیز چنین انتظاری را برآورده نمی‌کند.

باتوجه‌به همه‌ی دلایلی که به‌صورت گذرا مرور کردیم، خود نسل ۹ نسبت به نسل ۸ واقعا پیشرفت گرافیکی تمام‌عیاری نداشت. حداقل هنوز و حداقل شاید در بیشتر از ۹۹ درصد بازی‌ها، جهش گرافیکی کاملا ملموس و خارق‌العاده‌ای را نسبت به برترین بازی‌های گرافیکی نسل قبل ندیده‌ایم. پس امکان ندارد که وسط نسل، کنسولی که نه برای تغییر نسل بلکه برای بهبود تجربه‌ی بازی روی کنسول در همین نسل عرضه شده، چنین تجربه‌ی عجیب‌وغریبی را به کاربر ارائه دهد.

تازه بعد از اینکه حقایق صنعت بازی طی چندین و چند سال اخیر را بپذیریم، می‌توانیم قابلیت‌ها، پیشرفت‌ها، درجازدن‌ها و در کل کنسول PS5 Pro به‌عنوان جدیدترین سخت‌افزار گیمینگ شرکت ژاپنی سونی را بسنجیم؛ کنسولی که از قضا اصلا و ابدا دستگاه گیمینگ بدی نیست.

مفهوم به‌روزرسانی میان‌نسلی از مدت‌ها قبل در صنعت بازی وجود داشت؛ البته به اشکال متفاوت. مثلا ممکن بود قطعه‌ای برای اتصال به کنسول اصلی و ارتقای قابلیت‌های آن به بازار بیاید. یکی از نمونه‌ها مربوط می‌شود به مگا درایو/سگا جنسیس. کنسول Sega Genesis با قیمت ۱۹۰ دلار (معادل بیشتر از ۴۶۰ دلار امروز با احتساب نرخ تورم) وارد آمریکا شد. سپس در سال ۱۹۹۴ قطعه 32X با قیمت ۱۶۰ دلار (معادل بیشتر از ۳۲۰ دلار امروز) برای ارتقا دادن آن از راه رسید.

طی چند نسل، کنسول‌ها صرفا نسخه اسلیم یا مدل‌هایی مشابه با ظاهر و اسم‌گذاری متفاوت برای ورود به بازارهای کشورهای گوناگون داشتند. در نسل ۸ کنسول میان‌نسلی به شکل جدی معرفی شد؛ با تمرکز روی رزولوشن 4K. نمایشگرهای ۴کی در خانه‌های مردم زیاد شده شده بودند و اینکه کنسول‌ها بتوانند خیلی از بازی‌ها را با رزولوشن 4K اجرا کنند، برای یک‌سری از گیمرها مهم به نظر می‌رسید. هم سونی و هم مایکروسافت کنسول میان‌نسلی را به بازیکن‌ها تحویل دادند که Xbox One X هم گران‌تر بود و هم قوی‌تر. اما اوضاع در نسل ۹ فرق اساسی با قبل دارد.

در این نسل، کنسول میان‌نسلی نمی‌تواند صرفا با تاکید روی یک نکته‌ی کاملا واضح و جذاب مثل 4K سوار ترندها شود. پس به سمت بهبود تجربه‌ی بازی از نظر فنی در بخش‌های مختلف می‌رود و جزئیاتی را بهبود می‌بخشد که برای بخش بزرگی از جامعه‌ی گیمرها مهم نیستند. تعداد بسیار زیادی از بازیکن‌ها روی کنسول‌های مختلف نه به اندازه‌ی من و شما اخبار و شرایط صنعت بازی را پیگری می‌کنند و نه به بررسی‌های فنی مربوط به ثبات فریم‌ریت و رزولوشون واقعی بازی اهمیت می‌دهند. کنسول PS4 Pro که عرضه‌ی موفقیت‌آمیز آن باعث شد سونی این نسل هم به فکر کنسول میان‌نسلی باشد، در کل بیشتر از ۱۴ میلیون در دنیا فروش داشت. پلی استیشن 4 پرو در کل کمتر از یک هفتم مجموع فروش PS4 را به نام خود زد. ماجرا به این شکل بود که بعد از عرضه‌ی PS4 Pro، تقریبا از هر چهار یا پنج نفر که کنسول PS4 می‌خریدند، یک نفر به سراغ نسخه‌ی پرو می‌رفت.

