کویر کجا بریم؟

ایران به‌دلیل قرار گرفتن در موقعیت خاص جغرافیایی‌اش، به سرزمین چهار فصل معروف است. در بعضی از ماه‌های سال در کل ایران بازه دمایی منفی ۲۰ درجه تا مثبت ۲۰ درجه را می‌توان ثبت کرد. این تنوع آب و هوایی ایران را به مقصد گردشگری در تمام روزهای سال تبدیل کرده است.

کویرهای ایران از جذاب‌ترین مقصدهای سفر در نیمه دو سال محسوب می‌شوند. بهترین کویرهای ایران در استان‌های خراسان جنوبی، اصفهان، کرمان، یزد و سمنان قرار دارند. هرکدام از کویرهای قرار گرفته در دشت کویر و بیابان لوت جاذبه‌ها و زیبایی منحصربه‌فرد خود را دارند.

• آدرس کویر ورزنه: استان اصفهان، جاده اصفهان ورزنه، ۲۰ کیلومتری جنوب ورزنه، کویر ورزنه (مشاهده روی نقشه)

کویر ورزنه در فاصله ۱۰۰ کیلومتری شرق اصفهان و ۱۵۰ کیلومتری غرب یزد قرار گرفته است. کویر ورزنه از شمال با شهرستان ورزنه و رودخانه زاینده رود، از شرق با تالاب گاوخونی،‌ از جنوب با حسن آباد و از غرب با محور مواصلاتی ورزنه به حسن آباد، احاطه می‌شود. سراسر کویر ورزنه را تپه‌های شمالی-جنوبی ماسه‌ای پوشانده‌اند. اشکال تپه‌های ماسه‌ای به‌صورت‌های هلالی، طولی و هرمی هستند و در بلندترین نقاط ارتفاع آن‌ها به ۱۰۰ متر می‌رسد.

منبع عکس: utsafar.ir

ورزنه از زیباترین کویرهای ایران در استان اصفهان است و «تالاب گاوخونی» از دیدنی‌های این کویر به شمار می‌رود. وجود تالاب گاوخونی سبب پیدایش درختچه‌های بیابانی و گونه‌های جانوری در این منطقه شده است. البته باید به خاطر داشته باید که تالاب گاوخونی در ماه‌های گرم سال آب ندارد. «دریاچه نمک خارا» نیز از دیگر جاذبه‌های طبیعی در نزدیکی کویر ورزنه به شمار می‌رود.

تپه‌های ماسه‌ای در کویر ورزنه روان هستند و با اقامت در این کویر و گذراندن زمان در میان رمل‌های آن، حرکت ماسه‌ها را خواهید دید. بزرگ‌ترین سایت تفریحی کویری ایران در کویر ورزنه قرار دارد و با کمپ کردن در این کویر می‌توانید از امکانات سایت کویری آن مانند سواری با موتور چهار چرخ، زیپ لاین، شتر سواری و کویر گردی روی ماسه‌ها با ماشین آفرود، لذت ببرید. گذشته از همه این موارد، از بهترین لحظات گردش در کویر می‌توان به قدم زدن با پای پیاده روی ماسه‌های گرم اشاره کرد.

پوشش گیاهی و جانوری متنوعی نیز در این بیابان به چشم می‌خورد که می‌توان به گیاهانی مانند تق تقو، اسکنبیل، درختچه‌های گز و تاغ اشاره کرد و از میان حیوانات کویر ورزنه نیز می‌توان روباه و گربه شنی، پا مسواکی و سارگپه را نام برد.

در سفر به کویر ورزنه می‌توانید از جاذبه‌های بی‌نظیر تاریخی در نزدیکی این کویر نیز دیدن کنید. از دیدنی‌های نزدیک کویر ورزنه می‌توان به «برج کبوتر قورتان» و «قلعه قورتان» در فاصله حدود ۲۰ کیلومتری کویر و کاروانسرای قلعه خرگوشی در ۷۰ کیلومتری آن اشاره کرد.

بهترین زمان سفر به کویر ورزنه از شهریور ماه آغاز می‌شود و تا اوایل فروردین ماه ادامه دارد. شاید تصور سرما در کویر برای بسیاری افراد مقدور نباشد؛ اما اگر قصد سفر به کویر ورزنه در پاییز یا زمستان را دارید، باید بدانید دمای هوا در شب تا منفی ۱۰ درجه نیز کاهش می‌یابد؛ اما در این فصل‌ها در طول روز هوا بسیار عالی است.

برای اقامت در کویر ورزنه می‌توانید از اقامتگاه‌های بومی استفاده کنید. برخی از این اقامتگاه‌ها عبارت‌اند از: عمارت آینه خانه، اقامتگاه نگار، بوم‌گردی حافظ، اقامتگاه چاپاکر و بومگردی سپنتا؛ مهمان‌خانه ورزنه در نزدیکی کویر ورزنه نیز محیطی سنتی و دلنشین با امکانات مناسب دارد. کویر ورزنه برای علاقه‌مندان اتراق در کویر و کمپ کردن در میان رمل‌ها نیز فضای مناسبی دارد.

• آدرس کویر کاراکال: استان یزد، انتهای جاده یزد-بافق، روستای صادق آباد، کویر کاراکال (مشاهده روی نقشه)

یکی از زیباترین کویرهای ایران، کویر کاراکال در دشت کویر مرکزی ایران است. کویر کاراکال در نزدیکی روستای صادق آباد شهر بافق در استان یزد قرار دارد. ارتفاع کویر کاراکال به ۵۰ متر می‌رسد و در محدوده‌ای به وسعت بیش از ۱,۵۰۰ هکتار گسترش یافته است. دلیل نام‌گذاری این کویر به نام کاراکال، وجود نوعی گربه‌سان در طبیعت بکر این منطقه با همین نام بوده است.

