بررسی کارت گرافیک گیگابایت R9 Fury Nano
اِی‌اِم‌دی در چند ماهِ گذشته با سری کارت‌های فیجی تمام تلاشش را روی نبردِ تراشه‌های گرافیکی رده بالا متمرکز کرده بود. محصول رادئون R9 Fury X که قبلا آن را در زومجی بررسی کرده‌ایم هم با مجهز شدن به ۴۰۹۶ هستهی پردازشی پیش قراولِ تقبل این مسئولیت بوده است. البته فناوری مدرن حافظه‌ی پر سرعتِ HBM هم در این راه سری Fury را همراهی می‌کنند.
Fury X گران قیمت‌ترین کارت گرافیکِ تک هسته‌ای اِی‌اِم‌دی تا به اکنون است که ۶۴۹ دلار قیمت دارد و صد البته که به نظر می‌رسد قیمت‌گذاریِ این گرافیک از کنترل خارج شده است. هر چند که بخش بزرگی از گناهِ قیمت بالای این سری را متوجه‌ی شرکت‌های سازنده‌ی حافظه‌ی HBM مثل Hynix و ظرفیتِ پایین ساخت و درصد بازده‌ی نامناسبِ خط تولید آنها می‌دانیم. البته این اتفاق در مورد طیفِ کارت‌های سری تایتان هم مصداق داشت و قیمتِ آنها هم بسیار بالا تعیین شده بود. در هر حال با قیمتی که همرده‌ی GTX 980 Ti تعیین شده بود، کارت Fury X می‌توانست در عین ارائه‌ی راندمان رقابتی متناسب با حریف، به خاطر طراحی فشرده‌ای که از خنک کننده‌ی مایع بهره گرفته بود بسیار خنک‌تر هم کار کند. از سوی دیگر کارت GTX 980 Ti استعدادِ اورکلاک خیلی بهتری دارد، چیزی که حدود ۲۰ درصد راندمان اضافی بیشتر را در مدل‌های اورکلاک شده در دسترس قرار می‌دهد.
ای‌ام‌دی می‌گوید کارتِ گرافیک Nano هم به مانند Fury X نوعی محصولِ پرچمدار است و به همین جهت هم بر چسب قیمتیِ مشابه‌ی ۶۵۰ دلاری را به آن داده است
یک ماه پس از معرفی Fury X، دومین مدل رده بالای مبتنی بر تراشه‌ی فیجی هم رونمایی شد، چیزی که به سادگی با نام Fury شناخته می‌شد. حذف X از آخر مدلِ جدید به معنی ۱۳ درصد کاهش در تعداد هسته‌های گرافیکی و واحدهای بافتِ کمتر نسبت به برادر بزرگتر بود، در حالی که خنک کننده‌ی مایع هم در ازای بکارگیری خنک کننده‌ی رایج و البته غول پیکر مرسوم در کارت‌های گرافیکی حذف شد. این تغییرات قیمت کارت گرافیکی Fury را به ۵۵۰ دلار، یعنی حدود ۱۵ درصد قیمتِ کمتر نسبت به Fury X کاهش داد. Fury در مجموع فقط حدود ۵ درصد کندتر از Fury X است، چیزی که همان شرایط موجود بین GTX Titan X و GTX 980 Ti را تداعی می‌کند و با این نگاه خرید مدل گران‌تر Fury X را غیر قابل توجیه می‌کند. از طرفی یافتن این مدل‌ها در بازار هنوز هم دشوار است، در حالی که بیش از ۳۲ مدل کارت GTX 980 و ۲۰ مدل GTX 980 Ti از نیم دوجین سازنده را می‌توان به راحتی در بازار تهیه کرد.