با نگاهی به آمار و ارقام جمع‌آوری‌شده طی سال‌ها، سونی به خوبی می‌داند که با پلی استیشن فایو پرو بخشی خاص از جامعه‌ی بازیکن‌ها را هدف می‌گیرد. موضوع فقط مربوط به میزان علاقه‌ی فرد به پلتفرم پلی‌استیشن یا زمانی که او به بازی کردن اختصاص می‌دهد، نخواهد بود. بلکه به این هم مربوط می‌شود که اصلا نوع بازی کردن و ستاپ وی برای تجربه‌ی ویدیوگیم، به چه شکل است.

فریم‌ریت بازی‌ها طی نسل ۹ دست‌مایه‌ی بحث‌های زیادی بوده است. کم نیستند بازیکن‌هایی که به روان بودن تصاویر و اجرای بازی به‌صورت ۶۰ فریم بر ثانیه اهمیت می‌دهند. طی سال‌های اخیر هر زمان که یک بازی‌ساز اعلام کرد بازی او از ۳۰ فریم بالاتر نمی‌رود، مردم معمولا از خجالت وی درآمده‌اند. از طرف دیگر، هم ضعف‌های فنی و هم جاه‌طلبی بازی‌سازها برای تصویرسازی‌های شدیدا باورپذیر و پرجزئیات باعث شد که آن‌ها گاهی به فریم‌ریت مطلوب دست پیدا نکنند. در نتیجه در بهترین حالت، برخی از تیم‌های بازی‌سازی اجازه‌ی انتخاب حالت‌های گرافیکی مختلف را به بازیکن‌ها می‌دهند؛ تا عملا گیمر مجبور به انتخاب بین دو گزینه‌ی «جزئیات گرافیکی برای خودتان، فریم‌ریت ۶۰ من را بدهید» و «فریم‌ریت ۶۰ برای خودتان، جزئیات گرافیکی من را بدهید» شود. همان‌گونه که مارک سرنی، معمار ارشد چند کنسول بازی اخیر شرکت سونی توضیح داد، مهم‌ترین هدف از ساخت پلی استیشن فایو پرو چیزی نیست جز تلاش برای کاهش نیاز گیمر به انتخاب بین این دو.

برخلاف تغییرات پررنگی که مثلا از نسل ۵ به نسل ۶ دیدیم، پیشرفت‌های گرافیکی امروز که مربوط‌به مسائل خاص کیفی تصویر هستند، با دیدن ویدیو مقایسه روی موبایل یا تبلت به چشم نمی‌آیند. بالاخره همان‌طور که توضیح دادم، ما چند سال پیش به نقطه‌ای از اوج‌گیری گرافیک کامپیوتری رسیدیم که اگر با یکدیگر صادق باشیم، باید بپذیریم که هنوز گرافیک برترین بازی‌های گرافیکی نسل ۸ از خیلی از بازی‌های نسل ۹ بالاتر است. دیگر اوضاع به شکلی نیست که خود برچسب «نسل جدید»، هم‌معنی با پیشرفت شدید و کاملا قابل لمس بیشتر از ۹۰ درصد بازی‌ها از نظر گرافیک باشد.

اما اگر جزو اشخاصی هستید که بارها در طول هفته بازی می‌کنید، نمایشگر باکیفیت و خوبی دارید، شدیدا برای جزئیات گرافیکی بازی‌ها ارزش قائل هستید و هدف کنسول میان‌نسلی جدید سونی برای بهبود تجربه‌ی گرافیکی و رفع ایرادات شناسایی‌شده را قابل‌توجه می‌دانید، خبر خوبی دارم: پلی استیشن فایو پرو به اکثر اهداف خود دست پیدا می‌کند و دقیقا به شیوه‌ای که از یک کنسول میان‌نسلی انتظار می‌رود، موفق به ارائه‌ی ارتقاهای بصری خوب در چندین و چند بازی می‌شود.