منبع عکس: touristgah.com

پوشش گیاهی کویر کاراکال بسیار محدود و ضعیف است و بیشتر آن را گیاهان ماسه رو با ریشه‌های سست تشکیل می‌دهند. در حواشی کویر کاراکال و مرز بین شنزارها، درختچه‌های گز به چشم می‌خورند. اطراف کویر کاراکال را نخلستان‌های زیبا پوشانده‌اند. شن‌های کویر کاراکال برای پیاده‌روی بسیار مناسب و نرم بوده و برای علاقه‌مندان به آفرود و موتور سواری در کویر نیز بسیار مناسب است.

از دیگر تفریحات کویر کاراکال می‌توان به شتر سواری، رصد آسمان پر ستاره و قدم زدن روی شن‌های نرم کویر کاراکال اشاره کرد. استفاده از هرکدام از این امکانات هزینه‌های جداگانه‌ای دارد و اگر برای اقامت از کمپ‌ها استفاده نکنید، برای ورود به محوطه نیز باید ورودی جداگانه بپردازید.

در سفر به کویرکاراکال می‌توانید از جاهای دیدنی نزدیک به کویر کاراکال نیز دیدن کنید. جاهای دیدنی اطراف کویر کاراکال شامل «خانه وحشی بافقی» (شاعر قرن دهم هجری شمسی)، «آب‌انبار کاکامیر» با گنبد آجری گرد چین، «باغ تیتو»، «میدان خان»، «معدن سنگ آهن چغارت» و «قلعه و نخلستان باقر آباد» هستند. قلعه باقر آباد بنای تاریخی شهر بافق و از مهم‌ترین آثار تاریخی یزد به شمار می‌رود.

برای اقامت در کویر کاراکال می‌توانید از کمپ‌های بر پا شده در این کویر استفاده کنید. کمپ‌های کویر کاراکال امکانات رفاهی و اقامتی مناسب را در اختیارتان می‌گذارند. اگر کمی تجربه بیشتر در زمینه کمپ در کویر داشته باشید و وسایل مورد نیازتان را همراه ببرید، ‌می‌توانید به‌صورت شخصی یا گروهی نیز در کویر کمپ کنید.

• آدرس کویر ابوزید آباد: استان اصفهان، ۳۰ کیلومتری شرق کاشان، کویر ابوزید آباد (مشاهده روی نقشه)

کویر ابوزید آباد از دیگر کویرهای استان اصفهان است که فاصله نزدیکی تا شهر کاشان دارد. کویر ابوزید در شمال شرقی کاشان با شنزارهای روان و تپه‌های شنی داغ گردشگران زیادی را در طول سال به خود جذب می‌کند.

عکاس: بهنام یوسفی

جاهای دیدنی منطقه کویری ابوزید آباد این منطقه بیشتر در شمال آن و در امتداد جاده خاکی به طول ۲۵ کیلومتر واقع شده‌اند. در فاصله‌ حدود هشت کیلومتری شهر، تپه شن‌های روان هویدا می‌شوند؛ ولی برای رفتن به تپه‌های بزرگ‌تر و زیباتر باید مسیر کویر و کنار گذر دریاچه نمک چال عروس را طی کنید.

در کویر ابوزید آباد پوشش گیاهی کویری نیز به چشم می‌خورد. این پوشش گیاهی سبب گرد آمدن گونه‌های مختلف جانوری نیز شده است. پوشش جانوری منطقه عبارت است از شاهین، عقاب، خرگوش، روباه شنی، گربه شنی، شغال، گرگ، جرد، هوبره انواع آگاما و مار، لاسرتای مرنجابی و پامسواکی.

کویر ابوزید آباد بخش کوچکی از بیابان بزرگ «بند ریگ» را تشکیل می‌دهد و علاوه بر جذابیت طبیعی زیادی که دارد، به واسطه آثار تاریخی و باستانی که خود، شهرت دو چندان دارد. بسیاری از گردشگران در سفر به کویر ابوزید آباد با توجه به ظرفیت‌های بالای گردشگری منطقه، برای بازدید از اماکن تاریخی نزدیک به این کویر نیز برنامه‌ریزی می‌کنند.

از بهترین جاهای دیدنی نزدیک کویر ابوزید آباد می‌توان به «قلعه کرشاهی»، «کوه یخاب»، «روستای ابیانه»، «آب‌انبار صفوی»، «شهر زیر زمینی اویی» و «شهر تاریخی نوش آباد» اشاره کرد.

برای اقامت در کویر ابوزید آباد نیز می‌توانید کمپ خود را در میان شنزارها بر پا کنید. اقامت در میان تپه‌های شنی سرشار از سکوت و آرامش، می‌تواند شبی پر خاطره را برایتان رقم بزند. کاروانسرای ابوزید آباد نیز گزینه دیگر اقامت در این کویر است. این کاروان‌سرا نزدیک به ۴۰۰ سال است که از مسافران پذیرایی می‌کند. از زمان ساخت کاروانسرای ابوزید آباد در دوره صفویان تا به امروز، این کاروان‌سرا فعالیت می‌کند و امروزه نیز هم‌چنان فضایی مناسب برای استراحت با امکانات رفاهی مطلوب دارد.