[section label="فرش قرمزی برای نانو" anchor="Meet Nano"]فرش قرمزی برای نانو
با بهره گیری از تراشه‌ی کامل Fiji XT، نانو عینا همان ۴۰۹۶ واحدِ پردازش گرافیکی Fury X را دارد، با این فرق که ابعادِ آن بسیار فشرده‌تر است. طولِ کارت نانو فقط ۱۵۲ میلی‌متر اندازه گیری شده، چیزی که به مدد تراشه‌ی گرافیکی کم مصرفتر فیجی و حافظه‌ی مجتمع HBM مقدور شده است. ای‌ام‌دی امیدوار است که بتواند به کمک Nano، بازی در رزولوشنِ 4K را در سیستم‌های کوچک با استاندارد Mini-ITX امکان پذیر کند. این حقیقت که تمام ۴۰۹۶ هستهی پردازشی در این محصول فعال هستند، واقعا فراتر از انتظارِ ما بود، اما چیزی که چشم‌گیرتر از آن است، مصرف ۱۷۵ واتی آن است که دقیقا ۱۰۰ وات از Fury X پایین‌تر است. انتظار می‌رود که Nano بتواند مصرفِ توان و حرارت را به کمک ولتاژ و فرکانس کاریِ پایین‌تر تحت کنترل خود درآورد. هستهی R9 Nano تعداد بی‌نظیر ۸.۹ میلیارد ترانزیستور را در بر دارد و به خاطر اینکه هنوز پروسه‌ی ساخت ۲۸ نانومتری در ساخت آن به کار رفته، ابعاد هستهی عظیمِ آن ۵۹۶ میلی‌متر مربع را اشغال کرده است. اگر ۴ گیگابایت حافظه‌ی HBM را هم در این سنجش لحاظ کنیم، مساحتِ آن به ۱۰۱۱ میلی‌متر مربع افزایش می‌یابد. روی هم رفته Nano شامل ۴۴ درصد ترانزیستورِ بیشتر نسبت به 390X بوده و در همان حال ابعاد تراشه‌اش هم ۳۶ درصد بزرگتر است.
[section label="مشخصات فنی" anchor="Spec"]مشخصات فنی
| AMD Radeon R9 Fury X | AMD Radeon R9 Fury | AMD Radeon R9 Nano | AMD Radeon R9 390X |
|---|---|---|---|---|
هسته‌های پردازشی استریم | 4096 | 3584 | 4096 | 2816 |
واحدهای بافت | 256 | 224 | 256 | 176 |
واحدهای ROP | 64 | 64 | 64 | 64 |
فرکانس بوست | 1050MHz | 1000MHz | 1000MHz | 1050MHz |
سرعت حافظه | 1Gbps HBM | 1Gbps HBM | 1Gbps HBM | 6Gbps GDDR5 |
پهنای باند حافظه | 4096bit | 4096bit | 4096bit | 512bit |
حافظه‌ی گرافیکی | 4GB | 4GB | 4GB | 8GB |
توان پردازش اعشاری FP64 | 1/16 | 1/16 | 1/16 | 1/8 |
خروجی صدای TrueAudio | Y | Y | Y | Y |
تعداد ترانزیستورها | 8.9B | 8.9B | 8.9B | 6.2B |
توان مصرفی | 275W | 275W | 175W | 275W |
پروسه‌ی ساخت | TSMC 28nm | TSMC 28nm | TSMC 28nm | TSMC 28nm |
معماری | GCN 1.2 | GCN 1.2 | GCN 1.2 | GCN 1.1 |
تراشه‌ی گرافیکی | Fiji | Fiji | Fiji | Hawaii |
تاریخ عرضه | 06/24/15 | 07/14/15 | 09/10/15 | 06/18/15 |
قیمت | 649$ | 549$ | 649$ | 429$ |