برگ برنده‌ی اصلی سونی در این زمینه، تکیه به چند پیشرفت مختلف برای تضمین رشد گرافیکی بسیاری از بازی‌ها است. PS5 Pro به شکلی ساخته نشده که فقط با یک ارتقای سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری به‌خصوص بخواهد مقداری کیفیت اجرای بعضی از ویدیوگیم‌ها را ارتقا دهد. کنسول میان‌نسلی سونی، مجموعه‌ای از ابزارهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را به بازی‌سازها می‌دهد تا آن‌ها بدون صرف کردن زمان و انرژی زیاد، روش خودشان را برای ارتقا بازی پیدا کنند. در این بین به‌لطف یک پیشرفت سخت‌افزاری واضح، حتی اگر یک بازی‌ساز نخواهد مجددا دست به اثر خود بزند، باز هم پی‌اس‌فایو پرو به آن کمک می‌کند.

به همین دلیل کنسول PlayStation 5 Pro می‌تواند در اجرای بازی‌هایی که حتی از سمت بازی‌ساز هیچ کاری برای هماهنگی‌شان با پی‌اس‌فایو پرو انجام نشده، بازی را با حداکثر ۴۵ درصد رشد Performance اجرا کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که در بسیاری از بازی‌ها، حداقل به‌صورت میانگین شاهد ۳۵ درصد ارتقا Performance روی پلی استیشن ۵ پرو مشاهده کرد. همین کاری می‌کند که مثلا دو بازی بزرگ اخیر استودیو ژاپنی فرام‌سافتور، بالاخره با کاهش جدی افت فریم‌های شدید، در کیفیت تصویری بالا به شکل ۶۰ فریم بر ثانیه اجرا شوند. الدن رینگ و Armored Core 6 را می‌گویم که تا قبل از پلی استیشن ۵ پرو، هیچ‌وقت روی هیچ کنسولی انقدر خوب اجرا نشدند.

آیا این ارتقا به معنی قفل شدن دائمی فریم‌ریت تک‌تک بازی‌ها روی ۶۰ است؟ خیر. همان‌طور که بسیاری از گیمرها می‌گویند، اگر همه‌ی بازی‌سازها با تمام قدرت برای بهینه‌سازی بازی خود تلاش کنند و از بهترین فناوری‌ها بهره ببرند، فریم‌ریت ۶۰ ثابت روی PS5 عادی هم قابل دستیابی به نظر می‌آید. با این نگاه باید پذیرفت که پی‌اس‌فایو پرو در بعضی موارد مشکلی را حل می‌کند که مردم به درستی می‌گویند از اول هم نباید به وجود می‌آمد. ولی تا صنعت بازی، همین صنعت بازی است و انقدر تیم‌های مختلف با انجین‌های بازی‌سازی، استانداردها و توانایی‌های فنی گوناگون به بازی‌سازی ادامه می‌دهند، شرایط از این نظر تغییر نمی‌کند. در نتیجه تیم سازنده‌ی پلی استیشن 5 پرو هوشمندانه بدون تکیه‌ی مطلق به بازی‌سازها سعی دارد که تجربه‌ی گرافیکی بهتر را در بازی‌های مختلف ممکن کند.

مطابق بررسی‌ها می‌دانیم که فریم‌ریت بازی Elden Ring در حالت گرافیکی Quality روی ۶۰ قفل نیست. ارتقا نسبت به PS5 انکارناپذیر به نظر می‌رسد، ولی همچنان قفل نیست روی ۶۰. پس این پیشرفت به چه دردی می‌خورد؟ فراموش نکنید به‌لطف فناوری Variable Refresh Rate که هم بسیاری از نمایشگرهای مدرن و هم خود کنسول PS5 از آن پشتیبانی می‌کنند، اگر فریم‌ریت بازی در اکثر مواقع بالاتر از ۴۸ بالاتر باشد، بازیکن به تجربه‌ی روان و مطلوبی می‌رسد. به همین دلیل هر نوع ارتقای فریم‌ریت در این ابعاد می‌تواند لایق توجه و تاثیرگذار ظاهر شود. البته کم نیستند بازی‌هایی که روی پلی استیشن 5 پرو به فریم‌ریت کاملا پایدار و قفل‌شده روی ۶۰ می‌رسند.

حتی بهبود اندک عملکرد CPU کنسول می‌تواند در نوع خود کارآمد باشد. همه‌ی مدل‌های پلی استیشن فایو اصولا سی‌پی‌یو ۸ هسته‌ای AMD Ryzen x86-64- Zen 2 با ۱۶ رشته دارند. تنها فرق مدل پرو این است که حداکثر فرکانس CPU را با ۱۰ درصد ارتقا به ۳.۸۵ گیگاهرتز می‌رساند. فرض کنید در یک بازی که استفاده‌های سنگینی از پردازنده دارد، این رشد ۱۰ درصدی باعث افزایش میانگین فریم‌ریت از ۴۵ به ۵۰ شود. با همین ارتقا که کوچک به نظر می‌آید، بازی وارد نقطه امن VRR می‌شود. سپس VRR می‌تواند مشکلات Stuttering و Tearing را از بین ببرد.

فراموش نکنید که هرچه‌قدر درباره‌ی فریم‌ریت‌های بالاتر و بالاتر حرف بزنیم، تشخیص آن‌ها از هم سخت‌تر می‌شود. الآن در بسیاری از بازی‌هایی که پشتیبانی از نمایشگر ۱۲۰ هرتز دارند، کافی است فریم‌ریت حقیقی بالاتر از ۸۰ باشد تا با VRR بازیکن به یک تجربه‌ی بصری روان و معرکه روی نمایشگرهای مناسب برسد؛ اتفاق خوبی که روی پلی استیشن فایو پرو مثلا برای گاد آو وار رگناروک رخ داده است. در همین حین به‌لطف قدرت PSSR، جزئیات گرافیکی دوردست هم روی کنسول PlayStation 5 Pro در این ساخته‌ی استودیو سانتا مونیکا بیشتر از قبل شده‌اند.

هر کنسول به بازی‌ساز قدرت انجام کارهای مورد نظر خود را می‌دهد و به همین دلیل قرار نیست تمرکز روی یک معیار ثابت، برای تشخیص رشد یا عدم رشد گرافیکی بازی کافی باشد. استودیو رمدی باتوجه‌به حس‌وحال سینمایی و اهمیت فضاسازی‌های مخوف بازی Alan Wake 2 تصمیم گرفت از پیشرفت جدی قدرت ری تریسینگ پلی استیشن فایو پرو برای افزودن جزئیات گرافیکی بیشتر همچون افزایش جزئیات سایه‌ها بهره ببرد. این ارتقا آن‌چنان برای تیم فنلاندی مهم بود که سازندگان برای افزایش استفاده‌ی بازی از ری تریسینگ، حتی اندکی از فریم‌ریت هم هزینه کردند. من می‌توانم با دو اسکرین‌شات ادعا کنم که فریم‌ریت بخشی از بازی الن ویک 2 روی PlayStation 5 عادی کمی بهتر بود؛ بدون اشاره به اینکه جزئیات گرافیکی نسخه PS5 Pro چه‌قدر بیشتر شده است. تازه حتی با این هزینه و تمرکز روی ری تریسینگ هم بازی در اکثر مواقع در منطقه‌ی امن VRR می‌ماند و در نتیجه مشکلی برای ارائه‌ی تصویر پایدار به بسیاری از مخاطب‌های هدف ندارد.

فراتر از همه‌ی نکات مثبتی که از یک کنسول میان‌نسلی در سال ۲۰۲۴ میلادی انتظار می‌روند، آینده‌نگرانه‌ترین ویژگی و پیشرفت پلی استیشن 5 پرو قطعا فناوری هوش مصنوعی‌محور اختصاصی و جدید سونی است که با استفاده از ماشین لرنینگ، بازی‌ها را به شکل فوق‌العاده‌ای آپ‌اسکیل می‌کند.