همانند آنچه که در مورد Fury X و Fury گفته بودیم، ضعفِ کلیدی نسل اول HBM، محدودیت آن به ۴ گیگابایت حافظه است که در رزولوشن‌های خیلی بالا تولید مشکل می‌کند. اگرچه ای‌ام‌دی می‌گوید این شرایط خیلی اهمیت ندارد، چون اصولا بیشترِ بازی‌ها فعلا در چنین رزولوشن‌هایی قابل بازی نیستند. جدا از برتری آشکار در حیطه‌ی راندمان و صرفه جویی در مصرفِ توان، مزیت کلیدی دیگر فناوری HBM صرفه جویی در فضای اشغال شده است، چرا که بستر تراشه‌های حافظه‌ی DRAM روی یکدیگر قرارمی‌گیرند. برای نمونه ۱ گیگابایت حافظه‌ی GDDR5 که از ۴ تراشه‌ی ۲۵۶ مگابایتی تشکیل شده حدود ۶۷۲ میلی‌مترِ مربع از محیط کارت را نیاز دارد، در حالی که با کمک فناوری HBM عینِ همان ۱ گیگابایت فقط ۳۵ میلی‌متر مربع را تصرف می‌کند. بنا بر ادعای ای‌ام‌دی، ۹۹۰۰ میلی‌متر مربع برای بردِ مدار چاپی متعلق به تراشه‌ی 290X و تراشه‌های حافظه‌اش نیاز داریم، در حالی که کمتر از ۴۹۰۰ میلی‌متر مربع برای Fury X استفاده شده است. این موضوع ما را به قابلیتِ کلیدی Nano سوق می‌دهد. طراحی برد Nano درست مانند HBM در نوع خود منحصر به فرد است. قبل از این هرگز کارت گرافیک رده حرفه‌ای را در ابعادی که کمتر از ۲۵ سانتی‌متر طول دارد ندیده‌ایم. کارت Nano حتی از Fury X هم کوچکتر است و تنها ۱۵ سانتی‌متر طول دارد و از همه مهم‌تر این که رادیاتورِ خنک کننده و فن هم به آن متصل نیست. خبر خوب آن که بر خلاف مدل Fury X، مدل Nano برای تغییر و بهینه سازی توسط سازندگان آزاد است، بنابراین به جز گیگابایت، باید منتظر مدل‌های اختصاصی از ایسوس، HIS و بقیه هم باشیم. در مدل مرجع، هم GPU و هم HBM و هم ماجول‌های تغذیه‌ی ولتاژ با یک فن واحد خنک می‌شود.
مزیت ۳۰ درصد مصرف پایین‌تر نسبت به R9 290X این است که Nano فقط یک کانکتورِ ۸ پین PCIe برای تغذیه‌ی توان نیاز دارد. ای‌ام‌دی می‌گوید که دمای هدف در این محصول ۷۵ درجه‌ی سانتی‌گراد است و معمولا در حالتِ لود در همین حول و حوش کار خواهد کرد. این ۲۰ درصد خنک‌تر از دمای هدف در R9 290X است. در مجموع R9 Nano کارتِ خوب اما ساده‌ای به نظر می‌رسد، بنابراین مشتاقیم که ببینیم شرکای سازنده‌ی ای‌ام‌دی و مخصوصا گیگابایت چه کاری انجام داده‌اند.
[section label="مشخصات سیستم تست" anchor="Test System Spec"]مشخصات سیستم تست
[section label="بنچمارک بازی‌های زومجی" anchor="BenchMarks"]بنچمارک بازی‌های زومجی
تمامِ کارت‌های گرافیکی در رزولوشنِ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰، ٢۵۶٠ در ١۶٠٠ و ٣٨۴٠ در ٢١۶٠ که همان UHD یا 4K است آزمایش شده‌اند. فرکانسِ هسته و حافظه در تمامِ مدل‌ها با مشخصاتِ مرجعِ انویدیا و اِی‌اِم‌دی تنظیم شده است.