آپ‌اسکیلینگ یا افزایش رزولوشن بازی به کمک هوش مصنوعی طی سال‌های اخیر در فضای پی‌سی گیمینگ رواج زیادی یافت. این فناوری برخلاف گذشته به نقطه‌ای رسیده که گاهی واقعا نتایج شگفت‌انگیزی را رقم می‌زند. تشخیص رزولوشن واقعی از رزولوشن حاصل از Upscaling سخت شده است. در این بین بررسی‌ها اثبات می‌کنند که PSSR از همین اول کار به‌عنوان یک نمونه‌ی بسیار خوب در در این زمینه شناخته شده است. تکنولوژی‌های مبتنی بر Machine Learning با گذر زمان و گسترش پایگاه داده پیشرفت می‌کنند. به ازای هر بازی بیشتری که به شکل خوبی از PSSR پشتیبانی کند، عملکرد PSSR در آینده بهتر می‌شود. نکته‌ی عجیب ماجرا این است که PlayStation Spectral Super Resolution از بسیاری جهات عملکردی فراتر از جدیدترین نسخه FSR (فناوری آپ‌اسکیلینگ شرکت AMD) را ارائه می‌دهد. مطابق گفته‌ی برخی از بازی‌سازها می‌دانیم PSSR بلر، گوستینگ و پرش ناخواسته‌ی کمتری را نسبت به FSR به وجود می‌آورد. PSSR حتی با XeSS اینتل هم مقایسه می‌شود و با اینکه دست‌کم هنوز به DLSS شرکت انویدیا نرسیده، خیلی‌ها می‌گویند این تکنولوژی تنها فناوری آپ‌اسکیلینگ است که می‌تواند یادآور قدرت DLSS باشد.

قدرت بالای تکنیک بازسازی تصویر PlayStation Spectral Super Resolution اجازه می‌دهد بازی را در رزولوشن 4K و در عین حال به‌صورت ۶۰ فریم بر ثانیه بازی کنید؛ آن هم به شکلی که آپ‌اسکیل باعث کاهش کیفیت تصویر نشود.

شاید یک مثال درباره‌ی یکی از بازی‌های معروف سال ۲۰۲۴ میلادی برای توصیف قدرت PSSR کافی باشه. استودیو کره‌ای Shift Up، سازنده‌ی استلار بلید با تکیه به قدرت زیاد پلی استیشن ۵ پرو، دو حالت گرافیکی جدید را برای بازی ساخت؛ یک حالت با فریم‌ریت ۵۰ در رزولوشن نیتیو ۴کی و یک حالت با فریم‌ریت ۸۰ در رزولوشن آپ‌اسکیل‌شده‌ی ۴کی. شما در حالت دوم که از PSSR بهره می‌برید، روی نمایشگر ۱۲۰ هرتز یک تجربه‌ی بسیار روان و دلچسب خواهید داشت؛ به‌صورتی‌که روی کاغذ فقط به نظر می‌رسد که باید با آپ‌اسکیل‌شده بودن تصویر کنار بیایید. اما ماجرا وقتی عجیب می‌شود که بررسی‌های دیجیتال فاندری خبر از این می‌دهند که بازی در حالت دوم، کیفیت تصویری بالاتری نسبت به حالت اول دارد. به عبارت بهتر خروجی ۴کی واقعی بازی به کیفیت خروجی آپ‌اسکیل‌شده با PSSR نیست.

پی‌اس‌اس‌آر هم رزولوشن را به ۴کی می‌رساند و هم کمک می‌کند که فریم‌ریت بالا بماند. زمانی که مقابل یک تلویزیون بزرگ و عالی می‌نشینیم و بازی The Last of Us Part II Remastered یا ریمیک Demon’s Souls را روی پلی استیشن 5 پرو بازی می‌کنیم، قدم به قدم می‌فهمیم که کنسول میان‌نسلی سونی به هدف خود رسید. چون متوجه میزان معرکه بودن ترکیب مهم‌ترین مزایای حالت کوالیتی و حالت پرفورمنس می‌شویم.

بعضی از بازی‌ها مثل Dragon's Dogma 2 و Dragon Age: The Veilguard به خوبی با PSSR هماهنگ نشده‌اند و در موارد انگشت‌شمار از چند ایراد گرافیکی رنج می‌برند. ولی در اکثر بازی‌ها، تاثیر مثبت PSSR را نمی‌شود انکار کرد؛ چه کم باشد و چه زیاد. باید دید که در ادامه چه‌قدر بازی‌سازها به خوبی از آن بهره می‌برند و تا چه اندازه به‌روزرسانی این فناوری توسط شرکت Sony باعث پیشرفت آن می‌شود. فعلا که هر بازی از استودیوهای پلی استیشن با پشتیبانی از PSSR، خیلی خوب قدرت آن را به نمایش گذاشته است. راستی فاینال فانتزی 7 ریبرث، محصول شرکت Square Enix نیز با PSSR به شکل ملموسی روی کنسول PS5 Pro شفاف‌تر و پرجزئيات‌تر شد؛ آن هم درحالی‌که فریم‌ریت ۶۰ را تقدیم شما می‌کند. حتی عملکرد PSSR در آپ‌اسکیل به رزولوشن 8K در تعداد محدودی از آثار مانند بازی نو منز اسکای که از ۸کی پشتیبانی می‌کنند، ستایش‌برانگیز است.

جدا از همه‌ی نقاط قوت، نقطه‌ی ضعف اساسی پلی استیشن ۵ پرو را عرضه‌ی آن بدون درایو دیسک‌خور می‌دانم. سونی مخاطب هدف چنین کنسولی را می‌شناسد. جامعه گیمرهای علاقه‌مند به دستگاهی همچون PS5 Pro پر از گیمرهای دوآتشه‌ای است که ساعت‌های پای کنسول هستند و از قضا در بسیاری از اوقات واقعا نسخه‌های فیزیکی بازی‌ها را ترجیح می‌دهند.

ما به نسلی از کنسول‌ها رسیده‌ایم که در جریان آن، قیمت مدل‌های عادی در اکثر بازارهای جهانی با گذر زمان نه کاهش، بلکه افزایش پیدا کرد. این وسط باتوجه‌به به اینکه حافظه SSD داخلی در پلی استیشن ۵ پرو به ۲ ترابایت رسید، با در نظر داشتن همه‌ی پیشرفت‌های دیگر می‌توان فهمید که چرا کنسول میان‌نسلی شرکت سونی با قیمت ۷۰۰ دلار عرضه شد. کسی از رسیدن آن به بازار با قیمت ۷۰۰ دلار خوشحال نیست. کسی انکار نمی‌کند که اگر رقابت سنگین‌تری در این بخش از بازار کنسول‌ها وجود داشت، شاید خبری از برچسب قیمت ۷۰۰ دلاری نبود. بااین‌حال وقتی مدل جدید ایکس باکس سری ایکس در اصل فقط با رساندن حافظه SSD به ۲ ترابایت و بدون پیشرفت‌های بزرگ دیگر با قیمت ۶۰۰ دلار عرضه می‌شود، قیمت ۷۰۰ دلاری پی‌اس‌فایو پرو قابل درک است؛ نکته‌ای که افرادی مثل وینس زامپلا، بازی‌ساز معروف هم به آن اشاره کرده‌اند.

وجود نداشتن درایو دیسک‌خور در جعبه، هزینه‌ی تمام‌شده‌ی کنسول را برای گیمری که اهل خرید بازی‌های فیزیکی است، به ۷۸۰ دلار می‌رساند؛ خرج سنگینی که حتی مطابق استانداردهای قیمت‌گذاری عجیب‌وغریب نسل ۹ هم زیاده‌روی به نظر می‌رسد. در همین حین ماجرای پایه‌ی عمودی ۳۰ دلاری کمی فرق دارد. زیرا همیشه می‌توانید کنسول را افقی بگذارید. تازه براساس تجربه‌های کاربرها از مدل اسلیم می‌دانیم که اگر درایو دیسک‌خور را روی کنسول نصب کنید، حتی برای عمودی گذاشتن آن نیاز جدی به پایه ندارید.

با ۳۸۸ میلی‌متر ارتفاع، ۸۹ میلی‌متر عرض، ۲۱۶ میلی‌متر عمق، ۳.۲ کیلوگرم وزن و جلوه‌ای جذاب، به نظر من پلی استیشن ۵ پرو زبان طراحی ظاهری کنسول PS5 را به نقطه‌ی اوج برد. راستی با اینکه PS5 Pro تجربه‌ی گرافیکی سطح بالاتری را ارائه می‌دهد، این کنسول مصرف برق بهینه‌ای دارد که حداقل در غالب بررسی‌ها از ۲۴۰ وات عبور نمی‌کند. البته حداکثر توان پاور ۳۹۰ وات شده است که خود این هم یک ارتقا نسبت به PS5 عادی محسوب می‌شود.