[section label="توان مصرفی و دما" anchor="Power and Temp"]توان مصرفی و دما
[section label="نتیجه گیری" anchor="Conclusion"]نتیجه گیری
با توجه به نتایج بدست آمده مشخص است که R9 Nano به وضوح از مدلِ Fury کندتر کار می‌کند، که خود آن نیز از Fury X در رده‌ی پایین‌تری قرار می‌گیرد. کارت R9 Nano در مجموع و در هر دو رزولوشن 2K و 4K به میزانِ ۶ درصد کندتر از Fury است که البته حدودا همان مقداری است که انتظارش را داشتیم. در مقایسه با R9 390X هم Nano همچنان ۱۰ درصد در رزولوشن 2K سریعتر کار می‌کند و در رزولوشن 4K هم ۱۲ درصد جلوتر است. گرچه مهمترین چیزی که باید در اینجا به آن اشاره کرد این است که این کارت به طورِ متوسط ۲۷ درصد مصرف پایین‌تری هم دارد که بسیار قابل تحسین است. نسبت به محصولات انویدیا هم کارت R9 Nano فقط حدودِ ۶ درصد سریعتر از GTX 980 در رزولوشن 1600p بود، ولی در رزولوشنِ 4K برتری ایمن ۱۳ درصدی را حفظ کرد، در عین این که ۱۲ درصد مصرفِ بالاتری داشت. از لحاظِ بهینگی مصرف هم هر دو کارت GTX 980 و Nano در یک سطح قرار دارند و البته مدل GeForce GTX 980 با قیمت رقابتی ۵۰۰ دلاری ارزش خرید بالایی دارد. از نظر قیمت هم بر این عقیده هستیم که بهای ۵۵۰ دلاری برای چنین کارتی می‌توانست گزاره‌ی مناسب‌تری باشد، هر چند که ابعادِ منحصر به فردی دارد و ای‌ام‌دی می‌‌خواهد که برای خریدِ چنین کارتی ما به ازای آن را بپردازید.
از طرف دیگر ای‌ام‌دی کارت Nano را به عنوان کارت گرافیکیِ فشرده‌ای که قادر به ارائه‌ی گیمینگ در رزولوشنِ 4K روی سیستم‌های کوچک با ابعاد Mini-ITX است معرفی می‌کند، اما اگر از آن دسته گیمرهایی هستید که روی گرفتن میانگینِ ۶۰ فریم بر ثانیه حساب می‌کنید باید بگوییم که Nano ملزومات شما را برآورده نخواهد کرد.ناگفته نماند که نمونه‌ی مرجعِ کارت Nano به میزانِ واضحی در مدار تغذیه‌ی کارت و تحت فشار نویز تولید می‌کند که ناشی از اثر Coil whine بوده و در مدل‌های دیگر هم تجربه شده است.
R9 Nano قادر است بهینگیِ مصرف استثنایی را در کنار راندمان قابل پذیرش در رزولوشن 4K و 2K و در قالب یک کارت فوق العاده کوچک و جمع و جور به کاربران ارائه کند
از نقطه نظر راندمان هم دریافتیم که با افزایشِ سطح محدودیت توان یا Power Limit تا ۵۰ درصد بالاتر می‌توان فرکانسِ کاری کم و بیش ثابت ۱۰۰۰ مگاهرتز را روی این کارت تجربه کرد و راندمانی مشابه‌ی کارت Fury X را بدست آورد که در نوعِ خود جالب توجه است. البته در حین این کار افزایشِ دمای قابل توجهی را مشاهده نکردیم و دورِ فن کارت هم از حدود ۲۰۰۰ دور به حداکثر ۲۷۰۰ دور افزایش یافت. طبیعی است که در این حالت نویزِ تولیدی هم افزایش می‌یابد، اما نه آنچنان که بشود آن را آزار دهنده نامید. برای جمع بندی پایانی باید گفت که R9 Nano قادر است بهینگی مصرف استثنایی را در کنار راندمان قابل پذیرش در رزولوشن 4K و 2K و در قالب یک کارت فوق العاده کوچک و جمع و جور به کاربران ارائه کند، اما با این وجود قیمتِ تعیین شده برایش بالا به نظر می‌رسد.
مشخصات فنی کامل، بهترین قیمت کارت گرافیک در فروشگاه‌های اینترنتی و مقایسه‌ی کامل انواع کارت گرافیکی را در بخش محصولات مشاهده کنید؛ انواع کارت گرافیک Geforce و کارت گرافیک radeon برای مقایسه و خرید در دسترس کاربران است.
کارت گرافیک R9 Fury Nano گیگابایت توسط شرکت آواژنگ در اختیار زومجی قرار گرفته است.تهیه شده در بخش سخت افزار زومجی با بهره‌گیری از منابع: Anandtech
نظرات