برای رفتن به سمت جمع‌بندی می‌گویم که اگر اهداف پلی استیشن فایو پرو به‌عنوان یک کنسول میان‌نسلی با سلیقه‌ی شما و نوع بازی کردن شما تطابق داشته باشد، ارزش خرید را داره. هزینه‌ها سنگین هستند و تصمیم‌گیری برای پرداخت چنین مبلغی برای یک کنسول بازی، یک تصمیم سخت و البته کاملا شخصی به شمار می‌آید. اما از لحاظ منطق ارزش‌گذاری و باتوجه‌به قیمت‌هایی که در نسل ۹ می‌بینیم، در آخر می‌توان پذیرفت برای مخاطب هدف می‌ارزد.

البته بدون شک قیمت کنسول PS5 Pro در ایران در هفته‌های آغازین به‌شدت پرت بوده است. مطابق صحبت‌های زومجی با برخی از افراد مطلع، این امیدواری وجود دارد که هزینه‌ی خرید آن در بازار ایران با گذر زمان به قیمت واقعی جهانی نزدیک شود.

حالا زمان نگاه کردن به آینده است. یادمان نرود که برخی از زیباترین بازی‌های نسل ۸ در نیمه‌ی دوم آن نسل عرضه شدند و از قدرت کنسول‌های میان‌نسلی به خوبی بهره بردند. هنگامی که می‌بینم استودیو هلندی گوریلا بدون استفاده از PSSR روی پلی استیشن فایو پرو چه کیفیت تصویر فک‌اندازی را در بازی‌های هورایزن ارائه می‌دهد، به این فکر می‌کنم که گوست آو یوته، دث استرندینگ 2 کوجیما، ولورین و بازی بعدی استودیو ناتی‌داگ روی کنسول PS5 Pro با چه کیفیتی خودنمایی خواهند کرد. چرا که الآن بازی‌سازهای این تیم‌ها به شکل جدی با در نظر گرفتن این کنسول میان‌نسلی و دسترسی کامل به امکانات آن روی ویدیوگیم‌های جدید کار می‌کنند؛ نه اینکه فقط یک آپدیت برای بازی منتشرشده از قبل را به دست بازیکن‌ها برسانند.

اما نگران خود PS5 عادی نباشید. پلی استیشن ۵ در نسخه‌های کنسولی بسیاری از بازی‌های مولتی‌پلتفرم، به شکلی شوکه‌کننده برای اکثر تحلیل‌گرها، دست بالا را داشت. همه‌چیز خبر از این می‌دهد که پلی استیشن ۵ تا آخر نسل هم از پس اجرای رضایت‌بخش بازی‌های نسل ۹ برمی‌آید.

در آخر حتی اگر نمی‌خواهید پلی استیشن 5 پرو بخرید، شاید عرضه‌ی آن درنهایت به نفع شما تمام شود. درصورتی‌که طی سال‌های پیش رو تعداد زیادی از بازی‌ها با پشتیبانی عالی از PSSR منتشر شوند، PSSR در کنسول PS6 هم قدرتمندتر خواهد بود. نفع آن در نسل بعد هم به گیمرها می‌رسد. کنسول PS5 Pro حالتی به اسم Enhance Image Quality برای افزایش کیفیت بخش‌هایی از برخی از بازی‌های PS4 هم دارد که اکنون تاثیرات اندک اما جالبی روی شفافیت و جزئیات بصری تعدادی از بازی‌های نسل پیش می‌گذارد. این قابلیت هوش مصنوعی‌محور که بدون وابستگی به کدهای برنامه‌نویسی هر بازی قدیمی کار می‌کند، اگر در ادامه به خوبی توسعه داده شود، شاید منجر به تقویت Backward Compatibility در کنسول PS6 و اجرای بهتر بازی‌های PS4 و PS5 روی آن شود.

زمانی که بخواهم بین PS5 عادی و PS5 پرو انتخاب کنم، چند سوال را از خودم می‌پرسم. نمایشگر بزرگ و باکیفیت دارم؟ نمایشگر من ۱۲۰ هرتز است؟ آیا از VRR پشتیبانی می‌کند؟ زیاد با کنسول بازی می‌کنم؟ آیا امکان پرداخت چنین هزینه‌ای برای کنسول را دارم؟ چه‌قدر این‌قدر نکات جزئی گرافیکی برای من مهم هستند؟ براساس جواب‌هایی که برای این پرسش‌ها دارم، تصمیم می‌گیرم.